İçeriğe atla

Subcomandante Marcos

Subcomandante Marcos
Subcomandante Marcos Chiapas'ta
DoğumRafael Sebastián Guillén Vicente
19 Haziran 1957 (67 yaşında)
Diğer ad(lar)ıSubcomandante Insurgente Galeano, Delegado Cero
MeslekSözcü, yazar
OrganizasyonZapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu
Askerî Kariyeri
Bağlılığı Asi Zapatista Özerk Belediyeleri
Branşı Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu
Çatışma/savaşlarıZapatista Ayaklanması

Rafael Sebastián Guillén Vicente veya yaygın olarak Subcomandante Marcos (d. 19 Haziran 1957),[1] devam eden Chiapas çatışmasında Meksikalı bir isyancı, eski askeri lider ve Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN) sözcüsüdür.[2]

Tampico, Tamaulipas'da doğan Marcos, Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi'nden (UNAM) sosyoloji ve yüksek lisans derecesi aldı.[3] Bu süre zarfında, üniversiteden ayrılmadan ve 1984'te Chiapas'a taşınmadan önce Ulusal Kurtuluş Kuvvetleri (FLN) olarak bilinen bir gerilla grubuyla giderek daha fazla ilgilenmeye başladı.[1]

Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu 1983 yılında Lacandon Ormanı'nda kuruldu ve başlangıçta Chiapas'ın Maya halkını topraklarındaki tahliye ve tecavüzden korumaya kendini adamış bir savunma birimi olarak işlev gördü. Marcos bir Mayalı olmasa da grubun lideri olarak ortaya çıktı ve EZLN isyanlarına 1 Ocak 1994'te başladığında Marcos sözcü olarak görev yaptı.[2]

Marka kayak maskesi ve piposu ve karizmatik kişiliği ile tanınan Marcos, 1994 isyanı ve müteakip barış müzakereleri sırasında, 1995'te Meksika Ordusu tarafından karşı saldırı sırasında ve onu izleyen on yıllar boyunca EZLN'yi yönetti. 2001 yılında, bir grup Zapatista liderini Meksika Başkanı Vicente Fox ile görüşmek üzere halkın ve medyanın dikkatini çekerek Mexico City'ye götürdü. 2006'da Marcos, Diğer Kampanya (La otra campaña) olarak bilinen başka bir Meksika turu yaptı. Mayıs 2014'te Marcos, Subcomandante Marcos'un kişiliğinin "hologram" olduğunu ve artık mevcut olmadığını belirtti. Birçok medya kuruluşu, mesajı Marcos, Zapatistaların lideri ve sözcüsü olarak emekliye ayrıldı şeklinde yorumladı.[4]

Marcos da üretken bir yazardır ve yüzlerce makale ve birden fazla kitap ona atfedilir. Yazılarının çoğu anti-kapitalist ideolojisine ve yerli haklarının savunuculuğuna odaklanıyor. Aynı zamanda şiir ve romanlar yazdı.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b Nick Henck (18 Haziran 2007). Subcommander Marcos: The Man and the Mask. Duke University Press. ss. 11-. ISBN 978-0-8223-8972-9. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  2. ^ a b Pasztor, S. B. (2004). Marcos, Subcomandante. In D. Coerver, S. Pasztor & R. Buffington, Mexico: An encyclopedia of contemporary culture and history. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO
  3. ^ Roderic Ai Camp (1 Ekim 2011). Mexican Political Biographies, 1935-2009: Fourth Edition. University of Texas Press. ss. 445-. ISBN 978-0-292-72634-5. 18 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  4. ^ Althaus, Dudley (27 Mayıs 2014). "Mexican Rebel Leader Subcomandante Marcos Retires, Changes Name". Wall Street Journal. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  5. ^ BBC Profile: The Zapatistas' mysterious leader 18 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Mart 2001

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anarko-feminizm</span>

19. yüzyılda ilk kez ortaya çıkan ve isimlendirilen Anarko-feminizm veya Anarka-feminizm, anarşizm ile feminizmi bir araya getirir ve ataerkilliği hiyerarşinin ve dolayısıyla da toplumun temel problemlerinden biri olarak değerlendirir. Anarko-feministler ataerkillik ve maşizm ile savaşın sınıf çatışmalarının ve devlete yönelik anarşist mücadelenin bütünleyici bir parçası olduğuna inanırlar. Özünde, bu felsefe anarşist mücadeleyi feminist mücadelenin gerekli bir bileşeni olarak görür. Feminizmi de anarşist felsefenin gerekli bir bileşeni olarak görür. L. Susan Brown, "Anarşizm, tüm güç ilişkilerine karşı çıkan bir siyaset felsefesi olduğundan, doğası gereği feministtir" iddiasında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Chiapas</span>

Chiapas, Meksika'nın güneydoğusunda yer alan eyalet. Doğu sınırında Guatemala ile komşudur. Eyâletin güneyinde ise Büyük Okyanus bulunmaktadır. Chiapas 73,887 km2 yüzölçümüne ve 2003 yılı tahminlerine göre 4,224,800 kişilik bir nüfusa sahiptir. Chiapas genel olarak nemli ve tropikal bir iklime sahiptir. Kuzeyde Tabasco eyâleti yakınlarında yıllık ortalama yağış düşüşü 3000 mm/yıldır. Bölgenin doğal bitki örtüsü ovalar ve yüksek, uzun ömürlü yağmur ormanlarından oluşmaktaydı ancak bitki yapısı tarım ve çiftlik yapımları nedeniyle büyük ölçüde zarar görmüştür. Yağmur miktarı güneydeki Pasifik kıyılarına gittikçe azalsa da muz ve diğer tropikal ürünlerin yetişmesi için uygun bir iklime sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu</span> aşırı solcu özgürlükçü sosyalist siyasi ve militer devrimci grup

Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu veya Zapatistalar Meksika'nın en yoksul eyaletlerinden Chiapas'ta yerleşik anarşist bir devrimci gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Futbol Federasyonu</span>

Meksika Futbol Federasyonu (İspanyolca: Federación Mexicana de Fútbol Asociación, AC, FMF or Femexfut, Meksika'da futbolun en üst yönetim birimidir. 1927 yılında kurulan federasyon, Meksika'nın ulusal yarışmalarını düzenlerler. Ayrıca millî takımlardan sorumludur. Liga MX, Ascenso MX, Segunda División de México ve Tercera División de México liglerinin organizasyonundan da sorumludur.

Radikal demokrasi Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe tarafından 1985'te yazılmış kitapları Hegemonya ve Sosyalist Strateji: Radikal Demokratik Politikalara Doğru'da ortaya atılmıştır. İddiaları, toplumsal ve siyasi değişim amaçlayan toplumsal hareketlerin neoliberal ve neomuhafazakar demokrasi mefkureleriyle mücadele edecek bir stratejiye ihtiyaç duyduklarıdır. Bu strateji eşitlik ve özgürlük temelinde farklılığı içerecek şekilde demokrasinin liberal tanımını genişletmektir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Hareket Partisi</span>

Ulusal Hareket Partisi, Meksika'da muhafazakâr bir siyasi partidir.

Zapatista Ayaklanması, NAFTA anlaşmasının uygulanmasına tepkili olan köylülerin, Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu tarafından koordine edilerek ayarlanmasıdır. 12 gün süren bir çatışmadan sonra ateşkes yapılarak barış görüşmeleri başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">San Andre Anlaşması</span>

San Andre Anlaşması, Zapatista Ayaklanması'nı başlatan Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu ile Meksika hükûmeti arasında yapılan barış görüşmelerinin ardından oluşturulmuş anlaşmadır. Ancak daha sonra birçok uyuşmazlık ortaya çıkmış ve bir türlü kanun haline dönüşememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nda kadınlar</span>

EZLN'deki kadınlar, Meksika'da ezilen kadınların Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN), çatısı altında birleşmesini ifade eder. Kadınlar daha çok Meksika'nın Chiapas'taki bölgesinde etkiliydi.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Silahlı Kuvvetleri</span>

Meksika Silahlı Kuvvetleri Birleşik Meksika Devletleri'nin askerî kuvvetleridir. İspanyol kraliyeti 18. yüzyılda sömürge Meksika'sında daimi bir ordu kurmuştur. 1821'de Meksika'nın bağımsızlığını kazanmasından sonra ordu önemli bir siyasi rol oynamış, ordu generalleri devlet başkanı olarak görev yapmıştır. 1910-1920 Meksika Devrimi sırasında Federal Ordunun çöküşünü takiben, eski devrimci generaller ordunun boyutunu ve gücünü sistematik olarak küçültmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Comandanta Ramona</span>

Comandanta Ramona, Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun (EZLN) Tzotzil halkına mensup yerli otonom devrimcisi. Gerilla olarak Güney Meksika'daki Chiapas'da faaliyet yürüttü. EZLN'nin en çok bilinen kadın aktörlerindendir. Ramona, üçte biri kadınlardan oluşan silahlı güçlerini yöneten yedi kadın komutanlarından biriydi. Aynı zamanda Zapatista Yürütme Konseyi Üyesi ve yoksul kadınların eşitliği için çalışan birimde çalışmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Meksika İmparatorluğu</span>

İkinci Meksika İmparatorluğu, Meksika'nın İkinci Fransız müdahalesi sırasında Meksika Asilzadeler Meclisi tarafından İkinci Fransa İmparatorluğu çıkarları doğrultusunda ilan edilen anayasal irsi monarşi altındaki adıdır. III. Napolyon, Amerika Birleşik Devletleri'nin büyüyen gücünü sınırlamak adına Amerika'da monarşist bir müttefik kurmak istemiştir. Meksika imparatoru olarak Avusturyalı Arşidük Ferdinand Maximilian seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Asi Zapatista Özerk Belediyeleri</span> Meksikada de facto özerk bölgeler

Asi Zapatista Özerk Belediyeleri veya kısaca MAREZ, 1994 yılında gerçekleşen ve Chiapas çatışmasının bir parçası olan Zapatista Ayaklanması'nın ardından kurulan Meksika Chiapas eyaletindeki Neozapatizm destek üsleri tarafından kontrol edilen de facto özerk bölgelerdir. 1996'da San André Anlaşmaları'yla sonuçlanan Meksika hükûmeti ile müzakere girişimlerine rağmen, bölgenin özerkliği devlet tarafından tanınmıyor.

