Suç ve Ceza
| Преступленіе и наказаніе | |
 Suç ve Ceza'nın ilk baskısının kapağı | |
| Yazar | Fyodor Dostoyevski |
|---|---|
| Ülke | Rusya |
| Dil | Rusça |
| Türler | |
| Yayım | 1866; ayrı baskı 1867 |
| Yayımcı | Rus Habercisi (seri olarak) |
| OCLC | 26399697 |
| 891.73/3 20 | |
| PG3326 .P7 1993 | |
Suç ve Ceza (Rus Reformu öncesi Rusça: Преступленіе и наказаніе; Rus Reformu sonrası Rusça: Преступление и наказание), Rus yazar Fyodor Dostoyevski tarafından yazılan psikolojik ve dram türündeki romandır. İlk olarak 1866 yılı boyunca Rus Habercisi adlı edebiyat dergisinde on iki ayda yayımlandı.[1] Daha sonra ise tek cilt olarak yayımlandı. Dostoyevski'nin beş yıl süren Sibirya sürgününün dönüşünde yazdığı tam uzunluktaki ikinci romanıdır. Suç ve Ceza, yazarın "olgunluk" döneminin ilk büyük romanı olarak kabul edilir.[2]
Roman, parası için bir tefeci kadını öldürmeyi tasarlayan, Saint Petersburg'da yaşayan fakir bir öğrenci olan Rodion Romanoviç Raskolnikov'un manevi ıstırabı, pişmanlığı ve ahlaki ikilemlerine odaklanır. Öldürmeden önce Raskolnikov, parayla kendini yoksulluktan kurtarabileceğine ve büyük işler yapmaya devam edeceğine inanır. Fakat karışıklık, tereddüt ve şans, ahlaki olarak haklı görülen bir öldürme planını bulanıklaştırır.
Yazım
Dostoyevski 1865 yazında Suç ve Ceza fikrini tasarladı. Yazar, alacaklılara yüklü miktarda para borçluydu ve 1864 yılının başlarında vefat eden kardeşi Mihail'in ailesine yardım etmeye çalışıyordu. Ayyaşlar adıyla tasarlanan eserde ana gaye "mevcut sarhoşluk sorununu, özellikle bir aile tablosu ve çocukların bu koşullarda yetiştirilmesini vs." ele almaktı. Dostoyevski, Raskolnikov'u ve suçunu, Pierre François Lacenaire olayından esinlenerek tasarladıktan sonra, bu tema, Marmeladov ailesinin öyküsünü merkeze almasına yardımcı oldu.
Dostoyevski, türünün prestijli bir yayını olan ve hem İvan Turgenyev hem de Lev Tolstoy'un çıkış yeri olan aylık edebiyat dergisi Rus Habercisi'nden yayıncı Mikhail Katkov'a hikâyesini veya novella tabir edilen uzun hikâyesini (o dönemde Dostoyevski, bunu bir roman olarak düşünmüyordu[3]) teklif etti. Ancak Dostoyevski, 1860'ların başında Katkov'la aralarında olan oldukça kırıcı polemiklerini sürdürdü ve derginin sayfalarında hiçbir şey yayımlamadı. Yine de, durumundan dolayı mecbur kalan Dostoyevski, Katkov'a son çare olarak gitti ve önerilen katkı için avans talep etti.[4] 1865 yılının Eylül ayında Katkov'a yazdığı bir mektupta Dostoyevski çalışmanın "bazı garip, 'tamamlanmamış' ancak havada kalan fikirlere sahip" bir genç hakkında olduğunu açıkladı[5] ve "radikalizm" ideolojisinin ahlâki ve psikolojik tehlikelerini keşfetme planına başladı.[6] 1865 yılının Kasımında yazılan mektuplarda önemli bir kavramsal değişim meydana geldi: "Hikâye" bir "roman" haline geldi ve bundan sonra Suç ve Ceza'ya yapılan tüm referanslar bir romana yönelik oldu.
