İçeriğe atla

Sur Kuşatması

Sur Kuşatması
Büyük İskender'in seferleri
TarihOcak - Temmuz MÖ 332
Bölge
Sur, Fenike, günümüz Lübnan'ı, Levant
SonuçMakedon zaferi
Taraflar
Makedonya
Korint Birliği		Fenikeli Surlular
Ahameniş İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
İskender
Hephaestion
Kıbrıs donanması		 Azemilcus
Güçler
bilinmiyor bilinmiyor
Kayıplar
400[1] Savaş esnasında öldürülen 6,000–7,000
Ceza olarak öldürülen 2,000[2]
Köle olarak satılan siviller: 13,000–30,000[3]

Sur Kuşatması, MÖ 332 yılında İskender komutasında 7 ay sürdürülen ve günümüzde Lübnan sınırları içerisinde kalan Sur şehrinin fethedilmesi ile sonuçlanan askeri operasyondur. Kuşatmaya dair bilgiler antik yazarlar Flavius Arrianus, Quintus Curtius, Diodoros ve Plutarhos tarafından kaleme alınmıştır.

İssos Savaşı sonrası Suriye kıyıları boyunca devam ederek, fenike kıyılarını güvence altına almak isteyen İskender, diğer şehirler savaşsız teslim olurken yalnızca Sur'da direniş ile karşı karşıya kalmıştır. Fenike limanları Farsların deniz gücünü ihtiva ettiğinden bu limanların ele geçirilmesi İskender için önemliydi. Kuşatmayı zorlu kılan surlarla korunan ve kıyıdan 800 metre uzaklıkta bulunan adaydı.

Kuşatmanın seyri

Kuşatmayı 3 aşama halinde ele almak mümkündür.

Birinci aşama

İlk aşama İskender'in yanında deniz kuvveti olmazsızın adayı ele geçirmek istemesidir. Askerlerine deniz ile ada arasını kapatacak şekilde bir set inşa etme emrini veren İskender, surların arkasında savunma yapan askerlerce geri püskürtülmüştür. İskender, surların arkasından yapılan saldırıları önlemek üzere ahşap platformlar ve iki ahşap mancınık kulesi inşa ettirse de, kundak gemisi ile yapılan saldırılar bu platformları yok etmiştir. Ada ile anakara arasında kalan mesafenin derinliğinin ne kadar olduğu konusu tartışmalıdır. Bu derinliğin 1 ila 5 metre olabileceği ileri sürülmüştür.[4]

İkinci aşama

Bütün bu yaşananlar sonrası Sur'un deniz donanması olmaksızın alınmasının imkânsız olduğuna kani olan İskender, Sayda'ya giderek bir donanma toplamaya başlamıştır. Kuşatma'yı terk ettiği bu zaman zarfından askerleri Perdikkas ve Krateros'a ada ile anakara arasında inşa edilmekte olan seti genişletme görevini vermiştir. Sayda'da Arvad kralı Gesostratos ve Biblos kralı Essylos 80 gemi ile İskender'e katılmıştır. İskender'in İssos zaferinden haberdar olan Kıbrıs kralı da 120 gemilik ordusunu İskender'in emrine vermiştir.

Üçüncü aşama

Sur kuşatmasını temsilen André Castaigne tarafından yapılmış illüstrasyon.

Sur'a dönüşünü takiben donanmasını Sur'un kuzey limanına konumlandıran İskender, Surluların İskender'in donanmasını küçümseyerek ve belki de denizde üstün olduklarını düşünerek surların dışına çıkmışlar, ancak kısa bir süre sonra tekrar limana geri dönerek limanı Triremeler ile kapatmışlardır. Bu esnada 3 geminin batırıldığı kaynaklarda geçmektedir. Bu süre zarfında sıkı markaj altına alınan ada, inşa edilen set çalışmalarını yavaşlatma konusunda artık pek de başarılı olamamaya başlamıştır. Surların arkasından savaşmayı tercih eden Surlular, denizde gördükleri bir deniz yılanına sembolik bir anlam yükleyerek savaşı kazanacaklarını düşünmüş ve surları terkederek karşı saldırıya geçmişlerdir ancak hızlı bir biçimde geri püskürtülmüşlerdir. Gece yarısında surları terk ederek kuzeyde konumlanan Kıbrıs donanmasına karşı saldırıya geçen bir başka grup, İskender'in beklenmedik bir biçimde güneyden gelmesi ile tamamen yok edilmiştir. Bu başarılı saldırıda İskender bir adet Quinquereme ve bir adet Quadrireme ele geçirmiştir. Bunlar yaşanırken ada ile ana kara arasındaki set inşası neredeyse tamamlanmış ve buradan gemi ile geçiş yapmak imkânsız hale gelmiştir.

