İçeriğe atla

Sulci Deniz Muharebesi

Koordinatlar: 39°04′00″N 8°27′00″E / 39.0667°K 8.4500°D / 39.0667; 8.4500
Sulci Deniz Muharebesi
Birinci Pön Savaşı
TarihMÖ 258
Bölge
Sardinya, Sulki sahili ve açıklarında
Sonuç Roma zaferi
Taraflar
Roma CumhuriyetiKartaca
Komutanlar ve liderler
Gaius Sulpicius Paterculus Hannibal Gisco


Sulci Deniz Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ve Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşı'nın deniz muharebelerinden biri olup Sardinya adasının güneybatı köşesinde bulunan küçük bir yarımada olan "İsola di Sant'Antıoco"'da bulunan, antik çağlarda "Sulcitanus Portus" adı verilen (modern "Golfo di Palmas" adlı), koyda konumlanmış olan antik (günümüzde "Sulcitani" adlı arkeolojik harabe olan) "Sulki" açıklarında MÖ 258 yılında gerçekleşmiştir.

Muharebe

Yaklaşık 100 kadar gemiden oluşan Roma Filosu'na Gailus Atilius Regulus komuta etmiştir. Yine 100 kadar gemiden oluşan Kartaca donanması Hannibal Cisco komutasında Palermo'da iken oradan ayrılıp önce Kartaca'ya gitmiş ve sonra Sardinya adası açıklarına yönelmiştir. Bu Kartaca filosunun harekâtının yüksek seviyede Kartaca yöneticilerinin komutası ile mi yapıldığı yoksa donanma komutanı Hannibal Cisco'nun kendi kararı ile olduğu bilinmemektedir. Fakat stratejik hedefini Sicilya adasını savunmanın gerekmediği ama büyük kısmı Kartaca eline bulunan Sardinya adasının savunmasının gerektiği olduğu aşikardır.[1]

Roma filosu Sardinya güneybatı sahillerinde bulunan puslu ve sisli havadan faydalanarak Sardinya açıklarına gelmiş olan Kartaca donanmasına Kartacalılar tarafından hiç beklenmeyen bir sürpriz baskın yaptı. Kartaca donanması bu baskından gayet az zayiatla kurtularak adanın güneybatısında bulunan körfez şehri olan Sulki şehri limanına sığınmayı başardı. Roma donanması bu sis içinde saklanarak Sulki şehri açıklarında Kartacalıları beklemeye başladı. Kartacalılar komutanı bir müddet beklemeden sonra limanın korunaklı olduğunu kabul ederek bazı gemilerinin tayfalarının karaya çıkması için gemilerini karaya çektirdi. Bunu beklemekte olan Roma donanması sisten faydalanarak limanda demiratmış olan Kartaca filosuna, özellikle karaya çekilmiş gemilerine, bir saldırı düzenledi. Kartacalılar bu saldırıda 40 kadar gemi kaybettiler. Kartacalı amiral Hannibal Cisco geri kalan Kartaca filosu ile Sardinya kıyılarından ayrılıp Sardinya adasını Romalılar eline bırakıp Sicilya'ya kaçtı.[1]

Muharebeden sonra

Kaçan Kartaca filosunun gemi reisleri ve tayfaları Kartaca gelenklerine uyayarak yenilmiş olan Kartaca komutanı Amiral Hannibal Cisco'yu yakalayıp çarmıha gerekek idam ettiler. Sardinya adası ve özellikle bu adada Kartaca ana üssü olan Olbia kalesi Romalılar eline geçti ise de aynı yılın sonbaharında (muhtemelen Hannibal'ın oğlu olan) Hannon komutasında Kartacalılar tekrar Sardinya'ya çıkarak Olbia kalesinden Romalıları söküp attılar ve ada idaresi tekrar Kartacalılar eline geçti.


Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Bu madde kısmen veya tümüyle "İtalyanca Wikipedia" "Bataille de Sulci" maddesi kaynaklıdır. Online:[1]22 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Diğer kaynaklar

  • Pitassi, Michael (2011) The Navies of Rome, Boydell & Brewer, ISBN 9781843836001,
  • Bagnall, Nigel (1990) The Punic Wars: Rome, Carthage, and the Struggle for the Mediterranean - New York: St. Martin’s Press. ISBN 0312342144.
  • Lazenby, J. F. (1996) The First Punic War: A military history Stanford: Stanford University Press. ISBN 0804726744
  • Dorey, T.A. ve Dudley, D.R. (1972) Rome Against Charthage Garden City: Doubleday

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pön Savaşları</span> Kartaca Savaşları

Pön Savaşları, Kartaca Savaşları olarak da bilinir. Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında, MÖ 264-146 yılları arasında, Akdeniz deniz ticaretini ele geçirmek ve elde tutmak için yapılan ve üç evre olarak gerçekleşen savaşlardır. Döneminin bilinen en geniş çaplı savaşlarıdır. Pön sözcüğü, Latince'deki Punicus sözcüğünden türetilmiş bir sözcük olup "Kartacalı" anlamına gelmektedir ve Kartacalıların Fenike kökenini belirten bir sözcüktür.

