İçeriğe atla

Su ekosistemi

Su ekosistemi, karasal ekosistemlerin aksine, bir su kütlesinin çevrelenmesiyle oluşan bir ekosistemdir. Su ekosistemleri, birbirlerine ve çevrelerine bağımlı olan organizma topluluklarını içerir. İki ana su ekosistemi türü, tuzlu su ekosistemleri ve tatlı su ekosistemleridir.

Türleri

Deniz ekosistemleri

Mercan resifleri, muazzam biyolojik çeşitliliğe sahip karmaşık deniz ekosistemlerini oluşturur.

Deniz ekosistemleri, Dünya'nın su ekosistemlerinin en büyüğüdür ve yüksek tuz içeriğine sahip sularda bulunur. Bu sistemler, daha düşük tuz içeriğine sahip olan tatlı su ekosistemleriyle çelişir. Deniz suları, Dünya yüzeyinin %70'inden fazlasını kaplar ve Dünya'nın su kaynaklarının %97'sinden fazlasını ve Dünya'daki yaşanabilir alanın %90'ını oluşturur. Deniz suyunun ortalama tuzluluğu binde 35’tir. Gerçek tuzluluk, farklı deniz ekosistemleri arasında değişiklik gösterir. Deniz ekosistemleri, su derinliği ve kıyı şeridi özelliklerine bağlı olarak birçok gruba ayrılabilir. Okyanus bölgesi, balinalar, köpekbalıkları ve ton balığı gibi hayvanların yaşadığı okyanusun engin açık kısmıdır. Bentik bölge, birçok omurgasızın yaşadığı su altındaki substratlardan oluşur. Gelgit bölgesi, yüksek ve düşük gelgitler arasındaki alandır. Diğer kıyıya yakın bölgeler arasında çamur düzlükleri, deniz otu çayırları, mangrovlar, kayalık intertidal sistemler, tuzlu bataklıklar, mercan resifleri, lagünler yer alabilir. Derin suda, kemosentetik kükürt bakterilerinin besin ağının tabanını oluşturduğu hidrotermal menfezler oluşabilir.

Deniz kıyısı ekosistemi

Bir deniz kıyı ekosistemi, karanın okyanusla buluştuğu yerde oluşan bir deniz ekosistemidir. Deniz kıyısı ekosistemleri, her biri kendi özelliklerine ve tür bileşimine sahip çok farklı türde deniz yaşam alanlarını içerir. Yüksek düzeyde biyolojik çeşitlilik ve üretkenlik ile karakterize edilirler.

Deniz yüzeyi ekosistemi

Neuston olarak adlandırılan okyanus yüzeyinde serbestçe yaşayan organizmalar, Sargasso Denizi'ni oluşturan altın deniz yosunu Sargassum, yüzen kıskaçlar, deniz salyangozları, nudibranch'lar ve cnidarians gibi kilit taşı organizmaları içerir. Ekolojik ve ekonomik açıdan önemli birçok balık türü, neuston olarak yaşar veya ona güvenir. Yüzeydeki türler üniform olarak dağılmamıştır; okyanus yüzeyi, yalnızca belirli enlemlerde ve yalnızca belirli okyanus havzalarında bulunan benzersiz neustonic toplulukları ve ekolojik bölgeleri barındırır. Ancak yüzey aynı zamanda iklim değişikliği ve kirliliğin de ön saflarında yer alıyor. Okyanusun yüzeyindeki yaşam dünyaları birbirine bağlar. Sığ sulardan derin denizlere, açık okyanustan nehirlere ve göllere kadar çok sayıda kara ve deniz türü, yüzey ekosistemine ve orada bulunan organizmalara bağlıdır.

Tatlı su ekosistemleri

Tatlı su ekosistemleri, Dünya'nın su ekosistemlerinin bir alt kümesidir. Gölleri, göletleri, nehirleri, akarsuları, kaynakları, bataklıkları ve sulak alanları içerir.Daha büyük bir tuz içeriğine sahip olan deniz ekosistemleriyle karşılaştırılabilirler. Tatlı su habitatları, sıcaklık, ışık penetrasyonu, besinler ve bitki örtüsü gibi farklı faktörlere göre sınıflandırılabilir. Üç temel tatlı su ekosistemi türü vardır: Lentik (havuzlar, göletler ve göller dahil olmak üzere yavaş hareket eden sular), lotik (akarsular ve nehirler gibi daha hızlı hareket eden sular) ve sulak alanlar (toprağın en az bir süre doymuş veya sular altında kaldığı alanlar). zamanın bir parçası).Tatlı su ekosistemleri, dünyadaki bilinen balık türlerinin %41'ini içerir.

