İçeriğe atla

Strongilah

Strongilah (1548'de öldü) Yahudi bir Osmanlı iş kadınıydı. Hafsa Sultan'ın ve muhtemelen Hürrem Sultan'ın etkili gözdesi ve Kira'sıydı.[1][2]

Biyografi

Strongilah, Kırım'dan Karaim Yahudisi Eliyah Gibor'un kızıydı.[1] Harem-i Hümayun'da hakkında bilgi bulunan ilk kiradır.[]. Tüccar kocasının mallarını harem kadınlarına sunarak kira oldu. Kira olarak aracılık yaptı ve lüks eşyalar, ilaçlar ve mektuplar sağladı.

Strongilah, hizmetlerinden dolayı Hafsa Sultan'ın gözdelerinden oldu. Muhtemelen kimliği bilinmeyen bir padişahın annesinin göz hastalığını iyileştiren ve bunun için büyük ödüller alan kira ile aynı kişiydi.[3] Hafsa Sultan 1520'de padişahın annesi olduğunda, oğlundan Strongilah'ın torunlarına kadar her türlü vergiden muaf olma ve köle sahibi olma hakkını vermesini istedi. Bu izin 1867'ye kadar beş kez yenilendi.[1] Strongilah'ın haremde bir odası olduğu bilinmektedir. Çünkü 1541'de harem yangını nedeniyle kişisel maddi kayıplara uğradığı belirtiliyor.[]

Bunların İmparatorluk Hareminde benzer olarak çalışan birkaç kira olması ve nadiren isimleriyle belgelenmesi nedeniyle (farklı kiralar normalde sadece kira, kyra veya Kyra Yahudisi olarak anılır), bireysel olarak kimliklerini belirlemek zordur. 1532'de Hafsa Sultan, Venedik büyükelçisi Pietro Zen'e haberci olarak bir kira göndermişti ve kiranın kişisel adı belirtilmese de muhtemelen Strongilah'tı.[]

1541'de haremde bir odası olduğundan bahsedildiği ve Hafsa'nın 1534'te öldüğü göz önüne alındığında, Strongilah'ın Hafsa'nın ölümünden sonra kariyerine haremde devam ettiği anlaşılıyor. Hürrem Sultan'ın yardım programlarında sekreterlik yaptığı belirtilen ve Mihrimah Sultan ile bağlantılı olarak adı geçen kimliği belirsiz kira ile aynı olabilir. Ancak Esther Handali de bu kira olabilir. Daha sonraki kariyeri Esther Handali'nin ilk kariyeri ile bir şekilde örtüşmektedir.[]

Strongilah, ölümünden kısa bir süre önce Fatma adıyla Müslüman oldu.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Minna Rozen: A History of the Jewish Community in Istanbul, The Formative Years, 1453 – 1566 (2002) pp. 204-205
  2. ^ "OSMANLI DÜNYASİNDA YAHUDİ KİRA KADINLAR". 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  3. ^ Abraham Danon, “The Karaites in European Turkey,”The Jewish Quarterly Review, New Series 15, no. 3(1925): 323-324

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hürrem Sultan</span> Osmanlı padişahı I. Süleymanın nikâhlı eşi II. Selimin validesi Kadınlar Saltanatını başlatan sultandır

Hürrem Sultan, Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı ve 89. İslam Halifesi I. Süleyman'ın nikâhlı eşi, sonraki padişah II. Selim ile Şehzade Mehmed, Mihrimah Sultan, Şehzade Abdullah, Şehzade Bayezid ve Şehzade Cihangir'in annesi, Haseki Sultan.

<span class="mw-page-title-main">Ayşe Hafsa Sultan</span> Yavuz Sultan Selimin eşi ve Kanuni Sultan Süleymanın validesi.Osmanlıda Valide Sultan olarak anılan ilk kadındır. Valide Sultan (1520 - 1534)

Ayşe Hafsa Sultan, Osmanlı Padişahı I. Selim'in eşi, Kanuni Sultan Süleyman'ın annesi ve ilk valide sultandır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim (Osmanlı padişahı)</span> 18. Osmanlı padişahı (1640–1648)

Sultan İbrahim, 18. Osmanlı padişahı ve 97. İslam halifesidir. İbrahim, 8 Şubat 1640'ta ağabeyi IV. Murad'ın ölümü üzerine 25 yaşında ve 18. padişah olarak Osmanlı tahtına çıktı. Şehzadeliğinde çok sıkı bir saray hayatı yaşamış, erkek kardeşleri IV. Murad tarafından öldürtülmüş olduğundan korku içinde büyümüştü.

<span class="mw-page-title-main">Safiye Sultan</span> III.Murad Hanın Hasekisi ve III.Mehmed Hanın validesi. Valide Sultan (1595 - 1603)

Safiye Sultan veya Melike Safiye Sultan, Osmanlı Padişahı III. Murad'ın eşi ve Sultan III. Mehmed'in annesi.

