İçeriğe atla

Suhoy Su-25

SU-25
Su-25 Rusya
Su-25 Rusya
TürüYakın Hava Desteği
Ulusal köken Sovyetler Birliği
ÜreticiSuhoy
TasarımcıPavel Suhoy
İlk uçuş22 Şubat 1975 (T8)
Hizmete giriş1981
DurumuEtkin hizmette
Ana kullanıcıRus Hava Kuvvetleri Rus Donanması
Diğer kullanıcılarBelarus Hava Kuvvetleri
Ukrayna Hava Kuvvetleri
Azerbaycan Hava Kuvvetleri
Üretim sayısı1,024
Birim maliyeti11 milyon $(Amerikan doları)
DeğişimleriSuhoy Su-28

Suhoy Su-25 (Kiril alfabesinde: Сухой Су-25) (NATO rapor ismi 'Frogfoot') Suhoy Tasarım Bürosu (SDB) tarafından tasarlanmış; çift motorlu, tek kişilik, saldırı/yakın hava desteği uçağıdır. ABD Hava Kuvvetlerindeki karşılığı A-10'dur. Sovyet Kara Kuvvetleri için yakın hava desteği sağlanması amacıyla tasarlanmıştır. İlk prototip uçuşu 22 Şubat 1975'te yapılmış olup 1978 yılından itibaren Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tiflis'teki Suhoy üretim tesislerinde seri üretimine başlandı.

İlk modeller Su-25UB çift koltuklu eğitim uçağı, Su-25BM hedef çekme ile ihraç modeli olan Su-25K'dır. 2012 yılında bazı uçakların Su-25SM standardına yükseltilme çalışmalarına başlandı. İleri modeller olan Su-25T ve Su-25TM (Su-39 olarak da bilinir) yüksek adetlerde üretilmemiştir. 2007 yılında üretimde olan yegane zırhlı sabit kanatlı uçaklar Su-25 ve Su-34 uçaklarıdır.[1] Su-25'ler hâlen Rusya ve diğer Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri ile diğer bazı ülkeler tarafından kullanılmaktadır.

Ağır zırhlı Su-25’ler özellikle tanklara karşı saldırı uçağı olarak tasarlandılar. Sovyet-Afgan Savaşı’nda yoğun bir şekilde kullanılmışlardır. Sovyet-Afgan Savaşının yanı sıra Irak tarafından İran'a karşı yakın hava destek ve avcı/önleyici rollerinde de kullanılmıştır. Ancak Körfez Savaşı sırasında Irak Hava kuvvetlerine ait Su-25'lerin bir kısmı İran'a sığınırken bir kısmı da Müttefik güçleri tarafından imha edilmiştir. Geriye kalan Su-25'ler ise İşgal sonrasında servisten çıkartılmıştır. Rus ordu hizmetinde bulunan Su-25'ler geliştirilmiş versiyonu olan Su-39’lar ile değiştirilmektedirler. Gürcistan Hava Kuvvetleri 1992-1993 yıllarında Abhazya Savaşı'nda Su-25 uçaklarını kullanmıştır. Ayrıca 2001 Makedonya anlaşmazlığında Makedonya Hava Kuvvetleri tarafından Arnavut isyancılara karşı ve 2008 yılındaki Rusya-Gürcistan savaşında hem Rusya Hem de Gürcistan tarafından kullanılmıştır. Fildişi Sahili, Çad ve Sudan'ın da aralarında olduğu Afrika ülkeleri tarafından yerel çatışmalar ve iç savaşlarda da kullanılmıştır. Yakın dönemdeki Rusya'nın Suriye müdahalesinde de Su-25 uçakları hizmet vermiştir.

Geliştirme

1968'in başlarında Sovyet Savunma Bakanlığı Sovyet Kara Kuvvetleri'ne yakın hava desteği amaçlı zırhlı bir havadan yere saldırı uçağı geliştirilmesine karar verdi.

Modeller

Su-25TM

Su-25

Orijinal modelidir,

Su-25K

Su-25UB

Su-25UBK

Su-25KM

Su-25T

Su-25 in SEAD versiyonudur. Kokpitin arkasındaki kamburda avionik sistem ve yakıt tankları saklıdır.

Tasarım özellikleri

Kullanıcı ülkeler

Su-25 Askeri kullanıcılar:
  Mevcut kullanıcılar
  Eski kullanıcılar
Suhoy Su-25

Eski kullanıcılar

Kaynakça

  1. ^ Gordon and Dawes 2004.
  2. ^ "Macedonian Air Force Su-25." 5 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. aeroflight.co.uk, 15 Eylül 2005.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Normandiya Çıkarması</span>

Normandiya Çıkarması, General Dwight D. Eisenhower kumandasındaki Müttefik kuvvetlerinin 1944'ün Haziran-Eylül ayları arasında giriştiği hücum harekâtıdır. Müttefiklerin çıkarmasından sonra Alman cephesinin yarılmasına ve hemen hemen Fransa'nın ortasına kadar geriletilmesine yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Kursk Muharebesi</span> Alman-Sovyet muharebesi