Kaynakça

  • İskender, David E.; Fairbridge, Rhodes W., ed. (1999). Çevre Bilimi Ansiklopedisi. Kluwer Akademik Yayıncılar, Springer. P. 27. ISBN 0-412-74050-8 – İnternet Arşivi aracılığıyla.
  • Vaccari, David A.; Strom, Peter F.; Alleman, James E. (2005). Mühendisler ve Bilim Adamları için Çevre Biyolojisi. Wiley-Interscience. ISBN 0-471-74178-7.[sayfa gereklidir]
  • "Okyanus Enstitüsü". www.oceanicinstitute.org. Erişim tarihi: 1 Aralık 2018.
  • "Okyanus Habitatları ve Bilgileri" . 5 Ocak 2017. Erişim tarihi: 1 Aralık 2018.
  • "Deniz biyoçeşitliliğine ilişkin gerçekler ve rakamlar | Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü" . www.unesco.org. Erişim tarihi: 1 Aralık 2018.
  • Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı (2 Mart 2006). "Deniz Ekosistemleri". Erişim tarihi: 25 Ağustos 2006.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Limnoloji</span> iç su ekosistemleri bilimi

Limnoloji, doğal ve yapay göller ile göletlerin fiziksel ve kimyasal niteliklerini, ekolojisini, çevreyle etkileşimlerini, içlerindeki su ve enerji akımlarını ele alır.

<span class="mw-page-title-main">Akvaryum</span> balıklar ve suda yaşayan türler için şeffaf su deposu

Akvaryum, çoğunlukla cam ya da yüksek dirençli plastik gibi saydam malzemelerden yapılan, genellikle balık olmak üzere, bazen de omurgasızlar ve ayrıca amfibyumlar, deniz memelileri ve sürüngenler gibi suda yaşayan bitki ve hayvanların tutulduğu ve daha çok bu canlıların sergilenmesi amacıyla kullanılan içi su dolu, küçük bir cam kavanozdan büyük su tanklarına kadar geniş bir yelpazede yer alan kap ve yapılar. Akvaryum sahibi olmak dünya çapında yaklaşık 60 milyon kişi tarafından paylaşılan popüler bir hobidir. Çağdaş akvaryumların öncülerinin ilk çıktığı 1850'li yıllardan beri, özellikle akvaryum balıklarını sağlıklı tutabilmek için daha karmaşık ışıklandırma ve filtreleme sistemleri de geliştirildikçe akvaryum ile ilgilenenlerin sayısı artmıştır. Halka açık akvaryum'lar, evdeki akvaryumların büyük ölçekteki kopyalarıdır. Osaka Akvaryum, 5.400 m3'lük su tankı ve 580 türden oluşan su canlısı koleksiyonuna sahiptir ve Birleşik Krallık'ta yapılması planlanan National institute for research into aquatic habitats 40 hektarlık büyüklüğüyle dünyanın en büyük akvaryumu olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz</span> büyük ve genellikle tuzlu su

Deniz, bir okyanus ile bağı olan ve büyük bir alanı kaplayan ve genellikle tuzlu olan su kütlesi. Terim genellikle okyanus terimi yerine de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Lagün</span>

Lagün, Kıyı set gölü veya deniz kulağı dalgalar tarafından oluşturulan kıyı birikim şekillerindendir. Oluşumunda, kıyı akıntılarının da etkisi vardır. Kıyılardaki koyların ve girintilerin ağız kısımlarının dalga biriktirmesiyle oluşan kıyı kordonları ile kapanması sonucunda meydana gelirler. Lagünler genellikle kıyı lagünleri ve atol lagünleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Karışık kum ve çakıl kıyılarında oluşur. Kıyı lagünleri olarak sınıflandırılan su kütleleri ile haliç olarak sınıflandırılmış su kütleleri arasında bir çakışma vardır. Lagünler dünyanın birçok yerinde ortak kıyı özellikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Okyanus</span> büyük miktarda tuzlu su

Okyanus, bir gezegenin hidrosferinin çoğunu oluşturan bir su kütlesidir. Dünya üzerinde bir okyanus, Dünya Okyanusunun ana geleneksel bölümlerinden biridir. Bunlar, bölgeye göre azalan sırada, Pasifik, Atlantik, Hint, Güney (Antarktika) ve Kuzey Kutbu Okyanuslarıdır. Spesifikasyon olmadan kullanılan "okyanus" veya "deniz" ifadeleri, Dünya yüzeyinin çoğunu kapsayan birbirine bağlı tuzlu su kütlesini ifade eder. Genel bir terim olarak, "okyanus" çoğunlukla Amerikan İngilizcesinde "deniz" ile değiştirilebilir; ancak İngiliz İngilizcesinde değil. Açıkça söylemek gerekirse, deniz kısmen veya tamamen karayla çevrili bir su kütlesidir.

<span class="mw-page-title-main">Biyom</span> Bir çevre ile ilişkili organizmalar topluluğu

Biyom, bulundukları fiziksel çevreye ve ortak bir bölgesel iklime tepki olarak oluşmuş biyolojik bir topluluktan oluşan biyocoğrafik bir birimdir. Bir diğer tanıma göre, biyosferin aynı iklim koşullarında ve aynı bitki örtüsünün egemen olduğu çok geniş bölümlerini belirten çevrebilim terimidir. Yeryüzündeki birbirine bitişik, benzer yayılmış yaşam alanları olarak da tanımlanabilir. Biyomlar birden fazla kıtaya yayılabilir. Biyom, habitattan daha geniş bir terimdir ve çeşitli habitatları içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz suyu</span>

Deniz suyu, denizlerde ve okyanuslarda bulunan su. Dünyadaki bütün okyanuslardaki ortalama tuzluluk yaklaşık %3.5'tur. Bu oran, her bir kilogram (ya da litre) deniz suyuda yaklaşık 35 gram çözünmüş tuz (çoğunluğu sodyum klorür iyonları olan Na+ ve Cl-) içeriğini belirtir. Deniz suyunun ortalama yoğunluğu su yüzeyinde 1.025 g/ml (1025 kg/m³)'dir. İçeriğindeki tuz taneciklerinin kütlesinden dolayı deniz suyunun yoğunluğu tatlı/saf suyun yoğunluğundan fazladır; (4oC sıcaklıkta 1.000 g/ml). Deniz suyunun donma noktası tuzluluktaki artışla orantılı düşer; %3.5 tuzluluk derecesinde yaklaşık -2oC'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mercan adası</span>

Mercan adası ya da atol; ortasında lagün adı verilen bir göl bulunan, kısmen veya tamamen lagünü çevreleyen adacıklara denir. Atolller her zaman dairesel yapıda olmamakla birlikte düzinelerce kilometre çapında kapalı bir şekil oluşturan ve ortasında yaklaşık 50 m ya da daha derin bir lagün bulunduran mercan resiflerinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Ötrofikasyon</span> su ekosisteminin bozulması

Ötrofikasyon, göl gibi herhangi bir büyük su ekosisteminde, başta karalardan gelenler olmak üzere, çeşitli nedenlerle besin maddelerinin büyük oranda artması sonucu, plankton ve alg varlığının aşırı şekilde çoğalmasıdır. Bu durum sudaki çözülmüş oksijen miktarını azaltarak uzun vadede su ekosisteminin ölümüne neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tatlı su</span> deniz suyuna nazaran az miktarda tuz ve diğer çözülmüş katıları barındıran su

Tatlı su, içerisinde düşük derişimlerde çözünmüş tuzlar ve diğer toplam çözünmüş katı maddeler bulunan, doğal olarak oluşan herhangi bir sıvı veya donmuş sudur. Deniz suyu ve acı su, tatlı su teriminden hariç tutulmakla beraber demirli su kaynakları gibi tuzsuz ve mineral açısından zengin sular, tatlı su kapsamında değerlendirilir. Tatlı su; buz örtüleri, buz tabakaları, buzullar, kar alanları ve buzdağlarındaki donmuş ve eriyen suları; yağmur, kar yağışı, dolu/karla karışık yağmur ve grezil gibi doğal yağışları; sulak alanlar, göletler, göller, nehirler, akıntılar gibi iç su kütlelerini oluşturan yüzey akıntılarını; akiferlerde, yer altı nehirlerinde ve göllerde bulunan yeraltı sularını kapsayabilir. Tatlı su, insanlar en ihtiyaç duyduğu ve kullandığı su kaynağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mercan resifi</span> Denizde taşlı mercan iskeletlerinin büyümesi ve birikmesiyle oluşan kaya çıkıntısı

Mercan resifleri canlı organizmaların ürettiği aragonit yapılardır. Az miktar besin içeren deniz sularında bulunur. Çoğu resifte, baskın organizmalar kalsiyum karbonattan oluşan bir dış iskelete sahip taş mercanları, kolonyal sölenterlerdir. İskeletsel materyaller, dalga hareketleri ve biyoerozyon ile parçalanıp yığılarak yaşayan mercanlar ve çok çeşitli hayvanlar ve bitkilerden oluşan yaşamı destekleyen kalsiyumlu bir oluşum meydana getirirler.