Dostoyevski, hem Kumarbaz'ı hem de Suç ve Ceza'yı zamanında bitirmek için zaman ile yarışmak zorunda kaldı. Kısa süre sonra ikinci eşi olacak olan stenograf Anna Snitkina, bu görevi sırasında Dostoyevski'ye çok yardımcı oldu.[7] Suç ve Ceza'nın birinci parçası, Rus Habercisi'nin Ocak 1866 sayısında ve son parçası ise Aralık 1866 sayısında yayımlandı.[8]
Romandaki mekânların tümü, Dostoyevski'nin bu romanı ve Kumarbaz romanını yazarken Saint Petersburg'da yaşadığı Hazine Caddesi'ndeki evinin yakınlarında bulunmaktadır.[9]
Dostoyevski'nin Sovyetler Birliği'nde yayımlanan yazılarının tam baskısında editörler, yazarın Suç ve Ceza üzerine çalışırken tuttuğu defterleri, kompozisyonun çeşitli aşamalarına kabaca karşılık gelen bir sırayla yeniden kurguladı ve bastı. Bu işçilerin sayesinde şu an elde metnin ilk iki haliyle birlikte tasarlanan öykünün parçalı bir taslağı ya da novellası mevcuttur. Bunlar Wiesbaden baskısı, Petersburg baskısı ve nihai plan olarak ayırt edilmiştir ve birinci şahıs anlatıcıdan Dostoyevski tarafından icat edilen üçüncü şahıs formunun yerli çeşitliliğine geçişleri içermektedir.[10] Wiesbaden baskısı, cinayetten sonra anlatıcının tümüyle ahlakî ve psikolojik tepkilerine yoğunlaşmaktadır. Dostoyevski'nin Katkov'a yazdığı mektubunda anlattığı öyküyle kabaca örtüşmektedir.
Dostoyevski'nin ilk versiyonu neden terk ettiği, spekülasyon meselesi olmaya devam etmektedir. Joseph Frank'e göre, "Dostoyevski'nin kahramanı, ilk önce tasarlandığı sınırların ötesine geçmeye başlaması" olası bir ihtimaldir.[11] Frank, not defterlerinde Dostoyevski'nin Raskolnikov'un olay örgüsündeki hareketliliğin ilerleyeni olmasıyla karakterin yeni yönlerinin ortaya çıkmasının farkında olduğunu ve romanı bu "metamorfoz" ile uyumlu hale getirdiğini söylemiştir.[12] Böylece Dostoyevski, hikâyeyi Ayyaşlar adlı roman için kurguladığı önceki fikriyle birleştirmeye karar verdi.[13] Suç ve Ceza'nın son versiyonu, ancak 1865 Kasım'ında, Dostoyevski'nin üçüncü kişi anlatıcıyla romanını yeniden düzenlemeye karar verdiğinde ortaya çıktı.[14] Karar verdikten sonra Dostoyevski eserini sıfırdan yeniden yazmaya başladı ve ilk el yazması metinlerin bölümlerini nihai metne kolayca entegre edebildi; Frank, Dostoyevski'nin, Wrangel'e söylediği gibi, daha önce yazdığı hiçbir şeyi yakmadığını söyledi.[15]
Nihai taslak, Rus Habercisi editörleriyle yaşanan bir çatışma dışında sorunsuz bir şekilde ilerledi. Dostoyevski'nin Katkov'a teslim ettiği el yazması kaybolduğundan editörlerin asıl neye itiraz ettiği belli değildir.
Konu
Eski bir hukuk öğrencisi olan Rodion Romanoviç Raskolnikov, Saint Petersburg'daki küçük, kiralık bir odada aşırı yoksulluk içinde yaşamaktadır. Kendini destekleyecek tüm girişimlerden vazgeçmiştir ve yaşlı bir tefeci olan Alyona İvanovna'yı soymak ve öldürmek için bir plan tasarlar. Plânı tasarlarken ailesinin küçük servetini israf eden sarhoş Semen Zaharoviç Marmeladov ile tanışır. Marmeladov, ona ailesini geçindirmek için fahişe olmayı seçmiş olan genç kızı Sonya'yı anlatır. Raskolnikov, annesinden Saint Petersburg'a ziyarette bulunacaklarından bahseden bir mektup alır ve mektupta ayrıca Raskolnikov'un kız kardeşi Dunya'nın mürebbiye olarak çalıştığı yerde kötü niyetli patronuyla olan sorunları de ele alınmıştır. Savunmasız durumundan kaçmak ve kardeşine yardım etme umuduyla Dunya zengin bir taliple evlenmeyi seçer. Raskolnikov, kız kardeşinin bu fedakârlığına içten içe öfkelenir ve bunu, Sonya'nın yapmak zorunda kaldığı şeyle aynı görür.
Üzerine çok fazla kafa yorduktan sonra Raskolnikov, Alyona İvanovna'nın dairesine gidip onu baltayla öldürür. Ayrıca suç mahalinde tesadüfen bulunan Alyona'nın üvey kız kardeşi Lizaveta'yı da öldürür. Yaptıklarından sarsılmış bir hâlde olan Raskolnikov, bir avuç dolusu eşyayla küçük bir para çantası çalar ve aramadığından tefecinin yüklü miktardaki parasına dokunmaz. Raskolnikov ardından kaçar ve bir dizi tesadüf eseri, görünmeden ve fark edilmeden oradan ayrılmayı başarır.