Kartaca'dan beklenen yardımın Kartaca donanmasının başka bir savaş içerisinde olduğu sebebiyle gelmemesi üzerine[5] adadaki çocuk ve kadınlar Kartaca'ya gönderilmiş. İskender, bu gemilerin ayrılmasına müsaade etmiştir. İskender, donanma gemilerinin mancınıklar ile donatılması ve surların yıkılması emrini vermiştir. Kuşatmanın bu aşamasında artık tamamen pasif bir strateji izleyen Surlular, bazı yerlerde surları kalınlaştırmaya ve kara ile ada arasında set inşa edilen yerde surları yükseltmeye başlamışlardır.

İnşa edilen set üzerinden yapılan saldırılarda ağır kayıplar veren İskender'in ordusu, şehrin bu mevkiden alınamayacağı konusuna kani olmuştur. Bundan sonra kuşatma, şehrin güneyindeki surları delerek şehri ele geçirme planı üzerine yoğunlaşmıştır. İlk saldırıların başarılı olması üzerine ve Surluların savunma kuvvetini bölmek üzere bunu takiben adanın her köşesinden yeniden saldırıya geçen İskender, esasen şehrin güney surlarının zayıflığının bilincindedir. Buradaki surların yıkılması sonucunda nihayet ada fethedilebilmiştir. Bazı Surlular tapınağa kaçarken, bazıları şehir içinde mücadeleye devam etmişlerdir.

Savaş sonu bilançosunda 400 Makedon askeri hayatını kaybederken, 6000 Surlunun öldürüldüğü aktarılmaktadır. İskender'in yalnızca tapınağa sığınanları affettiği, geri kalan ve silah taşıyabilecek durumda olan herkesi katlettiği bilinenler arasındadır. Yaklaşık 2000 kişi sahilde çarmıha gerilmiş, 13.000 kadın ve çocuk köle olarak satılmıştır.[6][7]

Sur şehrinin fethi aynı zamanda antik ticaretin merkezi rolünün zaman içerisinde İskenderiye'ye kayması ile sonuçlanmıştır.

Kaynakça

  • Flavius Arrianus: Scripta. hrsg. von Gerhard Wirth und A. G. Roos. 2 Bände. unveränderter Nachdruck der 2. Auflage von 1967/1968. Saur, München 2002. (kritische Ausgabe)
  • Alexandri Anabasis. (= Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana. 1239). ISBN 978-3-598-71239-5.
  • Q. Curtius Rufus: Geschichte Alexanders des Großen. Lateinisch und deutsch. Eingeleitet, nach der Übersetzung von Johannes Siebelis überarbeitet und kommentiert von Holger Koch bzw. Christina Hummer. 2 Bände. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2007, ISBN 978-3-534-18643-3 (mit ausführlicher Einleitung).
  • Plutarchi Vitae parallelae. hrsg. von Konrat Ziegler und Hans Gärtner. Band 2, Fasc. 2, 1994, ISBN 3-8154-1674-4 (enthält u. a. Alexander d. Gr.)

Literatür

  • Andrik Abramenko: Die zwei Seeschlachten vor Tyros. Zu den militarischen Voraussetzungen fur die makedonische Eroberung der Inselfestung (332 v. Chr.). In: Klio. 74, 1992, S. 166–178.
  • Ory Amitay: Why did Alexander the Great besiege Tyre? In: Athenaeum. 96, 2008, S. 91–102.
  • Edmund F. Bloedow: Alexander’s speech on the eve of the siege of Tyre. In: L’Antiquité classique. 63, 1994, S. 65–76.
  • Edmund F. Bloedow: The siege of Tyre in 332 B.C.: Alexander at the crossroads in his career. In: La Parola del Passato. 53, 1998, S. 255–293.
  • Albert Brian Bosworth: A historical commentary on Arrian’s History of Alexander. 2 Bände. Oxford University Press/ Clarendon Press, Oxford 1980/1995, ISBN 0-19-814828-3 bzw. ISBN 0-19-814829-1.
  • Werner Rutz: Zur Erzählungskunst des Q. Curtius Rufus: Die Belagerung von Tyrus. In: Hermes. 93, 1965, S. 370–382.

