İçeriğe atla

Sumo terimleri

Aşağıdaki kelimeler Japonya'da sumo güreşinde kullanılan terimlerdir.[1]

Ocak 2012 turnuvası için Banzuke
banzuke (番付)
Bir önceki turnuvanın sonuçlarına göre düzenlenen sumo güreşçileri listesi. Güreşçiler rütbelerine göre sıralanırlar. Genellikle turnuvanın ilk gününden 13 gün önceki Pazartesi günü yayınlanır.
basho (場所)
Mekan. Herhangi bir sumo turnuvası.
Bir dohyō
dohyō (土俵)
Sumo güreşi maçlarının yapıldığı, kilden yapılmış ring. Her turnuvadan önce yeni bir dohyō inşa edilir.
dohyō-iri (土俵入り)
Sadece jūryō ve makuuchi bölümlerinde güreşçiler tarafından gerçekleştirilen ringe giriş töreni. Doğu ve batı cepheleri dohyō-iri'lerini arka arkaya gerçekleştirir; yokozunalar ayrı ayrı kendi bireysel dohyō-iri'lerine sahiptir . Yokozuna dohyō-iri'nin ana stilleri, Unryū Kyūkichi ve Shiranui Kōemon'un adını taşıyan Unryū ve Shiranui'dir . Bir yokozuna töreni tachimochi (太刀持ち, kılıç taşıyıcı) ve tsuyuharai (露払い, süpürücü) olmak üzere iki katılımcı ile gerçekleştirir.
Bir dohyō-iri töreni
68. yokozuna, Asashōryu, bir dohyō-iri gerçekleştirirken
gyōji (行司)
Sumo hakemi.
henka (変化)
Ataktan kurtulmak icin yana kaçmak. Kötü sumo olarak değerlendirilir.

heya (部屋)
Sumo güreşçilerinin eğitildiği ve yaşadığı okul. Her sumo güreşçisi bir heyaya bağlı olmak zorundadır.
honbasho (本場所)
Resmi profesyonel sumo turnuvası, modern dönem sumoda yılda altı kez düzenlenir, bu turnuva sonuçlarına göre sumo güreşçilerinin rütbeleri belirlenir.
jūryō (十両)
Sumodaki ikinci en yüksek lig.
kachi-koshi (勝ち越し)
Bir turnuva içerisinde, bir sumo güreşçisinin kazandığı karşılaşma sayısının, kaybettiği karşılaşma sayısından fazla olması. Üst seviye sumo güreşçileri için 8, alt seviyeler için 4 karşılaşma veya fazlasını kazanmak.
kinboshi (金星)
Altın Yıldız. Resmi bir sumo turnuvası sırasında (honbasho), bir yokozunaya karşı galibiyet kazanan maegashira'ya verilir. Kalıcı bir maaş bonusu kazandırır.
maezumō (前相撲)
Sumoya yeni başlayan güreşçiler arasında yapılan turnuva. Yeni sumo güresçilerinin resmi turnuvaya başlangıç dereceleri ilk olarak bu turnuvada belirlenir.[2]
shokkiri (初っ切り)
Gösteri amacıyla yapılan komedi sumo performansı
yūshō (優勝)
Herhangi bir sumo seviyesinde en çok kazanan güreşçiye verilen turnuva şampiyonluğu.
zenshō (全勝)
Bir turnuvayı hiç kaybetmeden bitirmek, seviyeye bağlı olarak 15-0 veya 7-0.

Kaynakça

  1. ^ The big book of sumo : history, practice, ritual, fight. Stone Bridge Press. 1997. ISBN 978-1-880656-28-0. 
  2. ^ "Sumo of Japan". Encyclopedia of Japan (İngilizce). 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Wimbledon Tenis Turnuvası</span> Tenis Turnuvası

Wimbledon Tenis Turnuvası ya da kısaca Wimbledon, tenis sporunun en eski ve en prestijli turnuvasıdır. 1877 yılından beri All England Lawn Tennis ve Croquet Club tarafından düzenlenmektedir. Wimbledon, Avustralya Açık, Fransa Açık ve Amerika Açık ile beraber 4 büyük Grand Slam tenis turnuvasından birisidir. Wimbledon, çim kortta oynanan tek grand slam turnuvasıdır.

EuroLeague, sponsorluk adıyla Turkish Airlines EuroLeague, Avrupa'da 2000'den beri Euroleague Basketball tarafından düzenlenen en üst düzeydeki ve kazananın Avrupa Şampiyonu olarak adlandırıldığı uluslararası profesyonel basketbol turnuvası.

