İçeriğe atla

Sunucu odası

Písek, Çekya'da bulunan bir sunucu odası.

Sunucu odası, bilgisayar sunucularının sürekli olarak çalışması için ayrılmış ve genellikle klimalı olan bir odadır. Sadece bu amaç için istasyon veya bina tahsis edilmiş versiyonuna ise veri merkezi denir.

Sunucu odalarındaki bilgisayarlar genellikle KVM switch, Secure Shell ve VNC gibi uzaktan yönetim teknolojileri aracılığıyla uzaktan çalıştırılabilen merkeziyetsiz sistemlerdir.[1][2][3][4][5]

İklim, bir sunucu odasının enerji tüketimini ve çevresel etkisini etkileyen faktörlerden biridir. İklimin soğutmayı desteklediği ve yenilenebilir elektriğin bol olduğu bölgelerde çevresel etkiler daha makul olacaktır. Dolayısıyla Kanada,[6] Finlandiya,[7] İsveç,[8] ve İsviçre[9] gibi uygun koşullara sahip ülkeler, dünya çapındaki şirketleri kendi topraklarında sunucu odaları kurmaları için cezbetmeye çalışmaktadır.

Tasarım noktaları

Bir sunucu veya bilgisayar odası inşa etmek için beş ana tasarım noktası konusunda ayrıntılı bir şekilde düşünmek gereklidir. Bunlar:[10]

Konum

Bilgisayar veya sunucu odasının konumu, odanın iç düzeninden bile önce değerlendirmedir. Çoğu tasarımcı sunucu odasının, duvarlarından birinin binanın dış duvarı olacağı yerlere inşa edilmemesi gerektiği konusunda hemfikirdir. Dış duvarlar genellikle oldukça nemli olabilir ve patlayıp ekipmanı ıslatabilecek su boruları içerebilir.

Sunucu odasında pencere kullanmamak oluşabilecek birçok güvenlik riskini engeller. Hem çatı katlarından hem de bodrum katlarından kaçınmak, sel ve çatılarda oluşan sızıntı risklerinin önlenmesi sağlar. Son olarak, sunucu odasından diğer odalardaki cihazlara yapılacak kablolamanın daha kolay yapılabilmesi için sunucu odaları merkezi bir konuma yerleştirilmelidir.

Dış duvarların tehlikelerine ek olarak, tasarımcıların bilgisayar odasının yakınındaki olası parazit kaynaklarını da değerlendirmesi gerekir. Böyle bir odayı tasarlarken, radyo vericilerinden ve enerji santrallerinden veya asansör odalarından gelen elektrik parazitlerinden uzak durmak önemlidir.

Diğer fiziksel tasarım hususları ise oda boyutu, kapı boyutları ve rampalardan (ekipmanın girip çıkması için) kablo organizasyonu, fiziksel güvenlik ve bakım erişimine kadar uzanır.

Klima

Bilgisayar ekipmanları oldukça fazla ısı üretiler. Ancak ısıya, neme ve toza karşı hassastırlar. Sıkı toleranslar dahilinde sabit bir sıcaklık ve nemin korunması, bilgi teknolojisi sistemlerimin güvenilirliği için kritik öneme sahiptir.

Çoğu sunucu odasında, PAC (hassas klima) sistemleri olarak da bilinen "yakın kontrollü klima" sistemleri kurulur. Bu sistemler sıcaklığı, nemi ve partikül filtrasyonunu sıkı toleranslar dahilinde günde 24 saat kontrol eder ve uzaktan izlenebilir. Sunucu odası içindeki koşullar tanımlanan tolerans değerlerini dışına çıktığında otomatik uyarılar yapabilirler.

Çoğu bilgisayar veya sunucu odası için klima tasarımları çeşitli tasarım hususlarına bağlı olarak değişecektir. Ancak bu tasarımlar genellikle iki türden birisidir: "yukarı akış" ve "aşağı akış" konfigürasyonları.

