Sultan Sencer Türbesi

Ahmed Sencer Türbesi
Temel bilgiler
Türbe görünümü
Konum	Merv, Türkmenistan
İnanç	İslam
Mimari
Mimar(lar)	Muhammed ibn Aziz
Mimari tür	Türbe
Mimari biçim	Selçuklu mimarisi
İnşaat başlangıcı	1157
Özellikler
Uzunluk	27 m

Ahmed Sencer Türbesi, Türkmenistan'ın Merv ilinde bulunan bir türbedir. Türbe, 1157 yılında Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun sultanı Ahmed Sencer'in ölümünün ardından inşa edildi.^[1]

Türbe, 27 metre yüksekliğinde ve 17 metre genişliğindedir. Duvarlar, 14 m yüksekliğindedir ve büyük bir dekorasyonu bulunmamaktadır.^[2] Eskiden en büyük Selçuklu mezarlarından biriydi, iddialı bir galeriye ve sütun gövdesinin dört noktaya sıkıştırıldığı tek bir mavi sırlı tuğla kubbeye sahipti.^[3]^[4] Sencer'in türbesi, bir cami ve saraydan oluşan daha büyük bir kompleksin parçasıydı^[2] ve geniş bir avluda merkezlenmişti.^[5]

Türbe, 1221'de Tuluy önderliğinde bölgeye saldıran Moğollar tarafından yıkılmıştır.^[6]

1879-81 yıllarında yapılan bir raporda, türbenin küçük türbe ve mezarlarla çevrili bir çahar bağ merkezinde durduğu söylenmektedir.^[7]

20. yüzyılda Türkmenistan SSCB'ye bağlıyken bu türbe birkaç defa restore edilmiştir. Fakat bu restorasyonlarda hatalar yapıldığı iddia edilmiştir. Bu türbe son olarak UNESCO idaresi altında ve UNESCO fonları ile restore edilmiştir.^[8] Bu restorasyonla SSCB döneminde yapılmış olan daha önceki restorasyonlarda yapılmış hataların kaldırılmasına dikkat edilmiştir. Sultan Sencer Türbesi Eski Merv'de çok bariz görünüşlü bir eserdir. Eni, boyu ve yüksekliği 38'er metre olan tuğla duvarlardan yapılmış olup bu küp şeklinde olup üzerinde bir kubbe bulunmaktadır. Bu türbe eski Merv şehrinin konumlandığı ovalık arazide etraftan epeyce uzaktan çok açıkça görülebilmektedir.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Sultan Sencer Türbesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

^ Edmund O'Donovan, Merv and Its Surroundings, Proceedings of the Royal Geographical Society and Monthly Record of Geography, New Monthly Series, Vol. 4, No. 6, Jun., 1882:356.
^ ^a ^b Richard Ettinghausen, Oleg Grabar and Marilyn Jenkins, Islamic art and architecture 650-1250, (Yale University Press, 2001), 146.
^ Robert Hillenbrand, Islamic Architecture: Form, Function, and Meaning, (Columbia University Press, 1994), 283, 294.
^ K.A.C. Creswell, The Origin of the Persian Double Dome, The Burlington Magazine for Connoisseurs, Vol.24, No.128, Nov., 1913: 94.
^ David Gye and Robert Hillenbrand, Mausolea at Merv and Dehistan, Iran. Vol. 39, (2001):53.
^ John Joseph Saunders, The History of the Mongol Conquests, (University of Pennsylvania Press, 1971), 60.
^ D. Fairchild Ruggles, Islamic gardens and landscapes, (University of Pennsylvania Press, 2008), 195.
^ ""Eski Merv" Tarihsel ve Kültürel millî Park". UNESCO. 22 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2013.