Neozapatizm veya Neozapatizmo, Chiapas'ta büyük bir bölgeyi yöneten ve Chiapas çatışmasının başlangıcından bu yana var olan Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu tarafından tasarlanan ve kullanılan politik felsefe ve uygulamasıdır. En önemlisi, Zapatistalar'ın Gizli Devrimci Yerel Genel Komutanlığı'nın açıklamasına göre bir ideoloji değildir: "Zapatismo yeni bir politik ideoloji ya da eski ideolojilerin bir tekrarlaması değildir... Evrensel çözümler, yöntemler, stratejiler, taktikler, yasalar, kurallar veya sloganlar: Sadece bir arzu vardır: daha iyi bir dünya, yani yeni bir dünya inşa etmek."

<span class="mw-page-title-main">Chiapas çatışması</span> Meksikadaki yerli halklar ve karşıtları arasındaki silahlı çatışmalar

Chiapas çatışması, 1994 Zapatista ayaklanması, 1995 Zapatista krizi ve bunların sonuçları; 1990'lardan günümüze Meksika'nın Chiapas eyaletindeki yerli halklar ve geçimlik çiftçiler arasındaki gerilimlere verilen addır.

Subcomandante Elisa Meksikalı bir aktivist. 1980'lerde ve 90'ların başında, Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nda (EZLN) subcomandante olarak görev yaptı. 1994 Zapatista ayaklanmasıyla bağlantılı olarak Şubat 1995'te tutuklandı. 1996'da Meksika hükûmeti, bunun yanlış bir tutuklama olduğunu kabul etti ve tüm suçlamalardan beraat etti. Bugün, Özerk Sosyal Hareketler Üniversitesi'nde profesördür.

<span class="mw-page-title-main">Carlos Salinas de Gortari</span> 60. Meksika devlet başkanı

Carlos Salinas de Gortari Meksikalı iktisatçı ve 1988-1994 yılları arasında Meksika devlet başkanı olarak görev yapan Kurumsal Devrim Partisi'nden (PRI) bir politikacıdır. 1990'lardan beri Meksika'daki en etkili ve tartışmalı politikacı olarak kabul edilmektedir. Kariyerinin başlarında Bütçe Sekreterliği'nde çalıştı ve sonunda Sekreter oldu. 1988'de PRI başkan adayı oldu; seçim sahtekarlığı suçlamalarına rağmen 6 Temmuz 1988'de seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Adolfo López Mateos</span> 55. Meksika devlet başkanı

Adolfo López Mateos 1929'da muhalif olmasına rağmen sonradan Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üyesi olmuş Meksikalı siyasetçi. Meksika devlet başkanı seçildi ve 1958 ile 1964 yılları arasında hizmet verdi.Başkanlığı sırasında elektrik şirketlerini millileştirdi, Bedava Ders Kitapları Ulusal Komisyonu'nu kurdu (1959), ABD sınırındaki Chamizal tartışmasını çözdü ve Doğa Tarihi Müzesi ve Meksiko'daki Ulusal Antropoloji Müzesi gibi önemli müzeleri açtı. Siyasi felsefesinin "Anayasa'nın solu" olduğu söyleyen López Mateos, Lázaro Cárdenas'tan beri solcu olduğunu ilan eden ilk başkan oldu. López Mateos Meksikalılar arasındaki popülerliği ile tanınır; Cárdenas ve Adolfo Ruiz Cortines ile birlikte López Mateos, Meksika'nın 20. yüzyıldaki en popüler başkanları olarak anılır. Ancak başkanlığı sırasında sendika başkanları Demetrio Vallejo ve Valentín Campa'nın tutuklanması, köylü lideri Rubén Jaramillo ve ailesinin Meksika ordusu tarafından öldürülmesi gibi baskıcı uygulamaları olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Capirotada</span>

Capirotada ya da bilinen adıyla Capirotada de vigilia, genellikle Büyük Perhiz döneminde yenen ekmek pudingine benzeyen geleneksel bir Meksika yemeğidir. Kutsal Cuma günü servis edilen yemeklerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Halk Ordusu</span>

Devrimci Halk Ordusu veya Ejercito Popular Revolucionario ya da kısaltımı ile EPR, Meksika'daki solcu bir gerilla hareketidir. Esas olarak Guerrero eyaletinde faaliyet göstermesine rağmen, Oaxaca, Chiapas, Guanajuato, Tlaxcala ve Veracruz dahil olmak üzere diğer güney Meksika eyaletlerinde de operasyonlar gerçekleştirmiştir.