İçeriğe atla

SunOS

SunOS
Geliştirici(ler)Sun Microsystems
İşletim sistemi ailesiUnix (BSD/SVR4)
Üretime hazır olduğu tarih1982
Kaynak türüKapalı kaynak
LisansÖzel mülk yazılım
Çekirdek türüMonolitik çekirdek
Platform desteğiMotorola 680x0, Sun386i, SPARC
Kullanıcı alanıSunView, OpenWindows

SunOS, Sun Microsystems tarafından iş istasyonu ve sunucu bilgisayar sistemleri için geliştirilmiş Unix temelli bir işletim sistemidir. SunOS adı genellikle yalnızca BSD temelli 1.0 ila 4.1.4 sürümlerine atıfta bulunmak için kullanılırken, 5.0 ve sonraki sürümleri UNIX System V Sürüm 4'ü temel alır ve Solaris markası altında pazarlanır.

Tarih

SunOS sürümüYayımlanma tarihiKod tabanıAçıklama
Sun UNIX 0.71982 UniSoft UNIX v7 [1]68000 tabanlı Sun-1 sistemi ile birlikte gelir. Pencere sistemi yok.
SunOS 1.0 [2]Kasım 1983 4.2BSD 68010 tabanlı Sun-1 ve Sun-2 sistemleri için destek. Sun Windowing System ile beraber geldi.
SunOS 1.1 [3][4]Nisan 1984
SunOS 1.2 [3]Ocak 1985
SunOS 2.0Mayıs 1985 [3]NFS protokolü, Yellow Pages (YP) dağıtılmış ağ bilgi sistemi, Uzaktan Yordam Çağrısı (RPC) / eXternal Data Representation (XDR) ve vnode kullanan sanal dosya sistemi (VFS) katmanını tanıttı. 68020 tabanlı Sun-3 donanımının piyasaya sürülmesiyle aynı zamana denk geldi.
SunOS 3.0Şubat 1986 [3]4.2BSD + Sistem V IPC İsteğe bağlı System V bandı, yardımcı programlar ve geliştirme kütüphaneleri sunar.
SunOS 3.2Eylül 1986 [3]3.0 ile aynı, artı bazı 4.3BSD Sun-4 serisi için ilk destek
SunOS 3.5Ocak 1988
SunOS 4.0Aralık 1988 4.3BSD, Sistem V IPC'li Yeni sanal bellek sistemi, dinamik bağlantı, automounter, System V STREAMS I/O. Sun386i desteği.
SunOS 4.0.1Aralık 1988
SunOS 4.0.2Eylül 1989 sadece Sun386i
SunOS 4.0.3Mayıs 1989
SunOS 4.0.3cHaziran 1989 Yalnızca SPARCstation 1 (Paz-4c)
SunOS 4.1Mart 1990
SunOS 4.1eNisan 1991 Sadece Sun-4e
SunOS 4.1.1Mart 1990 OpenWindows 2.0 ile birlikte gelir
SunOS 4.1.1BŞubat 1991
SunOS 4.1.1.1Temmuz 1991
SunOS 4.1.1_U1Kasım 1991 Sadece Sun-3/3x
SunOS 4.1.2Aralık 1991 Çok işlemcili (SPARCserver 600MP) sistemler için destek; yalnızca CD-ROM'dan oluşan ilk sürüm.
SunOS 4.1.3Ağustos 1992
SunOS 4.1.3CKasım 1993 Yalnızca SPARCclassic/SPARCstation LX
SunOS 4.1.3_U1Aralık 1993
SunOS 4.1.3_U1BŞubat 1994 Y2K uyumluluk yamalarının mevcut olduğu en eski sürüm.
SunOS 4.1.4Kasım 1994 SunOS 4'ün son sürümü
SunOS 5. xHaz 1992 SVR4Solaris makalesine bakın.

SunOS 1, Sun-2 (68010) CPU kartlarıyla yükseltilmiş Sun-1 sistemleri dahil olmak üzere yalnızca Sun-2 serisi sistemleri destekledi. SunOS, 2 Sun-2 ve Sun-3 serisi sistemleri desteklemiştir (68020) . SunOS 4, Sun-2 (4.0.3 sürümüne kadar), Sun-3 (4.1.1'e kadar), Sun386i (yalnızca 4.0, 4.0.1 ve 4.0.2) ve Sun-4 (SPARC ) mimarilerini destekler. SunOS'a rağmen 4, Sun'ın yeni SPARC işlemcisini tam olarak destekleyen ilk sürüm olması amaçlanmıştı, ayrıca . Sun-4 sistemleri için ön destekli 3.2 sürümü bir SunOS da vardı.

