İçeriğe atla

Streptococcus mutans

Streptococcus mutans
S. mutans gram boyama
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Üst âlem:Bacteria
Şube:Firmicutes
Sınıf:Bacilli
Takım:Lactobacillales
Familya:Streptococcaceae
Cins:Streptococcus
Tür: S. mutans
İkili adlandırma
Streptococcus mutans
Clarke, 1924[1]

Streptococcus mutans çoğunlukla insan ağız boşluğunda bulunan gram-pozitif, fakültatif anaerobik bir bakteridir ve diş çürüğünün oluşumunda önemli bir etkendir.[2][3]Mikroorganizma ilk kez 1924'te Clarke tarafından tanımlanmıştır.[1]

Gram pozitif bakteriler Gram boyamasında koyu mavi veya mor renkte boyanmaktadır. Bu durum, gram negatif bakterilerinin hücre duvarlarının mor boya kristallerinin tutamamasının tersine gram-pozitif bakterilerin hücre duvarlarının bu fiziksel özelliği taşımasına bağlıdır.[4] Streptokok lar, Firmicutes bölümüne ve laktik asit bakteri grubuna bağlı olan halka şekilli bir gram-pozitif bakteri cinsidir.[5] İnsan ağız florasının bir öğesi olan S. mutans, büyük oranda diş çürüğünün ana etyolojik etkeni olarak kabul edilmektedir. Ağız boşluğu içindeki şartlar uç noktalarda hareket edecek kadar çok değişken ve karmaşıktır. Bu nedenden dolayı, ağız boşluğunda yaşamaya devam edebilmek için, S. mutans, çok keskin çevresel değişimlere ve farklı toksik maddelere karşı dayanabilmelidir.[6] Ne var ki, çürük yapıcı bu patojenin hayatta kalabildiği ve böylesi uç çevresel şartlar altında çoğalmaya devam edebildiği mekanizmalar bu konuyla ilgili çok az araştırma yapıldığı için büyük oranda bilinmemektedir.

Ekoloji

Oral streptokok ların 25 türü ağız boşluğunda yaşamaktadır. Her tür, farklı ağız bölgesinde koloni kurmak, rekabet içinde olduğu bakterilerle değişen koşullarda mücadele edebilmek ve dış saldırılar karşısında hayatta kalmak için farklı özgün özellikler geliştirmiştir. Mikrobik biotadaki dengesizlikler ağız hastalıklarına neden olabilir.Özel şartlar altında, komensal streptokoklar hastalık yapan ve konakçıya zarar veren fırsatçı patojenlere dönüşebilir. Ağızdaki streptokoklar arasında hem zararsız hem de zararlı bakteriler vardır. Streptococcus mutans diş çürüğüne eşlik eden en önemli bakteridir. Bu karmaşık bakterinin taksonomisi henüz deneme aşamasındadır.[7] 1970 yılında yapılan bir çalışmada ağız boşluğundaki toplam streptokokların % 39'unu oluşturan s.mutans'ın çoğunlukla dişteki çürük alanlarında ve çatlaklarda olduğu bulgulandı. Daha az sayıda S.mutans'ın ise yanak yüzeyinde (% 2-9)olduğu gösterildi.[8]

Diş çürüğündeki rolü

Diş yüzeyinin ilk yerleşimcileri en yüksek oranda Neisseria spp. ve S. mutans'ı da içeren Streptokoklardır. Bu öncü türlerin sayısının artması ve metabolizmaları, diş bakteri plağını oluşturacak daha etkili organizmaların onlardan sonra buraya yerleşmesine neden olacak şekilde ortamın şartlarını (Ör:pH, birlikte kümelenme,substrat varlığı vb.) değiştirmektedir.[9] S. mutans, S. sobrinus ile sukroz'u Glukansükraz enzimi ile[10] laktik aside dönüştürerek diş çürüğünde büyük bir rol oynar.[3] Bu süreç ile ağız içinde oluşan bu asidik ortam, çürük için elverişli olan yüksek düzeyde mineralize olmuş diş minesinin meydana gelmesinin nedenidir.