Dipnotlar

  1. ^ Flavius Arrianus, Anabasis 2.24.4
  2. ^ Arrian Anabasis 2.24.4; Diodorus Library 17.46.4 claims 7,000, with 2,000 having been crucified; Quintus Curtius 4.4.16 claims 6,000, with 2,000 having been crucified on the beach
  3. ^ Arrian Anabasis 2.24.5; Diodorus 17.46.4 claims 13,000
  4. ^ Stafford, Ned (14 Mayıs 2007), "How geology came to help Alexander the Great", Nature News, doi:10.1038/news070514-2, 2 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Mayıs 2007 
  5. ^ Alexander Demandt: Alexander der Große. Verlag C.H. Beck, München 2009, Jub. Edit 2013, ISBN 978-3-406-64431-3, S. 155. Demandt führt dazu an: Diodor XVII 40,41;46,4; Curtius IV 15; Justin XI 10,14.
  6. ^ "History of Alexander the Great of Macedonia, section 4.4.10-21". 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2019. 
  7. ^ Polyaenus, 4.3 Alexander, 4

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İskender</span> MÖ 336–323 yılları arasındaki Makedonya kralı

İskender, asıl adıyla III. Aleksandros veya yaygın adıyla Büyük İskender, Yunan Antik Makedonya Krallığı'nın M.Ö. 336–323 yılları arasındaki kralıdır. M.Ö. 356 yılında Pella'da doğdu ve 20 yaşında babası II. Filip'in yerine tahta geçti. İktidarının uzun yıllarını Güneybatı Asya ve Kuzeydoğu Afrika'da eşi benzeri görülmemiş büyük askerî seferlerle geçirdi ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan'dan Kuzeybatı Hindistan'a kadar uzanan antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturdu. Hükümdarlığı süresince girdiği hiçbir muharebede yenilmeyen Büyük İskender, pek çok uzman kişi tarafından tarihin en başarılı askerî komutanlarından birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kartaca</span> Tunusta arkeolojik bir sit alanı

Kartaca, MÖ 814 yılında, Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisidir. Kartaca, Fenike dilinde Kart-hadaşt yani "Yeni Kent" anlamına gelmektedir. Kart Hadaşt, 22 sessiz harften oluşan Fenike abecesiyle QRT-HDST olarak yazılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karabiga, Biga</span> Biganın bir beldesi

Karabiga, Çanakkale ilinin Biga ilçesine bağlı yerleşim yeridir.

<span class="mw-page-title-main">İskender'in edebî mirası</span>

“Non utilo mundo / editus exemplum, terras tot posse sub uno / esse viro” ·· İskender’in en büyük kalıtı bu söz üzerine kurulmuştur. Ondan önce Platon’un “Respublica”sında kurgulanan; fakat hep “polis”in sınırları içinde kalan ve uygulanabilir bir katılımcı demokrasinin işlediği şehir devleti yerini ülkeleri, denizleri, dağları, nehirleri ile geniş bir hinterlanda sâhip territoryal devlete bırakmıştır. Bu, batıda monarşinin gerçek ilham kaynağıdır ve etkileri salt politik anlamda değil kültürel anlamda da elle tutulur dönüşümlerle kendisini göstermiştir. Yunan anakarasında Atina bir düşünce ve sanat başkenti olma özelliğini Anadolu ve daha doğudaki şehirlere terk etmiş; Bergama, Antiokheia, Seleukeia ve Mısır’da İskenderiye, Akdeniz dünyâsının yeni okulları, parlak birer uygarlık merkezi olmuşlardır. Ticâret kendisine yeni yollar, sâhalar kazanırken doğudan getirilen zenginlikler Yunan dünyâsında altın ve gümüş meskûkâtın artmasıyla ilk enflasyonist dalgalanmaları yaratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Tiberios</span>

III. Tiberios, , 698 ile 705 döneminde Bizans imparatoru. Hanedansız imparator olarak Leontios'a karşı bir isyanla ile imparator olmuştur. On yıl önce bir isyanla tahttan indirilmiş Herakleios Hanedanı mensubu II. Justinianos, Justinianos'un Kırım'da sürgününden sonra ona destek veren bir Bulgar ordusunun yardımı ile Konstantinopolis'e gelip şehri ele geçirmesi ile tahttan indirilmiş ve idam edilerek öldürülmüştür.

