İçeriğe atla

Suğdak Seferi

Suğdak Seferi
Bizans-Selçuklu Savaşları
Tarih1224 - 1227
Bölge
Sonuç Selçukluların zaferi.[2]
Taraflar
Trabzon İmparatorluğu[1]
Kiev Knezliği
Anadolu Selçuklu Devleti
Komutanlar ve liderler
I. Andronikos Gidos
Rus Knezleri
Emir Çoban
I. Alâeddin Keykubad

Suğdak Seferi, Anadolu Selçuklu kuvvetlerince Karadeniz'in kuzey kıyılarına düzenlenen deniz ve kara harekâtıdır (1224-1227).[3] Moğollar’ın Kıpçak ülkesini istila etmeleri üzerine (1223) Karadeniz Ticaret Yolunun güvenliği sarsıldı.[3] Öte yandan, Trabzon Rum İmparatorluğu egemenliğindeki Suğdak’ın Rum yöneticileri de güneyden gelen tüccarların saldırıya uğramalarına göz yumduklarında, Anadolu ile Kırım arasında ticaret etkinlikleri büyük ölçüde kesintiye uğradı.

Ticaret ilişkileri bakımından Karadeniz yolunun açık tutulmasına önem veren Anadolu Selçuklu hükümdarı I. Alâeddin Keykubad, Sinop’ta kurdurduğu tersanede güçlü bir donanma hazırlattıktan sonra Kastamonu uç beyi emir Hüsamettin Çoban’ı Sudak seferiyle görevlendirdi (1224). 20 bin asker ve yeni oluşturulmuş ilk Selçuklu Donanmasıyla Karadeniz’e açılan emir Çoban, Kırım kıyılarına çıkarak kuşattığı Suğdak’ı Rumlar’dan teslim aldı. Rus-Kıpçak birleşik ordusunun yaptığı saldırıları da püskürtüp tüm bölgeyi Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağladı. Sudak’ı bölgenin yönetim merkezi yapan Hüsamettin Çoban, kente muhafızlar yerleştirdikten sonra yurduna döndü. (1227) Selçukluların bölgedeki egemenliği Sudak’ın Moğollarca istilasına (1239) kadar sürdü.

Kaynakça

  1. ^ A. C. S. Peacock, "The Saliūq Campaign against the Crimea and the Expansionist Policy of the Early Reign of'Alā' al-Dīn Kayqubād" 15 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Journal of the Royal Asiatic Society, Third Series, 16 (2006), s. 140
  2. ^ The Romanians and the Turkic Nomads North of the Danube Delta from the Tenth to the Mid-Thirteenth Century 29 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Victor Spinei. BRILL.
  3. ^ a b Buell, Paul D. (2018). Historical dictionary of the Mongol world empire (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538111369. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Saruhanoğulları Beyliği</span> Saruhanoğulları Beyliği veya Saruhanlılar Batı Anadoluda özellikle Manisa ve çevresinde hüküm sürmüş Kuman-Kıpçak veya Oğuz kökenli bir Türk beyliği

Saruhanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında kökenlerinin Oğuzlardan olan Türkler veya bir başka iddiaya göre Manisa bölgesindeki yer adlarından ve bazı maddî işaretlerden yola çıkılarak Kıpçak olduğu belirtilen beylik. Bölgede Kıpçak boylarına ait adların Harezm emîrleriyle gelenler yanında İznik İmparatoru III. İoannis Vatatzes'in döneminde 1241-1250’lerde Trakya’dan getirtilip Batı Anadolu'ya, Menderes vadisi ve Frigya, Bitinya olmak üzere sınırlara yerleştirilmiş olan Kuman/Kıpçaklar’la ilgili olmasının akla yakın olduğu düşünülür. Ancak Saruhanoğullarını bunlara bağlama konusunda delil olmadığı söylenir. Bu bakımdan Saruhan Bey’in de Selçuklu uç bölgesinde yerleşmiş emîrlerden biri olması dışındaki görüşlerin şimdilik kesin olmadığı belirtilir. Batı Anadolu’da Manisa ve çevresinde, Gediz Nehri havzasında Menemen, Gördes, Demirci, Kemalpaşa, Turgutlu, Ilıca ve Akhisar gibi kent ve kasabalarda ağırlıklı olarak kurulmuş bir Türk beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Selçuklu Devleti</span> Batı Oğuz Türkleri tarafından kurulmuş olan, Anadoluda hüküm sürmüş eski bir devlet (1077–1308)

Anadolu Selçuklu Devleti, Türkiye Selçuklu Devleti veya Rum Sultanlığı, Selçuklu Türklerinden olan Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından Anadolu'da İznik başkent olmak üzere 1077 yılında kurulmuş olan Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Kösedağ Muharebesi</span> Selçuklular ile Moğollar arasında 1243 yılında yapılan savaş

Kösedağ Muharebesi, 3 Temmuz 1243 tarihinde Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar arasında gerçekleşen ve Selçuklu Devleti'nin yenilip Moğol tâbiiyetine girmesiyle sonuçlanan muharebedir. Kösedağ Muharebesi, sonuçları bakımından Türk tarihi içerisinde özel bir yere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">I. Alâeddin Keykubad</span> Anadolu Selçuklu Devleti sultanı (s. 1220–1237)

I. Alâeddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1220-1237 yılları arasındaki hükümdarıdır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne en parlak günlerini yaşatan sultandır. Büyük Keykubad olarak da bilinir. Saltanatı boyunca inşa ettirdiği ve çoğu günümüze kadar ulaşan eserler, idari ve askeri bakımdan hem şahsına hem de devletine kazandırdığı prestij nedeniyle Türkiye ve dünya literatürünün en ünlü Anadolu Selçuklu sultanıdır. Konya'daki Alâeddin Camii, Niğde'deki Niğde Kalesi, Antalya'daki Yivli Minare Camii ve Beyşehir'deki Kubadabad Sarayı, Sultan Alâeddin'in yaptırdığı en önemli eserlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kıpçaklar</span> 11.-14. yüzyıllarda Doğu Avrupa, Balkanlar, Batı ve Doğu Anadolu, Kafkasya ve Orta Asyada yaşamış bir Türk halkı

Kıpçaklar veya Kumanlar, eski Türk halklarından biridir. Dilleri Kıpçakça olup üç kol halinde gelişim göstermiş ve daha sonra da Kıpçak dillerine kaynaklık etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Baybars</span> 1260-1277 arasında Memlûk Devleti sultânı

I. Baybars ya da tam künyesiyle el-Melikü'z-Zâhir Rüknüddîn Baybars el-Bundukdârî, Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş Kıpçak asıllı Memlûk Devleti sultanıdır. Baybars, muhtemelen 15 yaşında köle olarak satın alınıp bir memlûk olarak yetiştirilmiş, yeteneği sayesinde hızla terfi ederek emirliğe kadar yükselmiştir. Mansure Muharebesi ve Ayn Calut Muharebesi'ni başarılı sevk ve idaresiyle bu muharebelerin kazanılmasında başrol oynamış ve ün kazanmıştır. Mısır Eyyûbî sultanı Turanşah'ı bir suikastla öldürmesinden sonra Kutuz sultan olmuş, Baybars çeşitli nedenlerle onu da öldürerek Memluk Sultanlığı hükümdarı olmuştur. Devletin gerçek anlamda kurucusu olarak kabul edilir. Pek çok Haçlı kalesini ve kentini ele geçirmiş, Levant'daki Haçlı varlığını birkaç sahil kentine kadar daraltmış, İlhanlılar'ın Kuzey Suriye'deki varlığına son vermiştir. Anadolu Selçuklu Devleti'ni İlhanlı işgalinden kurtarmak için Anadolu'ya bir sefer düzenlemiş olmasına rağmen Anadolu Selçuklu yöneticilerinden vadedilen desteği göremeyince ülkesine geri dönmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Türk tarihi</span> Türk topluluklarının ortak tarihi

Türk tarihi, günümüzdeki Türk halklarının ve yabancı halkların arasında Türk dilini konuşmuş olan Türk topluluklarının ortak tarihidir. Göktürklerden önce var olmuş Türk dili konuşan topluluklar bazı tarihçiler tarafından, Türk tâbiri yerine Ön Türk tabiri ile anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Kumanlar</span> 11.-14. yüzyıllarda Doğu Avrupa, Balkanlar ve Batı Anadoluda yaşamış bir Türk halkı

Kumanlar, 11. yüzyıl ile 14. yüzyıl arasında Doğu Avrupa’da yaşamış bir Türk halkı. Tarihte, Kıpçaklar ile aynı birlik içinde bulunmuş, bu yüzden de zamanla Kıpçaklar ile birlikte anılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Ögeday</span> Cengiz Hanın oğlu ve 2. Moğol imparatoru

Ögeday veya Ogeday, Cengiz Han'ın oğullarından biri ve halefi. Cengiz Han'dan sonra Moğol İmparatoru olmuş ve babasının yarım bıraktığı istilaları ve devlet düzenlemesini tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Moğol İmparatorluğu</span> 13. ve 14. yüzyılda hüküm sürmüş olan, tarihin bitişik sınırlara sahip en büyük kara imparatorluğu

Moğol İmparatorluğu, 13. ve 14. yüzyıllarda tarihin en büyük bitişik imparatorluğuydu. Doğu Asya'da bugünkü Moğolistan'da ortaya çıkan Moğol İmparatorluğu, en güçlü döneminde Japon Denizi'nden Doğu Avrupa'nın bazı bölgelerine kadar uzandı, kuzeye doğru Kuzey Kutbu'nun bazı bölgelerine kadar uzandı; doğuya ve güneye doğru Hint alt kıtasının bazı bölgelerine girdi, Güneydoğu Asya'yı istila etmeye çalıştı ve İran Platosu'nu fethetti; ve batıya doğru Levant ve Karpat Dağları'na kadar uzandı.

<span class="mw-page-title-main">Sâhib Ataoğulları Beyliği</span>

Sâhib Ataoğulları Beyliği Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasında sonra Afyonkarahisar ve çevresinde kurulan II. Dönem Anadolu Beylikleri'ndendir. Anadolu Selçuklu Devleti veziri Sâhib Ata Fahreddin Ali'nin oğulları tarafından kurulan beylik, 1275-1341 yılları arasında varlığını sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu tarihi</span> Anadolu bölgesinin geçmişten günümüze tarihi

Anadolu tarihi, Batı Asya yarımadası Anadolu etrafında yerleşen birçok milleti, devleti ve uygarlığı kapsamaktadır. Ayrıca Latince adıdır. Asia Minor, ''Ön Asya'' olarak da isimlendirilir. Coğrafi olarak modern Türkiye'nin, batıda Ege Denizi'nden doğuda Ermenistan sınırındaki dağlara ve kuzeyde Karadeniz'den güneyde Akdeniz'e kadarki kısmını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Moğol istilaları</span> 13. yüzyılın başlarında Cengiz Han tarafından başlatılan bir dizi savaş, istila ve fetih serisi

Moğol istilaları ve fetihleri, 13. yüzyılda başlayıp 14. yüzyılda sonlanan, sonlanana dek de Avrasya'nın büyük bir bölümünü kaplayan ve geniş Moğol İmparatorluğu'nu oluşturan bir dizi istilalar ve fetihler dizisi. Tarihçiler, Moğol istilalarını insanlık tarihinin en ölümcül olaylarından biri olarak görmektedir. Ek olarak Moğol seferleri, hıyarcıklı vebayı Avrasya'nın büyük bir kısmına yayarak 14. yüzyılın en ölümcül olayı olan Kara Ölüm'ü ateşlemeye yardımcı olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çobanoğulları Beyliği</span> 13. ve 14. yüzyıl arasında Kastamonu çevresinde hüküm sürmüş beylik

Çobanoğulları Beyliği, 1211(?)-1309 yılları arasında Kastamonu ve çevresinde hüküm sürmüş Anadolu Beylikleri'nden biridir.

Hüsamettin Çoban, Türkiye Selçuklu Devleti'nin önde gelen beylerinden olup Çobanoğulları Beyliğinin kurucusudur. 13. yüzyılda yaşamıştır. Melîk'ül-ümera unvanıyla anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan'ın Moğollar tarafından istilası</span>

Gürcistan ve Kafkasların Moğollar tarafından istilası, Orta Çağ'da Gürcistan Krallığı ve Kafkaslardaki ona bağlı vasal devletlerin 13. yüzyılda Moğol İmparatorluğu orduları tarafından istila edilmesidir. İlk muharebeler 1220 yılında Moğol öncü birlikleriyle yaşanır. 1236 yılında ise Moğol Ordusu bütün kuvvetiyle bölgeyi istila eder ve 1243 yılında Gürcistan Moğol egemenliğine boyun eğer. Devlet her yıl çok ağır bir vergi vermek zorunda kalacak ve bitip tükenmeyen Moğol seferleri için asker sağlamak durumunda kalacaktır. İlk dönemlerde güçsüz olan Gürcü direnişi gelişerek açık isyanlara dönüşecektir. Gürcistan devletinde Moğol yanlısı ve Moğol karşıtı grupların çekişmeleri ülkeyi bölecektir. 1320'li yıllarda tahta çıkan kral V. Giorgi diplomatik ve askeri alandaki başarılarıyla krallık topraklarında yeniden Moğolları yenerek egemen olacak ve devleti eski gücüne çıkaracaktır.

<span class="mw-page-title-main">Sudak</span>

Sudak ; Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde Yalta'nın 120 km kuzeydoğusunda, Karadeniz kıyısında tarihi bir sahil kasabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım</span> Karadenizdeki bir yarımada

Kırım, Doğu Avrupa'da, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alan ve Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenen Ukrayna’da bulunan bir yarımada. Ukrayna'nın Herson Oblastı'nın güneyinde ve Rusya'nın Kuban bölgesinin batısında bulunmaktadır. Perekop Kıstağı ile Herson Oblastı'na bağlanmaktadır ve Kerç Boğazı ile Kuban'dan ayrılmaktadır.

Anadolu'daki Kıpçaklar, İznik İmparatoru III. İoannes Vatatzes tarafından ve III. İoannes'in Ardından gelen İznik İmparatorlarınca Batı Anadolu'ya 1222-1261 Yıllarında yerleştirilen Kıpçak-Kumanlar olduğu bilinmektedir. Ayrıca Latin İmparatorluğun'da ve Bizans İmparatorluğun'da da Kıpçak-Kumanların Paralı Askerlik yaptığı bilinmektedir, çoğu Tarihçiye göre Balkanlar'dan Anadolu'ya Kalabalık Kitleler halinde transfer edilen Kuman-Kıpçaklar Türkmenlerle kaynaşmış ve Batı Anadolu coğrafyasının Türkleşmesini sağlamıştır. Ayrıca Kafkasya, Horasan, Balkanlar'dan Anadolu'ya gelen Kıpçaklar olduğu bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1475)</span>

Kırım Seferi, Gedik Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1475 yılında Kırım'daki Ceneviz kolonilerini ele geçirerek Kırım Hanlığı'nın Osmanlı himayesine almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı.