Superior sagittal sinus

superior sagittal sinus
Dural venlerin şematik gösterimi. Superior sagittal sinüs en üstte önden arkaya doğru uzanmaktadır

Kafanın üstten görünüşü. Saçlı deri ve kemik kaldırılmış. Sagittal sinüs ve etrafındaki araknoid granulasyonar, lakünler izlenmektedir.
Latince isim	sinus sagittalis superior
Boşalttığı ven	Superior serebral venler
Boşaldığı ven	Konfluens sinuum
Tanımlayıcılar
JSTOR	superior-sagittal-sinus
Microsoft Academic	2776620988
MeSH	D054063
TA	4856
FMA	50767

Superior sagittal sinüs beynin orta kısmında, falks serebrinin üst kısmında, duranın iki yaprağı arasında kalan, median fissür boyunca uzanan en büyük toplar damarlardan biridir. Beyin yüzeyinden aldığı venöz kanın ve beyin omurilik sıvısının sistemik dolaşıma geçmesini sağlar.

Yapısı

Burun üstündeki foramen sekum aracılığı ile kafatası içine giren emisser venlerile başlar, orta hatta, median fissür boyunca, frontal ve parietal lobların tepe noktasının ortasından arkaya oksipital loba doğru uzanır, oksipital lobun arkasında konfluens sinuum ile birleşir. Buradan itibaren sagittal sinüs her iki tarafa (çoğunlukla sadece sağa)^[1]^[2] yönelerek transvers sinüs olarak devam eder.

3 parçada incelenir:

Birinci parçası burun üzerinde foramen sekum seviyesinden koroner ve sagittal sütürlerin birleştiği bregma notasına kadardır.
İkinci parça bregmadan başlar ve lambdoid sütür seviyesinde biter.
Üçüncü parça ise lambdoid sütürden başlar ve konfluens sinuumda biter.^[3]

Sagittal sinüsün lümeni ön tarafta dardır ve içgen şeklindedir. Arkaya doğru uzandıkça çapı artar. Beyin yüzeyindeki kortikal venler sagittal sinüse dökülmeden önce oblik seyrederler ve sagittal sinüs komşuluğunda dural lakünlere dökülürler. Dural lakünler sagittal sinüs komşuluğundaki duranın iki yaprağı arasındaki gölcüklerdir. Genelde 3 büyük lakün vardır. Önde frontal lob komşuluğunda olan en küçüğüdür. Parietal lob komşuluğundaki lakün en büyüğü iken oksipital lob komşuluğundaki lakün orta büyükülüktedir. Çoğu yüzeyel ven bu lakünlere açılır. Burada ayrıca Paccioni cisimcikleri bulunur.

Fonksiyonu

Sagittal sinüsün fonksiyonu beynin yüzeyel venöz dolaşımını sağlamak ayrıca araknoid granulasyonlar yardımıyla beyin omurilik sıvısı emilimini sağlamaktır.

Ek resimler

Beynin orta kısmında sagittal sinüs ve etrafında araknoid granulasyonlar izlenmelktedir
Sol parietal kemik iç yüzeyi
Frontal kemik iç yüzeyi
Kafa tabanı, üstten görünüş
Sagittal sinüsten geçen koronal bir kesitte beyin etrafındaki tabakalar izlenmektedir
Saçlı deri katmanları
İnsan beyninin dura materi
Beyin zarları ve yüzeyel serebral venler. Derin diseksiyon, üstten görünüm
Beyin zarları ve yüzeyel serebral venler. Derin diseksiyon, üstten görünüm

Kaynakça

^ Richard Snell's Clinical anatomy 8th Ed
^ Moore, Keith L. Clinically Oriented Anatomy (Sixth ed.). Wolters Kluwer, Lippincott Williams &Wilkins. p. 867.
^ Salunke, Pravin; Sodhi, Harsimrat Bir Singh; Aggarwal, Ashish; Ahuja, Chirag Kamal; Dhandapani, S. S.; Chhabra, Rajesh; Gupta, Sunil K. (1 Ekim 2013). "Is ligation and division of anterior third of superior sagittal sinus really safe?". Clinical Neurology and Neurosurgery (İngilizce). ss. 1998-2002. doi:10.1016/j.clineuro.2013.06.003. 10 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.