Lucius Flavius Arrianus ve Nicomedia'lı Arrianus olarak bilinen Bitinya kökenli antik Romalı tarihçi,), yönetici, asker ve Roma ve Bizans dönemi filozofu. Büyük İskender ve onun doğu seferi hakkında en önemli kaynak Arrianus tarafından yazılan "Aleksandrou Anabasis" İskenderin Seferi adlı eseridir. Arrianos, İskender döneminde yaşamamış olmasına rağmen Büyük İskender'i takdir ettiğini sık sık yinelemektedir. "Aleksandrou Anabasis" adlı eseri, onun isminin ve yaptıklarının gelecek nesiller tarafından doğru bilinmesi için yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Malta Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun 1565te Maltayı Kuşatması

Malta Kuşatması ya da Malta Seferi, 1565 yılında Malta adasının Osmanlı İmparatorluğu kuvvetleri tarafından kuşatılması ve Hospitalier Şövalyeleri tarafından adanın savunulması sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Pön Savaşı</span> I. Pön Savaşı

Birinci Pön Savaşı, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında MÖ 264 - 241 yılları arasında gerçekleşmiş olan muharebelerdir. Bu muharebeler, iki devlet arasında yaşanan üç büyük savaştan ilkidir. Bu iki güç 23 yıl boyunca Batı Akdeniz hakimiyeti, öncelikle Sicilya Adası'nın ve civar suların kontrolü için mücadele etti. Kendi esas hakimiyet alanları olan İtalya Yarımadası ve Kuzey Afrika'dan daha küçük ölçekteki bu bölge için mücadele, Akdeniz ticareti açısından stratejik önemdeydi. Savaş başladığında, bugünkü Tunus sınırlarında yer alan Kartaca, Batı Akdeniz'de hakim güç durumundaydı. Ancak savaşın sonunda zafer Roma Cumhuriyeti'nin oldu ve Kartaca'ya son derece ağır antlaşma şartları ile büyük bir mali savaş tazminatını kabul ettirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ptolemaios Krallığı</span> Mısırda MÖ 305ten MÖ 30a kadar hüküm sürmüş Helenistik Dönem krallığı

Ptoleme Krallığı veya Batlamyus krallığı Mısır'daki Helenistik Dönem krallığıdır. Krallık MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümünden sonra I. Ptolemaios Soter tarafından kurulmuş ve Ptolemaios hanedanı tarafından yönetilmiştir. Krallık VII. Kleopatra'nın ölümünden sonra MÖ 30'da Roma İmparatorluğu tarafından yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Kartaca</span> Fenikeli şehir devleti ve imparatorluğu

Kartaca İmparatorluğu veya daha bilinen şekilde Kartaca,, MÖ 814 yılında Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisi ve şehir devletidir. Bu şehir devletinin siyasî etki alanı MÖ 7. yüzyıldan MÖ 3. yüzyıl kadarki dönemde Kuzey Afrika sahillerinin büyük bir kısmı ile İber yarımadasının sahillerinin büyük bir kısmını ve batı Akdeniz adalarını ihtiva etmekte idi.

Lilybaeum Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki MÖ 249'de yapılan bir kuşatma muharebesidir. Bu muharebede Roma Cumhuriyeti'nin o yılki iki konsülü, "Publius Claudius Pulcher" ve "Lucius Junius Pullus" ile "Gaius Atilius Regulus Serranus" ve "Lucius Manlius Vulso Longus" komutalarındaki yaklaşık 100.000 kişilik bir donanma ve ordu, Kartacalı general Himilco komutasında Lilybaeum kalesini savunan yaklaşık 10.000 kişilik nispeten çok küçük bir Kartaca ordusunu bu kalede kuşattı. Bu kuşatma devam etmekte iken Drepana Deniz Muharebesi yapıldı; bu deniz muharebesini Kartaca donanması kazandı ve galip gelen Kartacalılar Roma ordusunu Sicilya'ya getiren donanma filosunu tahrip ettiler. Bunun üzerine Romalı ordusu Lilybaeum Kuşatması'nı kaldırıp geri çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Granikos Muharebesi</span> muharebe