Raskolnikov, acemice işlediği cinayetten sonra ateşli bir haleti ruhiye içine bürünür ve cinayet üzerine saplantı derecesinde endişelenmeye başlar. Çalıntı eşyalarla cüzdanı ertesi gün bir kayanın altına saklar ve kıyafetini kandan veya herhangi bir kanıttan temizlemek için umutsuz bir şekilde çabalar. Eski arkadaşı Razumihin'i çağırmadan önceki birkaç gün ateşler içinde yanar. Ateşinin çıktığı ve düştüğü sonraki günlerde Raskolnikov, kendisini açığa çıkarmayı isteyecek şekilde davranmaya başlar. Şehirde herkesin artık haberdar olduğu ve hakkında konuştuğu tefeci cinayetinden kim bahsederse, tuhaf davranışlar sergiler. Hezeyanları sırasında Raskolnikov, kendisi ve cinayetle olan bağı hakkında daha fazla dikkat çekecek şekilde Saint Petersburg'u dolaşır. Şehri dolaştığı yürüyüşlerinin birinde caddede binek arabasının ölümcül bir şekilde çiğnediği Marmeladov'u görür. Adama yardım etmek için acele eder ve yaralı adamı dairesine taşımayı başarır. Marmeladov, kendisini affetmesi için çağırdığı kızı Sonya'nın kollarında ölür. Raskolnikov, annesinin kendisine yolladığı paradan kalan son yirmi rubleyi Marmeladov'un veremli karısı Katerina İvanovna'ya verir ve bu paranın arkadaşından aldığı borcun geri ödemesi olduğunu söyler.
Bu arada Raskolnikov'un annesi Pulheriya Aleksandrovna ve kız kardeşi Avdotya Romanovna (Dunya) şehre gelmiştir. Dunya, o zamana kadar Svidrigaylov ailesi için bir mürebbiye olarak çalışmış ancak aile lideri Arkadiy İvanoviç Svidrigaylov tarafından işini bırakmaya zorlanmıştır. Svidrigaylov, Dunya'nın fiziki güzellikleri ile feminen özelliklerinden hoşlanmış ve ona zenginlik ve birlikte kaçmayı önermiştir. İncinen Dunya, Svidrigaylov ailesini terk ederek gelirini kaybeder ve mütevazı gelire sahip ve rütbeli bir adam olan Pyotr Petroviç Lujin ile tanışmıştır. Lujin, Dunya'ya evlilik teklifinde bulunmuş, annesiyle onu maddi sıkıntılardan kurtaracağını söylemiş ve teklifi çabuk ve sorgulamadan kabul etmesi şartını koşmuştur. Bu sebeple Dunya ve annesi, St. Petersburg'a hem Lujin ile görüşmek hem de Raskolnikov'un onayı almak için gelirler. Raskolnikov hezeyanlar geçirdiği bir sırada Lujin tarafından çağrılır ve kendini ahmak, tepeden bakan ve küstah biri olarak sunar. Raskolnikov, Lujin'i kız kardeşine uygun bir koca adayı olarak görmez ve reddeder. Kız kardeşinin de ailesine yardım etmesi için Lujin'e evet demiş olduğunu fark eder.
Roman ilerledikçe Raskolnikov, cinayetten sadece psikolojik nedenlerden ötürü kendisinden şüphelenmeye başlayan Dedektif Porfiriy ile tanışır. Aynı zamanda Raskolnikov ve Sonya arasında saf bir ilişki oluşur. Sonya, bir fahişe olsa da Hristiyan erdemleriyle doludur ve bu işi yapmasının tek sebebi ailesinin yoksulluğudur. Bu arada, Razumihin ve Raskolnikov, Dunya'nın Lujin ile ilişkisini sürdürmesini engellemeyi başarır. Bu noktada vilayetten Petersburg'a Dunya'yı aramak için gelen Svidrigaylov ortaya çıkar. Karısı Marfa Petrovna'nın öldüğünü ve Dunya'ya karşılıksız çok büyük miktarda para ödemeye hazır olduğunu belirtir. Dunya haberi duyunca hıyanetinden ve karısını öldürdüğünden şüphelendiği Svidrigaylov'u reddeder.
