İçeriğe atla

Suchomimus

Suchomimus
Yaşadığı dönem aralığı: 125-112 myö
Apsiyen-Üst kretase 
Bir sanatçının izlenimiyle Suchomimus
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Dinosauria
Klad:Saurischia
Klad:Theropoda
Familya:†Spinosauridae
Oymak:†Ceratosuchopsini
Cins:†Suchomimus
Sereno vd., 1998
Tür: †S. tenerensis
İkili adlandırma
†Suchomimus tenerensis
(Sereno vd., 1998)
Sinonimler
  • Cristatusaurus lapparenti? Taquet ve Russell, 1998
  • Baryonyx tenerensis (Sereno vd., 1998) Sues vd., 2002 [ilk olarak Suchomimus olarak tanımlandı]

Suchomimus ("timsah taklitçisi"), Erken Kretase döneminde (125-112 milyon yıl önce) bugünkü Nijer dolaylarında yaşamış, Spinosauridae familyasından dev bir teropod dinozor cinsidir.[1]

Kökenbilim

Bu dinozorun cins adı Antik Yunanca souchos (timsah) ve mimos (taklitçi) sözcüklerinin Latinceleştirilmesiyle oluşmuşken; tür adı olan tenerensis de fosillerinin bulunduğu Ténéré Çölü'nün adının -ensis (Türkçe -li, -lı) ekiyle Latinceleştirilmesiyle oluşturulmuştur.[1]

Keşif

1997 sonbaharında paleontolog Paul Sereno'nun öncülük ettiği bir keşif grubu Nijer'in Ténéré Çölü'nde kazı çalışması yürütmüştür. Bu çalışma sonucunda 120 milyon yıllık Aptian devri tabakalarda bazı dinozor fosilleri bulunmuştur ve bunların arasında en dikkat çekici olanı neredeyse tüm bir Spinosauridae üyesi dinozorun fosili olmuştur. Keşif tam olarak 11 Kasım 1998 tarihinde duyurulmuştur.[2]

Sınıflandırılma

Suchomimus (üstte) ve Bariyoniks (altta)

Erken Kretase'den Geç Kretase'nin erken dönemlerine kadar yaşamış Spinosauridae familyası Avrupa, Asya ve Afrika'dan bilinir. 1915 yılında familyanın ilk tanımlanan üyesi Spinosaurus Mısır'da Stromer tarafından keşfedildi ve bu dinozor cinsi sırt omurlarındaki ışınsal kemik yapılarıyla gövdelerinin üstünde bir yelkene sahiptirler. Yine Avrupa'da Bariyoniks, Güney Amerika'da Irritator cinsleri aile ağacında Suchomimus'un akrabasıdır. Görece tam bir fosil öğesi ailenin eksik iskelete sahip üyelerinin biyolojik olarak yeniden inşasına katkı sağlamaktadır.[3]

Megalosauroidea
Spinosauridae
Baryonychinae
 

Bariyoniks

 
 

Suchomimus

 
 
Spinosaurinae
 

Irritator

 
 

Spinosaurus

 
 
 
 

Megalosauridae

 
 

Barker vd. (2021) tarafından oluşturulmuş kladogram (grupların tahmini çeşitlenme tarihleri parantez içerisinde gösterilmiştir).[4]

†Megalosauroidea (183.5 myö)
 

†Diğer megalosauroidler

 
†Spinosauridae (147.7 myö)
 

†Vallibonavenatrix

 
(141.1 myö)
†Spinosaurinae (134 myö)
 

†Camarillasaurus

 
(127.4 myö)
 

†Ichthyovenator

 
(117.8 myö)
 

†Irritator

 
†Spinosaurini (112.5 myö)
 

†Sigilmassasaurus

 
 

†Spinosaurus

 
 
 
 
 
†Baryonychinae (134 myö)
 

†Baryonyx

 
†Ceratosuchopsini (130.5 myö)
 

†Suchomimus

 
 
 

†Ceratosuchops

 
 

†Riparovenator

 
 
 
 
 
 
 

Fiziksel özellikler

Tüm Spinosauridae familyasında olduğu gibi Suchomimus da eski çalışmalarda düşünüldüğünden daha ince, narin ve timsahvari bir kafatası yapısına sahipti. MNN GDF500, 501, 502 fosil numunelerinin matematiksel analizleri sonucu Sereno ve ekibi ortalama 1.19 metrelik bir kafatası uzunluğu ile yine ortalama 10.31 metrelik bir toplam uzunluk önermişlerdir. Yine analiz sonucu 5.2 tonluk bir ağırlık önerilirken; bir diğer çalışmada Seebacher 3.8 tonluk bir ağırlığa sahip olabileceğini düşünmüştür.[5]

