İçeriğe atla

Suratına tiyatro

Suratına tiyatro[1] ya da yüzevurumcu tiyatro[2] (İngilizce: in-yer-face theatre), 1990'larda Birleşik Krallık'taki tiyatro yazarlığında ortaya çıkan şiddet, cinsellik, uyuşturucu, cinayet gibi ögeler içeren oyunlar yazma eğilimine, akımın gözlemcisi olan yazarlar tarafından takılmış bir addır. Akım Cruel Britannia, New-Brutalism, New European Drama gibi isimlerle de anılır fakat bu terim en yaygın kabul görmüş olanlarından biridir.[3]

Türkçeye de girmiş bir terim olan in-yer-face ilk kez, Britanyalı tiyatro eleştirmeni ve Boston Üniversitesinin London Graduate Journalism programının yardımcı öğretim üyelerinden olan Aleks Sierz tarafından ortaya atıldı ve ilk baskısı 2001 Mart'ında Faber and Faber tarafından yapılan In-Yer-Face Theatre adlı kitabıyla, daha popüler hâle geldi.[4] Genç oyun yazarlarının yarattığı bir akım olan in-yer-face, seyircinin oyuna katılmasını ve seyirciyi sahnedeki müstehcen veya şok edici unsurlarla etkilemeyi amaçlar.

"In your face" (yüzünüze karşı) terimi ise, çağdaş yazar Simon Gray'in Japes adlı (prömiyeri 2001 Şubat'ında Londra'da yapılmış olan) oyununda yer alan bir diyaloğu tarif etmek amacıyla kullanılmıştır.[5] Sierz ise, terimi günlük dilde kullanılan hâliyle kendisine mal eder.

Akımla ilgili kişiler

Kaynakça

  1. ^ Sierz, Aleks (2009). "Çevirmenin Notu". Suratına Tiyatro. Mitos-Boyut. s. 11. ISBN 978975778535-0. 
  2. ^ Bozer, A. Deniz (Ağustos 2009). "Jez Butterworth:"Mojo"". Tiyatro Tiyatro. Cilt 204. s. 47. 
  3. ^ "IN-YER-FACE THEATRE". www.inyerfacetheatre.com. 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022. 
  4. ^ Academics 24 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. London Graduate Journalism Program. Erişim tarihi: 17.12.2007
  5. ^ Japes Review 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CurtainUp. Erişim tarihi: 17.12.2007
  • Sarah Kane'in Postdramatik Tiyatrosunda Şiddet/Ahmet Gökhan Biçer/Çizgi Kitabevi Yayınları/ Konya/2010 ISBN 978-605-5999-69-8

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

DOT ya da DOT TİYATRO, İstanbul'da bulunan bir özel tiyatrodur. 2005 yılında kurulmuştur. Kurucuları Murat Daltaban, Süha Bilal ve Özlem Daltaban'dır. DOT'un salonu Maçka G-Mall'dadır. The Guardian gazetesinin “Haftanın En İyi 5 Tiyatro Oyunu” listesinde yer aldı. Gergedanlar oyunu, İskoçya'nın tiyatro ödülleri CATS-Critics Awards For Theatre in Scotland 2018'de aday olduğu yedi daldan dördünü aldı. En İyi Prodüksiyon – Gergedanlar (Rhinoceros), En İyi Yönetmen – Murat Daltaban, En İyi Erkek Oyuncu – Robbie Jack ve En İyi Müzik – Oğuz Kaplangı.

<i>Kürklü Merkür</i>

Kürklü Merkür, Philip Ridley'in yetişkinlere yönelik yazdığı 5. tiyatro oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Böcek (oyun)</span>

Böcek, Amerikalı oyun yazarı Tracy Letts'in yazdığı bir tiyatro oyunudur.

Marina Carr, İrlandalı oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Sarah Kane</span>

Sarah Kane, İngiliz oyun yazarı.

Simon Stephens, İngiliz oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Karatavuk (oyun)</span>

Karatavuk İskoç oyun yazarı David Harrower tarafından 2005 yılında yazılmış tiyatro oyunudur. Oyun kısmen, 2003'te Toby Studebaker isimli Amerikalı bir denizcinin 12 yaşındaki bir İngiliz kızı kaçırması olayından ilham alınarak yazılmıştır.