Raskolnikov ve Porfiriy görüşmeye devam ettikçe Raskolnikov, suçunu açığa çıkarma dürtüsü içindedir. Porfiriy, adamın suçlu olduğundan gittikçe emin olur fakat elinde bu şüpheyi destekleyecek somut bir kanıt veya tanık yoktur. Dahası, başka bir adam sorgulama ve tutuklama altında suçu işlediğini kabul eder. Bununla birlikte, Raskolnikov'un sinirleri daha da bozulur ve asla gerçek anlamda mahkûm edilemeyeceğini bilmesine rağmen suçunu itiraf etme fikriyle sürekli mücadele eder. Destek almak için Sonya'ya gider ve suçunu ona itiraf eder. Tesadüfen, Svidrigaylov, Sonya'nın yanındaki bir odaya yerleşmiştir ve bütün itirafa kulak misafiri olur. Raskolnikov'la yüz yüze geldiği zaman Svidrigaylov, gerçeği bildiğini itiraf eder ve ihtiyaç duyması halinde bu bilgiyi onun aleyhinde kullanabileceğini öne sürer. Ayrıca kendi geçmişi hakkında konuşur ve Raskolnikov, Svidrigaylov'un birkaç cinayet işlediğine dair söylentilerin doğru olduğundan şüphelenir. Dunya ile daha sonraki bir sohbetinde Svidrigaylov, karısının ölümünde parmağının olduğuna dair söylentiyi reddeder.
Raskolnikov bu noktada tamamen kopmuştur artık. Sonya tarafından itiraf etmesi için teşvik edilir ve Svidrigaylov'un ifadesi onu potansiyel olarak mahkûm edebilir. Üstelik Porfiriy, Raskolnikov'u şüpheleriyle karşı karşıya getiririr ve itiraf ederse cezasının önemli ölçüde hafifletileceği konusunda ona güvence verir. Bu arada Svidrigaylov, Dunya'yı baştan çıkarmaya çalışır ama kızın kendisini asla sevmeyeceğini anladığında gitmesine izin verir. Daha sonra bir geceyi kargaşa içinde geçirir ve sabah kendini vurur. Aynı sabah, Raskolnikov tekrar kendisini itiraf etmeye ve vicdanını temizlemeye zorlayan Sonya'ya gider. İtiraf etmek için gittiği karakolda Svidrigaylov'un intihar haberini öğrenir. Kendisinin gerçekleştiremediği intiharı, hayatı bu kadar çok seven Svidrigaylov'un yapabilmesi karşısında o kadar şaşkınlığa düşer ki karakoldan ayrılır. Çıktığında uzaktan Sonya'yı tekrar gördüğünde bir an tereddüt eder, mükemmel bir suçla tekrar kaçabileceğini düşünür ancak tekrar karakola dönerek itirafını yapar.
Epilog (son söz) kısmında Raskolnikov'un Sibirya'da sekiz yıllık esaret cezası aldığı ve Sonya'nın da onun peşinden gittiği yazılır. Dunya ile Razumihin evlenir ve romanın sonunda mutlu bir sona kavuşurlar. Raskolnikov'un annesi Pulheriya ise oğlunun durumuyla baş edemeyip, sürgünde olduğu gerçeğini yadsır, ardından hastalanarak ölür. Raskolnikov Sibirya'da mücadele eder. Hapishanede bir süre sonra, Raskolnikov'un kurtuluşu ve ahlaki yenilenmesi, Sonya'nın sevgi dolu etkisi altında başlar.[16]
Karakterler
| Rusça ve Latin harflerine çevrilmiş hâli | |||
|---|---|---|---|
| Ad, lakap | Baba kökenli ad | Soyad | |
| Родиóн Rodión | Ромáнович Románoviç | Раскóльников Raskól'nikov | |
| Авдо́тья Avdótya | Рома́новна Románovna | Раско́льникова Raskól'nikova | |
| Пульхери́я Pulkhería | Алексáндровна Aleksándrovna | ||
| Семён Semyón | Заха́рович Zakhároviç | Мармела́дов Marmeládov | |
| Со́фья, Со́ня, Со́нечка Sófya, Sónya, Sónechka | Семёновна Semyónovna | Мармела́дова Marmeládova | |
| Катери́на Katerína | Ива́новна Ivánovna | ||
| Дми́трий Dmítriy | Проко́фьич Prokófyiç | Вразуми́хин, Разуми́хин Vrazumíkhin, Razumíkhin | |
| Праско́вья Praskóv'ya | Па́вловна Pávlovna | Зарницына Zarnitsyna | |
| Арка́дий Arkádiy | Ива́нович Ivánoviç | Свидрига́йлов Svidrigáilov | |
| Ма́рфа Márfa | Петро́вна Petróvna | Свидрига́йлова Svidrigáilova | |
| Пётр Pyótr | Петро́вич Petróviç | Лужин Lúzhyn | |