Kursk Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Alman kuvvetlerinin Kursk çıkıntısına karşı 1943 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında giriştikleri genel taarruzdur. II. Dünya Savaşı sırasında yapılmış en büyük tank çarpışmalarından biri ve bir günde en fazla kayıp verilmiş hava çatışmaları bu muharebede gerçekleşmiştir. Almanların Doğu Cephesi'nde gerçekleştirdiği son stratejik taarruzdur. Sonucundaki Sovyet zaferi, Doğu Cephesi'nde inisiyatifi Sovyetlere vermiştir ve savaşın sonuna kadar da öyle kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan-Gureviç MiG-23</span> Sovyet yapımı savaş uçağı

MiG-23, Mikoyan Gurevich tarafından üretilen değişken kanat yapısına sahip Rus yapımı savaş uçağı. Üçüncü nesil bir savaş uçağıdır. İlk prototip uçuşu 1967'de gerçekleştirilmiştir. Ertesi yıl Domodedovo Havacılık Sergisi'nde Batılı'ların büyük ilgisini çekmiştir. MiG-23S olarak 1968'de seri imalatına başlanmıştır. Kısa ve ham pistlerden kalkabilme özelliğine sahiptir. Ayrıca MiG-23PD kodlu bir VTOL dikine kalkıp inebilen bir modeli de mevcuttur. Rus Hava Kuvvetleri'nde 1998'den itibaren görev dışı bırakılmaya başlanmıştır ancak birçok hava kuvvetinde görevine devam etmektedir. Yirmi bir ülkede on beş ayrı modeli kullanılmıştır. Tek motorlu ve tek kişilik bir uçaktır. Ayrıca MİG-23C ve MİG-23U modelleri iki kişiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan-Gureviç MiG-25</span> Sovyet yapımı savaş uçağı

MiG-25 Rus Mikoyan Gurevich Tasarım Bürosu (OKB) tarafından geliştirilip üretilmiş üçüncü nesil bir avcı/ önleyici ve yüksek hızlı keşif uçağıdır. Prototip olarak ilk uçuşunu 1964 yılında gerçekleştiren Foxbat, sesten üç kat hızlı seyredebilme yeteneği, güçlü radar sistemi ve uzun menzilli havadan havaya füze donanımıyla zamanının Batılı gözlemcilerini oldukça endişelendirmiş, bu endişeler orta vadede ABD tarafından F-15 Eagle savaş uçağının geliştirilmesine giden zemini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tank</span> Ateş gücü ve mobilitesi yüksek, ağır zırhlı araç

Tank; ana görevi doğrudan ateş gücü kullanımıyla düşman kuvvetlerine saldırmak olan, paletli ve zırhlı savaş aracı veya bu araçlardan oluşan birlikleri kapsayan askeri sınıf. Tankı diğer savaş araçlarından ayıran özellikleri ağır bir zırha, yüksek ateş gücüne ve her türlü arazide hızlı gidecek şekilde tasarlanmış sürüş takımlarına sahip olmasıdır. Her ne kadar masraflı ve lojistik açıdan çaba gerektiren araçlar olsa da, yer hedeflerine saldırma yeteneği ve piyadelerin moralini çökertmesi nedeniyle modern orduların vazgeçilmez unsurlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Hava Kuvvetleri</span> SSCB hava kuvvetleri

Sovyet Hava Kuvvetleri veya VVS, Sovyetler Birliği'nin hava kuvvetlerinden biriydi. Diğeri Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri'dir.

<i>Blitzkrieg</i> piyade ve hava desteğinin hızlı, ezici bir kuvvet yoğunluğunu kullanarak düşmanı kırmak, yerinden oynatmak ve dengesini bozmak için sürpriz saldırısı

Blitzkrieg ya da yıldırım harbi, II. Dünya Savaşı sırasında Almanların temel savaş doktrinidir. Doktrinin amacı hızlı ve ani saldırılarla, düşmanın düzenli bir savunma kurmasını engelleyip sonra da hızlı bir şekilde yok etmektir. I. Dünya Savaşı'nda uygulanan siper savaşı yöntemine karşı geliştirilmiştir. Tankların, uçakların ve zehirli gazların gelişmesiyle siper savaşları terk edilmeye başlanmış, daha çok hareketli savunmaya geçilmiştir. Almanların bütün savaş araçları bu doktrin üzerine üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avcı uçağı</span> Savaş uçağı türü

Avcı uçağı veya av uçağı, öncelikli görevi diğer savaş uçaklarını avlamak olan savaş uçağı. Avcı uçakları genellikle küçük, hafif, hızlı ve manevra kabiliyeti yüksek uçaklardır. Pek çoğu aerobasi kabiliyetine sahiptir. Avcı uçakları, öncelikli görevi yer hedeflerini bombalamak olan bombardıman uçaklarına nazaran daha kısıtlı bombardıman kabiliyetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II</span> Amerikan yapımı ilk yakın hava desteği sağlayan hava platformu

