İçeriğe atla

Streptokinaz

Streptokinaz

Streptokinaz (STK), insan vücudundaki kan pıhtılarını (tromboliz) çözmek için kullanılan bir ilaçtır.[1] Streptokinaz, esas olarak kalp krizlerini (Miyokard Enfarktüsü) tedavi etmek için kullanılır. 2 ana tip kalp krizi vardır; STEMI ve STEMI olmayan. Streptokinase, yalnızca bir EKG ile onaylandıktan sonra STEMI tipi kalp krizlerinde kullanılır.[2] Damar içine enjeksiyon olarak verilir.

Kullanımlar

Yan etkiler

Streptokinaz'ın yaygın yan etkileri;

Alerjik reaksiyon gelişme riski nedeniyle, bir kişinin yaşamı boyunca bir defadan fazla streptokinaz kullanılması önerilmez.[3]

Keşif

Streptokinaz, beta-hemolitik streptokok olarak bilinen bir bakteride Amerikalı mikrobiyolog William S. Tillett tarafından 1933'te keşfedildi.[1] Bu ilaçlar Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesinde yer almaktadır.[4] Streptokinaz artık Amerika Birleşik Devletleri dahil birçok ülkede hastanelerde kalp krizlerini tedavi etmek için kullanılmıyor ve yerini daha az yan etkisi olan Tenekteplaz adlı bir ilaç aldı.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b Sikri (2007). "A History of Streptokinase Use in Acute Myocardial Infarction". Texas Heart Institute Journal. 34 (3): 318-327. ISSN 0730-2347. PMC 1995058 $2. PMID 17948083. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 
  2. ^ "Streptokinase 1,500,000 iu - Summary of Product Characteristics (SmPC) - (emc)". www.medicines.org.uk. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020. 
  3. ^ a b WHO model formulary 2008 (İngilizce). World Health Organization. 2009. ISBN 978-92-4-154765-9. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 
  4. ^ Organization (2019). "World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019" (İngilizce). 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 
  5. ^ "Streptokinase Intravenous, Intracoronary Advanced Patient Information". Drugs.com (İngilizce). 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Digoksin</span> kimyasal bileşik

Digoksin, çeşitli kalp rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. En sık atriyal fibrilasyon, kalp çarpıntısı ve kalp yetmezliği için kullanılır. Digoksin ağızdan veya bir damara enjeksiyon yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Etosüksimid</span> kimyasal bileşik

Zarontin markası altında satılan Etosüksimid, absans nöbetleri tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tek başına veya valproik asit gibi diğer nöbet önleyici ilaçlarla birlikte kullanılabilir. Etosüksimid ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Sefotaksim</span> kimyasal bileşik

Sefotaksim, bir dizi bakteriyel enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılan 3. kuşak sefalosporin grubu bir antibiyotiktir. Spesifik olarak eklem enfeksiyonları, pelvik inflamatuar hastalık, menenjit, zatürre, idrar yolu enfeksiyonları, sepsis, bel soğukluğu ve selüliti tedavi etmek için kullanılır. Damar veya kas içine enjeksiyon yoluyla verilir.

<span class="mw-page-title-main">Loratadin</span> kimyasal bileşik

Claritin markası altında satılan Loratadin, alerjileri tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Buna alerjik rinit ve kurdeşen dahildir. Loratadin/psödoefedrin olarak bilinen bir dekonjestan olan psödoefedrin ile kombinasyon halinde de mevcuttur. Ağızdan alınır.

Hidralazin, yüksek tansiyon ve kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Etkiler genellikle 15 dakika civarında başlar ve altı saate kadar sürer.

<span class="mw-page-title-main">Timolol</span> kimyasal bileşik

Timolol, ağız yoluyla veya göz damlası olarak kullanılan bir beta bloker ilaçtır. Göz damlası olarak, oküler hipertansiyon ve glokom gibi göz içindeki artan basıncı tedavi etmek için kullanılır. Ağız yoluyla yüksek tansiyon, kalbe yetersiz kan akışı nedeniyle göğüs ağrısı, kalp krizi sonrası komplikasyonları önlemek ve migreni önlemek için kullanılır.

Dasatinib, belirli kronik miyeloid lösemi (KML) ve akut lenfoblastik lösemi (ALL) vakalarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Spesifik olarak Philadelphia kromozomu pozitif (Ph+) olan vakaları tedavi etmek için kullanılır. Ağızdan alınır.

4-Aminosalisilik asit, aynı zamanda para-aminosalisilik asit (PAS) olarak da bilinir, öncelikle tüberkülozu tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotiktir. Spesifik olarak, diğer antitüberküloz ilaçları ile birlikte aktif ilaca dirençli tüberkülozu tedavi etmek için kullanılır. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalığı olan kişilerde sülfasalazin için ikinci basamak ajan olarak da kullanılmıştır. Genellikle ağızdan alınır.

Eskiden ametopterin olarak bilinen metotreksat (MTX), bir kemoterapi ajanı ve bağışıklık sistemi baskılayıcıdır. Kanser, otoimmün hastalıklar ve ektopik gebelik tedavisinde ve tıbbi düşüklerde kullanılır. Kullanıldığı kanser türleri arasında meme kanseri, lösemi, akciğer kanseri, lenfoma, gestasyonel trofoblastik hastalık ve osteosarkom bulunur. Kullanıldığı otoimmün hastalık türleri arasında sedef hastalığı, romatoid artrit ve Crohn hastalığı bulunur. Ağız yoluyla veya enjeksiyon yoluyla verilebilir.

