İçeriğe atla

StrongARM

DEC StrongARM SA-110 Mikroişlemci

StrongARM, ARM V4 (ISA) mimarisi uygulanan mikroişlemciler için kullanılan bir ad. Digital Equipment Corporation (DEC) tarafından geliştirilmiş ve daha sonra Intel'e XScale sisteminin yerine üretmeye devam etmesi için satılmıştır.

StrongARM, DEC ve Advanced RISC MAchines arasında daha hızlı bir ARM işlemci yaratmak için oluşturulan projenin adıdır. Gömülü işlemci pazarında üst üç sistemler ve daha az güç ihtiyacı olanlar için tasarlanmıştır. Kullanıcıları daha fazla güce ihtiyaç duyunca dış desteğe ihtiyacı oluyordu. Hedeflenen sistemler kişisel Dijital yardımcılar ve Set top Box sistemlerdi.

Biyografi

DEC firmasının geleneksel yeri Massachusetts'teydi. Silikon Vadisi'nde tasarım yeteneklerini geliştirmek amacıyla, Palo Alto, Kaliforniya'da bir tasarım merkezi açtı. Bu tasarım merkezinin Dan Dobberpuhl önderliğinde ve StrongARM proje için ana tasarım merkezi seçildi. Proje üzerinde çalışmış olanlar Austin, Teksas'tan bazı eski tasarımcılar, Apple Computer ve Motorola dan gelen tasarımcılardan oluşmuştu. Proje 1995 yılında kurulmuş ve kısa sürede ilk tasarım, SA-110 üretime verilmiştir.

DEC, bir davaya konu olan StrongARM işlemci grubunu 1997 yılında Intel'e satmayı kabul etti. Intel RISC işlemcileri, i860 ve i960 yerine StrongARM kullandı.

DEC yarı iletken bölümü Intel'e satılınca, Palo Alto tasarım grubu SiByte ve start-up şirketi ile ağ pazarı için MIPS sistem yongaları olan (SoCs) tasarımına döndü. Austin tasarım grubu Alchemy Semiconductor, başka bir start-up şirketi için el bilgisayar pazarına yönelik MIPS SoCs tasarımı yapmaya başladı.

Yeni StrongARM çekirdek, SA-2, Intel tarafından geliştirildi ve 2000 yılında XScale olarak tanıtıldı.

İlgili Araştırma Makaleleri

MIPS, Microprocessor without Interlocked Pipeline Stages, MIPS teknolojileri adlı firma tarafından 1985 yılında geliştirilmiş indirgenmiş komut kümesi türü bir mikroişlemci mimarisidir.

<span class="mw-page-title-main">Intel</span> ABD merkezli teknoloji şirketi

Intel, merkezi Santa Clara, Kaliforniya'daki Silikon Vadisi'nde bulunan Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir teknoloji şirketidir. Gelire dayalı, dünyanın en büyük ve en değerli yarı iletken yonga üreticisidir. Çoğu kişisel bilgisayarda bulunan işlemciler olan X86 serisi mikroişlemcilerin mucididir. Intel, toplam gelirine göre en büyük ABD şirketleri arasında 2018 Fortune 500 listesinde 46. sırada yer aldı. 2024-2025 sezonundan itibaren UEFA ile 3 yıllık sözleşme imzalayarak Dünyada ilk kez Futbol ile İnovasyonun birleşimi için büyük bir adım attı.

<span class="mw-page-title-main">Merkezî işlem birimi</span> bir bilgisayar programının talimatlarını, talimatlar tarafından belirtilen temel aritmetik, mantıksal, kontrol ve giriş/çıkış (G/Ç) işlemlerini gerçekleştirerek yürüten ve diğer bileşenleri koordine eden bir bilgisayar içindeki elektro

Merkezî işlem birimi, dijital bilgisayarların veri işleyen ve yazılım komutlarını gerçekleştiren bölümüdür. Çalıştırılmakta olan yazılımın içinde bulunan komutları işler. Mikroişlemciler ise tek bir yonga içine yerleştirilmiş bir merkezî işlem birimidir. 1970'lerin ortasından itibaren gelişen mikroişlemciler ve bunların kullanımı, günümüzde MİB teriminin genel olarak mikroişlemciler yerine de kullanılması sonucunu doğurmuştur.

