İçeriğe atla

Sulim Yamadayev

Sulim Yamadayev
DoğumSulim Bekmirzayeviç Yamadayev
27 Haziran 1973(1973-06-27)
Benoy köyü, Nojay-Yurtovsky ilçesi, Çeçen-İnguşya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya SFSC, SSCB
Ölüm30 Mart 2009 (35 yaşında)
Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri
Bağlılığıİçkerya Çeçen Cumhuriyeti
Rusya (1999-2009)
Branşı Spetsnaz GRU (doğrudan bağlılık)
Hizmet yılları1999 - 2008
RütbesiYarbay
KomutasıVostok Özel Taburu
Çatışma/savaşlarıBirinci Çeçen Savaşı (ayrılıkçı tarafta)
İkinci Çeçen Savaşı
2008 Güney Osetya Savaşı
ÖdülleriRusya Federasyonu Kahramanı

Sulim Bekmirzayeviç Yamadayev (Rusça: Сули́м Бекмирза́евич Ямада́ев; 21 Haziran 1973 - 30 Mart 2009) Birinci Çeçen Savaşı'nda ayrılıkçı tarafın komutanı olarak görev alan; 1999 yılında İkinci Çeçen Savaşı'nın patlak vermesi sırasında da kardeşleri Cebrail, Badrudi, İsa ve Ruslan ile birlikte taraf değiştiren Çeçen savaş ağası. Yamadayev, Çeçenistan'a dönmeden önce Moskova'da işletme okudu. Hayalinin savaşçı olmak olduğunu ve bir süre Afganistan'da antrenman yapmaya karar verdiğini söyleyen Yamadayev, dönemin Çeçen cumhurbaşkanı Aslan Mashadov yönetiminde komutan olarak görev yaptı ve 1998 yılında Gudermes'te radikal Vehhabî milislerini bozguna uğratan özel kuvvetler müfrezesini komuta etti.[1] GRU'ya ait Rus Vostok Özel Taburu komutanıydı.[2] Bu nedenle, 2008 yılına kadar mevcut Çeçen cumhurbaşkanı Ramzan Kadirov'un kontrolü dışındaki en büyük Moskova yanlısı milislerin başı olma özelliğine sahipti.[3][4][5] 1 - 22 Ağustos 2008 tarihleri arasında Yamadayev, federal bir tutuklama emriyle Rusya'da arandı. Aynı dönemde Yamadayev kardeşlerin taraf değiştirmesiyle birlikte Rusya'nın Gürcistan ile savaşında Rus komutanlarından biri olarak görev yaptı.

5 Mart 2003'te Sulim'in kardeşi Cebrail Yamadayev bir bombalı saldırıda öldürüldü. 24 Eylül 2008'de Sulim'in kardeşi Ruslan Yamadayev, Moskova'daki Smolenskaya Seti'nde vurularak öldürüldü. Başta bu saldırının sorumlusu Sulim olarak gösterilse de daha sonra suçlu olmadığı anlaşıldı.[6] Yamadayev 28 Mart 2009'da Dubai'de saldırıya uğradı. Saldırı sonrası polis, saldırıyla ilgili olarak bir Rus vatandaşını gözaltına almaya çalışsa da şüpheli kaçtı.[7][8] RIAN'a göre Yamadayev suikast girişiminden sağ kurtulduktan sonra askerî bir hastaneye sevk edildi.[9] Dubai polisi daha sonra Yamadayev'in silahlı saldırı sırasında aldığı yaralar sonucu öldüğünü bildirerek ortaya atılan iddiaları reddetti. Sulim Yamadayev 30 Mart 2009 tarihinde hastanede öldüğü doğrulanmıştır.[10][11][12][13]

5 Nisan 2009 tarihinde Dubai polisi, Adam Delimhanov'u suikast emri vermekle suçladı.[14] Birleşik Rusya partisinden Rus Devlet Dumasının bir üyesi, Kadirov'un kuzeni ve yakın bir ortağı olan Delimhanov, bu iddiaların "bir provokasyon ve Çeçen Cumhuriyeti'ndeki koşulları istikrarsızlaştırma çabası" olduğunu söyleyerek yapılan bütün suçlamaları reddetti.[15] Daha sonra Interpol, cinayetle ilgili olarak yedi Rus vatandaşı için tutuklama emri çıkardı. Delimhanov'un yanı sıra Zelimhan Mazayev, Elimpaşa Hatsuyev, Salman Kimayev, Tirpal Kimayev, Ramazan Musyev ve Marvan Kimayev, "insan hayatına karşı işlenen suçlar" sebebiyle arananlar listesinde yer aldılar.[16]