Suchomimus Kafatası, Antik Yaşam Müzesi

Suchomimus'un bağlı olduğu ailede ince uzun timsah benzeri çene yapısı vardır ve diğer teropodlardan farklı olarak ağız tabanına sahiptirler ve bu da çeneyi alışılmadık bir şekilde uzun hale getirir. Dişleri aralıklı dizilmiş konik şekilli dişlerdir ve premaxilla (ön çene) uç dişleri barındırır. Burun yapıları da belirgin şekilde geride yani kafatası ortasına doğru konumlanmıştır.[1] Güçlü kuyrukları, üç parmaklı el ve ayak kemikleri onları büyük bir avcı yapmaktadır.[6] Sağrı kemiği üzerindeki omur dikenleri gayet büyüktür ve önayaklarında başparmak görevinde olan dev bir pençe de taşırlar.[2]

Erlhaz Formasyonu'nun Erken Kretase sonundaki paleoekolojisi

Habitat ve Beslenme

Kretase dönemi Afrika'sının nehirlerin kesişim bölgesi olduğu ve sulak-bataklık arazilerden oluştuğu tabakabilimsel araştırmaların sonucu olarak önerilmiştir. Nehir ortamını temsil ettiği bilinen çapraz tabakalanmalı kumtaşı çökellerinin göçücü kumullarla örtüldüğü gözlemlenmiştir. Bu tabakalarda Spinosaurus, Suchomimus, timsahlar, Ouranosaurus, Nigersaurus, kemikli balıklar, tatlı su çift kabukluları ve bazı farklı balıklar görülür.[7]Suchomimus gibi bir dinozorun da çene yapısına ve yaşadığı habitata bakılınca balıkobur (piscivore) beslenme çeşidine sahip olduğu akla yatkın görülmektedir.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Sereno, Paul C.; Beck, Allison L.; Dutheil, Didier B.; Gado, Boubacar; Larsson, Hans C. E.; Lyon, Gabrielle H.; Marcot, Jonathan D.; Rauhut, Oliver W. M.; Sadleir, Rudyard W.; Sidor, Christian A.; Varricchio, David D. (13 Kasım 1998). "A Long-Snouted Predatory Dinosaur from Africa and the Evolution of Spinosaurids". Science. 282 (5392): 1298-1302. doi:10.1126/science.282.5392.1298. 30 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2021. 
  2. ^ a b "Spinosauridae - Suchomimus tenerensis". spinosauridae.fr.gd. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2021. 
  3. ^ Holtz Jr., Thomas R. "Spinosaurs as Crocodile Mimics". www.sciencemag.org. Sciencemag. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Barker, Chris T.; Hone, David W. E.; Naish, Darren; Cau, Andrea; Lockwood, Jeremy A. F.; Foster, Brian; Clarkin, Claire E.; Schneider, Philipp; Gostling, Neil J. (29 Eylül 2021). "New spinosaurids from the Wessex Formation (Early Cretaceous, UK) and the European origins of Spinosauridae". Scientific Reports (İngilizce). 11 (1): 19340. doi:10.1038/s41598-021-97870-8. ISSN 2045-2322. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2021. 
  5. ^ Therrien, François; Henderson, Donald M. (12 Mart 2007). "My theropod is bigger than yours … or not: estimating body size from skull length in theropods". Journal of Vertebrate Paleontology. 27 (1): 108-115. doi:10.1671/0272-4634(2007)27[108:MTIBTY]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634. 
  6. ^ Blount and Crowly, Kitty and Maggie (2008). DINOSAURS ENCYCLOPEDIA OF & PREHISTORIC LIFE. New York: Dorling Kindersly. ss. 114-115. ISBN 978-0-7566-3836-8. 
  7. ^ Sereno, Paul C.; Brusatte, Stephen L. (Ocak 2008). "Basal Abelisaurid and Carcharodontosaurid Theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger". Acta Palaeontologica Polonica. 53 (1): 15-46. doi:10.4202/app.2008.0102. ISSN 0567-7920. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dinozor</span> Mezozoik Çağa (kuşlar dahil) hâkim olan sauropsid omurgalılar kladı