Yukarı akışlı klima

Bu tip klima; hava kontrol ünitesinin (AHU) önüne hava çeker, havayı ısı eşanjörü üzerinden soğutur, ardından soğutulmuş havayı üstten veya kanallardan dağıtır. Bu klima konfigürasyonu, yükseltilmiş döşemelerin yetersiz derinlikte olduğu veya hiç olmadığı durumlara ve yenilenmiş sunucu odalarına oldukça uygundur.

Aşağı akışlı klima

Bu tip klima ünitesi havayı klima santralinin üst kısmına çeker. Daha sonra havayı ısı eşanjörü üzerinden soğutur. Ardından havayı alttan odaya doğru dağıtır. Bu hava daha sonra stratejik olarak yerleştirilmiş zemin ızgaraları aracılığıyla sunucu odasına ve ekipmanlara doğru dağıtılır. Bu sistem, yükseltilmiş zemin kullanımına imkan veren binalar için oldukça uygundur.

Sıcak koridor / soğuk koridor

Wikimedia sunucuları, 2012

Sıcak koridor / soğuk koridor konfigürasyonları, iki sunucu sırasının birbirine baktığı bir tasarım metodudur. Bu tasarımda sunucuların ön tarafları birbirinin önüne bakarken arka tarafları birbirinin arkasına bakar. Sunucuların önüne(yani ana koridorların bulunduğu noktadan) klima ile soğuk hava verilir. Sunucu cihazları bu soğuk havayı çekerek arka kısımlarından sıcak hava verirler. Daha sonra bu sıcak hava havalandırma ile sıcak koridordan uzaklaştırılır.[11]

Koridor muhafazası

Koridor muhafaza edilirken, koridordan biri kapalı bir alan yaratmak için sunucuların etrafı duvarlar, tavanlar ve erişim kapıları ile çevrelenir. Yapılan bu muhafaza ile sıcak ve soğuk havanın karışımı önlenmiş olur. Bu sayede sunucu ekipmanlarının soğuk hava alıp sıcak hava vermesi zorlanmış olur. Muhafaza edilme işlemi yapılırken oluşabilecek hava sızıntıları olabildiğince engellenmeye çalışır çünkü soğuk veya soğuk havanın istenmeyen bölgelere sızması sistemin verimsiz çalışmasına sebep olabilir.[12]

Sıvı soğutma ve enerji verimliliği

Sıvı soğutma teknolojilerinin benimsenmesi, yüksek verimli sunucu odası tasarımlarına olanak sağlamıştır. Sıvı soğutma teknolojileri uygulandığında, sunucu odaları artık enerji tüketen klima sistemlerine bel bağlamak zorunda kalmamış oluyor. Bunun yerine, tüm ısı basit bir sıvı içinde tutulup verimli bir kuru soğutucu ile çok daha kolay bir şekilde soğutulur.

Sıvı kullanmanın bir başka faktörü de ısının yeniden kullanım potansiyelidir. Sunucu odaları yavaş yavaş ısıtma sistemlerinin bir parçası haline gelmekte ve aynı odalara entegre edilmekte veya bir su devresi aracılığıyla binaların kullanım alanına bağlanmaktadır.

Yangın güvenliği

Yangından korunma sisteminin temel amacı; yangını erken aşamada tespit edip alarma geçirmek, ardından iş akışını aksatmadan ve tesisteki personeli tehdit etmeden yangını kontrol altına almaktır. Sunucu odası yangın söndürme teknolojisi, sunucu odaları kullanılmaya başladığından beri önem arz eden bir alandır. Geleneksel olarak, çoğu bilgisayar odası Halon gazı kullanırdı, ancak bunun çevre dostu olmadığı (ozon tabakasını inceltebilir) ve insanlar için güvenli olmadığı gösterilmiştir. Modern bilgisayar odaları; nitrojen, argon ve karbondioksit gibi inert gazların kombinasyonlarını kullanır. Diğer çözümler arasında FM200 gibi temiz kimyasal maddeler ve oksijen seviyelerini düşük tutan hipoksik ateş önleme sistemleri bulunur. Sunucu veri kabloları ve güç kablolarının ürettiği ısı nedeniyle yangınların yayılmasını önlemek için kuruluşlar FEP borusu ile kaplanmış plenum kablosu da kullanırlar. Bu plastik, ısı oluşumunu azaltır ve kablo malzemesinin metalini korur.[13]