Kaynakça

  1. ^ Valeri Tişkov, Mihail S. Gorbaçov (2004), Chechnya: Life in a War-torn Society, s. 178. University of California Press, 0-520-23887-7.
  2. ^ "Going in hard with the guerrilla hunters of Chechnya". The Sunday Times. 15 Mayıs 2005. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2011. 
  3. ^ "18 killed in Chechnya battle". www.abc.net.au (İngilizce). 16 Nisan 2008. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  4. ^ "Chechnya: Russian soldiers killed in clash with insurgents". BBC News (İngilizce). 24 Mart 2017. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  5. ^ Staff, Reuters (24 Mart 2017). "Russia says six of its soldiers killed in Chechnya base attack". Reuters (İngilizce). 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  6. ^ "В Москве убит Руслан Ямадаев". www.kommersant.ru (Rusça). 24 Eylül 2008. 10 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  7. ^ Dubai Police tightlipped about apparent assassination at Jumeirah Beach Residence 1 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Gulf News, 29 Mart 2009
  8. ^ Dubai shooting victim identified 1 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The National, 30 Mart 2009
  9. ^ "Dubai: Former Chechen Commander Survives Assassination Attempt". Stratfor (İngilizce). 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  10. ^ Staff, Reuters (1 Nisan 2009). "Chechen leader says murdered foe buried in Dubai". Reuters (İngilizce). 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  11. ^ "Ex-Chechen commander Yamadayev dies in Dubai - relatives". 30 Mart 2009. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  12. ^ "Waynakh Online » Yamadayev Dubai' de Öldürüldü (Güncellendi)". 9 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  13. ^ Times, The Moscow (18 Temmuz 2010). "Dubai Says Yamadayev Dead". The Moscow Times (İngilizce). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  14. ^ Haber7. "Çeçen komutanın cinayetine müebbet". Haber7. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  15. ^ Barry, Ellen (5 Nisan 2009). "Dubai Police Link Murder of Chechen to Russian (Published 2009)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  16. ^ "Interpol warrants in Chechen case" (İngilizce). 28 Nisan 2009. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şamil Basayev</span> Çeçen komutan

Şamil Salmanoviç Basayev, Çeçen direniş lideri ve Çeçen İçkerya Cumhuriyeti silahlı kuvvetleri komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Grozni</span> Rusyaya bağlı Çeçenistanın başkenti

Grozni Rusya'nın Çeçen Cumhuriyeti'nin başkentidir. Şehir Sunja Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin ismi Rus çarı Korkunç İvan'a ithafen Grozni olarak seçilmiştir. Eski isimleri ise Süncekale ve Cevherkale'dir. Yüzölçümü 324,16 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarıyla 271.573'tür. 2010 nüfus sayımına göre, nüfusu 271.573 olan nüfusu, 2002 nüfus sayımına göre 210.720 olan nüfusuna kıyasla artmış olsa da, 1989 nüfus sayımına göre 399.688 olan nüfusun sadece üçte ikisi kaydedilmiştir. 1870'e kadar Rusça: Groznaya olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan</span> Rusya Federasyonunda idari bir bölge

Çeçenistan, resmî adıyla Çeçen Cumhuriyeti, yaygın olarak bilinen şekliyle Çeçenya, Rusya Federasyonu'nun federal bölgelerinden (cumhuriyet) birisidir.

Çeçenler, Kafkasya’nın kuzeydoğu kesiminde, Sunja ve Argun ırmakları civarında yaşayan yerli Kafkasya halkı. Kendilerini Nohçi olarak adlandırırlar. Bu ad, Çeçenlerin Nohçmekhahoi adlı kabilesinden ve bu kabilenin topraklarından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Kadirov</span> Çeçen siyasetçi

Ramazan Ahmetoviç Kadirov, Rusya Federasyonu'na bağlı Çeçenistan'ın üçüncü devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çeçen Savaşı</span> Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994ten Ağustos 1996ya kadar süren savaş

