İçeriğe atla

Sultanahmet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi

Sultanahmet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (Ağustos 2012)

Sultanahmet Endüstri Meslek Lisesi, İstanbul’un Fatih ilçesinde, kuruluşu 1868’e dayanan tarihi bir meslek okuludur.

Okulun bünyesine 1968 yılında Sultanhamet Teknik Lisesi; 1990 yılında Anadolu Teknik Lisesi katılmıştır; bu üç okuldan kısaca “Sultanahmet Teknik Okulları”olarak bahsedilir.

Ünlü Osmanlı devlet adamı Mithat Paşa’nın öncülüğünde 1868 yılında tarihi Kılıçhane binasında “İslah-i Sanayi Mektebi" adıyla hizmete giren okul; Osmanlı İmparatorluğu’nda sanayi, demircilik, dökmecilik, makinecilik, mimarlık gibi derslerin okutulduğu ilk modern sanat okuludur[1] Günümüzde okulun içinde “Cumhuriyet Eğitim Müzesi'” bulunur.

Tarihçe

Mekânın geçmişi

Okulun bulunduğu yerde 1054 yılında hastane inşa edilmiş; daha sonra bu mekân, demir işçiliği yapılan bir yere dönüştürülmüştü.[2]

Mekân, 1454’te Fatih Sultan Mehmet’in vezirlerinden Gedik Ahmed Paşa tarafından kılıç üretim atölyesine dönüştürülüp “Kılıçhane” olarak anılmaya başladı.[3] Mekan, I. Ahmet devrinden itibaren yeniçeri kıyafetlerinin dikildiği bir tekstil atölyesi oldu; III. Ahmet devrinde mimar Sedefkâr Mehmet Ağa tarafından hastaneye dönüştürüldü. Günümüzde okulun ön bahçesindeki havuza monte edilen mermer fıskiye çanakları ile girişteki mermer sütun ve revaklar hastaneden kalmıştır.[4] III. Selim devrinde tekrar Kılıçhane olarak kullanılmaya başlandı ve 1868’e kadar işlevini sürdürdü.

Kılıçhane Binası, 1868’de “Sanayi Mektebi” olarak düzenlendi ve günümüze kadar meslek okulu olarak eğitime aralıksız devam etti. Sadece 1894-1899 arasında tadilat gördüğü dönemde eğitim Şehzadebaşı’nda devam etmiştir.

Okulun geçmişi

Okul bahçesinde Mithat Paşa'nın büstü

Ünlü Osmanlı devlet adamı Mithat Paşa’nın öncülüğünde kurulan okul, 1868 yılında Kasım ayında devrin ileri gelenlerinin katılımıyla gerçekleşen görkemli bir törenin ardından, eski Kılıçhane binası ile etrafındaki arsalar üzerinde inşa edilen binalarda “Islah-i Sanayi Mektebi" adıyla hizmete girdi. Bu kurum, Osmanlı İmparatorluğu’nda sanayi, demircilik, dökmecilik, makinecilik, mimarlık gibi derslerin okutulduğu ilk modern sanat okulu idi. Kimsesiz ve fakir öğrencilerin kabul edildiği okul[5] 13 yaşın altında[5] 50 yatılı öğrenci ile eğitime başladı.[2] Okulun müdürlüğüne Üsküdar’daki Özbek Tekkesi Şeyhi İbrahim Ethem Bey atandı.[5]

Okulun 5 yıllık bir müfredatı vardı. Ücretsiz eğitim veren bir kuruluştu. Okula hazineden gelir sağlanmış ve kira getirili vakıflar tahsis edilmişti. Okul binası dershaneler ve atölyelerin yanı sıra bir de fabrika binasını içeriyordu.[5] Okulun kuruluş amacını, programını ve yönetim esaslarını içeren bir nizamname Şura-yı Devlet tarafından Aralık ayında hazırlandı. Okulu başarı ile bitiren öğrenciler batı teknolojisini tanımaları için Avrupa’ya gönderilmekteydi.[5]

Okul, 1874’ten sonra sanat okulu niteliğini kaybetmeye başladı; diğer sanayi mektepleri gibi başıbozuk bir dönem geçirdi; sadece kimsesiz çocukları barındıran ve koruyan bir yer haline geldi.[5] 1882 yılında okul yönetimine gazeteci Ebüzziya Tevfik getirildi ve bu dönemde okul yönetimine yabancı uzmanlar getirilerek tekrar eğitimin güçlendirilmesine çalışıldı. Okul binası 1894’teki depremde yılınca 1899’a kadar eğitim Şehzadebaşı ve Atpazarı’ndaki çeşitli binalarda devam etti. 1899’da ikinci bir açılış şenliği ile tamir olunan binada eğitime devam edildi. Yabancı uzmanların okulda görev yaptığı 1894-1908 dönemi bir istikrar dönemi kabul edildi.[5]