İlgili Araştırma Makaleleri

Türköz'e göre serebral lateralizasyon kavramı, beynin asimetrik fonksiyonlarının oluşmasında rol alan organik anlamlı tüm etkenleri ve mekanizmaları içerir. Anatomik, embriyolojik, patolojik, kimyasal ve hormonal çalışmalar ile bu teori ve klinik örnekleri ortaya konabilmiştir. İnsan beyninde gözlenen asimetriler, makroskopik, yollarla ilgili ve sitoarşitektonik asimetrilerdir. Neanderthal insanının fosil kafatasları üzerinde sylvian fissure’lerin izlerine bakıldığında, soldakinin uzun ve gergin oluşu ayrıca, sol oksipital ve sağ frontal lobun daha uzun olması bu asimetriyi destekleyen bulgulardan biridir.

İnsan beyninde beş lob bulunur. Bunlar:

Frontal lob—Akıl yürütme, problem çözme, karar verme, plan yapma, davranış ketleme, dikkati yönlendirme, kendini izleme, duyguları kontrol etme, motor beceriler; zarar görmesi durumunda ruh hali, hissiyat değişikliği olabilir.
Parietal lob—Duyuları işleme, şekil ve renkleri algılama, uzaysal algı, görme algısı ve aritmetik yetenekleri kontrol eder.
Oksipital lob—Görsel bilgiyi işleyen lobdur. Ayrıca okuma da bu lob kontrolü altında gerçekleşir. Hafif zarar görmesi halüsinasyonlara sebep olur.
Temporal lob—Ses ve kokunun algılanması, aynı zamanda da yüzler, mekanlar gibi karmaşık uyaranların işlenmesi bu lob tarafından sağlanır. Uzun süreli bellek, işitsel öğrenme, müzik farkındalığı, konuşma ve duyma, kelimeleri yeniden düzenleme ve dili anlama burada kontrol edilir.
Limbik lob—Limbik lob bir dizi karmaşık duygusal tepkide rol oynar. Adrenalin temelli savaş ya da kaç tepkisinin oluşmasında görev aldığı bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dura mater</span>

Sert zar veya kalın zar, beyin dokusunu ve omuriliği çevreleyen beyin zarlarının en kalın ve en dıştaki katmanıdır. Mezoderm tabakasından köken almaktadır. Pia mater ve araknoid zarın arasında bulunan beyin-omurilik sıvısının korunmasından sorumludur.

İnsan beyni, insan sinir sisteminin merkezi organıdır ve omurilikle birlikte merkezi sinir sistemini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Temporal lob</span> İnsanların beyninde bulunan dört lobdan biri

Temporal lob, memelilerin beynindeki serebral korteksin dört ana lobundan biridir. Temporal lob, memeli beyninin her iki serebral hemisferindeki lateral fissürün altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Paryetal kemik</span>

Paryetal kemik kafatası'nın kenarlarının ve çatısının birleştiği kemiktir. Her kemik düzensiz dörtgen biçimindedir ve iki yüzeyi, dört kenarı ve dört açısı vardır. İsmi Latince pariet-(duvar)'dan gelir.

Serebral korteks veya beyin korteksi, insan ve diğer memeli beyinlerindeki serebrumun sinir dokusundan oluşan dış tabakasıdır. Beynin diğer kısımlarının çoğunun beyaz renkte olmasını sağlayan yalıtımın kortekste bulunmamasından dolayı rengi gridir. Korteks serebrum ve serebellumun dış kısımlarını örter ve kalınlığı 1,5-5,0 mm arasında değişir. Korteksin serebrumu örten kısımı serebral korteks olarak adlandırılmaktadır.

Brodmann alanları, insan ve diğer primat beynlerindeki histolojik yapısı ve hücrelerin organizasyonu ile tanımlanan serebral korteksinin bölümleridir.

<span class="mw-page-title-main">Glossofaringeal sinir</span> 9. kraniyal sinir, afferent duyusal ve efferent motor bilgi taşıyan karışık sinir

Glossofaringeal sinir 9. kranial sinirdir. Afferent duyu ve efferent motor nöronlar içeren karma bir sinirdir. üst medulla oblangatadan, vagus sinirinin hemen önünden çıkar. Glossofaringeal sinirin motor dalları embriyonik dönemdeki medulla oblangatanın tabanından, duyu dalları ise kranial nöral katlantıdan köken alır.

Orta beyin atardamarı ya da diğer adıyla orta serebral arter (MCA) beynin dış yüzeyinde sylvian yarık içerinde seyrederek beynin dış yüzeyinin büyük kısmını besler. Bu arter internal karotid arterden çıkar. Direkt olarak Willis poligonunun yapısına katılmaz. Önce anterior serebral arter ve arkada posterior komünikan arter ile posterior serebral arter ile dolaylı bağlantı içerisindedir.

Serebral dolaşım kalpten pompalanan kanın beyin içerisindeki damar ağında dolaşımını ifade etmektedir. Bu dolaşım miktarı dakikada ortalama 750 ml'dir ve kardiyak çıkışın % 15'tir. Kalpten çıkan oksijenlenmiş kan, arterler ile beyne gelir, bu esnada glikoz ve diğer metabolitlerde beyne taşınır. Metabolizma ürünleri ve oksijeni azalmış kan ise venler ile toplanarak kalbin sağ kulakçığına getirilir. Beyne gelen kan miktarı bazı faktörler ile değişir ve bu değişimleri hızlı şekilde dengelemek için beynin otoregülasyon mekanizmaları vardır.

Sinus rektus beynin oksipital lobun altında, orta hatta, duranın iki yaprağı arasında venöz kan taşıyan bir yapıdır. Rozental'in bazal veni ve inferior sagittal sinus birleşerek sinus rektusu oluşturur. Sinus rektus daha sonra konfluens sinuumda superior sagittal sinus ile birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Transvers sinus</span>

Transvers sinus insan kafatasında, oksipital kemiğin alt kısmında, her iki tarafta kendine ait oluk içerisinde seyreden, tentoriyum serebellinin iki yaprağı arasındaki boşluktan oluşan, konfluens sinuumdan aldığı kanı sigmoid sinuse aktaran venöz bir yapıdır.

Kavernöz sinus dural venöz sinuslerden biridir. Sella turcicanın yanında, sfenoid kemik ve temporal kemik arasında, lateral sellar kompartman olarak tanımlanan alan içerisinde bulunur.

İnferior anastomotik ven diğer adıyla Labbe veni insan beyninin yüzeyel venlerinden biridir. 19. Yüzyıldan sonra Fransız cerrah Charles Labbé tarafından tanımlanmıştır. Yüzeyel olarak orta serebral ven ile transvers sinusu arasında bağlantı kurar. Bu seyri esnasında komşuluğundaki temporal loblardan da venöz dallar alır. Labbe veninin konumu oldukça fazla varyasyon gösterir. Venin orta temporal yerleşimi % 60, arka temporal yerleşimi % 30 ve ön temporal yerleşimi % 10 civarında görülür.

Orta serebral venler yüzeyel orta serebral ven ve derin orta serebral ven olarak ikiye ayrılır

Yüzeyel orta serebral ven, beynin lateral sulkusu boyunca uzanır. Öne doğru seyrederekkavernöz sinus veya sfenoparyetal sinuse boşalır.
Derin orta serebral ven, lateral sulkusun derininde, insula ve komşuluğundaki giruslardan venöz drenaj alır ve orta hatta yakın ilerleyerek bazal vene dökülür.

İnsan nöroanatomisinde, beyin asimetrisi en az iki farklı şekilde görülebilir:

Beynin sol ve sağ tarafları arasındaki nöroanatomik farklılıklar
Lateralize fonksiyonel farklılıklar: beyin fonksiyonunun lateralizasyonu

Oftalmik sinir, trigeminal sinirin üç dalından biridir. Göze,alın derisine ve ön taraf saçlı deriye duyusal innervasyon sağlayan üç dalı vardır.

Serebellar tonsil , her bir serebellar hemisferin alt yüzeyindeki yuvarlak lobüle benzer yapılardır. Medialde serebellar vermisin uvulası ile ve üstte flokülonodular lob tarafından devam eder. Serebellar bademcik ve amigdala serebelli eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. İkinci kavram serebral korteksin medial temporal loblarının derinliklerinde bulunan serebral bademcikler veya amigdala çekirdekleri ile karıştırılmamalıdır.

İnsan anatomisinde nörokranyum, kafatasının üst ve arka kısmı olup, beyin etrafında adeta koruyucu bir kap oluşturur. İnsan kafatasında, nörokranyum kalvaryayı içerir. Kafatasının geri kalanı ise yüz kemiklerinden oluşur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.