İndirgenmiş Buyruk Küme Bilgisayar, işlemci tasarım alanında 1980'li yıllarda önerilen ve giderek CISC'in yerini alan bir buyruk kümesi mimarisidir.

ARM mimarisi RISC tabanlı bir işlemci mimarisidir. Genel itibarıyla düşük güç tüketimi, diğer RISC tabanlı işlemcilere göre yüksek performanslı oluşu ve x86-x64 işlemcilere göre daha hesaplı olmasından dolayı gömülü sistemlerde, taşınabilir aygıtlarda kullanılan yongasetlerinin dizaynında tercih edilir. 32 ve 64 bit modelleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Intel 8086</span> Intel tarafından geliştirilmiş bir mikroişlemci yongasıdır

8086 Intel tarafından geliştirilmiş, x86 mimarisi 'nin gelişmesine yol açan 16-bit mimarisinde bir mikroişlemci yongasıdır. Intel tarafından 8086 tasarımının geliştirmesine 1976 yılı baharında başlanmış ve 1978 yılı yaz aylarında ilk çip piyasaya sürülmüştür. 1979 yılında piyasaya sürülen Intel 8088, daha ucuz ve az sayıda çevre birimi kullanımına olanak veren, ayrıca IBM PC tasarımında kullanılan 8254 CTC, 8255 PIO ve 8259 PIC gibi 8080-ailesi çevre birimleri ile uyumlu olacak şekilde 8-bitlik bir data bus eklenerek hafifçe modifiye edilmiş bir versiyondur. İlave olarak daha basit ve ucuz PCB tasarımı gerektirmekte ve daha az sayıda DRAM çipine gereksinim duymaktadır. Intel 8088 orijinal IBM PC tasarımında kullanılan işlemci olması özelliğiyle de kayda değerdir.

<span class="mw-page-title-main">PowerPC</span>

PowerPC, AIM olarak bilinen Apple-IBM-Motorola ittifakının 1991'de geliştirdiği bir RISC mikroişlemcisidir. Genel olarak kişisel bilgisayarlar içindir. PowerPC merkezi işlem birimleri (CPU) gömülü (embedded) ve yüksek performans işlemcileri olduğu için popüler olmuştur. PowerPC 1990'da AIM' in ve PReP'in temel taşı oldu, fakat mimari Apple'ın Macintosh'unun 1994–2006 modellerinde daha başarılı bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Mikroişlemci</span> ana işlem biriminin fonksiyonlarını tek bir yarı iletken tümdevrede birleştiren programlanabilir sayısal elektronik bileşen

Mikroişlemci, işlemci olarak da bilinen, merkezî işlem biriminin (CPU) fonksiyonlarını tek bir yarı iletken tüm devrede (IC) birleştiren programlanabilir bir sayısal elektronik bileşendir.

MIPS Magnum, MIPS Bilgisayar Sistemleri Ltd. tarafından dizayn edilmiş ve MIPS serisi RISC mikroişlemcilerine bağlı bir bilgisayar iş istasyonu hattıdır. İlk magnum Mrt 1990’da piyasaya sürülmüş ve çeşitli maddelerin üretimi 1993'te SGI, MIPS Teknolojilerini13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. satın alana kadar devam etmiştir. Eski R3000 Magnum sadece RISC/os çalıştırıyordu ama sonraki Magnum iş istasyonu, Jazz mimarı hem RISC/os hem de Windows NT’yi çalıştırabiliyor. Bu tescilli işletme sistemlerine ilaveten, Linux ve NetBSD temeli Jazz MIPS Magnum makinelerine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar mimarisi</span>