<span class="mw-page-title-main">Sumo</span> Japon dövüş sanatı

Sumō, Japonya'da çok eski tarihe dayanan ve birçok adete ve töreye dayanan geleneksel bir güreş türüdür. Japoncadaki sumō, sumafu sözcüğünden gelmektedir ve bu "kendini savunmak" anlamına gelir. Bir Sumo güreşcisine sumōtori' veya "rikişi" denir.

<span class="mw-page-title-main">Agnieszka Radwańska</span> Polonyalı tenisçi

Agnieszka Roma Radwańska, Polonyalı tenisçi.

Dünya Büyükler Satranç Şampiyonası 1991 yılından bu yana FIDE tarafından düzenlenen yıllık bir satranç turnuvasıdır. Turnuva katılımcıları o yılın 1 Ocak'ı itibarıyla 60 yaşına basmış olmalıdırlar.

İsviçre sistemi, özellikle satranç, Scrabble, squash gibi her oyuncunun birbiriyle karşılaşmasını gerektiren oyunlarda sıkça kullanılan bir turnuva düzenidir. Bu biçimde bir turnuva, ilk kez 1895 yılında İsviçre'nin Zürih kentinde uygulanmış olduğu için, bu düzenlemeye İsviçre sistemi adı verilmiştir.

Wimbledon Tenis Turnuvası 1877'den beri, Londra Wimbledon'daki All England Lawn Tennis and Croquet Club'da, açık hava çim kortlarda düzenlenen tenisteki dört Grand Slam turnuvadan biridir. Turnuvadaki ilk Tek Erkekler karşılaşmaları da 1877'de başlamıştır.

UEFA Gençlik Ligi, UEFA tarafından, Şampiyonlar Ligi'nde grup aşamasında oynamaya hak kazanan futbol kulüplerinin, 19 yaş altı takımları arasında organize edilen futbol turnuvası. UEFA Gençlik Ligi; Güney Amerika'da CONMEBOL tarafından düzenlenen U-20 Copa Libertadores ve Avrupa'da düzenlenen NextGen Serisi turnuvaları ile benzerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ryōgoku Kokugikan</span> Tokyoda yer alan kapalı arena

Ryōgoku Kokugikan, Japonya'nın başkenti Tokyo'da yer alan bir kapalı arenadır. Tokyo'nun Sumida semtinde yer almaktadır. Özellikle sumo güreş turnuvaları (honbasho) için kullanılır ve Ocak ayında Hatsu honbasho, Mayıs ayında Natsu (yaz) honbasho ve Eylül ayında Aki (sonbahar) honbasho ev sahipliği yapmaktadır ve ayrıca boks, güreş ve müzik konserleri gibi diğer kapalı etkinliklerde de kullanılmaktadır. Ek olarak sumo hakkında bir müzeye de ev sahipliği yapmaktadır. Arena 13,000 kişi kapasiteye sahiptir.

FIFA Dünya Kupası, FIFA başkanı Jules Rimet'in uluslararası bir futbol turnuvası hazırlamaya karar verdikten sonra turnuva ilk kez 1930 yılında düzenlendi. 1930 yılındaki ilk turnuvaya on üç takım davet edildi. O yıldan itibaren yapılan Dünya Kupası turnuvaları zaman geçtikçe gelişti ve dünyadaki 200 takım arasından 32 takımın turnuva finallerine katıldığı şu anki kullanılan sisteme geçildi.

Aşağıdaki listede WWE tarafından yapılmış profesyonel güreş turnuvaları yer almaktadır.

The G1 Climax, New Japan Pro-Wrestling (NJPW) tarafından her Ağustos ayında düzenlenen profesyonel güreş turnuvası. Genellikle, iki blok hâlinde yapılmaktadır ve blok kazananları finalde karşılaşmaktadır. Maçın kazananı o yılın galibi olmaktadır. Mevcut formata göre turnuva dört hafta sürmektedir. Her blokta güreşçilere galibiyette iki puan, beraberlikte bir puan ve mağlubiyette sıfır puan verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hakuhō Shō</span> Japon sumo güreşçisi

Hakuhō Shō Moğolistan asıllı profesyonel sumo güreşçisi ve 69. yokozunadır. İlk profesyonel karşılaşmasına Mart 2001 yılında çıkmış ve Mayıs 2004 yılında sumodaki en üst lig olan makuuchi'ye katılmıştır. Mayıs 2007 tarihinde sumodaki en üst rütbe olan yokozuna rütbesine ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Enhō Akira</span>