Birinci Çeçen Savaşı, diğer adıyla Çeçenistan Savaşı, Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994'ten Ağustos 1996'ya kadar süren savaştır. 1994–1995 yıllarında, özellikle Grozni Muharebesi'nde zirveye ulaşan başlangıç harekâtından sonra Rus kuvvetleri, Çeçenistan'ın dağlık bölgelerinin kontrolünü ele geçirmeye çalıştı ancak daha üst konumda olduğu asker sayısı, silah gücü, yakın hava desteği gibi faktörlere rağmen, Çeçen gerilla savaşı ve düz arazilere yapılan baskınlar nedeniyle geri çekildi. Bunlar sonucunda oluşan Rus kuvvetlerindeki geniş çaplı demoralizasyon ve Rus kamuoyunun savaşa yönelik yaygın karşıtlığı, Boris Yeltsin hükûmetinin 1996'da Çeçenlerle ateşkes ilan etmesine ve bundan bir yıl sonra barış antlaşması imzalamasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Çeçen Savaşı</span> Rus-Çeçen Savaşı

İkinci Çeçen Savaşı, 29 Eylül 1999 tarihinde Rus ordusunun Çeçenistan'a girmesiyle başlayan ve Nisan 2009'a kadar süren savaş. Rusya'nın Çeçenistan'a girme nedeni, Çeçenistan'daki Mashadov hükûmetinin Uluslararası İslami Barış Tugayı adlı örgütün Dağıstan'ı işgal etmeye başlayıp burada Radikal İslamcı bir yönetim kurmasını engellemekte başarısız olmasıydı. Rusya Çeçenistan'ın ana hatlarına hava saldırısı düzenledikten sonra askeri kara operasyonlarına başladı. Rus ordusu teçhizat,sayı,askeri araç ve hava gücü bakımından çok daha üstündü,yaklaşık 1,5 yıl içinde Çeçen yerleşimleri Rusların eline geçti. Şehirlerdeki direnişçiler ve Yabancı Mücahitler dağlarda gerilla savaşı vermeye başladı. Çeçen savaşçılar ve Mücahitler Rus ordusuna vurkaç taktikleri ve pusular ile kayıp verdirmeye başladı. 2009 yılında Rusya savaşın bittiğini açıkladı. 2017 yılında da çatışmalar sona erdi ve silahlı Çeçenler ve Yabancı savaşçıların sayısı sıfırlandı.

<span class="mw-page-title-main">İçkerya Çeçen Cumhuriyeti</span>

İçkerya Çeçen Cumhuriyeti, yahut farklı kullanım tarzlarıyla Çeçen İçkerya Cumhuriyeti, Çeçen Cumhuriyeti İçkerya, Kuzey Kafkasya'da 1991-2000 yılları arasında varlığını sürdürmüş tanınmamış bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Zelimhan Yandarbiyev</span> Çeçenistan eski cumhurbaşkanı

Zelimhan Abdulmuslimoviç Yandarbiyev, 1996 ile 1997 yılları arasında ayrılıkçı İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yapan bir yazar ve politikacıydı. 2004 yılında sürgünde olan Yandarbiyev'e Katar'da suikast düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan'da LGBT hakları</span>

Çeçenistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları, Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi çeşitli insan hakları örgütleri arasında uzun zamandır endişe kaynağı olmuştur. Rusya'nın bir parçası olarak Rusya'daki LGBT kanunlarının çoğu bu bölgede de yürürlüktedir. Ancak Çeçenistan, Rusya sınırları içerisinde bulunan yarı-özerk bir cumhuriyet olup kendi yasal koduna sahiptir ve erkekler arası cinsel ilişkilere yönelik ölüm cezasını öngörür. Üstelik LGBT vatandaşlara az yasal koruma mevcuttur ve hükûmet, eşcinsellikle suçlanan bireylerin kendi aileleri tarafından öldürülmelerini teşvik etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Grozni-City</span> Rusyaya bağlı Çeçenistanın Grozni kentinde bir otel ve şirket kompleksi

Grozni-City, Rusya'nın Çeçen Cumhuriyeti'nin başkenti Grozni'de bulunan bir iş merkezidir. Kompleks, Sunja Nehri'nin kıyısında Ahmet Kadirov Camii'nin yanında yer almaktadır. Yedi binadan oluşmakta olup en yüksek bina 150 metre yüksekliğindedir.