| Андре́й Andréy | Семёнович Semyónoviç | Лебезя́тников Lebezyátnikov | |
| Порфи́рий Porfíriy | Петро́вич Petróviç | ||
| Лизаве́та Lizavéta | Ива́новна Ivánovna | ||
| Алёна Alyóna | |||
| Aksan işareti vurgulanmış heceyi işaretler. | |||
Suç ve Ceza'da Dostoyevski, ana karakteri Rodion Romanoviç Raskolnikov'un kişiliğini yeni anti-radikal ideolojik temalarla birleştirmiştir. Ana konu, "ideolojik zehirlenme" sonucu yaşanan bir cinayeti içermektedir ve cinayetten kaynaklanan tüm feci ahlaki ve ruhsal sonuçları tasvir etmektedir. Raskolnikov'un psikolojisi merkeze yerleştirilir ve suçunun ardındaki fikirlerle beraber dikkatlice ele alınır; romanın diğer her özelliği, Raskolnikov'un yakalandığı acı veren ikilemi aydınlatmaktadır.[17] Başka bir bakış açısından, romanın konusu geleneksel 19. yüzyıl temasının başka bir varyasyonudur: Masum genç bir taşralı, başkentte zenginlik arayışına girer, burada bozulmaya dayanamaz ve eski tazeliğiyle saflığının tüm izlerini kaybeder. Ancak Gary Rosenshield'ın belirttiği gibi "Raskolnikov, Honoré de Balzac'ın Rastignac'ı ya da Stendhal'in Julien Sorel'i gibi yüksek topluluğun cazibesine değil de rasyonalist Petersburg'a yenilmiştir."[18]
Raskolnikov (Rodion), romanın protagonistidir ve roman öncelikle onun bakış açısına odaklanır. Raskolnikov, 23 yaşındaki bir erkek ve eski öğrenci olarak romanda "güzel, koyu gözlü ve koyu kahve saçlı, ince, yapılı, ortalamanın üzerinde son derece yakışıklı" olarak tanımlanmaktadır. Raskolnikov'un belki de en çarpıcı özelliği, onun ikili kişiliğidir. Bir yandan soğuk, kayıtsız ve antisosyal; öte yandan, şaşırtıcı derecede sıcak ve şefkatli olabilmektedir. Dürtüsel hayırseverliğin yanı sıra cinayet de işlemiştir. Dış dünya ve nihilist dünya görüşüyle kaotik etkileşimi, sosyal yabancılaşmasının sebebi veya sonucu olarak görülebilir.
Adına ("Suç ve Ceza") rağmen roman, Raskolnikov'un iç mücadelesinde olduğu gibi suç ve resmî cezasıyla pek ilgilenmez (kitap, cezasının vicdanından daha çok kanundan kaynaklandığını gösterir). Raskolnikov, [kendisinin Napolyon gibi olduğunu iddia ettiği üstün insanlardan söz ettiği "Suç Üzerine" adlı makalesine/tezine dayanarak] sonuçların üstesinden gelmek için yeterli entelektüel ve duygusal titizliğe sahip olduğu fikriyle cinayeti işler fakat duyduğu suçluluk duygusu, kısa bir sürede onu ruhsal ve bedensel hastalık noktasına getirir. İtiraf etmeye karar vermesi ve toplumdan yabancılaşmaya son vermesiyle sadece epilog kısmında resmî olarak cezasını idrak eder.
Sofya Semyonovna Marmeladova: Çoğunlukla "Sonya" ya da "Soneçka" olarak anılır. Raskolnikov'un romanın başında bir tavernada buluştuğu Semyon Zahariç Marmeladov adında bir sarhoşun ilk karısından olma kızıdır. Ayrıca Katerina İvanovna Marmeladova'nın üvey kızıdır. Ailesinin geçimine yardımcı olmak için fuhuşa mecbur kalmış olmasına rağmen sıklıkla fedakar, utangaç ve hatta masum olarak karakterize edilir. Zayıf, yüzü solgun, sarışın bir kadındır. Aynı zamanda, Raskolnikov'un suçunu itiraf ettiği ilk kişi olduğu gibi aynı utanç ve yabancılaşma duygularına sahiptir ve kurbanlardan biriyle (Lizaveta) ile arkadaş olmasına rağmen Raskolnikov'u destekler. Roman boyunca Sonya, Raskolnikov için önemli bir ahlaki güç ve iyileşme kaynağıdır. Daha sonraları Raskolnikov kürek cezasına çarptırıldığında ona âşık olduğu için peşinden gelir. Bir süre sonra Raskolnikov da ona aşık olur. Ailesi için fahişelik yapmaya mecbur olmasından ötürü bazı eleştirmenler tarafından Mecdelli Meryem ile kıyaslanmasına yol açmıştır.
