İçeriğe atla

Sudan başbakanları listesi

Sudan Cumhuriyeti Başbakanı
رئيس وزراء جمهورية السودان
Sudan bayrağı
Görevdeki
Osman Hüseyin
(Vekaleten)
19 Ocak 2022 tarihinden beri
Resmî ikametHartum, Sudan
AtayanDevlet başkanı
Oluşum1 Ocak 1956
İlk sahibiİsmail el-Ezheri
Websitesipresidency.gov.sd/eng/
Sudan
Bu kategoride yer alan maddeler
Sudan hükûmeti ve siyasetinin
bir parçasıdır.

Arap Birliği Arap Birliği Üye Devleti

Anayasa
  • 4 Ağustos 2019 Anayasa Taslağı (2019-2021)
Yürütme
Yasama
  • Geçici Yasama Konseyi (Sudan)
Yargı
  • Anayasa Mahkemesi
  • Yüksek Mahkeme
    Baş Yargıç
    Nemat Abdullah Kahir
  • Yargıtay
  • Kamu Mahkemesi
  • İlçe mahkemeleri
  • Şehir mahkemeleri ve kırsal mahkemeler
İdari bölümler
  • Eyaletler
    Valiler
    Doğu Sudan Eyaletleri Koordinasyon Konseyi
    Abyei Bölgesi
    Geçici Güvenlik Gücü (UNISFA)
  • İlçeler
Seçimler
Dış ilişkiler
  • Dışişleri Bakanlığı
    Minister: Meryem el-Mehdi
  • Sudan'ın diplomatik temsilcilikleri / Sudan'daki diplomatik temsilcilikler
  • Dış yardım
Alakalı konular
  • Birleşmiş Milletler (BM) ve Sudan
    Sudan Misyonu (UNMIS)
    Abyei (UNISFA)
    için Geçici Güvenlik Gücü
  • Afrika Birliği, BM ve Sudan
    Darfur Operasyonu (UNAMID)
  • İnsan hakları
    • UCM soruşturması
    • Hartum katliamı soruşturması
    • Ulusal İnsan Hakları Komisyonu

Bu madde, 1952 yılında başbakanlık makamının kurulmasından günümüze kadar Sudan'ın hükûmet başkanlarını listelemektedir. Başbakanlık makamı 1989 darbesinden sonra kaldırılmış[1] ve 2017 yılında Bekri Hasan Salih'in Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir tarafından başbakan olarak atanmasıyla yeniden kurulmuştur.[2]

Abdullah Hamduk, ülkenin demokrasiye geçiş sürecinin bir parçası olarak 21 Ağustos 2019 tarihinde Geçici Egemenlik Konseyi tarafından başbakan olarak atandı.[3] 25 Ekim 2021'de Hamduk, bir darbenin ardından görevden alındı ve ev hapsine alındı.[4] 21 Kasım 2021'de Hamduk, ordu ile yapılan bir anlaşmanın parçası olarak yeniden başbakanlık görevine getirildi.[5][6] 2 Ocak 2022'de Hamduk başbakanlık görevinden istifa etti.[7]

Hükûmet başkanlarının unvanları

  • 1952-1956: Şef Bakan
  • 1956-1989, 2017-günümüz: Başbakan

Sudan başbakanları (1952-günümüz)

Britanya-Mısır Sudanı (1952-1956)

№ İsim Resim Doğum-Ölüm Görev Başlangıcı Görev Bitişi Görev süresi Siyasi Parti Devlet başkan(lar)ı
(Dönem)
1Abdurrahman el-Mehdi[a]1885-1959 22 Ekim 1952 Kasım 1953 1 yıl, 10 gün Ulusal Ümmet Partisi
2İsmail el-Ezheri 1900-1969 6 Ocak 1954 1 Ocak 19561 yıl, 360 gün Demokratik Birlik Partisi

Sudan Cumhuriyeti (1956-1969)

(2)İsmail el-Ezheri 1900-1969 1 Ocak 19565 Temmuz 1956 1 yıl, 186 gün Demokratik Birlik PartisiEgemenlik Konseyi

(1956-1958)

3Abdullah Halil1892-1970 5 Temmuz 1956 17 Kasım 1958[b]2 yıl, 135 gün Ulusal Ümmet Partisi
4İbrahim Abbud 1900-1983 18 Kasım 1958 30 Ekim 1964[c]5 yıl, 347 gün Askeriİbrahim Abbud


(1958-1964)

5Sir el-Hatim el-Halife 1919-2006 30 Ekim 1964 2 Haziran 1965 215 gün Ulusal Ümmet PartisiEgemenlik Komiteleri


(1964-1965)

