Sungir

Sungir

Сунгирь
Rusya haritasındaki konumu
Bölge	Vladimir Oblastı, Rusya
Koordinatlar	56°10′34″K 40°30′09″D / 56.17611°K 40.50250°D / 56.17611; 40.50250

Sungir (Rusça: Сунгирь); 1955'te Rusya'nın Vladimir Oblastı'nda yer alan Sungir deresi yakınlarında keşfedilen, bir mamut avcısı kültürüne ait 28 ila 32 bin yıllık^[1] bir arkeolojik sittir. Homo sapiens'in Avrasya'da yer alan en eski kayıtlarından biri olan gömü alanı; içindeki mezarlar ile, o dönemde yaşayan insanların DNA'larının gerektirdiğinin ve diğer Homo ve hayvan türlerinin davranışlarının çok ötesinde sosyopolitik kodlar geliştirdiğini kanıtlamaktadır.

Gömü alanı içerisinde farklı farklı mezarlar ve bunlara ek olarak bir kafatası ile iki femur parçası, gömü alanı çevresinde ise üzerinde kültürel izler bulunmayan iki insan iskeleti bulunur. Mezarların ikisi iyi korunmuş durumdadır.^[2] Bu iyi korunmuş mezarların birinde, etrafı yaklaşık 3.000 mamut dişinden yapılmış taşla çevrili ve boncuklarla kaplı 50 yaşındaki yetişkin bir erkeğin iskeleti bulundu. Adamın kafasında tilki dişleriyle süslenmiş bir şapka ve bileklerinde yirmi beş fildişi bilezik vardı. Aynı alandaki diğer mezarlarda ise çok daha az eşya bulunuyordu. Bunlardan yola çıkarak, araştırmacılar Sungir mamut avcılarının hiyerarşik bir toplumda yaşadığı ve az sayıdaki grup üyesinin bu kadar çok eşyayı üretmesinin olağandışı olması nedeniyle, adamın bir grubun veya pek çok gruptan oluşan bir kabilenin lideri olduğu sonucuna vardılar.^[3]

Diğer iyi korunmuş mezarda ise kafa kafaya gömülmüş, biri 12-13 yaşlarında bir erkek çocuğuna, diğeri ise 9-10 yaşlarında bir kız çocuğuna ait olan iki iskelet vardı. Bu iki iskelet günümüzde Sungir çocukları olarak da bilinir. Erkek çocuk beş bin fildişi boncukla kaplıydı ve tilki dişinden yapılmış bir şapka ile, elde etmek için en az 60 tilkinin dişlerinin çekilmesini gerektiren, 250 tilki dişinden yapılmış bir kemeri vardı. Kız çocuğu ise 5.250 fildişi boncukla kaplıydı. İki çocuk da küçük heykelciklerle ve pek çok fildişi nesneyle çevriliydi. Tek bir fildişi boncuğun üretilmesi ortalama 45 dakika sürüyordu; yani, bir oymacının çocukların iskeletlerini kaplayan yaklaşık 10.000 boncuğu yapmak için 7.500 saat, diğer bir deyişle 3 yıldan fazla çalışması gerekiyordu.^[3]

Sungir çocuklarının bu kadar genç bir yaşta kendilerini lider veya mamut avcısı olarak kanıtlamış olmalarının çok düşük bir ihtimal olması nedeniyle, araştırmacılar bu şekilde gömülmelerinin sebebinin kültürel inançlarda bulunabileceği sonucuna vardılar. Konu hakkında çeşitli teoriler vardır. Bu teorilerden biri; bu çocukların bir liderin çocukları olarak konumlarını ailelerinden aldığını ve Sungir kültürünün katı halef olma kurallarına dayandığını öne sürer. İkinci bir teoriye göre, çocuklar daha doğumlarında uzun süre önce ölmüş bazı ruhların dirilişi olarak görüldüler. Üçüncü bir teori ise çocukların gömülüşünün hayattaki statülerinden ziyade nasıl öldüklerini yansıttığını ileri sürer. Bu teoriye göre bu iki çocuk bir törenle, belki de diğer adamın gömülmesinin bir parçası olarak kurban edilmiş ve gömülmüşlerdir.^[4]

• Wikimedia Commons'ta Sungir ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur