İçeriğe atla

Subway

Subway
TipÖzel şirket
TürRestoran
Kuruluş28 Ağustos 1965
Bridgeport, Connecticut, ABD
KurucuFred DeLuca
Peter Buck
Genel merkezi
Önemli kişilerFred DeLuca (CEO)
Suzanne Greco (Başkan)
Don Fertman (CDO)[1][2]
ÜrünSandviç, salata
SahibiDoctor's Associates Inc.
Web sitesisubway.com

Subway, 1965'te Fred DeLuca ile Peter Buck tarafından kurulan ve fast-food sektöründe hizmet veren bir Amerikan franchise zinciridir.

Doctor's Associates Inc. tarafından idâre olunan ve işletilen Subway, dünyanın en hızlı genişleyen franchise zinciri olarak 110 ülkede toplam 44,105 şubeye sahiptir.[3][4]

Merkezi Milford, Connecticut'ta bulunan Subway'in Avrupa şubeleri Amsterdam'dan, Avustralya ve Yeni Zelanda şubeleri Brisbane'den, Asya şubeleri Beyrut ve Singapur'dan, Güney Amerika'daki şubeleri ise Miami'den idare edilmektedir.[5]

Tarihi

17 yaşındaki Fred DeLuca eğitimi için yardım bulmaya çalışırken, aile dostu Dr. Peter Buck’tan restoran işine girmesi konusunda öneri aldı. DeLuca, ortağı Buck'tan aldığı 1,000 $ borç para ile ilk Subway restoranını 28 Ağustos 1965'te Bridgeport, Connecticut'ta "Pete's Super Submarines" adıyla açtı.[6][7] Ertesi yıl ikili restoranın gelişmesini yönetmek için Doctor's Associates Inc. şirketini kurdular. Şirketin adı DeLuca'nın tıp eğitimi için yeterince para bulma amacı ve Buck'ın fizik doktorasından geliyordu.[6][8]

Subway, bugünkü adını 1968'de aldı.[6] 1974'te ikinci şubesini Wallingford, Connecticut'ta açan Subway, Batı Yakası'ndaki ilk şubesini 1978'de Fresno, Kaliforniya'da açtı.[6] Kuzey Amerika dışındaki ilk Subway şubesi ise 1984'te Bahreyn'de açıldı.[6] Birleşik Krallık'taki ilk şube Brighton'da açıldı.[9] Şirket aynı yıl Türkiye'ye de ilk şubesini açmıştır.[6] 2004 yılında Walmart supercenter'larda da restoran açmaya başlayan Subway, üç yıl sonra Walmart'lardaki restoran sayısında rakibi McDonald's'ı geçmeyi başardı.[10]

Hizmet yerleri

Subway 110 ülkede 44 binin üzerinde şubeye sahiptir. Franchise Direct’e göre bu alanda dünyanın en büyük şirketidir.[4]

Subway restoranlarının bulunduğu ülkeler.

Kaynakça

  1. ^ "Don Fertman". 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 
  2. ^ "Company Overview of Doctor's Associates Inc". Bloomberg L.P. 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
  3. ^ "Explore Our World". subway.com. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 
  4. ^ a b "Top 100 Global Franchises - Rankings (2015)". franchisedirect.com. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 
  5. ^ "SUBWAY® CDO DON FERTMAN BACK ON UNDERCOVER BOSS IN NEW "EPIC BOSSES" EPISODE" (PDF). subway.com. 13 Mayıs 2013. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 
  6. ^ a b c d e f "The SUBWAY® Timeline". subway.com. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 
  7. ^ Nawrocki, Tom (23 Mayıs 2006). "Five Tips from Subway's Founder". inc.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 
  8. ^ "2008 Honorary Degree Recipients (Bowdoin, Office of Events and Summer Programs)". bowdoin.edu. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 
  9. ^ "FACTS AND HISTORY". subway.co.uk. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 
  10. ^ Covert, James (13 Eylül 2007). "Wal-Mart Embraces Subway Over McDonald's in Its Stores". wsj.com. 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amazon (şirket)</span> Amerikan çok uluslu teknoloji şirketi

Amazon.com, Inc. Seattle, Washington merkezli, e-ticaret, bulut bilişim, dijital akış ve yapay zekâya odaklanan çok uluslu bir Amerikan teknoloji şirketidir. Google, Apple, Microsoft ve Facebook ile birlikte B.D. bilgi teknolojisi endüstrisindeki "En Büyük Beş Şirket" listesinde bulunmaktadır. Şirket, "dünyanın en etkili ekonomik ve kültürel güçlerinden biri" ve "dünyanın en değerli markalarından biri" olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Starbucks</span> Amerika merkezli çokuluslu bir kahve zinciri

Starbucks, Amerikalı kahve dükkânları zinciridir. Merkezi Seattle, Washington'dadır. Starbucks, adını Moby Dick'teki Starbuck adlı karakterden alır. Türkiye'de ilk şubesini 2003 yılında İstanbul'da Bağdat Caddesi'ne açmıştır. 2023 Mayıs ayı itibarıyla Türkiye'de toplam 663 adet şubesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Seattle's Best</span>

Seattle's Best Coffee LLC, Seattle, Washington merkezli bir Amerikan kahve satıcısı ve Starbucks alt şirketidir. Washington başta olmak üzere 20 eyalet ve şehirde birçok perakende ve market alt mağazalarına sahiptir. Alt mağazalar; Subway ve JCPenney restoranları dahil olmak üzere diğer birçok işletme ve üniversite yerleşkesinde bulunabilir.

Walmart Inc. Sam Walton tarafından kurulmuş dünya çapında şubeleri olan bir Amerikan perakende satış yapan mağazalar zinciridir. Amerika Birleşik Devletleri'nin birçok eyaletinde şubeleri vardır. Walmart, Amerika'nın önemli ekonomi dergisi Fortune'un 2007 sayısında yer alan "Amerika'nın en büyük yatırımlarını yapan 500 şirket" raporunda "Dünya çapında yüksek ciro yapan şirket" olarak yer almıştır. Walmart mağazalar zincirinde büyük çoğunluğu Amerika'da olmak üzere 2,3 milyon insan çalışmaktadır. Walmart'ın en önemli rakipleri Metro AG, Carrefour ve Tesco'dur.

<span class="mw-page-title-main">WWE</span> Amerika merkezli profesyonel güreş firması

World Wrestling Entertainment, Inc., Amerikalı profesyonel güreş eğlence şirketidir ve bununla birlikte; film yayınları, müzikler ve halka yapılan genel ürün satışları yapmaktadır. WWE, 1952 yılında Jess McMahon ile Toots Mondt tarafından "Capitol Wrestling Corporation" adıyla kuruldu. 2014 yılından itibaren, yılda 300'den fazla program gerçekleştirmekte ve 150'den fazla ülkede, yaklaşık 36 milyon izleyiciyle dünyanın en büyük profesyonel güreş şirketi olarak kabul edilmektedir. Şirketin ana bina merkezi, Stamford, Connecticut'ta yer alırken; New York, Los Angeles, Londra, Şanghay, Tokyo, Singapur, Münih, Mumbai ve Meksiko şehirlerinde de diğer ofis binaları yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Taco Bell</span>

Taco Bell Corp. 1962 yılında Glen Bell (1923-2010) tarafından Downey, Kaliforniya'da kurulan çok uluslu bir Amerikan fast food restoran zinciridir. Taco Bell, Yum! Brands, Inc. Restoranlar, tacos, burrito, quesadillas, nachos, yenilik ve özel ürünler ve çeşitli "değer menüsü" öğeleri dahil olmak üzere çeşitli Meksika esintili yiyecekler sunmaktadır. Taco Bell, 2018 itibarıyla, yüzde 93'ünden fazlası bağımsız franchise ve lisans sahiplerine ait olan ve onlar tarafından işletilen 7.072 restoranda her yıl iki milyardan fazla müşteriye hizmet vermektedir.

Doctor Who: The Eternity Clock, BBC'de yayınlanan Doctor Who dizisinin video oyunu. 23 Mayıs 2012 tarihinde çıkmıştır. İlk başta serinin ilki olarak tasarlansa da, 2013 yılında bekletildiği açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Çevrimiçi yemek siparişi</span>

Çevrimiçi yemek siparişi, bir web sayfası veya mobil uygulama aracılığıyla yerel bir restorandan veya gıda kooperatifinden yemek teslimi veya paket teslimidir. Tüketim mallarını çevrimiçi olarak sipariş etmek ve müşterilere sık sık çevrimiçi alışveriş yapmayı kolaylaştırmağa izin veriyor. Bir müşteri, genellikle mutfak türüne göre filtrelenen ve mevcut öğeler arasından seçim yaparak, favori bir restoran için arama yapar. Ödeme, kredi kartı, Paypal veya nakit yanı sıra, restoranın çevrimiçi gıda şirketine yüzde geri dönüşü ile yapılabilir.

Little Caesar Amerika Birleşik Devletleri'nde Pizza Hut ve Domino's Pizza'nın ardından üçüncü büyük pizza zinciridir. Firma Amerika Birleşik Devletleri'nin yanında dünyanın birçok yerinde pizza restoranlarını franchise veya kendisi işletmektedir. Şirket 1959 yılında Detroit, Michigan'da kurulmuştur. Little Caesar Enterprises, Inc., Ilitch Holdings, Inc'in bir yan kuruluşu olarak faaliyet göstermektedir. Günümüzde 6000'e yakın sayıda şubesi vardır. Türkiye'de 2023 itibarıyla 112 şubesi vardır. Türkiye'de en yoğun olduğu şehir 90 şube ile İstanbul'dur.

Carl's Jr. Restaurants LLC, Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Asya, Latin Amerika, Afrika ve Avrupa'da franchise şubeleri olan CKE Restaurant Holdings, Inc. tarafından işletilen bir fast food restoran zinciridir.

Toast POS veya Toast, Inc., merkezi ABD'nin Massachusetts eyaletinin Boston kentinde olan bulut tabanlı bir restoran yazılımı şirketidir. Şirket, Android işletim sistemi üzerine kurulu bir restoran yönetimi ve satış noktası (POS) sistemi sağlıyor. Toast, 2012 yılında Cambridge, Massachusetts'te Steve Fredette, Aman Narang ve Jonathan Grimm tarafından kuruldu. Şubat 2020'de Toast, 4,9 milyar dolar değerinde Bessemer Venture Partners ve TPG Capital dahil bir dizi F Serisi fondan 400 milyon dolar aldı. Toast, ABD genelinde küçük kafelerden ülke çapındaki işletmelere kadar binlerce restoranda kullanılmaktadır.

OpenTable, 2 Temmuz 1998'de Chuck Templeton tarafından ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki San Francisco kentinde kurulan, çevrimiçi (online) restoran rezervasyon hizmeti veren bir şirkettir.

Brightloom, restoranlara otomasyon teknolojisi sağlayan San Francisco merkezli bir Amerikan şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Menulog</span>

Menulog Pty. Ltd. Avustralya ve Yeni Zelanda'da hizmet veren çevrimiçi yiyecek ve içecek siparişi uygulamasıdır. E-ticaret platformunun merkezi Sidney'dedir ve ana Anglo Dutch şirketi Just Eat Takeaway'e aittir. Menulog'un Avustralya'da 15.000'den fazla, Yeni Zelanda'da ise 500'den fazla restoran ortağı ve kuryesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Seamless</span>

Seamless North America LLC, kullanıcıların web siteleri veya mobil uygulamalar aracılığıyla restoranlardan paket servis ve paket yemek sipariş etmelerine olanak tanıyan çevrimiçi yemek siparişi hizmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Los Pollos Hermanos</span> Kurgusal fast food restoran zinciri

Los Pollos Hermanos, AMC'nin Breaking Bad ve Better Call Saul adlı televizyon dizilerinde yer alan kurgusal bir fast food restoran zinciridir. Kızarmış tavuk başta olmak üzere çeşitli fast food ürünleri satan Los Pollos Hermanos, restoranın kurucusu Gus Fring'in metamfetamin üretim ve dağıtım operasyonları için bir ön kuruluş olarak görev yapar. Aynı zamanda kurgusal evrende, Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri halkı tarafından KFC'ye eşdeğer bölgesel bir restoran zinciri olarak kabul edilir. Dizide yer alan restoranın Albuquerque şubesi için, Twisters adlı restoranın South Valley, New Mexico'daki bir şubesi set olarak kullanıldı ve Twisters, dizi sayesinde popülerlik kazandı. Gerçek hayatta bazı restoranlar, geçici olarak Los Pollos Hermanos'a dönüştürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Perakende zinciri</span>

Perakende zinciri, birçok şubelerinin bulunduğu şirket ve işletmedir. Dünyanın birçok yerinde süpermarket, restoran, satış ve hizmet kategorisinde hakimdirler. Bir franchise perakende kuruluşu, zincir mağaza biçimidir. 2005 yılında, dünyanın en büyük perakende zinciri Walmart, brüt satışlara dayalı olarak dünyanın en büyük şirketi oldu.

Peter Buck Amerikalı fizikçi, restoran işletmecisi ve hayırseverdi. Subway fast-food restoran zincirinin kurucusuydu.

Sonic Corporation, yaygın olarak Sonic olarak bilinen ve Inspire Brands'a ait olan bir Amerikan arabalı fast-food zinciridir. Sonic Drive-In adı altında kurulan şirket, Arby's, Dunkin' Donuts ve Buffalo Wild Wings'in ana şirketi olan Inspire Brands'a aittir. Troy N. Smith, Sr. tarafından kurulan Sonic, ilk lokasyonunu 1953 yılında Top Hat Drive-In adı altında açtı. Başlangıçta gazoz, hamburger ve sosisli sandviç satan ahşap kabinli bir et lokantasının önünde basit bir kök bira standı olan Sonic'in şu anda Amerika Birleşik Devletleri'nde 3.545 lokasyonu bulunmaktadır. Sonic, tekerlekli patenlerde carhop kullanımıyla tanınır ve yıllık bir yarışma düzenleyerek en iyi paten yapan carhop'u belirler. Şirketin temel ürünleri arasında "Chili Cheese Coney", "Sonic Cheeseburger Combo", "Sonic Blasts", "Master Shakes" ve "Wacky Pack Kids Meals" yer almaktadır.

TAB Gıda, restoran sektöründe faaliyet gösteren İstanbul merkezli perakende şirketidir. 1994'te kurulan şirket, fast food zincirleri Burger King, Popeyes, Sbarro, Arby's, Subway'in Türkiye'deki imtiyaz haklarına sahip olup ayrıca kendi kurduğu Usta Dönerci ve Usta Pideci markalarının da sahibidir. TAB Gıda 928'si kendi işlettiği ve 687'si franchise’ların işlettiği toplam 1.615 restorana sahiptir.