Geleceğe yönelik

Sunucu odaları için olan talepler, kullanıcı organizasyonlar geliştikçe ve büyüdükçe ve de teknoloji değiştikçe sürekli değişmektedir. Bilgisayar odası tasarımının en önemli parçalarından birisi, sistem için gerekecek yeni gereksinimlerin minimum çabayla karşılanabilmesi için geleceğe hazır olmasıdır. Bilgi işlem gereksinimleri arttıkça, bir sunucu odasının güç ve soğutma gereksinimleri de artacaktır. Kaba bir tahmin ile, kurulacak her ek 100 kW ekipmanı soğutmak için 30 kW daha güç gerekebilir. Sonuç olarak, klima tasarımlarının başlangıçtan itibaren gelecek düşünülerek tasarlanması gerekmektedir.

Bir sunucu odasındaki raf seçimi, odanın alanını belirleyen faktörlerden birisidir. Birçok kuruluş, sahip oldukları alandan en iyi şekilde yararlanmak için telekomünikasyon rafları veya kapalı dolaplar kullanır. Bugün, yeni nesil sunucuların gelmesi ile beraber 19 veya 23 inçlik tek bir raf, 42'den yüzlerceye kadar sayıdaki sunucuyu içerisinde barındırabilir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "server room Definition. Define server room. What is server room?". web.archive.org. 26 Şubat 2009. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  2. ^ "server room". TheFreeDictionary.com. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  3. ^ "What is lights out server room? - A Word Definition From the Webopedia Computer Dictionary". web.archive.org. 18 Temmuz 2011. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  4. ^ "What not to do in a server room". content.techrepublic.com.com. 23 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  5. ^ "Photos: Server room cabling overhaul". web.archive.org. 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  6. ^ Ladurantaye, Steve (22 Haziran 2011). "Canada called prime real estate for massive data computers". The Globe and Mail (İngilizce). 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  7. ^ "Welcome To Hostworld | Virtual Private Servers From £1.80". hostworld.uk. 5 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  8. ^ "Stockholm Business Region". web.archive.org. 19 Ağustos 2010. 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  9. ^ "Swiss Carbon-Neutral Servers Hit the Cloud | Greenbiz". www.greenbiz.com (İngilizce). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  10. ^ "Computer Room Installation & Design". Air Intelligence Ltd (İngilizce). 7 Mart 2012. 23 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  11. ^ "What are hot and cold aisles in the data center?". SearchDataCenter (İngilizce). 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  12. ^ "Approaches to Data Center Containment". Data Center Knowledge | News and analysis for the data center industry (İngilizce). 8 Kasım 2012. 11 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  13. ^ Fluorotherm (12 Mayıs 2014). "Preventing (Literal) Server Room Melt Down". Fluorotherm™ (İngilizce). 1 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sunucu (bilişim)</span> bilgisayar ağlarında, diğer ağ bileşenlerinin (kullanıcıların) erişebileceği, kullanımına ve/veya paylaşımına açık kaynakları barındıran bilgisayar birimi

Sunucu, bilişim alanında "istemci" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan bilgisayar donanımları veya yazılımlarıdır. Bu mimariye istemci-sunucu modeli denir. Sunucular, istemciler arasında veri veya kaynak paylaşımı, bir istemci için hesaplama yapma gibi çeşitli işlevleri yerine getirebilirler. Bu işlevlere genellikle "servis" veya "hizmet" denir. Tek bir sunucu çok sayıda istemciye hizmet verebilir, tek bir istemci de çok sayıda sunucudan hizmet alabilir. İstemci ve sunucu aynı cihaz üzerinde çalışabileceği gibi, istemci ağ üzerinden farklı bir cihazdaki sunucuya da bağlanabilir. Tipik sunucular arasında veritabanı sunucuları, dosya sunucuları, e-posta sunucuları, yazdırma sunucuları, web sunucuları, oyun sunucuları ve uygulama sunucuları sayılabilir.