A-10 Thunderbolt II, Amerikan Fairchild Republic şirketi tarafından üretilen; kara birliklerine yakın hava desteği sağlama görevi için ABD Hava Kuvvetleri için özel olarak geliştirilmiş bir saldırı uçağıdır. Orijinal takma adı "Warthog" olmasına rağmen II. Dünya Savaşı'nda kara birliklerine yakın hava desteği sağlamış olan P-47 Thunderbolt'a izafeten aynı isimle anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">BTR-60</span>

BTR-60, Sovyet yapımı bir 8x8 lastik tekerlekli zırhlı personel taşıyıcısıdır. Rus 8x8 lastik tekerlekli zırhlı araç serisinin ilk modelidir. BTR-60'ın yerine geçen modeller BTR-70 ve BTR-80'dir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-27</span> Sovyet yapımı dördüncü kuşak savaş uçağı

Suhoy Su-27 Suhoy Tasarım Bürosu (SDB) tarafından tasarlanmış 4.nesil üstün manevra yeteneğine sahip Sovyetler Birliği avcı uçağıdır. Olağanüstü menzili, ağır silah yükü ve çok yüksek irtifada çalışma yeteneği ile Birleşik Devletlerin yeni nesil avcılarına birebir rakip olarak düşünülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">T-62</span> Rus menşei ana muharebe tankı

T-62, Sovyet yapımı ikinci nesil bir Ana Muharebe Tankıdır. İlk kez 1961'de hizmete girdi. T-55'in geliştirilmiş halidir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy</span> Rus havacılık şirketi

Suhoy (suk-oi, Rusya'nın başlıca askerî avcı uçağı üreticisidir. Pavel Suhoy tarafından, 1939 yılında Suhoy Tasarım Bürosu olarak kuruldu, ama genellikle Suhoy Şirketi olarak bilindi. Moskova'daki müşterek firma Suhoy Tasarım Bürosu, Novosibirsk'deki Havacılık Üretim Kurumu, Komsomolsk-on-Amur Havacılık Üretim Kurumu ve İrkutsk Havacılık kurumlarından oluşur. Suhoy genel merkezi Moskova'da yer almaktadır. Finmeccanica şirketi, Suhoy'un sivil havacılık bölümünün %25'ine sahiptir.. 2006 yılında Rus hükûmeti, Suhoy'u Mikoyan, İlyuşin, İrkut, Tupolev ve Yakovlev ile birleştirip, Birleşik Havacılık İmalat Kuruluşu adı altına almayı ve bu birleşimi 2007 yılının ilk çeyreğinde bitirmeyi planlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-24</span> Sovyet yapımı hava tecrit ve saldırı uçağı

Suhoy Su-24 1970 ve 1980'li yıllarda Sovyetler Birliği 'nin her türlü hava koşulunda görev yapabilen en gelişmiş havadan tecrit ve saldırı uçağıydı. İki koltuklu, çift motorlu uçak Rusya 'nın ilk entegre sayısal seyrüsefer/atak sistemiyle donatılmıştı. Su-24'ün konfigürasyonu F-111 ile benzerlikler ihtiva eder. Eski Sovyet cumhuriyetleri hava kuvvetleri ve ayrıca başka birkaç ülkede daha halihazırda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-30</span> Rusya yapımı çift motorlu askeri hava aracı

Suhoy Su-30, Rusya merkezli Suhoy tarafından geliştirilen çift motorlu, iki koltuklu süper manevra kabiliyetine sahip bir savaş uçağıdır. Her türlü hava koşulunda, havadan havaya ve havadan yüzeye, derin hava üstünlüğü görevleri için üretilmiş çok amaçlı bir süpersonik savaş uçağıdır.

Prohorovka Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Alman 4. Panzer Ordusu ile Sovyet 5. Muhafız Tank Ordusu arasında gerçekleşen muharebedir. Askeri tarihteki en büyük tank savaşlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">BMP-1</span>

BMP-1 Sovyet yapımı paletli ve tam amfibik zırhlı muharebe aracıdır.BMP Rusça:. BMP-1 dünyada seri üretime alınan ilk zırhlı muharebe aracıdır. Tasarımı ve üretimi 1960'larda başlayıp ilk kez 1967 Kızıl meydanda yapılan geçit töreninde görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Saldırı uçağı</span> Askeri uçak tipi

Saldırı uçağı, birincil olarak bombardıman uçaklarından daha büyük hassasiyetli hava saldırıları gerçekleştirme rolüne sahip taktik savaş uçağıdır.

İlyuşin İl-40, İlyuşin tarafından üretilen Sovyet yapımı bir saldırı uçağı prototipidir. Uçak, 1950'lerde geliştirmiş olup Sovyet Hava Kuvvetleri'nin savaş alanında yakın hava desteği yerine taktik nükleer silah kullanma doktrinini benimsemesi üzerine proje iptal edildi.