Levotiroksin, tiroid hormonu tiroksininin (T4) üretilmiş bir şeklidir. Hashimoto hastalığı ve miksödem koma olarak bilinen ciddi bir form dahil olmak üzere tiroid hormon eksikliğini (hipotiroidizm) tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca belirli tipteki tiroid tümörlerini tedavi etmek ve önlemek için de kullanılabilir. Kilo kaybı için endike değildir. Levotiroksin ağızdan alınır veya damardan enjeksiyonla verilir. Belirli bir dozun maksimum etkisinin ortaya çıkması altı hafta kadar sürebilir.

Taxotere markası altında satılan dosetaksel, bir dizi kanser türünü tedavi etmek için kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Buna meme kanseri, baş ve boyun kanseri, mide kanseri, prostat kanseri ve küçük hücreli olmayan akciğer kanseri dahildir. Tek başına veya diğer kemoterapi ilaçları ile birlikte kullanılabilir. Damar içine yavaş enjeksiyonla verilir.

Lovenox markası altında satılan enoksaparin sodyum, pıhtılaşma önleyici bir ilaçtır. Hamilelik sırasında ve belirli ameliyat türlerini takiben derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboliyi (PE) tedavi etmek ve önlemek için kullanılır. Akut koroner sendrom (AKS) ve kalp krizi geçirenlerde de kullanılır. Derinin hemen altına veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Hemodiyaliz sırasında da kullanılır.

Vasotec markası altında satılan Enalapril, yüksek tansiyon, diyabetik böbrek hastalığı ve kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan bir ACE inhibitörü ilaçtır. Kalp yetmezliği için genellikle furosemid gibi bir diüretik ile birlikte kullanılır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Etkilerin başlangıcı, ağızdan alındığında tipik olarak bir saat içindedir ve etki bir güne kadar sürer.

İtrakonazol, bir dizi mantar enfeksiyonunu tedavi etmek için kullanılan bir mantar önleyici ilaçtır. Buna aspergilloz, blastomikoz, koksidiyoidomikoz, histoplazmoz ve parakoksidiyoidomikoz dahildir. Ağızdan veya damardan verilebilir.

Apiksaban, kan pıhtılarını tedavi etmek ve önlemek ve valvüler olmayan atriyal fibrilasyonu olan kişilerde inmeyi doğrudan inhibe edici faktör Xa yoluyla önlemek için kullanılan antikoagülan bir ilaçtır. Özellikle kalça veya diz replasmanını takiben ve önceden pıhtı öyküsü olanlarda kan pıhtılarını önlemek için kullanılır. Varfarine alternatif olarak kullanılır ve kan testleri veya diyet kısıtlamaları ile izleme gerektirmez. Ağızdan alınır.

Amilorid, yüksek tansiyonu veya kalp yetmezliği veya karaciğer sirozu nedeniyle ödemi tedavi etmek için tipik olarak diğer ilaçlarla birlikte kullanılan bir ilaçtır. Amilorid, potasyum tutucu bir diüretik olarak sınıflandırılır. Amilorid genellikle tiyazid veya kıvrım diüretiği gibi başka bir diüretik ile birlikte kullanılır. Ağızdan alınır. Etki başlangıcı yaklaşık iki saattir ve yaklaşık bir gün sürer.

Dabigatran, atriyal fibrilasyonu olan kişilerde kan pıhtılarını tedavi etmek ve önlemek ve inmeyi önlemek için kullanılan bir antikoagülandır. Özellikle kalça veya diz replasmanını takiben ve daha önce pıhtı öyküsü olanlarda kan pıhtılarını önlemek için kullanılır. Varfarine alternatif olarak kullanılır ve kan testleri ile takip gerektirmez. Ağızdan alınır.

Trastuzumab, meme kanseri ve mide kanserini tedavi etmek için kullanılan bir monoklonal antikordur. Özellikle HER2 reseptörü pozitif olan kanser için kullanılır. Tek başına veya diğer kemoterapi ilaçlarıyla birlikte kullanılabilir. Trastuzumab, damar içine yavaş enjeksiyon ve derinin hemen altına enjeksiyon yoluyla verilir.

Verapamil, yüksek tansiyon, anjina ve supraventriküler taşikardi tedavisinde kullanılan bir kalsiyum kanal blokörü ilaçtır. Ayrıca migren ve küme baş ağrılarının önlenmesi için de kullanılabilir. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyonla verilir.

Bumetanid, şişlik ve yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Bu, kalp yetmezliği, karaciğer yetmezliği veya böbrek problemlerinin bir sonucu olarak şişmeyi içerir. Diğer ilaçlar işe yaramadığında şişlik için işe yarayabilir. Yüksek tansiyon için tercih edilen bir tedavi değildir. Ağız yoluyla veya damar veya kas içine enjeksiyonla alınır. Etkiler genellikle bir saat içinde başlar ve yaklaşık altı saat sürer.