Granikos Nehri Muharebesi, MÖ Mayıs 334’de Büyük İskender ile Pers İmparatorluğu arasında yapılan üç büyük savaştan ilkidir. Truva yakınlarındaki Kuzeybatı Asya'da savaşan İskender, burada Rodos Memnon liderliğindeki Yunan paralı askerleri ve büyük bir Makedon ordusu ile Küçük Asya'nın (Anadolu’nun) Pers güçlerini mağlup etti. Savaş, Granicus Nehri vadisinde, muhtemelen Gümüşçay ve Çeşmealtı köylerinin batısında bir noktada gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Kartaca Muharebesi (698)</span>

Kartaca Muharebesi, 698 yılında Bizans İmparatoru ile Emevîler arasında gerçekleşmiş muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">İnebahtı Kuşatması (1499)</span>

İnebahtı Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. II. Bayezid komutasındaki Türk ordusu, Venedik-Fransa donanmalarını mağlup eden Türk donanmasının yardımıyla İnebahtı'yı fethetti.

Atropates, önce III. Darius'a daha sonra Büyük İskender'e hizmet etmiş, sonunda kendi adını taşıyan bağımsız bir krallık ve hanedan kurmuş olan bir Fars asilzade idi. Diodorus (18.4) ona 'Atrapes' olarak atıfta bulunurken, Quintus Curtius (8.3.17) yanlışlıkla onu 'Arsaces' olarak anmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zopyrion</span>

Zopyrion, Makedonya Krallığı'na bağlı bir general idi.

<span class="mw-page-title-main">Hydaspes Muharebesi</span> Büyük İskenderin Hindistan Seferinde Pencap kralı Porusla Jhelum nehrinin kıyısında yaptığı Makedon zaferiyle biten savaş

Hydaspes Muharebesi, İskender ile Kral Porus arasında MÖ 326 yılında yapıldı. Hint alt kıtasının Pencap bölgesinde, Jhelum Nehri'nin kıyısında gerçekleşti. Muharebe; bir Yunan zaferiyle ve Porus'un teslim olmasıyla sonuçlandı. Pencap'ın geniş bölgeleri İskenderiye İmparatorluğu'na dahil oldu ve mağlup edilmiş, tahttan indirilen Porus, İskender tarafından ikincil bir yönetici olarak görevine tekrar getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Pers Geçidi Muharebesi</span> Kraliyet yolu boyunca Persepolis yakınlarındaki Pers kapısı olarak bilinen küçük bir dağ geçidinde Büyük İskender ile Ariobarzanes arasındaki savaş

Pers Geçidi Muharebesi, Pers satrapı Ariobarzanes tarafından komuta edilen bir Pers kuvveti ile İskender tarafından yönetilen istilacı Korint Birliği arasında askeri bir çatışmadır. MÖ 330 kışında, Ariobarzanes, Persepolis yakınlarındaki Pers Kapıları'nda sayıca üstün olan Pers kuvvetlerinin son direnişine önderlik etti ve Makedon ordusunu bir ay boyunca geride tuttu. İskender sonunda, yakalanan savaş esirlerinden veya yerel bir çobandan Perslerin arkasına giden bir yol buldu, Persleri yendi ve Persepolis'i ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Aornos</span>

Aornos, Büyük İskender'in MÖ 326 Nisan'ında modern Pakistan'da bulunan bir dağlık alanda gerçekleşen son kuşatmasının yeriydi. Aornos, İskender'in Hindukuş üzerinden Belh'e kadar uzanan ve tehlikeli bir şekilde savunmasız olan ikmal hattına yönelik son tehdidi oluşturuyordu, ancak Arrian İskender'in akrabası Herakles'i geçme arzusuna itibar etmektedir, iddiaya göre Makedonyalılar'ın Ἄορνος Aornos : Yunancada "kuşsuz" anlamına gelir. Bir teoriye göre bu isim, *awarana "müstahkem yer" gibi bir Hint-İran kelimesinin bozulmuş halidir. Arrian'a göre, kayanın doğal kaynaklarla iyi beslenen düz bir zirvesi ve ekin yetiştirmek için yeterince geniş bir alanı vardı: aç bırakılarak teslim alınamazdı. İskender'e teslim olan komşu kabileler onu en iyi erişim noktasına götürmeyi teklif ettiler.

Kleitos, Kral Bardylis'in oğlu ve Bardylis II'nin babası olan bir İlirya hükümdarıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.