Cebrail Yamadayev Birinci Çeçen Savaşı sırasında bir Çeçen ayrılıkçı birliklerinin komutanıydı. 1999 yılında İkinci Çeçen Savaşı'nın patlak verdiği sırasında kardeşleri Ruslan ve Sulim ile taraf değiştirdi ve ardından Rus özel kuvvetler biriminin Vostok komutanı oldu. Yamadayev Mart 2003'te bir bomba saldırısı sonucu öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Ruslan Yamadayev</span>

Ruslan Halit Bekmirzayeviç Yamadayev Çeçen askerî lider ve siyasetçi. 2008'de Moskova'da kendisine düzenlenen bir suikast sonucu öldü. Yamadayev, Kremlin'in en sadık müttefiklerinden biriydi.

Sultan Bilimhanov Stadyumu Ahmat futbol kulübünün eski sahası. Stadyum Rusya'ya bağlı Çeçenistan'ın Grozni şehrinde bulunmaktadır. 1946'da inşa edilmiş, 2004'te düzenlenen bombalı saldırı sonrası 2007'de yeniden inşa edilmiştir. 2008'e kadar Dinamo olarak adlandırılan stadyum günümüzdeki adını 2 Ocak 2006'da bir kaza sonucu ölen Çeçenistan Cumhuriyeti Parlamentosu Halk Meclisi Başkan Yardımcısı Sultan Bilimhanov'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">2020 Rus Mil Mi-24 helikopterinin düşürülmesi</span>

9 Kasım 2020'de Rus Mil Mi-24 helikopteri 2020 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından düşürüldü. Helikopter taşınabilir hava savunma sisteminin ateşi sonucu Ermenistan sınırları içinde, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin yakınlarına düştü. Saldırı sonucunda mürettebattan ikisi öldü, biri yaralandı. Azerbaycanlı yetkililer kısa süre sonra bir özür bildirisi yayınlayarak saldırının yanlışlıkla gerçekleştiğini belirttiler.

<span class="mw-page-title-main">Ecnadu'l Kavkaz</span> Suriye merkezli faaliyet gösteren bağımsız Çeçen kökenli grup

Ecnadu'l Kavkaz Suriye'nin kuzeyinde, özellikle kuzey Lazkiye'nin dağlık, ormanlık alanlarında faaliyet gösteren Çeçen liderliğindeki bir Cihatçı İslami köktendinci isyancı gruptur. Eski Kafkasya Emirliği savaşçıları tarafından oluşturulmuş ve örgütle geçici olarak bağlantılı olmasına rağmen, Ecnadu'l Kavkaz başlangıçtan itibaren tamamen özerk bir şekilde çalıştı ve daha sonra Kafkasya Emirliği ile olan bağlantılarını kesti. Eylül 2016'ya kadar Ecnadu'l Kavkaz, "eski Sovyetler Birliği'nden Suriye'de savaşan Müslüman grupların en büyüğü" haline gelmişti.

<span class="mw-page-title-main">Çeçen İçkerya Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri</span>

Çeçen Ulusal Ordusu veya Çeçen Silahlı Kuvvetleri, İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin birleşik militarize oluşumlarıydı. İlk saldırıyı 12 Aralık 1994'te gerçekleştirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Kadirovtsı</span>

141. Özel Motorlu Alay veya gayriresmi adıyla Kadirovtsi, Rusya'nın Çeçen Cumhuriyeti'nde bulunan ve Çeçenistan cumhurbaşkanını koruyan paramiliter bir örgüttür. Terim, daha çok Çeçenistan'da cumhurbaşkanı Ramazan Kadirov'a bağlı silahlı Çeçen birliklerine atıfta bulunmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline Çeçen katılımı</span>

Yaygın olarak Çeçenya olarak bilinen Çeçen Cumhuriyeti, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında çeşitli rollerde yer alan Rusya'nın federal bir cumhuriyetidir. Kadirovcu güçler Rus istila güçlerinin yanında savaştı. Dzhokhar Dudayev Taburu ise Ukraynalı savunucuların yanında savaştı. Bu sebeple uluslararası güçlerin istila ile Birinci ve İkinci Çeçen Savaşı arasında bir takım karşılaştırmaları var.

<span class="mw-page-title-main">Adem Delimhanov</span> Çeçen siyasetçi

Adem Sultanoviç Delimhanov, Devlet Duması Çeçenistan milletvekili olan Çeçen asıllı Rus siyasetçi. Çeçenistan lideri Ramazan Kadirov'un kuzeni ve yakın bir müttefiki olup Rusya Ulusal Muhafızları'nın Çeçenistan kolunun başıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.