SunOS 4.1.2, Sun'ın ilk sun4m mimarili çok işlemcili makineleri (SPARCserver 600MP serisi) için destek sundu; çekirdek için yalnızca tek bir kilidi olduğundan, çekirdekte aynı anda yalnızca bir CPU çalıştırılabilir.

SunOS'un son sürümü 4, 1994'te 4.1.4 (Solaris 1.1.2) idi. 4.1.4'te sun4, sun4c ve sun4m mimarileri desteklendi; sun4d desteklenmedi.

Sun, 27 Aralık 1998'e kadar SunOS 4.1.3 ve 4.1.4'ü yayımlamaya devam etti; 30 Eylül 2003 tarihine kadar desteklendiler.

"SunOS" ve "Solaris"

SunOS 4.1.1 kaseti

1987'de AT&T Corporation ve Sun, o zamanlar piyasadaki en popüler Unix çeşitlerini olan BSD (o zamanlar SunOS'a özgü olan birçok özelliği içerir), System V ve Xenix sistemlerini birleştirmek için bir proje üzerinde işbirliği yaptıklarını duyurdular: Bu, System V Sürüm 4 (SVR4) olacaktır.[1]

4 Eylül 1991'de Sun, bir sonraki büyük işletim sistemi sürümünün BSD'den türetilen kaynak tabanından SVR4'e dayalı bir temele geçeceğini duyurdu. Bu sürümün dahili tanımı SunOS olsa da 5, bu noktadan itibaren Sun, Solaris pazarlama adını kullanmaya başladı. Bu yeni "aşırı marka"nın gerekçesi, yalnızca SunOS'u değil, aynı zamanda OpenWindows masaüstü ortamını ve Open Network Computing (ONC) işlevselliğini de kapsamasıydı.

Yeni SVR4 tabanlı işletim sisteminin bir sonraki yıla kadar toplu olarak piyasaya sürülmesi beklenmese de Sun, şu anda gönderilmekte olan SunOS 4 sürümüne (OpenWindows dahil) atıfta bulunmak için hemen yeni Solaris adını kullanmaya başladı. Böylece SunOS 4.1.1, Solaris olarak yeniden adlandırıldı 1.0 ; SunOS 5.0, Solaris'in bir parçası olarak kabul edilecek 2.0. SunOS 4.1. x mikro sürümleri 1994'e kadar yayınlanmaya devam etti ve bunların her birine Solaris 1. x eşdeğer adı verildi. Uygulamada, bunlar genellikle müşteriler ve hatta Sun personeli tarafından SunOS sürüm adlarıyla anılırdı. Sürüm numaralarını eşleştirmek kolay değildi:

SunOS 4.1. x / Solaris 1. x / OpenWindows sürümleri
SunOS Sürümü Solaris versiyonu OpenWindows sürümü
4.1.1
4.1.1B
4.1.1.1 		1.0 2.0
4.1.2 1.0.1 2.0
4.1.3 1.1 SMCC Sürüm A 3.0
4.1.3C 1.1C 3.0
4.1.3_U1 1.1.1 3.0_U1
4.1.3_U1B 1.1.1B 3.0_U1B
4.1.4 1.1.2 3.0_414

Bugün, SunOS 5, genel olarak Solaris olarak bilinir, ancak SunOS adı – diğer yerlerin yanı sıra başlangıç başlığında, uname komutunun çıktısında ve man sayfası altbilgilerinde- işletim sisteminin kendisinde hala görünür durumdadır.

Bir SunOS Eşleştirme İlgili Solaris pazarlama adına 5.x sürümü basittir: her Solaris sürüm adı, karşılık gelen SunOS'u içerir 5 küçük sürüm numarası. Örneğin, Solaris 2.4 entegre SunOS 5.4. Küçük bir bükülme var: Solaris'ten sonra 2.6, "2." Solaris adından çıkarıldı ve SunOS küçük numarası kendi kendine görünüyor. En son Solaris sürümünün adı Solaris 11 ve SunOS  5.11'i içermektedir.

Kullanıcı arayüzü

SunOS'un önceki sürümleriyle birlikte gelen GUI ortamları, SunTools (daha sonra SunView) ve NeWS'yi içeriyordu . 1989'da Sun, SunView ve NeWS uygulamalarını da destekleyen OPEN LOOK uyumlu X11 tabanlı bir ortam olan OpenWindows'u piyasaya sürdü. Bu, SunOS 4.1.1.'de varsayılan SunOS GUI oldu.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b A Quarter Century of Unix. Addison-Wesley. 1994. ss. 199-200. ISBN 0-201-54777-5.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ Beginner's Guide to the Sun Workstation (PDF). Sun Microsystems. s. 2. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Ağustos 2019. 
  3. ^ a b c d e "Solaris Operating System (Unix)". Operating System Documentation Project. 5 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2006. 
  4. ^ "SunOS 1.1 tape image and label". Sun Microsystems. 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2019. Sun Operating System Release 1.1 (derived from UNIX 4.2 bsd) 

Harici bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Oracle Solaris</span>

Solaris, ilk olarak Sun Microsystems tarafından geliştirilmiş, UNIX tabanlı bir işletim sistemidir. 1993 yılında halefi olan SunOS işletim sisteminin yerini almıştır. Ocak 2010'da Oracle firmasının Sun firmasını satın almasıyla Oracle Solaris olarak anılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">UNIX Sistem V</span>

Unix System V ya da SysV, daha seyrek olarak System 5 olarak adlandırılan, UNIX işletim sisteminin sürümlerinden biridir. Esasen AT&T tarafından geliştirilmiş olup 1983 yılında piyasaya sürülmüştür. 4 ana versiyonuyla piyasaya sürülen sistem birçok Unix özelliğini içinde barındırmaktadır: IBM'in AIX, Hewlett Packard Enterprise'ın HP-UX ve Oracle'ın Solaris, ayrıca OpenSolaris'ten kısımlanmış ücretsiz yazılım illumos.

<span class="mw-page-title-main">Sun Microsystems</span>

Sun Microsystems, merkezi Santa Clara, Kaliforniya'daki Silikon Vadisi olan, 24 Şubat 1982 tarihinde kurulmuştur. Bilgisayar ve bilgisayar parçaları, yazılım ve bilgi teknolojileri de dahil olmak üzere birçok alanda üretim ve satış yapan şirkettir.

<span class="mw-page-title-main">POSIX</span>

POSIX, UNIX için "taşınabilir işletim sistemi arabirimi".

<span class="mw-page-title-main">NetBSD</span>

NetBSD, 57 farklı mimari ile çalışan ileri seviye bir işletim sistemidir. Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nde geliştirilmiş UNIX® türevi olan BSD'yi temel almıştır. NetBSD birçok kişi tarafından geliştirilmekte ve devam ettirilmektedir. Ayrıca devamlı yeni mimariler için geliştirim aşamalardadır.

<span class="mw-page-title-main">CATIA</span>

CATIA, Fransız Dassault Systèmes şirketi tarafından geliştirilen ve IBM tarafından pazarlanan bir profesyonel yazılım sürümü. Dassault Systèmes firmasının ürün yaşam döngüsü çözümlerinin temel ögesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nexenta OS</span>

Nexenta OS OpenSolaris projesi ile Oracle firmasının Solaris'in kaynak kodlarını açmasından sonra ortaya çıkan OpenSolaris dağıtımıdır. Nexenta OS, Solaris (SunOS) çekirdeğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Unix benzeri</span>

Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.

<span class="mw-page-title-main">MonoDevelop</span>

MonoDevelop Linux, OS X ve Windows işletim sistemleri için geliştirilmiş bir açık kaynak tümleşik geliştirme ortamıdır. .NET framework ile Windows uygulamaları geliştirenlerin, alternatif olarak Mono kullanarak geliştirme yapmalarına olanak tanımaktadır. Linux ve Mac OS X için .NET teknolojilerini kullanma olanağı sunar.

uname

uname (veya unix name) - Unix ve Unix benzeri işletim sistemleri bir yazılım konsol programı olup, sistem hakkında bilgi verir. Geçerli makine ve üzerinde çalışdığı işletim sistemi hakkında isim, sürüm ve diğer ayrıntıları yazdırır. uname sistem çağrısı ve komut PWB / UNIX ile ilk kez ortaya çıktı. Her ikisi de POSIX tarafından belirtilir.