Bina otomasyonu, bir binanın HVAC, elektrik, aydınlatma, gölgeleme, Erişim Kontrolü, Güvenlik Sistemleri ve Bina Yönetim Sistemi (BYS) veya Bina Otomasyon Sistemi gibi birbiriyle ilişkili diğer sistemlerin otomatik merkezi kontrolüdür. Bina otomasyonunun temel amacı, kullanıcı konforunu artırmak, bina sistemlerinin verimli çalışmasını sağlamak, enerji tüketimini azaltmak, işletme ve bakım maliyetlerini azaltmak ve güvenliği artırmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Makine mühendisliği</span> Mühendislik

Makine mühendisliği, mekanik sistemlerin tasarım, analiz, imalat ve bakımı için mühendislik fiziği ve mühendislik matematiği ilkelerini malzeme bilimi ile birleştiren bir mühendislik dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dizel motor</span> motor çeşiti

Dizel motor, içten yanmalı bir motor tipidir. Daha özel bir tanımla, dizel motor oksijen içeren bir gazın sıkıştırılarak yüksek basınç ve sıcaklığa ulaşması ve silindir içine püskürtülen yakıtın bu sayede alev alması ve patlaması prensibi ile çalışan bir motordur. Bu yüzden benzinli motorlardan farklı olarak ateşleme için bujiye ve yakıt oksijen karışımını oluşturmak için karbüratöre ihtiyaç yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Yangın</span> büyük ve yıkıcı ateş

Yangın, maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan yanma reaksiyonlarının neden olduğu doğal afettir. Yangınların oluştukları coğrafî alanda maddi hasarlara neden olmasından ziyade, orada yaşayan canlılar ve ekolojik denge üzerinde de büyük derece olumsuz etkileri vardır.

Brayton çevrimi, genel olarak gaz türbinlerinde kullanılan, periyodik bir prosestir. Günümüzde geçerli olan gaz akışkanlı güç çevrimleri içinde önemli bir yer tutar. Diğer içten yanmalı güç çevrimleri gibi açık bir sistem olmasına rağmen; termodinamik analiz için egzoz gazlarının ikinci bir ısı değiştirgecinden geçtikten sonra içeri alınıp tekrar kullanıldığı farzedilir ve kapalı bir sistem gibi analize uygun hale gelir. İsmini, mucidi olan George Brayton’dan almıştır. Aynı zamanda Joule çevrimi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Stirling motoru</span>

Stirling motoru, sıcak hava motoru olarak da bilinir. Dıştan yanmalı motorlu bir ısı makinesi tipidir. Isı değişimi prosesi, ısının mekanik harekete dönüşümünün ideal verime yakın olmasına izin verir.

<span class="mw-page-title-main">Klima</span>

Klima, elektrikli klima veya pasif soğutma ve havalandırmalı soğutma dâhil olmak üzere çeşitli yöntemlerin kullanımıyla daha konforlu bir iç ortam elde etmek için kapalı bir alandaki havanın ısı ve nem miktarının kontrol edilmesi işlemidir. Klima, "ısıtma, havalandırma ve klima" (HVAC) sağlayan sistem ve teknikler ailesinin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Buzdolabı</span>

Buzdolabı; yaygın olarak buhar sıkıştırma çevrimine göre çalışan, gıdaların soğuk tutularak uzun zaman muhafaza edilmesini sağlayan soğutma makinesidir. Bu bağlamda absorpsiyonlu soğutma ve ayrıca Peltier soğutma sistemleri ile çalışan buzdolapları da mevcuttur.