Enhō Akira Japon profesyonel sumo güreşçisi. İlk profesyonel karşılaşmasına Mart 2017 yılında çıkmış ve Mayıs 2019 yılında sumodaki en üst lig olan makuuchi'ye katılmıştır. Sumoda şimdiye kadar ulaştığı en üst rütbe maegashira 4 rütbesidir. Diğer sumo güreşçilerine kıyasla oldukça kısa ve hafif olmasını kendi avantajına kullanarak sumoda üst seviyelere yükselebilmiştir. Enhō, yokozuna Hakuhō 'nun öğrencisidir ve profesyonel sumoda kullandığı Enhō ismi Hakuhō tarafından verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Asashōryū Akinori</span> Moğolistan asıllı emekli profesyonel sumo güreşçisi ve 68. yokozuna

Asashōryū Akinori Moğolistan asıllı emekli profesyonel sumo güreşçisi ve 68. yokozunadır. İlk profesyonel karşılaşmasına Ocak 1999 yılında çıkmış ve Ocak 2003 yılında sumodaki en üst rütbe olan yokozuna rütbesine ulaşmıştır. İlk Moğolistan asıllı yokozunadır ve şimdiye kadar ki en başarılı yokozunalardan biri olarak kabul edilmektedir. 2005 yılında, bir sene içindeki 6 turnuvayı birden kazanan (honbasho) ilk sumo güreşçisi olmuştur. Şubat 2010'da emekli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gōeidō Gōtarō</span> Japon sumo güreşçisi

Gōeidō Gōtarō , Japon emekli profesyonel sumo güreşçisi. İlk profesyonel karşılaşmasına Ocak 2005 turnuvasında çıkmış ve Eylül 2007 tarihinde sumodaki en üst lig olan makuuchi'ye katılmıştır. Temmuz 2014'te sumodaki en yüksek ikinci rütbe olan ōzeki rütbesine yükseldi ve Eylül 2016 turnuvasında 15-0 puan ile makuuchi şampiyonluğu kazandı. Üst üste iki başarısız turnuvadan sonra Ocak 2020 turnuvası itibarıyla emekli oldu ve Takekuma ismi ile Sumo Federasyonuna katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Sanshō</span>

Sanshō Bir sumo turnuvasında, Makuuchi seviyesinde üstün performans gösteren sumo güreşçilerine verilen üç özel ödüldür. Ödüller Kasım 1947'den itibaren verilmektedir. Ödül alan sumo güreşçilerine bir kupa, plaket ve 2 milyon Japon yeni verilmektedir.

Profesyonel sumo altı seviyeye ayrılmıştır. Güreşçiler bu bölümler içinde ve arasında resmi turnuvalardaki galibiyet / mağlubiyet kayıtları esas alınarak terfi ettirilir veya düşürülürler. Bir güreşçinin seviyesi ne kadar yüksekse, yüzleşmek zorunda kalacağı rakiplerin seviyesi de o kadar güçlü olur. Geleneksel olarak, her rütbe doğu ve batı olarak ayrılır, doğu daha prestijli ve batı mevkidaşından biraz daha yüksektir. Hiyerarşi sırasına göre en yüksekten en düşüğe doğru sıralanan bölümler şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Terunofuji Haruo</span>

Terunofuji Haruo Moğolistan asıllı profesyonel sumo güreşçisi ve 73. Yokozunadır. İlk profesyonel karşılaşmasına Ocak 2011 yılında çıkmış ve Mart 2014 yılında sumodaki en üst lig olan makuuchi'ye katılmıştır. Katıldığı 25. turnuva olan Mayıs 2015 turnuvasında makuuchi seviyesi şampiyonluğu kazandı ve Temmuz 2015'te sumodaki en yüksek ikinci rütbe olan ōzeki rütbesine yükseldi. 2017 yılında geçirdiği diz sakatlıkları nedeniyle uzun süre alt seviyelerde kalıp, Temmuz 2020 turnuvasında makuuchi seviyesine geri dönerek ikinci makuuchi şampiyonluğunu kazandı. Şimdiye kadar altı özel ödül kazandı. Temmuz 2021 tarihinde sumodaki en üst rütbe olan Yokozuna rütbesine ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Zangiyev</span>

Viktor Dzantemiroviç Zangiyev, Eski Sovyet-Rus profesyonel güreşçi. Osetya kökenlidir. Japonya'da profesyonel olarak ringe çıkarak güreş karşılaşmalarında bir dönem yer almıştır. 1990'lı yılların başında piyasaya sürülen tüm Dünya'da ses getiren ranundlu dövüş türünde Street Fighter serisi jetonlu video oyununda yer alan Rus ajan, güreşçi karakteri Zangief'in ilham kaynağı olmuştur.