Bilgisayar mimarisi, en küçüğe ve en başarılıya ulaşmayı hedeflerken aynı zamanda maliyeti de göz önünde bulundurduğu için sanat ve bilimin ortak buluştuğu nokta olarak da tanımlanır. Bilgisayar Mimarisi, bilgisayar parçalarının iç yapıları ve aralarındaki haberleşme bağlantıları ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Alfa işlemcisi</span>

Alfa işlemcisi, 64 bitlik RISC tasarım mimarisi kullanan mikroişlemciler grubundandır. DEC Alfa veya Alfa AXP olarak da bilinir. Digital Equipment Corporation tarafından üretilmiştir. İşlemcilerindeki "DEC" kısaltması da şirketin baş harflerinden gelmektedir."AXP"nin ise nereden geldiği bilinmemekle beraber, sadece şirket yöneticileri tarafından bulunduğu düşünülmektedir. Bilgisayar sektöründe ise bu kısaltma şakayla karışık "Almost Exactly PRISM" olarak yer almaktadır.
DEC firmasının diğer bir işlemcisi olan 32 bitlik VAX işlemcilerinin yerine tasarlanmıştır. İlk olarak DEC iş istasyonlarında ve sunucularda kullanılmıştır. Daha sonra anakartlara ve masaüstü bilgisayarlara uyarlı hale getirilmiştir. Alfa işlemcileri UNIX ve Linux işletim sistemlerini desteklemekle birlikte Microsoft'un Windows NT ve Windows NT 4.0 da Alfa işlemcileri ile kullanılabilmektedir. Windows'un daha sonra çıkan işletim sistemleri Alfa tarafından desteklenmemektedir.
Alfa işlemcileri 1998 yılında Compaq'a satılmıştır. Daha sonra da Compaq'ın Intel tarafından satın alınması ile Alfa işlemcileri geri plana atılarak yavaş yavaş ortadan kalkmıştır. Intel firması Alfa işlemcilerini satın almasıyla Alfa işlemcilerinde bulunan iyi özellikleri o tarihlerde üretmiş olduğu IA-64 Itanium mimarisine katmıştır. Aynı dönemde Hewlett-Packard'ın Compaq'ı satın alarak, Alfa'nın var olan ürünlerini 2004 yılına kadar geliştirmiştir. Hewlett-Packard Ekim 2006 ya kadar Alfa tabanlı sistemleri satmaya devam etmek için bir anlaşma imzalamıştır. Kasım 2006 da ise bu anlaşmayı uzatarak 27 Nisan 2007 ye kadar ürünleri satacağını duyurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Itanium işlemcisi</span>

Itanium işlemcisi, Intel firmasının 64-bit işlemci ailesinden olup IA-64 mimarisi kullanan işlemcilerinin devamı olarak bilinir. Itanium ve Itanium2 olarak sunulan bu işlemci ilk olarak Ekim 2001'de piyasaya sürülmüştür. Itanium işlemcilerin asıl hedefi yüksek performansa sahip bilgisayarlardı. Bu işlemcinin mimarisinin gelişimi ilk olarak Hewlett-Packard tarafından yapılmıştır ve devamında ise Intel ve Hewlett-Packard ortak olarak birlikte gerçek Itanium mimarisini geliştirmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">QNX</span>

QNX, gömülü sistemler pazarına yönelik Unix benzeri, gerçek zamanlı işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Intel i960</span> Mikroişlemci

Intel i960. Intel'in popüler gömülü mikroişlemcinin adı i960 olarak 1990'ların başında üretilmiştir. RISC tabanlı mikroişlemci tasarımı, Alanında AMD 29000 ile birlikte yarışmıştır. Başarısına rağmen, Intel 1990'ların sonunda StrongARM işlemcileri üretlilmeye başlanınca i960 için pazar payı azaldı. Işlemci birkaç askeri uygulamalarda kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gömülü sistem</span> Belli bir fonksiyonu yapmaya yönelik bilgisayar sistemi