1909’dan sonra “Mıntıka Sanat Mektebi” olarak değiştirildi.[4] I.Dünya Savaşı döneminde verimli bir şekilde çalışamadı. Savaşın ardından imzalanan Mondros Mütarekesi üzerine yabancı uzmanların ülkelerine dönmek zorunda kalması üzerine çıkarılan yeni nizamname ile sanat okulları demir sanat okulları haline gelmişti. 1921 yılında yeniden düzenlenen nizamname ile okul, demir ve ahşap sanayi şubesi ile elektrikçilik ve ebniye (bina) inşaatı sanayinde usta adayı yetiştiren dört yıllık bir okul oldu.[5]

1968'de "Endüstri Meslek Lisesi" adını alan okulun bünyesine 1968’de Teknik Lise, 1990’da Anadolu Teknik Lisesi katıldı.

Bölümler

  • Bilişim teknolojileri
  • Elektrik-elektronik teknolojisi
  • Ahşap teknolojisi
  • Makine teknolojisi
  • Sanat ve tasarım
  • Metal işleri
  • Grafik ve tasarım

Bazı tanınmış mezunlar

  • Ali Şeker (Siyasetçi)
  • Eşref Kolçak (Sanatçı)
  • Erdoğan Bayraktar (Siyasetçi)
  • Ayşegül Aldinç (Sanatçı)
  • Aykan Köseoğlu (Futbol Hakemi)
  • Fahir Ersoy (Futbol Hakemi)
  • Hadi Neşet Türkmen (TFF eski Başkanvekili)
  • Tayfun Olcay (Futbolcu ve Teknik Direktör)

Müze

Cumhuriyetin 75. Yılı Kutlamaları çerçevesinde okulun içinde İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı “Cumhuriyet Eğitimi Müzesi” açılmıştır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enderûn</span> Osmanlıda saray okulu

Enderûn Mektebi, Enderun'un II. Murad veya Fâtih Sultan Mehmed dönemlerinde açılmış olduğu şeklinde iki farklı görüş ileri sürülmekteyse de II. Murad zamanında Edirne Sarayı'nda teşkil edildiği, ancak gerçek teşkilâtına Fâtih döneminde kavuştuğu söylenebilir. Zamanla çeşitli değişikliklere uğramakla beraber Osmanlı Devleti'nin son zamanlarına kadar (1908) varlığını sürdüren bir saray okuludur. Hristiyan ailelerden devşirilen çocukların zeki ve gösterişlileri saraya alınarak özel bir şekilde yetiştirilirlerdi. Fatih Sultan Mehmet döneminde geliştirilmiştir.

Tophane Teknik Okulları, Bursa'nın Tophane semtinde 5 adet teknik lise ve meslek lisesini bir arada bulunduğu bir eğitim kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Vefa Lisesi</span> 1872 yılında kurulan eğitim kurumu

Vefa Lisesi ya da eski adıyla Vefa İdadisi, 1872 yılında İstanbul'da kurulan, günümüzde Anadolu lisesi statüsündeki ortaöğretim kurumu.

<span class="mw-page-title-main">Âdile Sultan</span> Osmanlı Padişahı II. Mahmudun kızı

Âdile Sultan, Türk Divan edebiyatı şairi. Sultan II. Mahmut'un kızı, Sultan Abdülmecid'in kız kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Sanâyi-i Nefîse Mektebi</span> Osmanlı güzel sanatlar yüksek okulu

Sanayi-i Nefise Mektebi, güzel sanatlar alanında eğitim vermek üzere II. Abdülhamit döneminde İstanbul’da 1882’de kurulmuş bir yüksekokuldur.

<span class="mw-page-title-main">Hamidiye Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi</span> Bursada bir lise

Bursa Tarım Meslek Lisesi Bursa'da 1891 yılında Vali Mahmud Celaleddin Paşa tarafından kurulmuş bir meslek okuludur. Cumhuriyet öncesinden bu yana ziraat teknisyeni yetiştirmekte olan köklü bir kurumdur.

Alexandre Vallaury, İstanbullu Fransız asıllı mimar.

<span class="mw-page-title-main">Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda askeri mühendislik eğitimi veren okul

Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn, İstanbul'da 1795 yılında kurulan; Osmanlı ordusu için topçu ve istihkâm subayı yetiştiren askerî okul. III. Selim devrinde yeniden yapılanmanın en önemli kurumlarından biri olarak 1795‘te Hasköy’de açılmıştır. 1773’te kurulan Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyun’dan sonra imparatorluğun ikinci mühendishanesidir. Örneklerini, Fransa’da Mouradgea D’Ohsson’un ve özellikle Viyana’da Ebûbekir Râtib Efendi’nin gözlemlediği askerlik ve mühendislik akademilerinden almıştır. Kuruluş sebebi Nizâm-ı Cedîd ordusunun teşkil edilmesiyle bağlantılıdır. İlk dönemiyle ilgili belgelerde Fünûn-i Harbiyye Tâlimhânesi, Mekteb-i Fünûn-i Harbiyye veya Mühendishâne-i Sultânî gibi isimlerle, ardından da Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn olarak anılmıştır.