<span class="mw-page-title-main">Kartacalılar</span>

Aynı zamanda Kartacalılar olarak da bilinen Pönler kökenleri Fenikelilere dayanan Antik Kartaca halkıydı. Halkın konuştuğu dil olan Pönce, Fenikece dilinin bir lehçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Messana Muharebesi</span>

Messana Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasındaki ilk askeri muharebedir. Yüzyılı aşkın bir zaman sürecek olan Pön Savaşları'nın başlangıcıdır. Bu dönemde İtalya'nın güneyinde hakimiyetini kuran Roma, giderek Sicilya'da güç kazanmaya başlar. Ancak adada Roma yalnız değildir; batı sahillerinde Kartaca, güneydoğuda ise Siraküza kentinde II. Heiro egemendir. Ayrıca Siraküzalı Agatokles döneminde adaya getirilmiş olan paralı askerler olan Mamertinler de kuzeydoğudaki Messana kenti çevresinde hakimdirler. Agatokles'in ölümü üzerine şehirde denetimi ele geçirmişlerdir.

Agrigentum Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşının ilk meydan savaşıdır. Muharebe MÖ 262 yılında başlayan uzun bir muhasaranın ardından Sicilya'da yaşanmış ve Roma'nın adada artan hakimiyetinin başlangıcı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lipari Adaları Deniz Muharebesi</span>

Lipari Adaları Muharebesi, Birinci Pön Savaşı sırasında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca donanmaları arasındaki ilk silahlı çatışmadır. Bir muharebeden çok bir pusudan oluşan çatışmada Kartaca zafer kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mylae Deniz Muharebesi</span>

Mylae Deniz Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında yapılan ilk gerçek deniz muharebesidir. Muharebe, MÖ 260 yılında, Birinci Pön Savaşı'nın bir çatışmasıdır. Bu muharebe, Mylae'nin ele geçirilmesi kadar, Roma Cumhuriyeti'nin Sicilya üzerinde hakimiyet kurması yönünden de önemliydi. Aynı zamanda bir Roma filosunun ilk muharebe başarısı olmuştur.

Tyndaris Deniz Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ve Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşı'nın deniz muharebelerinden biri olup bugünkü Tindari yakınlarındaki Tyndaris açıklarında MÖ 257 yılında gerçekleşmiştir. Tyndaris, MÖ 396 yılında Grek yerleşimciler tarafından Sicilya'da kurulan bir kolonidir. Kasaba, Patti Körfezi'nde, Tiren Denizi'ne bakan yüksek bir arazide yer almaktadır. Siraküza tiranı II. Hiero, Tyndaris'in Kartaca tarafından bir üs olarak kullanılmasına izin vermişti. Muharebe, Tyndaris ile Aeolian Adaları arasındaki sularda yapılmıştır. Roma Filosu'na Gailus Atilius Regulus komuta etmiştir. Muharebenin sonunda kent Roma kuvvetlerinin eline geçti.

Rodoslu Hannibal, Birinci Pön Savaşı sırasında Kartaca donanmasında görev yapmış olan bir denizcidir. Bu savaşlar sırasında Helenistik Dönem'in savaş gemilerinden olan bir quadreme komutanıydı. Lilybaeum Kuşatması sırasında gemisinin hızından ve sığ sularda hareket edebilme özelliğinden yararlanarak sığlıklarda manevra yaparak Roma Cumhuriyeti Donanması'ndan sıyrılmayı başarmıştır. Elde ettiği önemli istihbaratı Kartaca Amirali Adherbal ve Kartaca Senatosu'na ulaştırdı. Daha sonra Roma Donanması tarafından gemisini karaya oturtmak zorunda kaldı. Gemi, Roma gemileri tarafından karadan çekilmiştir. Roma, ele geçirdiği bu gemiyi taslak alarak Kartaca savaş gemileriyle boy ölçüşebilecek gemiler inşa etmekte yararlandı.

Drepana Deniz Muharebesi, MÖ 249 yılında Birinci Pön Savaşı'nın bir parçası olarak Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın batısında bugünkü Trapani yakınlarında yapılmıştır.

Ecnomus Burnu Deniz Muharebesi, Birinci Pön Savaşı'nda Sicilya'daki Ecnomus Burnu açıklarında Kartaca Donanması ile Roma Cumhuriyeti Donanması arasında, MÖ 256 yılında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe esasen Roma Cumhuriyeti'nin, Kuzey Afrika topraklarında, doğrudan Kartaca üzerine bir harekât başlatmaya karar verilmesinin bir sonucu olmuştur. Muharebenin sonucunda Kartaca Donanması, gemilerinin yaklaşık yarısını kaybederek yenilgiye uğramıştır. Bu zaferin ardından Roma Donanması Kuzey Afrika kıyılarına doğru hareketine devam etmiştir.

Aspis Kuşatması ya da Clupea Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nın Kuzey Afrika'daki ilk kara muharebesi olarak MÖ 255 yılında Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir kuşatma muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aegates Adaları Deniz Muharebesi</span>

Aegates Adaları Deniz Muharebesi ya da Aegusa Adaları Deniz Muharebesi MÖ 10 Mart 241 tarihinde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın doğu açıklarındaki Aegadian Adaları civarında gerçekleşmiş olup Birinci Pön Savaşı'nın son muharebesidir. Kesin sonuçlu bir muharebe olması yanında Birinci Pön Savaşı'nın sonunu da belirlemiş, savaşın Roma tarafından kazanılmasında tayin edici muharebe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Paralı Askerler Savaşı</span>

Paralı Askerler Savaşı, Pön Savaşları sırasında Kartaca tarafından tutulmuş olan paralı askerlerin Kartaca'ya karşı günümüzdeki Libya bölgesindeki yerli halkla beraber giriştikleri ayaklanmaların genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Pön Savaşı</span> I. Pön Savaşı

Birinci Pön Savaşı, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında MÖ 264 - 241 yılları arasında gerçekleşmiş olan muharebelerdir. Bu muharebeler, iki devlet arasında yaşanan üç büyük savaştan ilkidir. Bu iki güç 23 yıl boyunca Batı Akdeniz hakimiyeti, öncelikle Sicilya Adası'nın ve civar suların kontrolü için mücadele etti. Kendi esas hakimiyet alanları olan İtalya Yarımadası ve Kuzey Afrika'dan daha küçük ölçekteki bu bölge için mücadele, Akdeniz ticareti açısından stratejik önemdeydi. Savaş başladığında, bugünkü Tunus sınırlarında yer alan Kartaca, Batı Akdeniz'de hakim güç durumundaydı. Ancak savaşın sonunda zafer Roma Cumhuriyeti'nin oldu ve Kartaca'ya son derece ağır antlaşma şartları ile büyük bir mali savaş tazminatını kabul ettirdi.

Lilybaeum Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki İkinci Pön Savaşı'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. Siraküza Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Kartaca</span> Fenikeli şehir devleti ve imparatorluğu

Kartaca İmparatorluğu veya daha bilinen şekilde Kartaca,, MÖ 814 yılında Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisi ve şehir devletidir. Bu şehir devletinin siyasî etki alanı MÖ 7. yüzyıldan MÖ 3. yüzyıl kadarki dönemde Kuzey Afrika sahillerinin büyük bir kısmı ile İber yarımadasının sahillerinin büyük bir kısmını ve batı Akdeniz adalarını ihtiva etmekte idi.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Pön Savaşı</span>

Üçüncü Pön Savaşı, MÖ 149 - MÖ 146 döneminde eski Fenike kolonisi olan Kartaca Cumhuriyeti ile antik Roma Cumhuriyeti arasından yapılan üçüncü ve son savaştır.

Lilybaeum Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki MÖ 249'de yapılan bir kuşatma muharebesidir. Bu muharebede Roma Cumhuriyeti'nin o yılki iki konsülü, "Publius Claudius Pulcher" ve "Lucius Junius Pullus" ile "Gaius Atilius Regulus Serranus" ve "Lucius Manlius Vulso Longus" komutalarındaki yaklaşık 100.000 kişilik bir donanma ve ordu, Kartacalı general Himilco komutasında Lilybaeum kalesini savunan yaklaşık 10.000 kişilik nispeten çok küçük bir Kartaca ordusunu bu kalede kuşattı. Bu kuşatma devam etmekte iken Drepana Deniz Muharebesi yapıldı; bu deniz muharebesini Kartaca donanması kazandı ve galip gelen Kartacalılar Roma ordusunu Sicilya'ya getiren donanma filosunu tahrip ettiler. Bunun üzerine Romalı ordusu Lilybaeum Kuşatması'nı kaldırıp geri çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Drepana Kuşatması</span> MÖ 249dan 241e kadar süren Birinci Pön Savaşı kuşatması

Drepana Kuşatması, Birinci Pön Savaşı sırasında MÖ 249'dan 241'e kadar sürmüştür.