Kaynakça

  1. ^ a b Clarke, JK (1924). "On the bacterial factor in the etiology of dental caries". Brit J Exp Pathol. Cilt 5. ss. 141-7. 
  2. ^ Ryan KJ, Ray CG (editors) (2004). Sherris Medical Microbiology (4.4 yayıncı = McGraw Hill bas.). ISBN 0-8385-8529-9. 
  3. ^ a b Loesche WJ (1996). Microbiology of Dental Decay and Periodontal Disease. In: Baron's Medical Microbiology (Baron S et al, eds.). 4th. Univ of Texas Medical Branch. ISBN 0-9631172-1-1. 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011. 
  6. ^ Biswas, S., & Biswas, I. (2011). “Role of VltAB, an ABC Transporter Complex, in Viologen Tolerance in Streptococcus mutans.” Antimicrobial Agents and Chemotherapy, 55, 1460-1469.
  7. ^ Nicolas, W., Lavoie, M. (2010). “Streptococcus mutans et les streptocoques buccaux dans la plaque dentaire and oral streptococci in dental plaque.” Canadian Journal of Microbiology, 57, 1-20.
  8. ^ Ikeda, T., Sandham, H. (1971). “Prevalence of Streptococcus Mutans on Various Tooth Surfaces in Negro Children.” Archives of the Oral Biology, 16, 1237.
  9. ^ Vinogradov AM, Winston M, Rupp CJ, Stoodley P (2004). "Rheology of biofilms formed from the dental plaque pathogen Streptococcus mutans". Biofilms. Cilt 1. ss. 49-56. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Zatürre, pnömoni ya da batar, akciğerde görülen yangılardır. Klasik pnömonilerde, akciğerlerin hava geçitlerindeki son bölüm ve hava kesecikleri (alveoller) etkilenir. İnterstisiyel pnömonilerde, hava kesecikleri (alveoller) arasındaki bölmeler yoğunlukla etkilenen alanlardır. Akciğerler günde 10.000 litre havayı süzer. Kan dolaşımına oksijen taşıyan solunum havasıyla birlikte çok sayıda katı ve sıvı partikül ile zararlı gazlar da akciğerlere ulaşır. Solunum havası içindeki zararlı etkilere verilen tepkilerin büyük bölümü canlı etkenlerden kökenli infeksiyon hastalıklarıdır. Toksik gazların ve sıvıların büyük bölümü “kimyasal pnömoniler” olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Bakteri</span> mikroorganizma üst âlemi

Bakteri (İngilizce telaffuz: [bækˈtɪəriə] ( dinle); tekil isim: bacterium), tek hücreli mikroorganizma grubudur. Tipik olarak birkaç mikrometre uzunluğunda olan bakterilerin çeşitli şekilleri vardır, kimi küresel, kimi spiral şekilli, kimi çubuksu, kimi virgül şeklinde olabilir. Yeryüzündeki her ortamda bakteriler mevcuttur. Toprakta, deniz suyunda, okyanusun derinliklerinde, yer kabuğunda, deride, hayvanların bağırsaklarında, asitli sıcak su kaynaklarında, radyoaktif atıklarda büyüyebilen tipleri vardır. Tipik olarak bir gram toprakta bulunan bakteri hücrelerinin sayısı 40 milyon, bir mililitre tatlı suda ise bir milyondur; toplu olarak dünyada beş nonilyon (5×1030) bakteri bulunmaktadır, bunlar dünyadaki biyokütlenin çoğunu oluşturur. Bakteriler gıdaların geri dönüşümü için hayati bir öneme sahiptirler ve gıda döngülerindeki çoğu önemli adım, atmosferden azot fiksasyonu gibi, bakterilere bağlıdır. Ancak bu bakterilerin çoğu henüz tanımlanmamıştır ve bakteri şubelerinin sadece yaklaşık yarısı laboratuvarda kültürlenebilen türlere sahiptir. Bakterilerin araştırıldığı bilim bakteriyolojidir, bu, mikrobiyolojinin bir dalıdır.

<i>Bacillus</i>

Bacillus, çubuk ya da çomak şekilli, gram pozitif ve sporlu bir bakteri cinsidir. Bacillaceae familyasına dahildir. Sporları ısıya dayanıklıdır. Havada suda tozlarda dışkıda ve genellikle toprakta bulunur. Bacillus türleri zorunlu aerob veya fakültatif anaerob'durlar. Kültürde gelişen türleri oksijen varlığında katalaz pozitiftirler.