Avdotya Romanovna Raskolnikova: Raskolnikov'un baskın, güzel ve sempatik kızkardeşi ve Pulheriya Aleksandrovna Raskolnikova'nın tek kızıdır. Kısaca "Dunya" ya da "Duneçka" olarak çağrılır. Başlangıçta zengin ve kendini beğenmiş olan Lujin'le evlenmeyi ve aileyi mali yıkımdan kurtarmayı planlar. Ancak Raskolnikov Lujin'in gerçek yüzünü gösterince onunla evlenmekten vazgeçer. Düşündüğü zamanlarda odanın içinde volta atma alışkanlığı vardır. Kendisini şantaj yoluyla geri kazanmayı amaçlayan Svidrigaylov tarafından Saint Petersburg'a dek takip edilir. Her iki adamı da reddederek Raskolnikov'un sadık dostu Dmitriy Prokofiç Vrazumihin'i tercih eder.
Pulheriya Aleksandrovna Raskolnikova: Raskolnikov ve Dunya'nın naif, umutlu ve sevgi dolu annesi, Dmitriy Prokofiç Vrazumihin'in kayınvalidesidir. Raskolnikov'un kürek cezasına çarptırılmasını müteakip, (aklen ve bedenen) hasta düşer ve sonunda ateşli hummadan ölür.
Dmitriy Prokofiç Vrazumihin ya da sıklıkla anıldığı adıyla Razumihin: Raskolnikov'un üniversiteden beri sahip olduğu tek dostu ve aynı zamanda eski bir hukuk öğrencisidir. Çok neşeli, açık yürekli, saf denebilecek kadar yüreğinde kötülük taşımayan, bununla beraber çıkarım gücüne sahip, zeki ve akıllı biridir. Uzun boylu, zayıf, ince vücutlu, kötü tıraşlı ve kapkara saçlı biri olarak betimlenir. Aynı zamanda romanda, hiçbir güçlük karşısında umutsuzluğa kapılmadığı, geçimini sağlayabilmek için birçok iş bulduğu da belirtilir. Razumihin'in Dostoyevski'nin anti-radikal tematiklerine katkısı bakımından, inanç ve akıl arasındaki yaygın tematik çatışmanın uzlaştığı bir şeyi temsil etmesi amaçlanmıştır.
Porfiriy Petroviç: Sonya ile birlikte Raskolnikov'u itiraf etmeye yönelten Lizaveta ve Alyona İvanovna'nın cinayetlerini çözmekle sorumlu Soruşturma Dairesi başkanı. Ancak Sonya'nın aksine, Porfiriy bunu psikolojik oyunlarla yapar. Delil yetersizliğine rağmen, kendisiyle yaptığı birkaç konuşmayı takiben Raskolnikov'un katil olduğundan emin olur ancak elinde delil veya tanık da olmadığından, onu gönüllü olarak itiraf etmeye arkadaşça bir tavırla yönlendirir.
Arkadiy İvanoviç Svidrigaylov: Şehvetli, ahlaksız ve zengin eski işveren ve Dunya'nın takipçisi. Raskolnikov'un Sonya'ya olan itiraflarına kulak misafiri olur ve bu bilgiyi hem Dunya'ya hem de Raskolnikov'a eziyet etmek için kullanır ancak polise bilgi vermez. Görünürdeki kötü niyetine rağmen Svidrigaylov'un cömertlik ve merhamete sahip olduğu görülür. Dunya ona asla onu sevemeyeceğini söylerken (onu vurmaya teşebbüs ettikten sonra) gitmesine izin verir. Sonya'ya, (ebeveynlerinin ölümünden sonra) Marmeladov'un çocuklarının yetimhaneye girmeleri için mali düzenlemeler yaptığını söyler ve ona üç bin ruble vererek Raskolnikov'u Sibirya'ya kadar takip etmesini sağlar. Romanın sonunda bir meydanda intihar eder.
Praskovya Pavlovna Zarnitsına: Paşenka da denen Raskolnikov'un ev sahibi. Utangaç ve emekli olan Praskovya Pavlovna, olayların gidişatında belirgin bir şekilde görülmemektedir.
Marfa Petrovna Svidrigaylova: Arkady Svidrigaylov'un öldürülmüş olduğundan şüphelenilen ve onu hayalet olarak ziyaret ettiğini iddia ettiği ölen karısı.
Katerina İvanovna Marmeladova: Semyon Marmeladov'un veremli ve hırçın ikinci eşi ve Sonya'nın üvey annesi. Bir albayın kızı olduğu için kendisini ve çocuklarını soylu olarak niteler. Veremden dolayı hazin bir şekilde ölür.
Semyon Zahariç Marmeladov: Sonya'nın sarhoş babası. Romanın başında, Raskolnikov ile bir tavernada tanışır. Sonrasında bir at arabasının altında kalarak ölür.