<i>Donmuş</i>

Donmuş, İngiliz oyun yazarı Bryony Lavery'nin yazdığı tiyatro oyunudur. In-yer-face akımının bir örneği olan oyun, pedofil bir seri katil, katilin tecavüz edip öldürdüğü bir kızın annesi ve katil psikolojisi üzerine çalışan bir psikiyatristin kesişen öyküsünü anlatır.

Off-off-Broadway, New York'ta Broadway ve Off-Broadway tiyatrolarından daha küçük sahnelerde gerçekleştirilen tiyatro oyunu, müzikal ve performans prodüksiyonlarına verilen isimdir. 100 koltuktan daha az kapasiteye sahip tiyatrolar Off-off-Broadway olarak adlandırılır.

Quad, Samuel Beckett'ın 1981'de yazdığı oyun. İlk defa 1984'te basıldı. Kitapta oyun, "dört kişi, ışık ve perküsyon için bir parça" ve "dört kişilik bir bale" olarak tanımlanır.

<i>Blasted</i> Sarah Kanenin ilk oyunu

Blasted, İngiliz oyun yazarı Sarah Kane'nin ilk oyunu. Oyun ilk defa 1995'te Londra'daki Royal Court Theatre Upstairs'de sahnelendi ve o dönemde büyük tepki topladı.

<i>Vur/Yağmala/Yeniden</i>

Vur/Yağmala/Yeniden, İngiliz oyun yazarı Mark Ravenhill tarafından 2007'de yazılan ve yaklaşık 20 dakikalık 17 kısa oyundan oluşan epik oyun serisi. 2007 Edinburgh Festival Fringe için özel olarak yazılan oyunlar, ilk defa festival kapsamında Ravenhill for Breakfast adı altında okuma tiyatrosu olarak sergilendi. 2008'de Londra'da birkaç farklı topluluğun ortak prodüksiyonu olarak sahnelenen oyunlar, İngiltere dışında ilk defa İstanbul'da DOT tarafından sahnelendi. Terörizmle Savaş'ın her iki taraftaki ülkelerde yaşayanlar üzerindeki etkilerini işleyen oyun, eleştirmenler tarafından suratına tiyatro akımının en başarılı oyunlarından biri olarak değerlendirildi.

Off Broadway tiyatro, New York'ta, ancak Broadway tiyatrosu tanımı dışında sergilenen oyun, müzikal ve revüler için kullanılan kapsayıcı bir deyimdir.

Arcola Theatre, London Borough of Hackney'nin Dalston bölgesinde yer alan stüdyo tiyatrosu. Topluluğun amacı, gerek çok kültürlü yerel halk gerekse daha geniş kitleler için politik ve sosyal açıdan anlamlı yüksek kalitede tiyatro üretmek ve sunmaktır.

Selin Girit, Türk gazeteci, haber sunucusu, tiyatro oyuncusu ve çevirmen. Boğaziçi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümü mezunudur. Royal Academy of Dramatic Arts (RADA) ve King’s College’da Metin ve Performans çalışmaları üzerine yüksek lisans yapmıştır.

Dennis Kelly İrlanda asıllı İngiliz tiyatro oyunu ve dizi film yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Mark Ravenhill</span>

Mark Ravenhill, İngiliz oyun yazarı, oyuncu ve gazeteci.

Özen Yula,, Türk tiyatro yazarı dır.

<span class="mw-page-title-main">West End Tiyatrosu</span> West End, Londra yakınlarında bir tiyatro

West End Tiyatrosu, Londra'nın Batı Ucu ve yakınlarındaki oyunların sergilendiği yaygın bir profesyonel tiyatrodur. New York'un Broadway tiyatrosu ile birlikte West End', İngilizce konuşulan ülkelerde ticari anlamda doruk noktasına ulaşmış tiyatro olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Steven Berkoff</span>

Steven Berkoff İngiliz aktör, yazar, oyun yazarı, tiyatro uyɡulayıcısı ve tiyatro yönetmenidir.