<i>Neisseria</i> Bakteri cinsi

Neisseria, Proteobacteria şubesine dahil, gram negatif, aerob, diplokok bir bakteri cinsidir. Mikroskopla incelendiğinde kahve tanesine benzer bir yapıda olduğu gözlemlenmektedir.

<i>Acetobacter</i>

Acetobacter, Acetobacteraceae familyasından, asetik asit bakterilerini içeren bir bakteri cinsidir. Genç hücreleri gram negatif, yaşlı hücreleri gram değişken özellikte, spor oluşturmayan, oksijenli solunum yapan, katalaz pozitif, çubuk şeklinde bakterilerdir. Hareketli ve hareketsiz türleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Streptokok</span>

Streptokok (Streptococcus). Streptococcaceae ailesinde yer alan gram-pozitif, yuvarlak şekilli, fakültatif anaerop, katalaz negatif, sporsuz ve hareketsiz bakterilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Fagositoz</span>

Fagositoz, bir fagositin solid partikülleri yakalayıp yutması ve sitoplazmasında oluşturduğu fagosom adı verilen boşluğa hapsederek eritme (sindirme) çabasıdır. Fagosite ettikleri başlıca solid partiküller canlı etkenler (mikroplar), ölü hücre ve doku artıkları, suda erimeyen mineraller ve metal tuzları, yabancı cisimler vb. oluşumlardır. Fagositler ve fagositoz olgusu ilk kez 1882 yılında İlya İlyiç Meçnikov tarafında bulundu. Bu buluşu ona Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü kazandırdı.

<span class="mw-page-title-main">İnsan dişi</span> besinleri parçalamak için kullanılan insanların ağzındaki kalsifiye beyazımsı yapı

İnsan dişi, besinleri yutmaya ve sindirmeye hazırlık aşamasında keserek ve ezerek besinlerin mekanik olarak yıkımında görev yapar. İnsanlarda, her birinin belirli bir işlevinin olduğu kesici diş, köpek dişi, küçük azı dişi ve azı dişi olmak üzere dört tip diş vardır. Kesici dişler besini keser, köpek dişleri besini koparır ve küçük azı ve azı dişleri besini ezer. Dişlerin kökleri maksilla ya da mandibula içerisine yerleşmiş ve diş eti ile kaplanmıştır. Dişler yoğunluğu ve sertliği farklı çeşitli dokulardan yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çürük</span>

Diş çürüğü, bakterilerin ürettikleri asitle dişin sert yapısını oluşturan diş minesi, dentin ve sement tabakalarına hasar verdiği bir hastalıktır. Bu dokularda bakterilerin çalışması sonucu zamanla dişlerde kaviteler meydana gelmektedir. İki grup bakterinin bunların meydana gelmesinden sorumlu olduğu düşünülmektedir: Streptococcus mutans ve Lactobacillus.

<span class="mw-page-title-main">Endokardit</span> Tıbbi durum

Endokardit , kalbin iç zarının (endokard) enfeksiyon hastalığıdır. Kalp kapaklarında ve endokard yüzeyinde mikrop kolonileri içeren gevrek ve dağılgan fibrin kümeleri (vejetasyonlar) oluşur. Mikroplar, endokarda genellikle bakteriyemi ya da sepsis sırasında ulaşırlar. Sosyoekonomik sorunları olan toplumlarda görece sıktır.

<span class="mw-page-title-main">Lactobacillales</span>

Lactobacillales, laktik asit bakterilerini kapsayan gram-pozitif bir bakteri takımıdır.

<i>Staphylococcus aureus</i> Bakteri türü

Staphylococcus aureus, Staphylococcaceae familyasından bakteri türüdür. Gram pozitiflerdendir. Yaklaşık 20 türü bulunur. Nozokomiyal etkenidir. İnsan cilt florasında kommensal olarak da bulunur. Staphylococcus aureus' un oksasilin'e dirençli olup olmaması onun tanımlanmasında etkilidir. Örneğin bu antibiyotiğe hassas olan bir S. aureus, MSSA adını alırken, buna dirençli olan suş, MRSA adını alır. Koyun kanlı agarda altın sarısı koloniler üretir. Bu yüzden tür adı, altın anlamına gelen Latince aureus'dan türetilmiştir. Bu bakterinin katalaz testi olumludur. Clumping factor ve tüp koagülaz testi pozitif sonuç verir. Çeşitli yüzeylerde glikokaliks denen oluşumlar üretir. Bakterinin bunu yayılma ve bulaşma için kullandığı düşünülmektedir. Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde, asıl enfeksiyon etkeniyle beraber görülmesi, iyileşmeyi geciktirir. Stafilokoklar içerisinde sadece Stafilokok Aureus koagülaz pozitif sonuç verir. Streptokok türünden ayırt etmek için katalaz testi uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Dil temizleyici</span>