Pyotr Petroviç Lujin: Raskolnikov'un kız kardeşi Dunya ile ilgilenen iyi durumda olan bir avukattır. Yedinci dereceden bir devlet memuru ve Marfa Petrovna'nın uzaktan akrabasıdır. Bir süre eşinin ağabeyi olan Raskolnikov ile anlaşmazlıkları olur ancak bu durum çok uzun sürmez. Bakımlı, bilgili, saygılı ve görgülüdür. Memur olmasına rağmen yazar gibi görünür ve bilimsel konuşmayı sever.
Andrey Semyoniç Lebezyatnikov: Lujin'in ütopik sosyalist oda arkadaşı.
Alyona İvanovna: Para biriktiren ve müşterilerine karşı acımasız olan kuşkucu tefeci görünümlü rehincidir. Kocasının vefatı üzerine evinde kız kardeşi Livazeta İvanovna'yla yaşamaktadır. Genellikle halk ondan şikayetçidir, çünkü borçların ödenmesi gerektiği tarih bir gün geçse anında rehinlere el koymaktadır. Bu özelliği nedeniyle Raskolnikov'un yöneldiği hedeftir ve Raskolnikov onu kitabın başlarında öldürür.
Lizaveta İvanovna: Alyona'nın engelli, masum ve itaatkâr üvey kızkardeşidir. Ablası Alyona İvanovna tarafından çeşitli işkenceler görür. Raskolnikov'un Alyona'yı öldürmesinden hemen sonra eve geldiğinde, cinayete şahit olması üzerine Raskolnikov tarafından öldürülür. Lizaveta, Sonya'nın da bir arkadaşıydı.
Zosimov: Razumihin’in bir arkadaşı ve Raskolnikov’a bakan bir doktor.
Nastasya Petrovna: Ev sahibi kadının aşçısı ve tek hizmetçisi; geveze bir köylü kadın.
Nikodim Fomiç: Karakol komiseri.
İlya Petroviç Poroh: Bir polis memuru ve Fomiç'in yardımcısı.
Kaynakça
- Özel
- ^ University of Minnesota – Study notes for Crime and Punishment 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – (retrieved on 1 May 2006)
- ^ Frank (1995), 96
- ^ Frank, 170
* Peace (2005), 8
* Simmons (2007), 131 - ^ Frank (1994), 168
- ^ Miller (2007), 58
* Peace (2008), 8 - ^ Frank (1994), 179
- ^ Frank (1995), 39
* Peace (2005), 8 - ^ Simmons (2007), 131
- ^ "St. Petersburg'un Suç ve Ceza Haritası" (İngilizce). 1 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2018.
- ^ Dostoevsky initially considered four first-person plans: a memoir written by Raskolnikov, his confession recorded eight days after the murder, his diary begun five days after the murder, and a mixed form in which the first half was in the form of a memoir, and the second half in the form of a diary (Rosenshield [1973], 399).
- ^ Frank (1994), 174
- ^ Frank (1994), 177
- ^ Frank (1994), 175
- ^ Frank (1994), 179–180, 182
- ^ Frank (1994), 170, 179–180, 184
* Frank(1995), 93
* Miller (2007), 58–59 - ^ Peace (2005), 8–9 Don't cheat
- ^ Frank (1995), 97
- ^ Rosenshield (1978), 76. See also Fanger (2006), 21
- Metin
- Dostoevsky, Fyodor (1866). Crime and Punishment. İngilizceye çeviren: Constance Garnett 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- Genel
- Bourgeois, Patrick Lyall (1996). "Dostoevsky and Existentialism: An Experiment in Hermeunetics". Mc Bride, William Leon (Ed.). Existentialist Background. Taylor & Francis. ISBN 0-8153-2492-8.
- Cassedy, Steven (1982). "". Dostoevsky Centenary Conference at the University of Nottingham. 3. International Dostoevsky Society. 2 October 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2018.
- Church, Margaret (1983). "Dostoevsky's Crime and Punishment and Kafka's The Trial". Structure and Theme – Don Quixote to James Joyce. Ohio State University Press. ISBN 0-8142-0348-5.
- Davydov, Sergei (1982). "". Dostoevsky Centenary Conference at the University of Nottingham. 3. International Dostoevsky Society. 20 June 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2018.
- Frank, Joseph (1994). "The Making of Crime and Punishment". Polhemus, Robert M.; Henkle, Roger B. (Ed.). Critical Reconstructions: The Relationship of Fiction and Life. Stanford University Press. ISBN 0-8047-2243-9.
- Frank, Joseph (1995). Dostoevsky: The Miraculous Years, 1865–1871. Princeton University Press. ISBN 0-691-01587-2.
- Frank, Joseph (2002). "Introduction". Dostoevsky: The Mantle of the Prophet, 1871–1881. Princeton University Press. ISBN 0-691-11569-9.
- Gill, Richard (1982). "". Dostoevsky Centenary Conference at the University of Nottingham. 3. International Dostoevsky Society. 19 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2018.
