İçeriğe atla

Stomiiformes

Stomiiformes
Astronesthes similus (Phosichthyoidei: Stomiidae)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Teleostei
Üst takım:Stenopterygii
Takım:Stomiiformes
Regan, 1909
Tip tür
Stomias boa boa
(A. Risso, 1810)
Alttakımlar
Stomioidei
Phosichthyoidei
Sinonimler
Gonostomatiformes

Stomiiformes, çok çeşitli morfolojiye sahip derin deniz ışın yüzgeçli balıklarının bir takımıdır. Örneğin, ejder balıklarını, fener balıklarını (Gonostomatidae ve Phosichthyidae), gevşek çeneleri, deniz balta balıklarını ve engerek balıklarını içerir. Takım, 50'den fazla cins ve en az 410 tür içeren 4 familyadan (bazı yazarlara göre 5) oluşur. Derin deniz balıkları takımın türleri için birkaç ortak isim vardır ancak bir bütün olarak Stomiiformes genellikle ejderha balıkları ve benzerleri veya basitçe stomiiformlar olarak adlandırılır.[1]

Bilimsel adı, Stomias'tan (cins türü) + standart balık takımeki "-formes"ten " Ağız -şekilli" anlamına gelir. Antik Yunanca stóma (στόμᾶ, "ağız") + Latince forma ("dış biçim") kelimelerinden türemiştir. Terim bu balıkların devasa ağız açıklığına atıfta bulunur.[2]

Sloane's Viperfish'in başı, Chauliodus sloani

Cins zaman çizelgesi

QuaternaryNeogenePaleogeneCretaceousHolocenePleistocenePlioceneMioceneOligoceneEocenePaleoceneLate CretaceousEarly CretaceousPhotichthysIchthyococcusGonostomaCyclothoneChauliodusSaheliniaOhuusMaurolicusPolymetmeglareosusArgyripnusSternoptyxPolyipnusScopeloidesPraewoodsiaDanaphosVinciguerriaAstronesthesPolyipnoidesArgyropelecusValenciennellusPolymetmeIdrissaParavinciguerriaQuaternaryNeogenePaleogeneCretaceousHolocenePleistocenePlioceneMioceneOligoceneEocenePaleoceneLate CretaceousEarly Cretaceous

Dipnotlar

  1. ^ Nelson (2006): pp.207-208
  2. ^ Woodhouse (1910), Glare (1968-1982), FishBase (2005)

Kaynakça

  • Diogo, Rui (2008): On the cephalic and pectoral girdle muscles of the deep sea fish Alepocephalus rostratus, with comments on the functional morphology and phylogenetic relationships of the Alepocephaloidei (Teleostei). Anim. Biol. 58(1): 23-29. DOI:10.1163/157075608X303636
  • FishBase (2005): Order Stomiiformes 26 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Version of 2005-FEB-15. Retrieved 2009-SEP-28.
  • Greven (2009). "On the structure of teeth in the viperfishChauliodus sloani Bloch & Schneider, 1801 (Stomiidae)". Bulletin of Fish Biology. 1 (1/2): 87-98. 
  • Glare, P.G.W. (ed.) (1968-1982): Oxford Latin Dictionary (1st ed.). Oxford University Press, Oxford. 0-19-864224-5
  • Haddock (2010). "Bioluminescence in the Sea". Annual Review of Marine Science. 2: 443-493. doi:10.1146/annurev-marine-120308-081028. PMID 21141672. 
  • Nelson, Joseph S. (2006): Fishes of the World (4th ed.). John Wiley & Sons, Inc. 0-471-25031-7
  • Sepkoski, Jack (2002). "A compendium of fossil marine animal genera". Bulletins of American Paleontology. 364: 560. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2011. 
  • Woodhouse, S.C. (1910): English-Greek Dictionary - A Vocabulary of the Attic Language. George Routledge & Sons Ltd., Broadway House, Ludgate Hill, E.C. Searchable JPEG fulltext 3 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Velasco-Hogan ve diğerleri. (2019). "On the Nature of the Transparent Teeth of the Deep-Sea Dragonfish, Aristostomias scintillans". Matter. 11: 235-249. doi:10.1016/j.matt.2019.05.010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uskumru</span> bir deniz balığı