Dil temizleyici, dil kazıyıcı veya dil fırçası, bir ağız hijyeni aparatı olup, gıda artıkları, mantar ve dil yüzeyindeki ölü hücreleri ve oluşmuş bakterileri temizlemek için tasarlanmıştır. Dil üzerindeki bakteri plağını sıyırmak için dilin yapısına özel geliştirilen aparatlardır.

<span class="mw-page-title-main">Asit haslığı</span>

Asit haslığı bakterilerin, laboratuvar boyama prosedürleri boyunca, özellikle asitler tarafından gerçekleştirilen renksizleştirmeye karşı dirençlerini ifade eden fiziksel özellik. Numunenin bir parçası boyandığında, bahsi geçen organizmalar, çoğu boyama protokolünde yaygın olan, asit veya etanol temelli renksizleştirme prosedürlerine karşı direnç gösterebilirler ve bundan dolayı asit has ismini alırlar.

<span class="mw-page-title-main">Gram negatif bakteri stomatitleri</span>

Gram(-) bakteri stomatitleri, dişeti cebindeki bakteri florasındaki Gram(+) bakterilerin yerini Gram negatif anaerop canlıların alması ve gingival doku (dişeti) infeksiyonlarına yol açmasının sonucudur. Ağız boşluğunda daha çok periodonsiyumu etkileyen Gram(-) anaerop canlı etkenler ve bunların neden olduğu enfeksiyonlar Periodontoloji'de ayrıntılı olarak irdelenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Clostridium perfringens</span>

Clostridium perfringens, Clostridium cinsine ait Gram pozitif, çubuk şeklinde, anaerobik, spor oluşturan patojenik bir bakteridir. C. perfringens doğada yaygındır ve çürüyen bitki örtüsünde, deniz tortusunda, insanların ve diğer omurgalıların bağırsaklarında, böceklerde ve toprakta normal olarak bulunabilir. Thioglycolate besiyerinde 6,3 dakika bir bölünerek, herhangi bir organizma için bildirilen en kısa jenerasyon süresine sahip bakteri türüdür.

<i>Enterococcus</i>

Enterococcus gram pozitif, kok şeklinde, çok fazla tür içeren bir bakteri cinsidir. Firmicutes şubesinde, Lactobacillales takımında yer alır. Enterokoklar veya eski isimleriyle Fekal Streptokoklar olarak da bilinirler. Genellikle diplokok veya kısa zincirler halinde bulurlar. Sadece fiziksel özellikleri kullanılarak streptokoklardan ayırt edilmeleri zordur. İki türünün, E.faecalis ve E.faecium, insan bağırsaklarında kommensal olarak yaşadığı ve fırsatçı enfeksiyonlara neden olabildikleri bilinmektedir. Ayrıca E. casseliflavus, E. gallinarum ve E. raffinosus gibi diğer türleri de nadiren enfeksiyonlara sebep olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Pnömolizin</span>

Pnömolizin, gram pozitif bir bakteri olan Streptococcus pneumoniae'nin bir virülans faktörüdür.

Kan dolaşımı enfeksiyonları, enfeksiyonlar bakteriyelolduğunda bakteriyemileri ve enfeksiyonlar mantar olduğunda fungemileri içeren septisemi, kan'da oluşan enfeksiyonlardır. Kan normalde steril bir ortamdır bu nedenle kandaki mikrop'ların bulunması daima anormal bir durumdur. Kan dolaşımı enfeksiyonu, konakçının bakterilere verdiği tepki olan sepsis'ten farklıdır.

Hücre zarfı, bir bakterinin iç hücre zarını ve hücre duvarını içerir. Gram-negatif bakterilerde bir dış zar da bulunur. Bu zarf, hücre duvarının bulunmadığı Mollicute'lerde mevcut değildir.