6Muhammed Ahmed Mahgub 1908-1976 10 Haziran 1965 25 Temmuz 1966 1 yıl, 53 gün Ulusal Ümmet Partisiİsmail el-Ezheri


(1965-1969)

7Sadık el-Mehdi[d]1935-2020 27 Temmuz 1966 18 Mayıs 1967 295 gün Ulusal Ümmet Partisi
(6)Muhammed Ahmed Mahgub 1908-1976 18 Mayıs 1967 25 Mayıs 1969[e]2 yıl, 7 gün Ulusal Ümmet Partisi

Sudan Demokratik Cumhuriyeti (1969-1985)

8Babikir İvadullah1917-2019 25 Mayıs 1969 27 Ekim 1969 155 gün BağımsızCafer Numeyri


(1969-1985)

9Cafer Numeyri1930-2009 28 Ekim 1969 11 Ağustos 1976[f]6 yıl 288 gün Askeri /
Sudan Sosyalist Birliği
10Raşid Bakr 1932-1988 11 Ağustos 1976 10 Eylül 1977 1 yıl, 30 gün Sudan Sosyalist Birliği
(9)Cafer Numeyri1930-2009 10 Eylül 1977 6 Nisan 1985[g]7 yıl, 208 gün Askeri /
Sudan Sosyalist Birliği

Sudan Cumhuriyeti (1985-2019)

11El-Cazuli Dafallah 1935- 22 Nisan 1985 6 Mayıs 1986 1 yıl, 14 gün BağımsızAbdurrahman Suar el-Dahab


(1985-1986)

(7)Sadık el-Mehdi[d]1935-2020 6 Mayıs 1986 30 Haziran 1989[h]3 yıl, 55 gün Ulusal Ümmet PartisiAhmed el-Mirghani
(1986-1989)
Makam kaldırıldı (30 Haziran 1989 - 2 Mart 2017)
12Bekri Hasan Salih1949– 2 Mart 2017 10 Eylül 2018 1 yıl, 192 gün Ulusal Kongre Partisi Ömer el-Beşir


(1989-2019)

13Mutez Musa1967- 10 Eylül 2018 23 Şubat 2019 166 gün Ulusal Kongre Partisi
14Muhammed Tahir Ayala1951- 23 Şubat 2019 11 Nisan 2019[i]47 gün Ulusal Kongre Partisi

Sudan Cumhuriyeti (1985-2019)

Makam boş kaldı (11 Nisan 2019 - 21 Ağustos 2019)
15Abdullah Hamduk1956- 21 Ağustos 2019 25 Ekim 2021[j]2 yıl, 65 gün Özgürlük ve Değişim GüçleriEgemenlik Konseyi


(2019-günümüz)[k]

(15)21 Kasım 2021 2 Ocak 2022[l]42 gün Bağımsız
—Osman Hüseyin
(vekaleten) 		1951- 19 Ocak 2022 Günümüz2 yıl, 275 gün Bağımsız

Ayrıca bakınız

  • Sudan devlet başkanları listesi

Notlar

  1. ^ Muhammed Ahmed'in ölümünden sonra doğan oğlu. Ensar İmamı.
  2. ^ Kendi hükûmetine karşı darbe girişimi.
  3. ^ Toplumsal gösteriler sonucu görevinden ayrıldı.
  4. ^ a b Abdurrahman el-Mehdi'nin torunu. Ensar İmamı
  5. ^ 1969 darbesi ile görevinden uzaklaştırıldı.
  6. ^ 19-22 Temmuz 1971 tarihinde gerçekleştirilen darbe sırasında kısa süreli olarak görevine devam edemedi.
  7. ^ 1985 yılında gerçekleştirilen darbe ile görevinden uzaklaştırıldı.
  8. ^ 1989 yılında gerçekleştirilen darbe ile görevinden uzaklaştırıldı.
  9. ^ 2019 yılında gerçekleştirilen darbe ile görevinden uzaklaştırıldı.
  10. ^ Ekim 2021 Sudan Darbesi sonrası görevinden uzaklaştırıldı.
  11. ^ Abdülfettah el-Burhan'ın devlet başkanı olarak görev yaptığı ve başbakanın bulunmadığı Ekim 2021 darbesinin ardından kısa bir kesintiye uğradı.
  12. ^ 2019-2022 Sudan protestoları sebebi ile istifa etti.