Uskumru bir deniz balığı. Aynı zamanda Uskumrugiller familyasına adını vermiş olan, bu familyanın örnek balığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Adriyatik Denizi</span> deniz

Adriyatik Denizi, Akdeniz'in bir parçası olan ve İtalya Yarımadası ile Balkan Yarımadası arasında kalan uzun bir körfezdir. Adriyatik, Akdeniz'in en kuzeydeki koludur ve Otranto Boğazı'ndan kuzeybatıya ve Po Ovası'na kadar uzanır. İtalya, Arnavutluk, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Slovenya ve Karadağ'ın denize kıyısı bulunmaktadır. Adriyatik, çoğu doğu kıyısının Hırvat kesiminde yer alan 1.300'den fazla adaya sahiptir. Kuzeyi en sığ, güneyi en derin olmak üzere üç havzaya ayrılmıştır ve maksimum 1.233 metre (4.045 ft) derinliğindedir. Bir su altı sırtı olan Otranto Sill, Adriyatik ve İyonya Denizleri arasındaki sınırda yer almaktadır. Hakim akıntılar Otranto Boğazı'ndan saat yönünün tersine doğu kıyısı boyunca ve batı kıyısı (İtalya) boyunca tekrar boğaza akar. Adriyatik'teki gelgit hareketleri azdır, ancak zaman zaman daha büyük genliklerin meydana geldiği bilinmektedir. Adriyatik'in tuzluluk oranı Akdeniz'dekinden daha düşüktür çünkü Adriyatik, Akdeniz'e akan tatlı suyun üçte birini bir seyreltme havzası görevi görerek toplar. Yüzey suyu sıcaklıkları genellikle yazın 30 °C (86 °F) ile kışın 12 °C (54 °F) arasında değişir ve Adriyatik Havzası'nın iklimini önemli ölçüde yumuşatır.

<span class="mw-page-title-main">Levreksiler</span>

Levreksiler (Perciformes), bütün balık türlerinin %40'ını içeren büyük bir balık takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Somon Balığı</span>

Sombalığı, som balığı ya da somon olarak adlandırılan balıkların hepsi Salmoniformes sınıfının Salmonidae familyasına ait olsalar da aslında bu familyanın farklı cinslerindenlerdir: Salmo, Salmothymus, Stenodus ve Oncorhynchus.

<span class="mw-page-title-main">Orectolobiformes</span>

Orectolobiformes, kıkırdaklı balıklar sınıfına ait bir köpek balığı takımı. Kardeş takımı olan Carchaniformes'den 170 milyon yıl evvel ayrılmıştır ve yedi familyaya ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Denizyıldızı</span> Omurgasız ve derisi dikenli deniz canlısı

Denizyıldızı, hayvanlar âleminin derisi dikenliler şubesine bağlı Asteroidea sınıfından olan deniz omurgasızlarına verilen ortak addır. Dünya üzerinde, tropikal bölgelerden soğuk kutup denizi sularına kadar deniz tabanında 1.500 kadar denizyıldızı türü bulunur. Deniz kıyısından 6.000 m derinliğe kadar olan bölgede yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Fenersiler</span> Işınsal yüzgeçliler sınıfından balıkların bir takımı

Fenersiler (Lophiiformes) ışınsal yüzgeçliler sınıfından balıkların bir takımıdır. Kemikli balıklardan olup karakteristik özellikleri, büyük kafaları ve geniş göğüs yüzgeçleridir. Acı ve tatlı sularda yaşayan Antennarius biocellatus gibi bir istisna dışında, deniz sularında, çoğunlukla da derin denizlerde yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Osmeriformes</span>

Çamukasılar, ışınsal yüzgeçlilere ait bir kemikli balık takımıdır. Hem acı hem tatlı sularda yaşarlar, bazı türleri zaman zaman denizlerde de yaşar. Bazı türleri tropik bölgelerde bulunur. Takımın adı Osmerus Antik Yunanca osmé sözcüğünden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz kirliliği</span>

Deniz kirliliği, kimyasal, endüstiyel, tarımsal ve evsel atıkların denizlere dökülmesi veya karışması ile yeryüzündeki su birikintilerinde oluşan çevre kirliliği türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kirpi balığı</span>