İlgili Araştırma Makaleleri

Şehzade Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde yer alan ve Mimar Sinan tarafından yapılan cami, I. Süleyman tarafından Saruhan Sancak Beyi iken 1543'te 22 yaşında ölen oğlu Mehmed adına yaptırılmıştır. Camiyi 1543-1548 yılları arasında Mimar Sinan'a yaptırttı. Mimar Sinan'ın "çıraklık eserimdir" dediği camidir.

Harezmşahlar veya Harzemşahlar Devleti, Orta Asya'da Harezm bölgesinde Kutbeddin Muhammed Harezmşah tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı bir devlettir. Bu devlet, Anadolu Selçuklu Devleti ile 1230 yılında yapılan Yassıçemen Muharebesi sonucunda iyice zayıflamış, 1231 yılında Celaleddin Harezmşah'ın ölümü ile yıkılmıştır.

Zeynep Sultan Camii 1769 yılında III. Ahmed'in kızı Zeynep Sultan tarafından Ayazma Camii'nin de mîmarı olan Mehmed Tahir Ağa'ya yaptırılmış barok tarzındaki câmidir. Mîmârî tarzına bulunduğu mekân göz önüne alınarak karar verilmiştir. Bu özel tarzı ve yapımında kullanılan malzemeler nedeniyle Bizans kiliselerini anımsatır.

Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.

<span class="mw-page-title-main">Merv</span> Türkmenistanda bir şehir

Merv, Türkmenistan sınırları içinde tarihi İpek yolu güzergâhı üzerinde kurulmuş, Karakum Çölü'nde bir vaha şehridir.

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

Hoca Ahmed Yesevî Türbesi, güney Kazakistan'da Türkistan şehrinde bulunur. Büyük Timur İmparatorluğu döneminde yapı 1389 yılında Timur tarafından yaptırılmıştır.

Muradiye Külliyesi, Sultan II. Murad'ın Bursa'da 1425-1426 yıllarında yaptırdığı külliye. Bulunduğu semte de ismini verir.

Mümine Hatun Türbesi Azerbaycan Cumhuriyeti, NÖC, Nahçıvan şehrinde bulunan ve "Atabey Kubbesi" olarak da bilinen İldenizliler dönemine ait tarihi-mimari bir anıttır. Türbe, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından dünya çapında önemli bir anıt olarak tescil edilmiştir. 1998 yılında Mümine Hatun Türbesi diğer Nahçıvan türbeleriyle birlikte UNESCO Rezerv listesine alındı.

<span class="mw-page-title-main">Merv Arkeoloji Parkı</span>

Antik Merv Milli, Tarihi ve Kültürel Parkı, Türkmenistan’ın Merv vilayeti sınırlarında bir arkeolojik parktır.

<span class="mw-page-title-main">Bîbî Hanım Camii</span>

Bibi Hanım Camii, Semerkant'ın en önemli anıtlarından biridir. 15. yüzyılda İslam dünyasındaki en büyük ve görkemli camilerden biriydi. 20. yüzyılın ortalarında sadece görkemli bir harabe ayakta durmaktaydı, ancak caminin büyük bir bölümü Sovyet döneminde restore edildi.

<span class="mw-page-title-main">Turakhan Türbesi</span>

Turakhan Türbesi Başkurdistan'ın Şişme rayonunda bulunan bir türbe. Anıt XIV-XV. yüzyıllara tarihlendirilmektedir. Türbe Şişme'den Aşağı Termi köyüne giden yol üzerinde, ilçe merkezinin 12 km güneybatısında yer almaktadır.

Sâmâni Türbesi, Özbekistan'ın Buhara ilinin kuzeybatı kesiminde, tarihi merkezin hemen dışında yer alan, 10. yüzyılda inşa edilmiş bir türbedir. Türbe erken İslam mimarisinin ikonik örneklerinden biri olarak kabul edilir ve Orta Asya mimarisinin en eski mezar binası olarak bilinir. Yaklaşık olarak 900'den 1.000'e kadar hüküm süren güçlü ve etkili İslami Samani aile hanedanının mezar alanı olarak inşa edilmiştir. Samaniler fiilen bağımsızlıklarını Bağdat merkezli Abbasi Halifeliği'nden elde etti ve günümüzün Afganistan, İran, Özbekistan, Tacikistan ve Kazakistan'ını kapsayan bazı bölgelere hükmetti. Mükemmel simetrik, boyutu açısından karmaşık, ancak yapısı ile anıtsal olan türbe, sadece Soğd, Sasani, Fars ve hatta Klasik gibi çok kültürlü bina dekoratif gelenekleri birleştirmekle kalmadı, aynı zamanda yenilikçi kubbe destek sistemi ve geleneksel Orta Çağ İslami bina özellikleri - dairesel kubbe ve mini kubbeler, sivri kemerler, ayrıntılı kapılar, sütunlar ve karmaşık geometrik tasarımları da sergilemiştir.

Kutluğ-Timur Minaresi, Türkmenistan'daki Köhne Ürgenç'te yer alan bir minaredir. 1011 yılında Harezm Hanedanlığı döneminde inşa edilmiştir. Minarenin yüksekliği 60 metre, çapı tabanda 12 metre, tepede 2 metredir. 2005 yılında, minarenin bulunduğu Eski Ürgenç kalıntıları UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir.

Baysungur Türbesi olarak bilinen Gevher Şad Türbesi, Afganistan'ın Herat ilinde bulunan İslami bir mezar yapısıdır. 15. yüzyılda inşa edilen yapı, Timurlu hanedanının üyeleri için mezar alanı olarak hizmet vermiştir ve Musalla Külliyesi'nin bir parçasıdır.

Yeşil Kubbe, İslam peygamberi Muhammed'in ve ilk halifeler Ebu Bekir ve Ömer'in mezarlarının üzerine inşa edilmiş yeşil renkli bir kubbedir. Kubbe, bugünkü Suudi Arabistan'ın Medine kentindeki Mescid-i Nebevi'nin güneydoğu köşesinde yer almaktadır. Kubbe, hac ziyaretinden sonra veya önce Mescid-i Nebevi'yi ziyaret etmek bir gelenek olduğu için her yıl milyonlarca kişi tarafından ziyaret edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mehdiye Ulu Camii</span> Tunusta Bir Cami

Mehdiye Ulu Camii, Tunus'un Mehdiye kentinde bulunan bir camidir. Cami, MS 916 yılında Fâtımî halifesi Ubeydullâh el-Mehdî tarafından inşa edilmiş olup tarihi kent merkezinde yer almaktadır. Mevcut cami, korunmuş giriş cephesi dışında, 1960'larda arkeologlar tarafından büyük ölçüde yeniden inşa edildi.

Hasan Kulesi, Fas'ın başkenti Rabat'ta bulunan bir minaredir. Minare, 1199 yılında Muvahhid Halifeliğinin üçüncü halifesi Yakub el-Mansur tarafından inşa edilmiştir ve tamamlanamamış bir caminin bir parçasıdır.

El-Cedid Camii, Cezayir'in başkenti Cezayir'de bulunan bir camidir. Cami, 1660 yılında Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup Şehitler Meydanı yakınlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Bey Camii</span>

Ahmed Bey Camii veya Şeyh İlahi Camii, Yunanistan'ın kuzeyindeki Yenice-i Vardar kasabasında Osmanlı dönemine ait bir camidir. 15. yüzyılda Trakya ve Makedonya'yı fetheden ve Yenice-i Vardar şehrinin kurucusu olan Gazi Evrenos Bey'in torunu Ahmed Bey tarafından yaptırılmıştır. Yapı etrafını saran bitki örtüsüyle beraber günümüzde oldukça harap durumdadır. Bir zamanlar Yenice-i Vardar'da bulunan yirmi camiden günümüze ulaşan üç camiden biridir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.