Isıtma sistemleri, kullanım mekanlarının istenen sıcaklıkta tutulabilmesi için iç ortamdan dış ortama olan ısı kaybının karşılanması prensibi ile çalışan sistemlerdir. Merkezi ve lokal (bölgesel) olarak iki ana başlıkta toplanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Soğutma kulesi</span> Su kulesi

Soğutma kuleleri, çeşitli amaç ve büyüklükteki endüstriyel tesislere soğutma suyu sağlamak için tasarlanmış yapılardır. Değişik ölçülerde olabilir; 100 metre çapına ve 120 metre yüksekliğe erişen kuleler mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">HVAC</span>

HVAC, İngilizce: Heating, Ventilating and Air Conditioning kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuş kısaltmadır. Havalandırma sektörünün tüm dallarını kapsar. Ayrıca Makine mühendisliği alanında bir alt kol olan tesisat mühendisliği kapsamında değerlendirilebilir. Mekanik tesisat kategorisinde yer alıp termodinamik, akışkanlar mekaniği, ısı transferi gibi alt başlıklar temelini oluşturur.

İklimlendirme terimi çoğunlukla soğutma yapılarak iç mekanlardaki havanın ısı konforu sağlanması ve neminin alınması işlemlerine denir. Daha geniş bir anlamda, terim HVAC, ısıtma, soğutma ve havalandırma veya havanın durumunu iyileştirmek için dezenfeksiyon işlemleri için de kullanılır. Bir klima bir çevrimi kullanarak, çoğunlukla binalardaki ve taşıma araçlarındaki konfor için ortamdaki ısıyı çeken, bir aygıt, bir sistem veya bir mekanizmadır.

<span class="mw-page-title-main">Termodinamik kanunları</span>

Termodinamik yasaları, termodinamiğin temelini oluşturan dört yasadır. Termodinamik proseslerdeki ısı ve iş transferlerinin yapısını tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Veri merkezi</span> bilgisayar sunucularının ve ilgili ekipmanın çalıştırıldığı bina veya oda

Veri merkezi, bilgisayar sistemleri ile telekomünikasyon ve veri ambarı sistemleri gibi ek sistemleri barındıran bir tesistir. Sunucu odası veya sistem odası olarak da adlandırılan bu tesisler işletmelere ait sunucu ve veri ambarlarının bulunduğu alanlardır. Veri merkezleri genel olarak iki kategoriye ayrılır:özel veri merkezleri ve İnternet veri merkezleri. Özel veri merkezleri sadece bir kuruluş tarafından kendi hizmetlerinde kullanılır. İnternet veri merkezleri ise üçüncü şahıslara hizmet verir.

<span class="mw-page-title-main">Yoğunlaşma</span>

Yoğunlaşma veya yoğuşma, maddenin fiziksel halinin gaz fazından sıvı faza değişimi ve buharlaşmanın tersidir. En sık su döngüsü anlamında kullanılır. Atmosfer içinde bir sıvı veya katı bir yüzey veya Yoğunlaşma bulutu ile temas ettiğinde, su buharının sıvı suya değişmesi olarak da tanımlanabilir. Doğrudan gaz fazdan katı faza geçiş gerçekleştiğinde, değişime kırağılaşma denir.

<span class="mw-page-title-main">Soğutma grubu</span> chiller

Soğutucu, buhar sıkıştırmalı, adsorpsiyonlu soğutma veya absorpsiyonlu soğutma çevrimleriyle sıvı soğutucudan ısıyı alan makinedir. Bu sıvı daha sonra ekipmanı soğutmak için ısı değiştiriciden veya başka proses akışından dolaştırılabilir. Soğutma, ortama verilmesi gereken veya yüksek verimlilik için ısıtma amacıyla geri kazanılması gereken atık ısı oluşturur.

Radyant ısıtma ve soğutma sistemi, ısıtmak veya soğutmak için tasarlandıkları ortamlarla hem konveksiyon hem de ısıl ışınım yoluyla ısı alışverişi yapan bir HVAC teknolojileri kategorisidir.

Windows Server ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Radyatör (motor soğutma)</span>

Radyatörler, içten yanmalı motorları soğutmak için, özellikle otomobiller olmak üzere aynı zamanda piston- motorlu uçak, demiryolu lokomotifleri, motosikletler, sabit üretim tesisi veya bu tür bir motorun benzer herhangi bir kullanımı için kullanılan ısı eşanjörleridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.