Gömülü sistem, bilgisayarın kendisini kontrol eden cihaz tarafından içerildiği özel amaçlı bir sistemdir. Genel maksatlı, örneğin kişisel bilgisayar gibi bir bilgisayardan farklı olarak, gömülü bir sistem kendisi için önceden özel olarak tanımlanmış görevleri yerine getirir. Sistem belirli bir amaca yönelik olduğu için tasarım mühendisleri ürünün boyutunu ve maliyetini azaltarak sistemi uygunlaştırabilirler. Gömülü sistemler genellikle büyük miktarlarda üretildiği için maliyetin düşürülmesinden elde edilecek kazanç, milyonlarca ürünün katları olarak elde edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Mini-ITX</span> 17ye 17 cmlik anakart

Mini-ITX, VIA Technologies tarafından 2001 yılında geliştirilen, 17 × 17 cm anakarttır. Bunlar yaygın olarak küçük yapılandırılmış bilgisayar sistemlerinde kullanılır. Başlangıçta, fan gürültüsünün sinema deneyimini olumsuz yönde etkileyebileceği, ev sinema sistemi PC sistemlerinde kullanışlı hale getiren düşük güç tüketimi mimarisi ile fansız soğutma için tasarlanmış niş bir üründü. Mini-ITX kartındaki dört montaj deliği, ATX özellikli anakartlarda dört delik ile sıralı ve arka plakanın ve genişleme yuvasının yerleri aynıdır. Mini-ITX panoları bu nedenle, ATX, mikro ATX ve diğer ATX türevleri için tasarlanmış durumlarda sıklıkla kullanılabilir.

eMate 300 Appleın tasarladığı kişisel dijital asistan

eMate 300 Apple Computer tarafından Newton OS işletim sistemini çalıştıran düşük maliyetli bir dizüstü bilgisayar olarak eğitim pazarına tasarlanan, üretilen ve satılan bir kişisel dijital asistandır. Dahili bir klavye olan tek Newton Cihazıydı. EMate, 7 Mart 1997'de 799 ABD doları karşılığında tanıtıldı ve 27 Şubat 1998'de Apple Newton ürün grubu ve işletim sistemiyle birlikte durduruldu.

<span class="mw-page-title-main">EPOC (işletim sistemi)</span>

EPOC öncelikle PDA'lar olmak üzere taşınabilir aygıtlar için Psion tarafından geliştirilen ve durdurulan bir grafik işletim sistemi ailesidir. 1998'de Symbian tarafından başarılı şekilde takip edildi.

<span class="mw-page-title-main">Acorn Archimedes</span> Acorn Archimedes Acorn Computers tarafından haziran 1987 tarihinde piyasaya sürülmüş bir ev bilgisayarı serisidir.1995 yıllarına kadar satılmıştır

Acorn Archimedes, Acorn Computers tarafından üretilen bir ev bilgisayarı serisidir. Haziran 1987 tarihinde piyasaya sürülmüş olup sistemler Acorn'un kendi ARM mimarisi işlemcilerine ve tescilli işletim sistemleri Arthur ve RISC OS'ye dayanmaktadır ve 1990'ların ortalarına kadar satıldı.

Bilgisayar mimarisinde 32-bit bilgi işlem, 32-bit birimlerde veriyi işleyen işlemci, bellek ve diğer önemli sistem bileşenlerini içeren bilgisayar sistemlerine verilen addır. Daha küçük bit boyutlarıyla karşılaştırıldıklarında, 32-bit bilgisayarlar daha büyük hesaplamaları daha verimli yapabilir ve bir işlemci saat döngüsünde daha fazla veriyi işleyebilir. Tipik 32-bit kişisel bilgisayarlar ayrıca 32-bit adres veriyoluna sahiptir ve önceki nesil sistem mimarilerinin izin verdiği miktardan çok daha fazla olan 4 GB'a kadar RAM'e erişime izin verir.