İçeriğe atla

Stefan Olszowski

Stefan Michał Olszowski (28 Ağustos 1931 - 19 Aralık 2023), Polonya Birleşik İşçi Partisi üyesi olan Polonyalı bir politikacıdır. İki dönem Polonya Halk Cumhuriyeti dışişleri bakanı olarak görev yaptı.

Biyografi

Olszowski 28 Ağustos 1931'de Torun'da doğdu.[1] Aralık 1970'ten 12 Kasım 1985'te istifasına kadar Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin Politbüro üyesiydi.[2][3] 1960'ların sonunda ve 1970'lerin başında partinin propaganda şefi olarak görev yaptı.[4][5]

22 Aralık 1971'de Stefan Jędrychowski'nin yerine dışişleri bakanı olarak atandı.[6] Emil Wojtaszek'in görevde yerini aldığı 2 Aralık 1976'ya kadar görevdeydi.[6] 1980 yılında Doğu Almanya'ya büyükelçi olarak atandı ve sadece altı ay elinde tuttuğu bu görev için politbürodan ayrıldı.[3] Daha sonra politbüroda görevine devam etti.[3] Ağustos 1980'den Temmuz 1982'ye kadar partinin ideoloji ve medyadan sorumlu merkez komite sekreteri olarak görev yaptı.[7][8] Daha sonra Temmuz 1982'de Józef Czyrek'in yerine ikinci olarak dışişleri bakanı olarak atandı.[8] Dışişleri bakanı olarak atanmadan önce parti başkanlığına aday oldu, ancak seçilemedi.[9] Dışişleri bakanı olarak görev süresi 12 Kasım 1985'te sona erdi.[10] Ayrıca, kısmen ilk eşinden boşandıktan sonra evlendiği Polonyalı bir gazeteciyle olan ilişkisi nedeniyle 1985'te parti liderliğinden de ihraç edildi.[11] Daha sonra o ve kız arkadaşı 1986 yılında New York'a yerleşti.[12][13]

Görüşleri ve faaaliyetleri

Olszowski, partide Edward Gierek'in yönetimi altında çalışan bir reformistti.[14] Ancak daha sonra, görevdeyken sert bir politikacı ve Sovyetler Birliği'nin destekçisi oldu.[12] Mart 1968'de Polonya'da başlayan Yahudi aleyhtarı kampanyanın önde gelen bir yöneticisiydi.[4] Kasım 1973'te, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana bir Polonya hükûmet bakanının Vatikan'a yaptığı ilk resmi ziyaret olan bir Roma ziyareti gerçekleştirdi.[15][16] Ancak, Papa'nın 16-23 Haziran 1983 tarihleri arasında Polonya'ya yaptığı ziyaret sırasında, kendisi ve Başbakan Mieczyslaw Rakowski, Papa'nın bazı açıklamalarına doğrudan saldırdı.[17]

Olszowski, diğer aşırılık yanlılarıyla birlikte Dayanışma hareketiyle silahlı bir çatışma için çabaladı.[18] Hareketin daha ilk aşamada etkisizleştirilmesinde etkili oldu.[12]

Kişisel hayatı

Olszowski iki kez evlendi. Boşanmasının ardından genç bir Polonyalı gazeteci kadınla evlendi.[13]

Kaynakça

  1. ^ Current world leaders: Almanac. 1972. s. 20. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Poland's Foreign Minister Loses Power Struggle, Quits Politburo". Orlando Sentinel. 12 Kasım 1985. 25 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  3. ^ a b c "Poland's foreign minister off politburo". Toledo Blade. Varşova. AP. 12 Kasım 1985. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  4. ^ a b Feliks Tych (2011). "A Historical Miracle: Jewish Life in Poland afterCommunism" (PDF). Deep Roots, New Branches: 31. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  5. ^ "Red Poles put blame for economic failure". Star News. Varşova. UPI. 7 Şubat 1971. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013. 
  6. ^ a b "Polish Ministries". Rulers. 5 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  7. ^ Karl Molin (30 Haziran 2011). "The CPSU Politburo and the Polish crisis 1980—1981". Baltic Worlds. 16 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  8. ^ a b Anna Snutt (22 Temmuz 1982). "Veteran Polish politician is named foreign minister". The CS Monitor. Varşova. 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  9. ^ "New leadership team shifts focus to economy" (PDF). CIA. 10 Aralık 1985. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  10. ^ Gillette (13 Kasım 1985). "Poland Completes Leadership Reshuffle". Los Angeles Times. Varşova. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  11. ^ "Don't Mess with Cupid: A Remembrance". Blog of the Hoover Institution Library and Archives. 7 Eylül 2010. 4 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  12. ^ a b c Martin (20 Mayıs 1988). "Love Moves Ex-Polish Leader From Warsaw to Rego Park". New York Times. 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  13. ^ a b "More of Polish Foreign Minister's Papers Received by Hoover Archives". Hoover Institution. 3 Aralık 2015. 13 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2016. 
  14. ^ Democracy in a Communist Party: Poland's Experience since 1980. New York: Columbia University Press. 1987. ISBN 023106540X. 
  15. ^ George Schopflin. "Poland: Troubled Relations Between Church and State" (PDF). Biblical Studies. 20 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  16. ^ "Warsaw minister calls on the Pope". The Calgary Herald. Rome. 13 Kasım 1973. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013. 
  17. ^ J. B. de Weydenthal (1984). "The Pope's Pilgrimage to Poland" (PDF). Religion in Communist Lands. 12 (1). 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  18. ^ "The Road to Martial Law: Polish Communist Authorities vs. Solidarity" (PDF). Polish Institute of National Remembrance. 4 Ekim 2011. 20 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonya</span> Orta Avrupada bir ülke

Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Polonyalılar</span> Polonya halkından veya bu halkın soyundan olan kimse

Polonyalılar veya Lehler, ortak bir tarihi, kültürü paylaşan, Lehçe dilini konuşan ve Polonya'da doğmuş veya sonradan vatandaşı olup, kültüre adapte olmuş kişilerin bulunduğu topluluk. Polonyalıların Polonya'daki nüfusu, 37.394.000 olarak tahmin edilmektedir. Bunların yalnızca 36.522.000 kadarı Lehçe konuşandır. Avrupa, Amerika ve Avustralasya'da geniş bir Polonyalı diasporası bulunmaktadır. Günümüzde Polonyalıların en yoğun olduğu Polonya kentleri Varşova ve Silezya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Wojciech Witold Jaruzelski</span> Lehistanın ilk cumhurbaşkanı

Wojciech Witold Jaruzelski, 1981-1989 arasında devlet başkanı, 1989-1990'da cumhurbaşkanı olan Polonyalı komünist asker, devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Hanna Suchocka</span> Polonya başbakanı (hd. 1992-1993)

Hanna Stanisława Suchocka Polonyalı bir siyasi figür, avukat, Poznań'daki Adam Mickiewicz Üniversitesi'nde profesör ve Venedik Komisyonu eski Başkan Yardımcısı olan Anayasal Hukuk Bölümü Başkanıdır. Venedik Komisyonu Onursal Başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Edward Osóbka-Morawski</span> Polonyalı siyasetçi (1909-1997)

Edward Bolesław Osóbka-Morawski, II. Dünya Savaşı'ndan önce Polonya Sosyalist Partisi (PPS) 'de Polonyalı bir aktivist ve politikacıydı. Polonya'yı Sovyetlerin devralmasının ardından Komünist egemen geçici hükûmet başkanı olan Polonya Ulusal Kurtuluş Komitesi Lublin'de Stalin'in onayı ile kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Czesław Kiszczak</span> Polonyalı general ve siyasetçi (1925-2015)

Czesław Jan Kiszczak Polonya'nın generali, komünist dönemi içişleri bakanı (1981-1990) ve başbakan (1989) idi.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Polonya ilişkileri</span> Polonya Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki diplomatik ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-Polonya ilişkileri ya da alternatif adıyla Leh-Amerikan ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Polonya arasındaki diplomatik, sosyal, ekonomik ve kültürel ikili ilişkilere verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Kenya-Polonya ilişkileri</span>

Kenya-Polonya ilişkileri, Kenya ile Polonya arasındaki diplomatik ilişkileri ifade eder. Her iki ülke de Birleşmiş Milletler ve Dünya Ticaret Örgütü üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Zbigniew Rau</span>

Zbigniew Rau Polonyalı bir politikacı, hukukçu ve diplomat ve 26 Ağustos 2020'den beri Polonya dışişleri bakanıdır. Daha önce 8 Aralık 2015 - 11 Kasım 2019 tarihleri arasında Łódź Voyvodalığı'nın voyvodası ve valisi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ludwik Dorn</span>

Ludwik Stanisław Dorn, Polonyalı sosyolog ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Polonya'da Holokost</span>

Polonya'da Holokost, Nazi Almanyasının Avrupa çapında çoğunlukla 101.Yedek Ordnungspolizei Taburu eliyle işlediği Holokost'un o dönem Alman işgâlinde bulunan Polonya'daki tezahürlerini kapsar. Bu soykırım kapsamında üç milyon Polonya Yahudisi, yani Holokost'ta katledilmiş tüm Yahudilerin yarısı, öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Stefan Jędrychowski</span> Polonyalı yazar, gazeteci ve siyasetçi (1910-1996)

Stefan Jędrychowski, Polonya'da başbakan yardımcısı, dışişleri bakanı ve maliye bakanı olarak görev yapan Polonyalı bir komünist politikacı, ekonomist ve gazeteciydi.

<span class="mw-page-title-main">Mieczysław Jagielski</span> Polonyalı ekonomist ve siyasetçi (1924-1997)

Mieczysław Zygmunt Jagielski, Polonyalı politikacı ve ekonomist. Polonya Halk Cumhuriyeti döneminde, İkinci Dünya Savaşı öncesi Polonya'nın eski doğu bölgelerinin önde gelen son politikacısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Adam Rapacki</span> Polonyalı siyasetçi (1909-1970)

Adam Rapacki, 1947'den 1968'e kadar önde gelen bir Polonyalı Komünist politikacı ve diplomattı. Siyasete sosyalist harekette başladı, ancak 1948'de yeni Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin (PZPR) Merkez Komitesine katıldı ve Politbüro'nun bir üyesi oldu. Politbüronun Kremlin ile çok yakın bağları vardı. En çok 1957'de Avrupa'da nükleerden arındırılmış bölgelerin oluşturulması önerisiyle tanındı; ancak öneri asla benimsenmedi. Batı Alman yayılmacılığına karşı uyarıda bulunurken Doğu Almanya ile iyi ilişkiler sürdürdü. Polonya kökenli Amerikalı tarihçi Piotr Wandycz, Rapacaki'nin iyi eğitimli, kozmopolit, pragmatik, liberal ve hırslı bir kişilik olduğunu ve onun Batı Avrupa'da solla işbirliği yapma inancıyla ve vatanseverlik duygusuyla dolu olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Polonya ilişkileri</span>

Kürdistan Bölgesi-Polonya ilişkileri, Kürdistan Bölgesi ile Polonya arasındaki ikili ilişkilerdir. Kürdistan Bölgesi Polonya'da 2004 yılından bu yana Varşova'da bir temsilcilik aracılığıyla temsil edilmektedir, Polonya'nın ise 2012'den beri Erbil'de bir başkonsolosluğu bulunmaktadır. 2005 yılında Polonya Başbakanı Marek Belka, Dışişleri Bakanı Adam Rotfeld, Ulusal Savunma Bakanı Jerzy Szmajdziński ve Kültür Bakanı Waldemar Dąbrowski, Erbil'de Kürt Devlet Başkanı Mesud Barzani ve Başbakan Neçirvan Barzani ile bir araya gelerek Kürdistan Bölgesi dahil Irak'ın yeniden inşasına desteklerini ifade ettiler.

<span class="mw-page-title-main">Marian Spychalski</span> Polonyalı mimar ve siyasetçi (1906-1980)

Marian " Marek " Spychalski savaş öncesi Polonya'da Polonyalı bir mimar ve daha sonra ordu komutanı ve komünist bir politikacıydı. Dünya Savaşı sırasında Polonya'da faaliyet gösteren Polonya yeraltı güçlerine katıldı ve Halk Muhafızları'nın, ardından Halk Ordusu'nun liderlerinden biriydi. PRL döneminde Devlet Konseyi Başkanlığı, Varşova belediye başkanlığı ve Savunma Bakanlığı gibi birkaç önemli siyasi görevde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Zyta Gilowska</span>

Zyta Janina Gilowska [ˈzɨta gʲiˈlɔfska] Polonyalı bir ekonomist, akademisyen ve politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Józef Czyrek</span> Polonyalı siyasetçi

Józef Czyrek, Polonyalı bir politikacıydı. 1980'den 1982'ye Polonya Halk Cumhuriyeti'nin dışişleri bakanı olarak görev yapmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Barbara Nowacka</span>

Barbara Anna Nowacka Polonyalı bir politikacı. Labor United'da ve daha sonra Your Movement'ta sol bir aktivist, Ekim 2015'te, 2015 Polonya parlamento seçimleri için Birleşik Sol koalisyonunun lideri oldu ve İşçi Birliği, Sizin Hareketiniz, Demokratik Sol İttifak, Yeşiller ve Polonya Sosyalist Partisi'ni bir araya getirdi. Nowacka, merhum Başbakan Yardımcısı ve Sosyal Politika Bakanı Izabela Jaruga-Nowacka'nın kızıdır. 2016'dan beri Polonya Girişimi'nin lideridir.