Afife Nurbanu Valide Sultan, Osmanlı Padişahı II. Selim'in yasal eşi olarak Haseki Sultan, Sultan III. Murad'ın annesi ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Valide Sultan'ıdır. Haseki Hürrem Sultan'ın gelinidir. Kadınlar Saltanatı döneminin en önemli isimlerinden biriydi. Çelişkili teoriler onu Venedikli, Yahudi veya Yunan kökenli olarak tanımlıyor. Doğum adı Cecilia Venier-Baffo, Rachel veya Kalē Kartanou olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kösem Sultan</span> Osmanlı İmparatorluğunun Saltanat Naibi Sultan I.Ahmedin nikâhlı eşi, IV. Murad ve I. İbrahimin validesi ve torununun (IV. Mehmed) saltanatını gören tek Valide Sultandır

Mahpeyker Kösem Sultan, Osmanlı İmparatorluğu tarihinin en güçlü kadın figürlerinden birisi, Sultan I. Ahmed'in nikâhlı eşi ve IV. Murad ve İbrahim'in annesidir. Osmanlı tarihinin en güçlü ve etkili kadınlarından biri ve aynı zamanda sonradan Kadınlar Saltanatı olarak adlandırılan dönemin merkezi bir figürü oldu. Naip olarak, Osmanlı İmparatorluğu'nu yaklaşık 20 yıl boyunca etkin bir şekilde yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Emine Nazikeda Kadınefendi</span>

Emine Nazikeda Başkadınefendi, Sultan Vahdettin'in eşi ve Baş Kadınefendi.

Valide sultan, Osmanlı padişahlarının saltanatları sırasında hayatta olan annelerine verilen ünvandı.

Esperanza Malchi, Osmanlı Devleti'nin Valide Sultan'ı Safiye Sultan'ın kirası olan Yahudi bir kadındı.

Ester Handali ya da Ester Kira önce Hürrem Sultan'ın sonra da Nurbanu Sultan'nın kirası olan Yahudi bir kadındı. Bu sultanların saray dışı meselelerini ve sultanlara mücevher sağlama işini üstlenmiştir. Ebelik konusundaki uzmanlığı sayesinde Kanuni Sultan Süleyman döneminde hareme kabul edilmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Mihrimah Sultan (I. Süleyman'ın kızı)</span> prenses

Mihrimah Sultan, Osmanlı padişahı I. Süleyman ile eşi Hürrem Sultan'ın kızı.

<span class="mw-page-title-main">Mahidevran Sultan</span> Osmanlı padişahı l. Süleymanın eşi

Mahidevran Sultan, Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın eşi, Şehzade Mustafa'nın annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlar saltanatı</span>

Kadınlar saltanatı, Osmanlı İmparatorluğu'nda haseki sultanların veya valide sultanların veya hanım sultanların devlet yönetimine müdahale etmeleri, zaman zaman bizzat devleti yönettikleri döneme verilmiş olan bir addır. Kanuni Sultan Süleyman, döneminde başlamış olup 1656 yılında Köprülü Mehmet Paşa'nın sadrazam oluşuna kadar devam etmiştir.

Fülâne Hatun, Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın üçüncü eşidir. Gülfem Hatun ile aynı zamanlarda yaşamışlardır.

Kadınefendi, on yedinci yüzyılın başlarına doğru Osmanlı İmparatorluğu'nun padişahın dört adet zevcesine yada eşine verilen unvandı. Bu unvan onyedinci yüzyılın sonunda resmi kullanıma girdi ve ondokuzuncu ve yirminci yüzyıllara kadar kullanıldı.

Muhteşem Yüzyıl, yapımcılığını Tims Productions'ın üstlendiği, ilk olarak Show TV'de daha sonra Star TV'de yayımlanan Türk yapımı tarihî drama ve tarihî kurgu türündeki televizyon dizisi. Dizi, temel olarak Osmanlı İmparatorluğu padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın ve nikâhlı eşi Hürrem Sultan'ın hayatı, Hürrem Sultan'ın evlatları için giriştiği taht mücadelesi ve saray hayatı üzerine kurgulanmıştır. Senaristi Meral Okay, dizinin bir kurgu olduğunu ve bu sebeple gerçekleri yansıtmak zorunda olmadığını belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Mustafa</span> Osmanlı padişahı I. Süleymanın oğlu

Şehzade Mustafa veya Mustafa Çelebi, Kanuni Sultan Süleyman ve Mahidevran Sultan’ın oğludur. 1533'ten 1541'e kadar Manisa, 1541'den 1553'e kadar ise Amasya valisi olarak görev yapmıştır. 1553 yılında, babasının emriyle idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Sultan (I. Selim'in kızı)</span> Osmanlı Hanım Sultan

Hatice Sultan, Osmanlı sultanı. Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim ile Ayşe Hafsa Sultan'ın kızıdır. Onuncu Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın kız kardeşidir.

Şehzade Abdullah, Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın Hürrem Sultan'dan olan ikinci oğlu.

Kira Osmanlı'da Harem'de kadınların dış dünya ile bağlantı kurmasına olanak sağlayan Yahudi kökenli kadınların genel adıdır. Tarihi kayıtlarda şu ana kadar üç tane kira kadının ismine ulaşılabilmiştir. Bunlardan birincisi Kanuni dönemindeki Fatma Hatun, Safiye ve Nurbanu Sultan dönemlerindeki Ester Handali ve III. Mehmed dönemindeki Esparanza Malchi'dir. Kira Yunanca "kadın" anlamına gelmektedir.