Dinozor (Dinosauria), ilk olarak Mezozoyik zamanda ortaya çıkan ve yaşayan tek üyeleri kuşlar olan arkozor sürüngen grubu. Dinozor adı, Richard Owen tarafından Grekçe "korkunç" anlamına gelen deinos ve "kertenkele" anlamına gelen sauros sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşur. Dinozorlar, 243 ile 233 milyon yıl önce Geç Triyas döneminde ortaya çıkmış ve 66 milyon yıl önce kuşlar dışındaki tüm türlerinin soyu tükenmiştir. Dinozorlar, sıcakkanlı ve soğukkanlı arası özellikler gösteren mezoterm canlılardı. Mezozoyik'te oldukça başarılı biçimde tüm kıtalara yayılan dinozorlar çok farklı nişleri doldurdu. Yapılan araştırmalarda şimdiye kadar yaklaşık olarak 1.000 kadar kuş olmayan dinozor türünün yaşadığı belgelendi. Bugün dinozorların evrimsel olarak devamı olan kuşların 11.000 kadar türü vardır ki bu, yaşayan memelilerin tür sayısının (~6000) yaklaşık iki katıdır. Dinozorların nasıl yaşadığı, ne kadar çeşitlendiği ve ekosistemdeki yerleri kadar kuş olmayan dinozorların nasıl yok olduğu da bilim camiasını uzun zamandır meşgul etmektedir. Kuş olmayan dinozorları yeryüzünden silen yok oluşun aşamalı mı, yoksa yerbilimsel olarak katastrofik (ani) mi olduğu tartışmalıdır.

<i>Carnotaurus</i> boynuzlu teropod

Carnotaurus, Geç Kretase döneminde Güney Amerika'da yaşamış bir teropod dinozor cinsidir.

<i>Allosaurus</i> teropod dinozor cinsi

Allosaurus, Geç Jura döneminde yaşamış Carnosauria kladından bir teropod dinozor cinsi. Yaşadığı dönemde Avrupa ve Kuzey Amerika'nın bilinen en büyük etobur dinozorlarından biriydi.

<i>Spinosaurus</i> teropod dinozor cinsi

Spinosaurus, günümüzden 99 ila 93.5 milyon yıl önce Kuzey Afrika'da yaşamış bir teropod dinozor cinsi. Alman paleontolog Ernst Stromer tarafından tanımlanan bu cins ilk olarak 1910'larda Mısır'da keşfedilen kalıntılardan bilinir. Bu kalıntılar 2. Dünya Savaşı esnasında yok edildi; ancak kafatasına ait ekstra parçalar son yıllarda gün yüzüne çıktı. Tanımlanan fosillerin bir veya iki türe ait olduğu konusu açık değildir. Fas'ta toparlanan S. marocannus potansiyel bir tür olmasına rağmen cinsin en iyi bilinen türü Mısır'daki S. aegyptiacus'tur. Bilinen en büyük etçil dinozordu.

Velociraptor, Dromaeosauridae familyasından, geç Kretase döneminde Asya'da yaşamış, kuş benzeri, tüylü teropod dinozor cinsi. Geçmişte birçok tür atanmış olmasına rağmen, şu anda iki tür tanınmaktadır. Tip türü V. mongoliensis'in fosilleri Moğolistan'da bulunmuştur. İkinci bir tür olan V. osmolskae, 2008 yılında Çin'in İç Moğolistan bölgesinden alınan kafatası materyali ile tanımlandı.

<i>Giganotosaurus</i> dev teropod

Giganotosaurus, Geç Kretase döneminin erken Senomaniyen çağında Güney Amerika'da yaşamış bir teropod dinozor cinsi.

<i>Ceratosaurus</i> etçil teropod dinozor cinsi

Ceratosaurus, Üst Jura döneminde yaklaşık 160-145 milyon önce Kuzey Amerika, Avrupa ve Afrika’da yaşamış ceratosaurian teropod dinozor cinsi.

<i>Baryonyx</i> teropod dinozor cinsi

Baryonyx, Erken Kretase'de İngiltere ve İspanya çevresinde yaşamış, Spinosauridae familyasına bağlı teropod dinozor cinsidir. Ön ayağının birinci parmağındaki büyük bir pençeyle özdeşleşmiş bir dinozordur.

<span class="mw-page-title-main">Dinozorların evrimi</span>

Dinozorlar, 232-234 milyon yıl önce orta Triyas devrinin son zamanı olan Ladinyan döneminde arkozorlardan evrildiler. Dinozorlar iyi araştırılmış bir grup olup kafatası alnının üst kemiğinin mevcut olmaması, ön kol ile omuz eklemi arasındaki uzun kol kemiği olan humerus üzerinde deltopektoral aralık çıkıntısının eksikliği gibi birçok özellikler incelenerek tanımlanırlar.