Bu sayfa işletim sistemi listesidir. Bilgisayar işletim sistemleri teknolojisine, sahibine, lisansına, çalışma durumuna, kullanıma ve birçok diğer özelliklerine göre kategorilere ayrılır. Uygulamada birçok grup ortak olabilir.

IPFilter birçok Unix benzeri işletim sistemleri için güvenlik duvarı hizmetleri ve Ağ adresi dönüşümü (NAT) sağlayan açık kaynaklı bir yazılım paketidir. Yazar ve yazılım sürdürücüsü Darren Reed'tir. IPFilter hem IPv4 hem de IPv6 protokollerini destekler ve durum bilgisi olan bir güvenlik duvarıdır.

BSD / OS, Berkeley Software Design, Inc. tarafından geliştirilen BSD işletim sisteminin durdurulan tescilli bir sürümüdür. (BSDi).

UNIX Zaman Paylaşım Sisteminin her bir versiyonu, bir önceki versiyondan, birinci versiyon ise prototip Unix'ten evrimleşmiştir. Aşağıda Unix işletim sistemlerinin prototip sürümlerden itibaren listesi verilmiş olup tüm varyantlar ve alt öğeler görüntülenmez.

<span class="mw-page-title-main">OpenServer</span>

Xinuos OpenServer, daha önce SCO UNIX ve SCO Open Desktop, Santa Cruz Operation (SCO) tarafından geliştirilen, daha sonra SCO Group tarafından satın alınan ve şimdi Xinuos'a ait olan kapalı kaynaklı bir bilgisayar işletim sistemidir. OpenServer'in ilk sürümleri UNIX System V'i temel alırken, daha sonraki OpenServer 10, FreeBSD 10'u temel aldı.

OpenWindows, SunView, NeWS ve X Window System protokollerini birleştiren Sun Microsystems iş istasyonları için tasarlanmış ve artık geliştirilmesi devam etmeyen bir masaüstü ortamıdır. OpenWindows, Solaris 9'da Common Desktop Environment (CDE) ve GNOME 2.0 lehine kaldırılıncaya kadar SunOS 4 ve Solaris işletim sistemlerinin sonraki sürümlerine dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">ZFS</span>

ZFS, birim yönetimi özelliklerine sahip bir dosya sistemidir. 2001 yılında Sun Microsystems Solaris işletim sisteminin bir parçası olarak başladı. Solaris'in ZFS dahil büyük bölümleri, Oracle Corporation'ın 2009/2010'da Sun'ı satın almasıyla kapalı kaynak lisansı altına alınmadan önce, 2005'ten itibaren yaklaşık 5 yıl süreyle OpenSolaris olarak açık kaynak lisansı altında yayımlandı. 2005'ten 2010'a kadar, ZFS'nin açık kaynak sürümü Linux, Mac OS X ve FreeBSD'ye taşındı. 2010 yılında illumos projesi, ZFS de dahil olmak üzere bir açık kaynak projesi olarak gelişimini sürdürmek için OpenSolaris'in yeni bir sürümünü çatalladı. 2013 yılında, açık kaynaklı ZFS'nin gelişimini koordine etmek için OpenZFS kuruldu. OpenZFS, temel ZFS kodunu korur ve yönetirken, ZFS kullanan kuruluşlar, ZFS'nin sistemlerine entegre edilmesi için gereken özel kodu ve doğrulama süreçlerini sürdürür. OpenZFS, Unix benzeri sistemlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Common Desktop Environment</span>

Common Desktop Environment, Unix ve OpenVMS için Motif pencere öğesi araç setini temel alan bir masaüstü ortamıdır. UNIX 98 İş İstasyonu Ürün Standardının bir parçasıydı ve uzun bir süre ticari Unix iş istasyonlarıyla ilişkili Unix masaüstü oldu. Yüzyılın başlangıcından sonra büyük ölçüde CDE'nin yerini alan KDE ve GNOME masaüstü ortamı gibi ardıl projelerin ilk uygulamalarını etkilemeye yardımcı oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.