- Hardy, James D. Jr.; Stanton, Leonard J. (1999). "Introduction". Crime and Punishment by Fyodor Dostoyevsky. Signet Classic. ISBN 0-451-52723-2.
- Hudspith, Sarah (2003). "Dostoevsky's Dramatization of Slavophile Themes". Dostoevsky and the Idea of Russianness. Routledge. ISBN 0-415-30489-X.
- Jahn, Gary R. "Dostoevsky's Life and Career, 1865–1881". University of Minnesota. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2008.
- McDuff, David (2002). "Introduction". Fyodor M. Dostoevsky's Crime and Punishment. Penguin Classics. ISBN 0-14-044913-2.
- Miller, Robin Feuer (2007). "Crime and Punishment in the Classroom". Dostoevsky's Unfinished Journey. Yale University Press. ISBN 0-300-12015-X.
- Morris, Virginia B. (1984). "Style". Fyodor M. Dostoevsky's Crime and Punishment. Barron's Educational Series. ISBN 0-8120-3409-0.
- Ozick, Cynthia (24 Şubat 1997). "Dostoyevsky's Unabomber". The New Yorker. s. 114. 1 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2008.
- Peace, Richard Arthur (2006). Fyodor Dostoevsky's Crime and Punishment: A Casebook. Oxford University Press. ISBN 0-19-517562-X.:
- Peace, Richard. "Introduction". Peace, 1–16.
- Fanger, Donald. "Apogee: Crime and Punishment". Peace, 17–35.
- Lindenmeyr, Adele. "Raskolnikov's City and the Napoleonic Plan". Peace, 37–49.
- Wasiolek, Edward. "Raskolnikov's City and the Napoleonic Plan". Peace, 51–74.
- Peace, Richard. "Motive and Symbol". Peace, 75–101.
- Rosenshield, Gary (Kış 1973). "First- Versus Third-Person Narration in Crime and Punishment". The Slavic and East European Journal. 17 (4). ss. 399-407. doi:10.2307/305635. ISSN 0037-6752. JSTOR 305635.
- Rosenshield, Gary (1978). Crime and Punishment: The Techniques of the Omniscient Author. Peter de Ridder Press. ISBN 90-316-0104-7.
- Sergeyev, Victor M. (1998). "Moral Practices and the Law". The Wild East: Crime and Lawlessness in Post-communist Russia. M.E. Sharpe. ISBN 0-7656-0231-8.
- Simmons, Ernest J. (2007). "In the Author's Laboratory". Dostoevsky – The Making of a Novelist. Read Books. ISBN 1-4067-6362-4.
- Wellek, René (1980). "". Dostoevsky Studies – Form and Structure. 1. International Dostoevsky Society. 2 October 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2018.
Dış bağlantılar
Eleştiriler
- Minnesota Üniversitesi çalışma kılavuzu11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bibliomania'da Metin ve Analizler 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Çevrimiçi metin
- Gutenberg Projesi'nde Suç ve Ceza
- Roman metnine dair bir arama motoru10 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İngilizce olarak tüm metin, çeviren: Constance Garnett10 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çift dilli e-kitap – Suç ve Ceza 26 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İngilizce ve Rusça metinler yan yana (eksik).
- Orijinal Rusçada tam metin 29 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
- Lit2Go Constance Garnett çeviri sesli kitap versiyonu 16 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Haritalar
- Suç ve Ceza Haritası 18 Mayıs 2018[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- St. Petersburg Haritası – Suç ve Ceza
Görüşler
- Suç ve Ceza yorumları 11 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- BCF Reviews yorumları10 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kitap Yorumu – Suç ve Ceza
| Roman | İnsancıklar (1846) · Netoçka Nezvanova (1849) · Ezilmiş ve Aşağılanmışlar (1861) · Ölüler Evinden Anılar (1862) · Yeraltından Notlar (1864) · Suç ve Ceza (1866) · Kumarbaz (1867) · Budala (1869) · Ecinniler (1872) · Delikanlı (1875) · Karamazov Kardeşler (1881) |  |
|---|---|---|
| Hikâye ve novella | "Öteki (roman)" (1846) · "Ev Sahibesi" (1847) · "Başkasının Karısı" (1848) · "Beyaz Geceler" (1848) · "Bir Yufka Yürekli" (1848) · "Küçük Kahraman" (1857) · "Amcanın Rüyası" (1859) · "Stepançikovo Köyü" (1859) · "Tatsız Bir Olay" (1862) · "Timsah" (1865) · "Ebedi Koca" (1870) · "Bobok" (1873) · "Uysal Bir Ruh (öykü)" (1876) · "Gülünç Bir Adamın Düşü" (1877) | |
| Diğer | ||
