İçeriğe atla

Sui halkı

Sui halkı
水族
Guizhou'da bir Sui kadını
Toplam nüfus
y. 412 bin
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Çin (Guizhou, Guangşi);  Vietnam
Diller
Çince, Sui dili [en]
Din

Sui ya da Shui halkı (Sui dili: ai33 sui33;[1] Çince: 水族; pinyin: Shuǐzú; VietnamcaNgười Thủy), çoğu Çin Guizhou eyaletinde yaşayan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan birini teşkil eder.

Tarihçe ve demografi

Suiler, Han Hanedanı'ndan önce güney Çin'de yaşayan kadim Baiyue halklarının torunlarındandır. Çincede "su" anlamına gelen "Sui" (Çinceshuǐ) ismi Ming Hanedanı sırasında benimsendi.[2]

2010 yılı itibarıyla Çin'de yaşayan 411.847 Sui var. Bunların neredeyse %85'i (348.746 kişi) Guizhou eyaletinde yaşar.[3] Çin Suilerinin %63'i, Guizhou-Qiannan Buyei ve Miao Özerk İli'ne bağlı Sandu Shui Özerk İlçesi [en]'nde yaşar ve burası Sui halkının merkezi olarak kabul edilir.[4] Guangşi eyaleti Rongshui Miao Özerk İlçesi [en]'ne bağlı Yingdong köyünde yaşayan yaklaşık 10 bin Sui var (Edmondson 2008). Yünnan eyaletine bağlı Fuyuan [en] ve Yiliang [en] ilçelerinde de Sui topluluklarına rastlanır.

Vietnam'da ise, ülkenin kuzeyindeki Tuyên Quang iline bağlı Hồng Quang ilçesinde yaşayan 120 Sui var; bunlar, sekiz nesil önce Sandu İlçesi'ni terk etmiş Suilerin torunlarıdır.[5]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Sui people ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ Diller, Anthony, Jerold A. Edmondson, & Yongxian Luo eds. 2008. The Tai–Kadai Languages. Routledge Language Family Series. Psychology Press.
  2. ^ Wei Xuecun & Jerold A. Edmondson. 2003. Sui (Shui)-Chinese-Thai-English Dictionary. Salaya, Tayland: Mahidol Üniversitesi. s. viii
  3. ^ "中华人民共和国国家统计局 >> 第六次人口普查数据". stats.gov.cn. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  4. ^ "全国唯一的水族自治县——三都宣告脱贫". Xinhua Tongxunshe. 4 Mart 2020. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  5. ^ Wei Xuecun & Jerold A. Edmondson. 2003. Sui (Shui)-Chinese-Thai-English Dictionary. Salaya, Tayland: Mahidol Üniversitesi. s. vii

İlgili Araştırma Makaleleri

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Huiler</span> Çinde etnik bir grup

Huiler,, Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubundan biri olan bir etno-dinî topluluktur. Huiler, dil ve fiziksel yapı açısından Han ulusu ile aynı olup İslam dinine bağlıdırlar. Dilleri Çince olan Huilerin dinî kelime hazinelerinde geniş kapsamlı Arapça, Farsça ve Türkçe kökenli kelimeler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Akçi İlçesi</span>

Akçi İlçesi, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin batısında, Kızılsu Kırgız Özerk İli'ne bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Hoşut İlçesi</span>

Hoşut İlçesi, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, Bayangolin Moğol Özerk İli'inde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Zhuanglar</span>

Zhuanglar veya Çuanglar, Günümüzde Çin'de resmî olarak tanınmış 56 etnik grubundan biri. Çin'de Guangxi ve Yunnan eyaletlerinin Vietnam sınırı yakınlarında yaşayan büyük bir etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Zunyi</span> Çinin Guizhou eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehir

Zunyi, Çin'in Guizhou eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, güneyde eyalet merkezi Guiyang, doğuda Tongren, güneybatıda Bijie il düzeyi şehirleri ve güneydoğuda Qiannan ile Qiandongnan özerk illeri ile kuzeyde Chongqing ve kuzeybatıda Sichuan eyaleti ile komşudur. Zunyi, Guiyang ve Liupanshui ile birlikte eyaletin en önemli şehirlerinden biridir. Yüzölçümü 30,780.73 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 6,127,082'dir.

<span class="mw-page-title-main">Anshun</span>

Anshun, Çin'in Guizhou eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, kuzeydoğuda eyalet merkezi Guiyang, kuzeyde Bijie ve batıda Liupanshui il düzeyi şehirleri ile doğuda Qiannan ve güneyde Qianxi'nan özerk illeri ile komşudur. Yüzölçümü 9,253.06 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 2,297.612'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bijie</span>

Bijie, Çin'in Guizhou eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, batıda eyalet merkezi Guiyang, kuzeydoğuda Zunyi, güneydoğuda Anshun ve güneyde Liupanshui il düzeyi şehirleri ile batıda Yunnan ve kuzeyde Sichuan eyaletleri ile komşudur. Yüzölçümü 26,844.45 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 6,537,498'dir.

<span class="mw-page-title-main">Huaihua</span>

Huaihua, Çin'in Hunan eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, kuzeyde Zhangjiajie, kuzeydoğuda Changde, doğuda Yiyang ve Loudi ve güneydoğuda Shaoyang il düzeyi şehirleri, kuzeybatıda Xiangxi Tujia ve Miao Özerk İli ile batıda Guizhou eyaleti ve güneyde Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi ile komşudur. Yüzölçümü 27,564 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 4,741,673'tür.

<span class="mw-page-title-main">Yiler</span>

Yiler veya Lololar, Çin, Vietnam ve Tayland'da yaşayan bir etnik gruptur. Yiler, Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubu ve en kalabalık yedinci etnik grubu olup genellikle Sichuan, Yunnan ve Guizhou eyaletleri ile Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi'nin kırsal bölgelerinde yaşamaktadırlar. Toplam nüfuslarının 8 milyon olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Qiannan (il)</span>

Qiannan Buyei ve Miao Özerk İli, Çin'in Guizhou eyaletinde bulunan bir özerk ildir. Yüzölçümü 26,195 km² olan ilin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 3,232,714'tür. İlin merkezi Duyun şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in ilçeleri</span> Çinin üçüncü düzey idari bölümler

Çin Halk Cumhuriyeti'nin ilçeleri, Çin'in üçüncü düzey idari bölümleridir. Hainan ve doğrudan yönetilen şehirler ise doğrudan ilçelere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Yünnan</span>

Yünnan, Çin'in güneybatısında bulunan bir eyalet. Yüzölçümü yaklaşık 394.000 km2, 2010 itibarıyla yaklaşık 46 milyon kişilik nüfusa sahip. Eyaletin başkenti, kendisi de eskiden "Yünnan" olarak bilinen Kunming şehri. Yünnan eyaleti kuzeyde Siçuan eyaleti, kuzeydoğuda Guizhou eyaleti, doğuda Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi, güneydoğuda Vietnam, güneyde Laos, batıda Birmanya ve kuzeybatıda Tibet Özerk Bölgesi ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tongren</span>

Tongren, Çin'in Guizhou eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Yüzölçümü 18,006.41 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 3,093,204'tür.

<span class="mw-page-title-main">Tay-Kaday dilleri</span>

Tay-Kaday veya Kra-Day dilleri, Güney Çin, Kuzeydoğu Hindistan ve Güneydoğu Asya'da konuşulan tonlamalı bir dil ailesidir. Bu aileye ait Tayca ve Laoca, Tayland ve Laos'ta resmi dildir. Yaklaşık 93 milyon insan, %60'ı Tayca olmak üzere Kra-Day dillerini konuşmaktadır. Ethnologue, ailede 95 dili listeler ve bunlardan 62'sini Tay dilleri dalına atamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hmong dili</span>

Hmong veya Mong dili, Çin'de Miao olarak bilinir, Hmong-Mien dil ailesinin Hmong kolunun Batı Hmong dalına bağlı bir lehçe sürekliliğidir. Siçuan, Yünnan, Guizhou, Guangşi, Hainan, Kuzey Vietnam, Tayland ve Laos'ta yaşayan Hmonglar tarafından konuşulur. Bu lehçe sürekliliğinin kapsamındaki değişkeler büyük oranda karşılıklı anlaşılabilirlik gösterirler ve 280 bin Hmong asıllı Amerikalı dahil olmak üzere yaklaşık 2,7 milyon kişi tarafından konuşulurlar. Hmong dilini konuşanların yarısından fazlası Çin'in çeşitli yerli Hmong değişkelerini konuşur; Çin'de Dananshan (大南山) lehçesi, Standart Hmong dilinin temelini oluşturur. Hmong halkının yerli olduğu bölgede en çok konuşulan değişke Dananshan lehçesiyken Hmong Daw (Ak) ile Hmong Njua (Yeşil) değişkeleri yalnızca Laos ve ABD'de yaygın olarak konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Yaolar</span> Çin ve Vietnamda yaşayan etnik grup

Yao halkı ya da Mien halkı, Çin ve Vietnam'da çeşitli azınlıklara atanan bir sınıflandırma. Çin hükûmetinin resmî olarak tanıdığı 55 etnik azınlıktan biri olan Yao halkı, Çin'in güneybatısı ve güneyindeki dağlık alanlarda yaşar. Ayrıca Vietnam'ın resmî olarak tanıdığı 54 etnik gruptan birini teşkil eder. 2000 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Çin'de 2.637.421 Yao var; 2019 yılı Vietnam Nüfus Sayımı'na göre Vietnam'da 891.151 Yao var.

<span class="mw-page-title-main">Haniler</span>

Hani ya da Ho halkı, Çin'in güneyi, Laos'un kuzeyi ve Vietnam'da bulunan, Lolo dillerini konuşan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti'nin tanıdığı 56 etnik gruptan ve Vietnam'daki 54 etnik gruptan biridir. Laos'ta Hani halkı daha çok Ho olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Tay dilleri</span>

Tay ("Tai") ya da Zhuang-Tai dilleri, Tay-Kaday dil ailesinin bir dalıdır. Tay dilleri kapsamında Tayland'ın ulusal dili olan Standart Tay dili, Laos'un ulusal dili olan Laoca, Myanmar'da konuşulan Şanca ve Çin'in güneyinde yer alan Guangşi eyaletinde yaygın olarak konuşulan Zhuang dili dahil olmak üzere en fazla konuşan sayılarına sahip olan Tay-Kaday dilleri yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Gelaolar</span>

Gelao ya da Gelo halkı, Çin ve Vietnam'da bulunan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devleti tarafından resmî olarak tanınan 56 etnik gruptan birini teşkil eder. Buna rağmen, bazı Gelaolar Çin Hükûmeti tarafından Yi, Miao veya Zhuang olarak sınıflandırılır.