<i>Carcharodontosaurus</i> Teropod dinozor cinsi

Carcharodontosaurus Geç Kretase (Cenomanian) zamanında Kuzey Afrika'da yaşamış Carcharodontosaurid teropod bir dinozor cinsidir. Cins adı Carcharodon'dan gelir, Grekçe karchar[os] ve odōn sözcükleri ve -saurus ("kertenkele") son ekinin birleşmesiyle oluşur. Cins güncel olarak iki tür içerir; C. saharicus ve C. iguidensis.

<i>Timurlengia</i>

Timurlengia (Timur), Geç Kretase Döneminde bugünkü Özbekistan sınırlarında yer alan Kızılkum çölünde yaşayan erken Tyrannosauroid cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Ouranosaurus</span>

Ouranosaurus Erken Kretase (Aptian) döneminde bugünkü Nijer dolaylarında yaşamış otçul ornithopod dinozor cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Spinosauridae</span> teropod dinozor familyası

Spinosauridae, 10 ila 17 cinsten oluşan bir tetanuran teropod familyasıdır. Spinosaurid fosilleri Afrika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya'da bulunmuştur. Kalıntılar genelde Erken Kretase ve Geç Kretase'nin başlarına tarihlendirilmiştir.

<i>Majungasaurus</i> boynuzlu teropod

Majungasaurus, 70 Milyon yıl öncesinden 66 milyon yıl öncesine kadar yaşamış bir seratozoriyen teropod dinozor cinsidir. Fosilleri Madagaskar'da bulunmuştur. Madagaskar'daki kalıntıları –ayrıca Madakskar'da bulunan ilk teropod kalıntıları– 1890'larda bir Fransız askerî personeli tarafından keşfedildi ve daha sonra Charles Depéret (1896) tarafından tanımlandı. Uzunluk tahminleri 6-7 metre arasındadır.

<i>Eodromaeus</i> bazal dinozor cinsi

Eodromaeus, Arjantin'in Geç Triyas döneminde yaşamış, bazal teropod olduğu önerilmiş soyu tükenmiş bir dinozor cinsidir. Bilinen en eski dinozorların çoğu gibi, Kuzeybatı Arjantin'deki Ischigualasto-Villa Unión Havzası'nın Karniyen dönemindeki Ischigualasto Oluşumu'ndan geliyor. Keşfi üzerine, bir bazal sauropodomorf olarak yeniden yorumlanan çağdaş Eoraptor'un yerini alan en eski gerçek teropodlardan biri olduğu iddia edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuadrat kemiği</span>

Kuadrat kemiği, amfibiler, sauropsidler ve erken sinapsidler dahil olmak üzere çoğu tetrapodda bulunan bir kafatası kemiğidir.

<i>Koolasuchus</i> Kretaseden dev bir amfibiyen

Koolasuchus, Chigutisauridae familyasında soyu tükenmiş bir brakiyopoid temnospondyl cinsidir. Fosilleri, Victoria, Avustralya'da bulundu ve 120 milyon yıl öncesine, Erken Kretase'nin Apsiyen aşamasına kadar uzanıyor. Koolasuchus, bilinen en genç temnospondyldir. Koolasuchus, kafatası, omurlar, kaburgalar ve pektoral elemanlar gibi diğer kemiklerin çeşitli parçalarından bilinmektedir. Tip türü, Koolasuchus cleelandi, 1997 yılında adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Coelophysidae</span> bazal teropod familyası

Coelophysidae, ilkel etçil theropod dinozorlarının bir familyasıdır. Çoğu türün boyutu nispeten küçüktü. Familya Geç Triyas ve Erken Jura dönemlerinde gelişti ve çok sayıda kıtada bulundu. Coelophysidae'nin birçok üyesi, hız için inşa edilmiş uzun, ince kafatasları ve hafif iskeletlerle karakterize edilir. Bir üye, Coelophysis, bir dinozorda bilinen en eski kürkü gösterir.

<i>Rugops</i> teropod dinozor cinsi

Rugops ; yaklaşık 95 milyon yıl önce, Geç Kretase'nin Senomaniyen evresinde, günümüzde Afrika'ya denk gelen yerlerde yaşamış, abelisaurid teropod dinozorların bir cinsidir.

<i>Kerberosaurus</i>

Kerberosaurus, Rusya'nın Amur Bölgesi, Blagoveshchensk'teki geç Maastrihtiyen yaşlı Geç Kretase Tsagayan Formasyonundan kalma bir saurolofin ördek gagalı dinozor cinsidir. Saurolophus ve Prosaurolophus ile ilişkili olduğunu gösteren kafatası kalıntılarını da içeren fosil yatağı malzemesine dayanmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.