<span class="mw-page-title-main">Akvaristlik</span>

Akvaristlik veya akvaryum hobisi, evde veya işyerinde bulunan bir akvaryumda ya da bahçede bulunan bir havuzda veya gölette balık yetiştiriciliği yapılmasına, akvaryum düzenlenmesine odaklı günümüzde popüler bir hobidir. Akvaristlik hobisini yapan kişiye akvarist adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Sultansazlığı Millî Parkı</span> Türkiyede bir ulusal park

Sultan sazlığı, İç Anadolu Bölgesinde Kayseri il sınırları içerisinde Develi, Yahyalı ve Yeşilhisar ilçelerinin oluşturduğu üçgen içerisinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Salamura havuzu</span> okyanus havzasında geniş tuzlu su alanı

Deniz tabanında oluşmuş olan geniş salamura birikintilerine salamura havuzu adı verilir. Bu havuzlardaki tuzluluk oranı kendilerini çevreleyen okyanus suyundan üç ila beş kat arası daha fazladır. Okyanus derinlerindeki salamura havuzlarının bulundurduğu tuzun kaynağı yer kabuğundaki tuz çökeltilerinin suda çözülmesidir. Salamura havuzları genelde etrafında yaşayan kemosentetik hayvanlara enerji sağlayan yüksek miktarlar da metan da içerir. Çoğunlukla bu canlılar olağanüstü çevre koşullarında yaşayabilen organizmalardır. Salamura havuzları ayrıca Antartik Sahanlığı'nda, deniz buzu oluşurken dışarı itilen tuzlu suyun etkisiyle de ortaya çıkmaktadırlar. Okyanus dibindeki ve Antarktika'daki salamura havuzlar deniz canlıları için zehirli olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Okyanus enerjisi</span>

Okyanus enerjisi, denizlerde oluşan dalgalardan, gelgit olaylarından veya deniz rüzgarlarından faydalanarak üretilen enerjidir.

<span class="mw-page-title-main">Honduras Körfezi</span>

Körfez ya da Honduras Körfezi Karayip denizine bağlantı kuran büyük bir giriştir, Belize, Guatemala ve Honduras kıyılarına sınrıı vardır. Kuzeyden güneye, yaklaşık 200 kmdir. Dangriga, Belize'den La Ceiba, Honduras'a uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Gelgit bölgesi</span>

Gelgit bölgesi, cezir sırasında su üstünde, met sırasında su altında kalan kısımdır. Bu alan, denizyıldızı, denizkestanesi ve sayısız mercan türü gibi birçok hayvan türüyle birlikte birçok farklı habitat türü içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Ekosistem hizmetleri</span> Sağlıklı doğa, ormanlar ve çevresel sistemlerin sağladığı faydalar

Ekosistem hizmetleri insanlara doğal çevre ve sağlıklı ekosistemler tarafından sunulan birçok ve çeşitli faydalardır. Bu tür ekosistemler arasında, örneğin, tarımsal ekosistem, orman ekosistemi, otlak ekosistemi ve su ekosistemleri bulunmaktadır. Sağlıklı ilişkiler içinde çalışan bu ekosistemler, bitkilerin doğal tozlaşması, temiz hava, aşırı hava koşullarını hafifletme, insan zihinsel ve fiziksel refahı gibi şeyler sunar. Toplu olarak, bu faydalar 'ekosistem hizmetleri' olarak bilinir ve genellikle temiz içme suyu, ayrışma ve gıda ekosistemlerinin dayanıklılığı ve verimliliğinin ayrılmaz bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz habitatı</span>

Deniz habitatı, deniz yaşamına ev sahipliği yapan habitatlardır. Deniz yaşamı bazı yönlerden denizdeki tuzlu su içeriğine bağlıdır. Habitat, bir veya birden fazla canlı türünün yaşadığı ekolojik veya çevresel bölgedir. Denizler ve okyanuslar bu habitatların birçok türünü barındırır. Deniz habitatları kıyı ve açık okyanus habitatları olarak ikiye ayrılabilir. Kıyı habitatları, gelgitin kıyı şeridinde geldiği noktadan kıta sahanlığının sınırına kadar uzanan bölgede bulunur. Kıta sahanlıkları, toplam okyanus alanının yalnızca yaklaşık %7'lik kısmını kaplamalarına rağmen deniz yaşamının çoğu kıyı habitatlarında bulunur. Açık deniz habitatları, kıta sahanlığının sınırının ötesinde, derin denizlerde bulunur.

Tatlı su balıkları, yaşamlarının bir kısmını veya tamamını nehirler, göller ve sulak alanlar gibi tatlı su kaynaklarında geçiren balık türleridir; bu ortamlardaki tuzluluk oranı %1,05'in altındadır. Bu ortamlar, özellikle ozmolarite seviyelerindeki farklılıklar nedeniyle deniz habitatlarından birçok yönden farklılık gösterir. Tatlı suda hayatta kalabilmek için balıkların çeşitli fizyolojik adaptasyonlara ihtiyaçları vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.