Kaynakça

  1. ^ "Sudan's first PM since 1989 coup takes oath". The Peninsula. Agence France-Presse. 2 Mart 2017. 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019. 
  2. ^ Khalid Abdelaziz (1 Mart 2017). "Sudan's Bashir names long-time ally and general prime minister". Reuters. 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019. 
  3. ^ "Abdalla Hamdok: Who is Sudan's new prime minister?". Al Jazeera English. 21 Ağustos 2019. 23 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2019. 
  4. ^ Khalid Abdelaziz (25 Ekim 2021). "Sudan PM, ministers detained in apparent military coup". Reuters. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021. 
  5. ^ "Sudan's Hamdok reinstated as PM after political agreement signed". www.aljazeera.com (İngilizce). 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  6. ^ "Sudan military reinstates PM Hamdok after deal". Reuters (İngilizce). 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  7. ^ "Sudan PM Abdalla Hamdok resigns amid political deadlock". www.aljazeera.com (İngilizce). 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">2006 Tayland darbesi</span>

Eylül 2006 Tayland darbesi Tayland Kraliyet Ordusu tarafından başbakan Thaksin Shinawatra hükûmetine karşı yapılmıştır. Darbe Tayland'daki uzun bir politik krizin arkasından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ömer el-Beşir</span>

Ömer Hasan Ahmed el-Beşir, Sudanlı asker ve siyasetçi. 1989-2019 yılları arasında Sudan devlet başkanı ve Ulusal Kongre Partisi'nin lideri. 1989'da tuğgeneral rütbesiyle görev yaptığı Sudan ordusu kansız bir darbeyle hükûmeti devralmış, Ekim 1993'te cuntanın kendisini feshetmesinden sonra devlet başkanlığına getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sudan cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Sudan'ın 1956'daki bağımsızlığından bu yana devlet başkanlarını listeler.

<span class="mw-page-title-main">Roch Marc Christian Kaboré</span> Burkina Faso devlet başkanı (2015-2022)

Roch Marc Christian Kaboré, Burkinalı bankacı ve siyasetçi. Kaboré, Afrika ülkesi Burkina Faso'da 2015'ten askerî darbe ile görevden uzaklaştırıldığı 2022'ye kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Kaboré, 1994-1996 arası başbakanlık görevinde de bulunmuştu.

1989 Sudan askerî darbesi, 30 Haziran 1989 tarihinde Sudan'da gerçekleşen ve başarıyla sonuçlanan askerî darbe. Ömer el-Beşir'in liderliğindeki Sudan Silahlı Kuvvetleri'nin bazı mensupları ile Ulusal İslami Cephe tarafından gerçekleştirildi. Darbe sonunda Cumhurbaşkanı Ahmed el-Mirgani ile Başbakan Sadık el-Mehdi görevden alınırken, oluşturulan 15 üyeli Ulusal Kurtuluş Devrim Komuta Konseyi adlı cunta yönetiminin başına Ömer el-Beşir geçti. 16 Ekim 1993'te cunta yönetimi kendi kendini feshederken, el-Beşir de kendisini devlet başkanı olarak atadı.

Gine-Bissau başbakanı, Afrika ülkesi Gine-Bissau'nun bağımsızlığını ilan ettiği 1973 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır.

Bekri Hasan Salih, Sudanlı asker ve siyasetçi. Salih, Afrika ülkesi Sudan'da 2013 yılında beri birinci başkan yardımcısıdır. 2017-2018 yılları arasında başbakanlık görevini yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid Tebbun</span> Cezayirli siyasetçi

Abdülmecid Tebbun 17 Aralık 2019 tarihinden beri Cezayir'in 8. Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Cezayirli bir siyasetçi. Eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika ve eski Devlet Başkanı Abdülkadir bin Salih'in iktidarını devraldı. Daha önce, Mayıs 2017'den Ağustos 2017'ye kadar Cezayir Başbakanı idi. Daha önce 2001-2002 yılları arasında Konut Bakanı, 2012-2017 yılları arasında ise yine Konut Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Irak başbakanı</span> Irakın hükûmet başkanı

Irak başbakanı, Irak hükûmetinin başıdır. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak vatandaşı olan Şii Müslümanların arasından seçilir. Mevcut başbakan, 27 Ekim 2022 tarihinden beri Muhammed Şiya es-Sudani'dir.

Fiji başbakanı, Büyük Okyanus'ta Melanezya ada öbeği içerisinde yer alan Fiji'de 1970 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır.

Haiti başbakanı, Amerika kıtasına bağlı olan ve Karayip Denizi'nde yer alan Hispanyola adasının batı bölümünde kurulu bulunan Haiti'de 1988 yılında bu yana hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Abdülfettah el-Burhan</span> Sudanlı politikacı, Sudan Egemenlik Konseyinin başkanı

Abdülfettah Abdurrahman el-Burhan, Sudan'ın fiili yöneticisi olan Sudanlı bir ordu generalidir. Nisan 2019'daki Sudan Devrimi'nin ardından, protestocuların ilk lider Ahmed Avad bin Avf'dan memnuniyetsizliği nedeniyle, kurulduktan bir gün sonra askeri cunta olan Geçici Askeri Konsey'in kontrolü kendisine verildi. Ağustos 2019'da sivillerle imzalanan anayasa deklarasyonu taslağı yürürlüğe girene ve yine başlangıçta el-Burhan'ın başkanlık edeceği kolektif bir devlet başkanı Geçici Egemenlik Konseyi kurulana kadar AGK'nin başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Boubou Cissé</span>

Boubou Cissé(1974), Malili siyasetçi. Boubou Cissé, Afrika ülkesi Mali'de 23 Nisan 2019 - 19 Ağustos 2020 tarihleri arası başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Hamduk</span> Sudan başbakanı (2019-2021;2021-2022)

Abdullah Hamduk, 2019-2022 arası Sudan'ın 15. başbakanı olarak görev yapan Sudanlı bir kamu yöneticisidir. Hamduk başbakanlığa atanmadan önce çok sayıda ulusal ve uluslararası idari pozisyonda görev yaptı. Kasım 2011'den Ekim 2018'e kadar Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Kurulu (UNECA) Genel Sekreter Yardımcısı olarak görev yaptı. UNECA personeli Hamdok'u "[bir] diplomat, alçakgönüllü bir adam, parlak ve disiplinli bir zihin" olarak nitelendirdi. Ağustos 2019'da Hamduk, 2019 Sudan'ın demokrasiye geçiş süreci için olası bir Sudan Başbakanı adayı olarak önerildi.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Tahir Ayala</span>

Muhammed Tahir Ayala, Sudanlı siyasetçi. Sudan'da 23 Şubat 2019 ile 11 Nisan 2019 tarihleri arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Abdülaziz Cerad</span> Cezayirli akademisyen ve siyasetçi

Abdülaziz Cerad 28 Aralık 2019 tarihinden beri Cezayir Başbakanı olarak görev yapan Cezayirli bir siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Sudan Devrimi</span> Aralık 2018de Sudanda başlayan kitlesel protestolar

Sudan Devrimi, Sudan'da ekonomik kriz ve otoriter yönetime karşı gerçekleştirilen protesto gösterileridir. Gösteriler, 19 Aralık 2018'de sokak protestolarıyla başladı ve yaklaşık sekiz ay boyunca devam eden sivil itaatsizlikle devam etti. 11 Nisan 2019 tarihinde gerçekleşen askerî darbe sonucunda, 4 Mart 2009 tarihinde Uluslararası Ceza Mahkemesi'nce Darfur'daki çatışmaların sorumlusu olarak resmen soykırımla suçlanmış olan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'in 30 yıllık iktidarı sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Moctar Ouane</span>

Moctar Ouane, 27 Eylül 2020 - 25 Mayıs 2021 tarihleri arasında 2020 Mali Askeri İhtilal Darbesi ile 2021 Mali Askeri İhtilal darbesi arasında Mali'nin Başbakan Vekili olarak görev yapan Malili bir diplomat ve politikacıdır. Mali hükûmetinde Mayıs 2004'ten Nisan 2011'e kadar Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sadık el-Mehdi</span> Sudan başbakanı (1935-2020; hd. 1966-1967 ve 1986-1989)

Sadık el-Mehdi, Sadık es-Sıddık olarak da bilinir, 1966'dan 1967'ye ve 1986'dan 1989'a kadar Sudan başbakanı olan siyasi ve dini figürdü. Ulusal Ümmet Partisinin başkanı ve İslam'ın kurtarıcısı mehdi olduğunu iddia eden Ensar imamı Muhammed Ahmed'e (1844-1885) bağlılık sözü veren bir sufi tarikatındandı.

25 Ekim 2021 tarihinde General Abdülfettah el-Burhan liderliğindeki Sudan ordusu bir askerî darbeyle hükûmetin kontrolünü ele geçirdi. Kontrolün ele geçirilmesi esnasında ilk başta en az beş üst düzey hükûmet yetkilisi gözaltına alındı. Sivil Başbakan Abdullah Hamduk darbeye destek vermeyi reddetti ve 25 Ekim'de halka direniş çağrısında bulundu; 26 Ekim'de ise ev hapsine alındı. Darbenin ardından ülke genelinde yaygın şekilde internet kesintileri bulunduğu da bildirildi. Aynı günün ilerleyen saatlerinde, Egemenlik Konseyi feshedildi, olağanüstü hal ilan edildi ve Hamdok Kabinesinin çoğunluğu ile çok sayıda hükûmet yanlısı tutuklandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.