Kirpi balığı, vücudunda 1,5 cm'lik dikenler bulunan, İndo-Pasifik kökenli bir balıktır. Günümüzde Akdeniz'e ve hatta Manş Denizi'ne kadar yayılmıştır. Kıyılara yakın bölgelerde yaşar. En bilinen özelliği tehlike anında içine su veya hava çekerek şişirmesidir. Böylece ısırılması zor olur. Çok esnek bir iskelete sahiptir. Dikenler, iskeletin bir parçası olup balık şiştiğinde dikenli kemikler arası mesafe açılır. Kirpi balığı, çok zehirli bir madde olan Tetrodotoksin bulundurur. Dolayısıyla pek fazla doğal düşmanı yoktur. Balon balığıyla yakın akrabadır ve aralarındaki en büyük fark dikenleridir. Çoğunlukla saşimi olarak tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Carcharhiniformes</span>

Carcharhiniformes, içerdiği 270 tür ile en büyük köpekbalığı takımıdır. Kaplan köpekbalığı, leopar köpekbalığı gibi türleri içerirler.

Cobitis splendens, sazansılar takımından bir tatlı su balığıdır. Türkiye'ye endemik olan tür, Karadeniz'e dökülen küçük akarsularda yaşamaktadır. İyidere ve Düzce'deki Çayağzı Deresi bu akarsulardan bazılarıdır. Tür, 1998 yılında Erkakan, Atalay-Ekmekci ve Nalbant tarafından tanımlanmıştır. Erkekler 6.5 cm uzunluğa erişebilir. Şimdiye kadar tespit edilen en büyük örnek 10 cm uzunluğunda ve 6 gram ağırlığındaydı.

<span class="mw-page-title-main">Rhinopristiformes</span> kıkırdaklı balık takımı

Rhinopristiformes, testere balıklarını, keman vatozlarını ve ilişkili grupları içeren kıkırdaklı balıklar takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cobitidae</span> sazansı familyası

Cobitidae, Eski Dünya tatlı su balıklarının bir familyasıdır. Avrasya'da ve Fas'ta bulunurlar ve nehir ekosistemlerinde yaşarlar. Bugün, çoğu "çoprabalığı" diğer familyalara yerleştirilmiştir. Familya, yaklaşık 260 tanımlanmış tür içerir. Yeni türler düzenli olarak tanımlanmaya devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan balığı</span>

Hindistan balığı,, adlarıyla bilinen Hint Okyanusu ve Kızıldeniz kökenli balık türü. Çoğunluğu kırmızı rekte olan bu balık türü Türkiye kıyılarına göç ettiği Kızıldeniz üzerinden gelerek Akdeniz ve Ege Denizi kıyılarını kendisine mesken etmiştir.

<i>Terebellida</i> annelid takımı

Terebellida Canalipalpata infrasınıfına bağlı bir annelid takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Syngnathiformes</span>

Syngnathiformes trompet balıklarını ve denizatlarını içeren ışın yüzgeçli balıkların bir takımıdır.

Lampriformes ışın yüzgeçli bir balık takımıdır. Üyeler toplu olarak lampridler veya lampriformlar olarak adlandırılır ve Lophotidae, Kürek balığı, opahlar ve Trachipteridae gibi açık okyanus ve kısmen derin deniz gerçek kemikli balıklarını birleştirir. Bu takımın eşanlamlısı Allotriognathi'dir. Sık görülen ancak görünüşe göre yanlış olan bir yazım çeşidi ise Lampridiformes'dir. Genellikle küçük ama oldukça farklı olan yedi aile içerirler ve toplamda yaklaşık 20 türle birlikte 12 lampriform cinsi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Zeiformes</span>

Zeiformes küçük bir ışın yüzgeçli balık takımıdır. Çoğu derin deniz türleri olmak üzere yedi familyada yaklaşık 33 türden oluşur.

<i>Diplodus vulgaris</i>

Diplodus vulgaris, yaygın adlarıyla karagöz veya iki şeritli çipura; çipura ve levrek içeren Sparidae familyasına ait ışın yüzgeçli bir deniz balığı türüdür. Bu tür kuzeydoğu Atlantik Okyanusu ve Akdeniz'de bulunur. Balıkçılık açısından önemli bir tür olup, su ürünleri yetiştiriciliğinde de yetiştirilmektedir.