Darülfünun, Arapça dar ve fünun (fenler) sözcüklerinden türetilmiş, "üniversite" anlamında kullanılan bir sözcüktür. Aynı zamanda 1900 yılında Avrupa üniversiteleri tarzında kurulan Darülfünun-ı Şahane veya İstanbul Darülfünununu ifade eder. Bu kurum 1933 reformuyla İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürülmüştür.

İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, 1883 yılında kurulan Hamidiye Ticaret Mektebi’nin devamı niteliğinde bir öğrenim kurumu olarak 1959 yılından itibaren hizmet vermiş; 1982’de kurulan Marmara Üniversitesi’nin temelini oluşturmuş olan kurumdur. 1982’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi‘ne bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Halkalı Yüksek Ziraat Okulu</span>

Halkalı Ziraat Mektebi, İstanbul'un Halkalı mahallesinde 19. yüzyıl sonunda kurulan, 2005'e kadar faaliyet gösteren ziraat ve hayvancılık üzerine meslek okulu.

<span class="mw-page-title-main">Işık Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

1996 yılında eğitim-öğretim hayatına başlayan Işık Üniversitesi, Feyziye Mektepleri Vakfı'nın 138 yıllık köklü eğitim geleneğinin eseridir. 14 Aralık 1885 tarihinde Selanik'te Feyz-i Sıbyan Mektebi ile hizmet vermeye başlayan kurum; Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye'ye uzanan döneme; ulusal egemenliğe, Atatürk İnkılâpları'na tanıklık etmiştir. 1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün onayı ile Feyz-i Sıbyan Mektebi, "Işık Lisesi" adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maçka Akif Okulları</span>

Maçka Okulları, İstanbul, Maçka 'da bulunan birçok teknik Lise ve Meslek Lisesini barındıran okuldur. Türkiye'deki en eski sanat okullarından biridir.

Yıldız Sağırlar Okulu, Türkiye'nin sağırlar için eğitim veren ilk resmi okuludur. Geçmişi 1889 yılında açılan Dilsizler Mektebi'ne dayanan okul, günümüzde Fatih Özel Eğitim Meslek Lisesi adıyla İstanbul'un Fatih semtinde eğitim verir.

Lisan Mektebi, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde devlet memurlarının yabancı dil öğrenmeleri için hizmet vermiş bir okuldur.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi</span> Ankara Üniversitesine bağlı fakülte

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara Üniversitesi Cebeci Yerleşkesi'nde eğitim ve öğretim veren, Ankara Üniversitesine bağlı bir fakültedir. Osmanlı Devleti döneminde sivil yönetici sınıfını yetiştirme amacıyla açılmış ve Türkiye'de siyaset bilimi ve iktisadın birçok alanında yükseköğrenim sağlayan ilk kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Sanasaryan Koleji</span>

Sanasaryan Koleji, 1881'de Ermeni tüccar Mıgırdıç Sanasaryan tarafından Osmanlı İmparatorluğu vilayeti Erzurum'da kurulan Ermenice eğitim veren okul.

<span class="mw-page-title-main">Mithatpaşa Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi</span>

Mithatpaşa Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, İzmir'in Konak ilçesinde bulunan tarihi 1867'ye kadar uzanan ve ilk olarak 1868-1869 öğretim yılında hizmete sunulan bir okuldur. İlk açıldığında ismi İzmir Islahhanesi olan okul ayrıca İzmir'in ilk ıslahhanesidir. Açılma sebebi ise kimsesiz ve fakir çocukların barındırılıp, sanat öğretilerek memlekete faydalı bireyler haline getirilmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Adana Kültür ve Sanat Merkezi</span>

Adana Kültür ve Sanat Merkezi, Türkiye'nin Adana kentinde, eski Adana Kız Lisesi binasında bulunan kültür merkezidir.

Denizli Lisesi, 1874'te Rüştiye Mektebi ismiyle kurulan Denizli'nin en eski lisesidir. Denizli'nin Kuşpınar mahallesinde yer almaktadır. Kentin en eski yapılarından birisi olduğu için bulunduğu bölge lise semti olarak geçer. Delikliçınar Meydanı'ndan okula çıkan caddenin adı da Lise Caddesi'dir. Koca Mektep ve Baba Lise olarak da anılmaktadır.