İçeriğe atla

Stefan Jędrychowski

Stefan Jędrychowski
Polonya Maliye Bakanı
Görev süresi
22 Aralık 1971 - 21 Kasım 1974
Yerine geldiğiJózef Trendota
Yerine gelenHenryk Kisiel
Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
12 Aralık 1951 - 24 Ekim 1956
Yerine geldiğiHilary Chełchowski
Yerine gelenTadeusz Gede
Kişisel bilgiler
Doğum 19 Mayıs 1910(1910-05-19)
Varşova, Polonya Kongresi, Rus İmparatorluğu
Ölüm 26 Mayıs 1996 (86 yaşında)
Varşova, Polonya
Milliyeti Polonyalılar
Mesleği Politikacı, ekonomist, gazeteci

Stefan Jędrychowski (19 Mayıs 1910 - 26 Mayıs 1996), Polonya'da başbakan yardımcısı, dışişleri bakanı ve maliye bakanı olarak görev yapan Polonyalı bir komünist politikacı, ekonomist ve gazeteciydi.

İlk yılları ve eğitimi

19 Mayıs 1910'da Varşova'da doğdu,[1][2] Jędrychowski, o zamanlar Polonya'nın Rusya bölgesinde bulunan Wilno'da mülkleri ve apartmanları olan orta sınıf Katolik bir aileden geliyordu.[3][4] Annesi Alman asıllıydı.[3]

Wilno'daki Stefan Batory Üniversitesi'nde hukuk ve sosyal bilimler okudu ve 1932'de mezun oldu.[3] Daha sonra aynı üniversiteden hukuk alanında yüksek lisans derecesi aldı.[4] Ayrıca ekonomi alanında doktora derecesi aldı.[4][5] Siyasi kariyerine lisans öğrencisiyken "Odrodzenie" (rönesans) adlı grupta radikal solcu bir Katolik olarak başladı.[6] Daha sonra, 1926'da Polonya hükûmetini devraldıktan sonra Józef Piłsudski tarafından kurulan "Legion Mlodych" (Gençlik Lejyonu) adlı bir gençlik örgütüne geçti.[3] Jędrychowski, grubun bölgesel komutanlığının bir üyesi oldu.[3]

Kariyer ve faaliyetler

Jędrychowski, kariyerine Stefan Batory Üniversitesi'nde ekonomi alanında yardımcı öğretim görevlisi olarak başladı.[4] 1936'da Komünist Parti'ye katıldı.[4] Eylül 1939'da Wilno'da gazeteci olarak çalışmaya başladı.[4][6] Daha sonra Sovyet yetkilileri tarafından yayınlanan yerel komünist günlük gazetenin editör yardımcılığına getirildi.[4] Sovyet vatandaşı ve Sovyet Komünist Partisi üyesi oldu.[4] Litvanya'nın Sovyetler Birliği'ne ilhakının ardından , Yüksek Sovyet'te vekil olarak görev yaptı.[4]

Daha sonra 22 Temmuz 1944'te kurulan Polonya Ulusal Kurtuluş Komitesi'nde (PKWN) faaliyetlerine devam etti.[7] Kısa bir süre sonra Moskova'da PKWN temsilcisi olarak hizmet vermeye başladı.[7] Aynı zamanda 1945'te Varşova hükûmetinin Fransa'daki delegesiydi.[5] Ayrıca, PKWN altında bilgi ve propaganda departmanına başkanlık etti.[8] 1945'ten 1947'ye kadar ulusal birlik hükûmetinde denizcilik ve dış ticaret bakanı olarak görev yaptı.[4] Ardından Polonya Birleşik İşçi Partisi'ne katıldı.[9] Ve partinin merkez komitesinin veya politbürosunun yedek üyesi oldu.[10]

12 Aralık 1951'den 24 Ekim 1956'ya kadar Rada Ministrów olarak da bilinen Polonya kabinesinde başkan yardımcısı veya başbakan yardımcısı olarak görev yaptı.[11][12] 1956'dan 1971'e kadar planlama ofisi Komisja Planowania'nın başkanı olarak çalıştı.[13][14] Ayrıca 21 Ekim 1956'da dokuz üyeden biri olarak parti merkez komitesinin tam üyeliğine terfi etti.[10][15] Komitede baş ekonomi danışmanı görevini üstlendi.[16] 22 Aralık 1968'den 22 Aralık 1971'e kadar dışişleri bakanı olarak görev yaptı.[11] Aralık 1971'de partinin merkez komitesindeki üyeliği sona erdi.[14][17] Daha sonra 22 Aralık 1971'de maliye bakanı oldu ve görevi 21 Kasım 1974'te sona erdi.[12][18]

Ölüm

Jędrychowski 26 Mayıs 1996'da Varşova'da öldü.[11][19]

Kaynakça

  1. ^ Radio Free Europe Research: East Europe. Situation report. Poland. Radio Free Europe. 1971. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej". katalog.bip.ipn.gov.pl. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c d e "The Communist Leadership in Eastern Europe". Blinken Open Society Archives. 14 Mayıs 1959. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  4. ^ a b c d e f g h i j Poland. New York: Frederick A. Praeger. 1957. 
  5. ^ a b "Solidarity Between Jews and Poles Stressed by Warsaw Govt. Envoy at Paris Meeting". JTA Archive. 18 Şubat 1945. 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  6. ^ a b "People in the Polish committee of liberation". Catholic Herald. 4 Ağustos 1944. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  7. ^ a b Jacek Tebinka. "Policy of The Soviet Union towards The Warsaw Uprising 1 August – 2 October 1944". London Branch of the Polish Home Army Ex-Servicemen Association. 24 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  8. ^ "Soviet Puppet Government in Poland". Polish Information Center 1939-1945. 22 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  9. ^ Anne Applebaum (22 Kasım 2012). "How the Communists Inexorably Changed Life". The New York Review of Books. 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  10. ^ a b Poland Since 1956. Ardent Media. 1 Ocak 1972. s. 9. GGKEY:05P4FRN9EUP. 
  11. ^ a b c "Polish Ministries". Rulers. 5 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  12. ^ a b "Overview of the Stefan Jędrychowski papers". Online Archive of California. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  13. ^ Poland White Eagle on a Red Field. Harvard University Press. 1953. 
  14. ^ a b "Jan Svoboda's Notes on the CPSU CC Presidium Meeting with Satellite Leaders, 24 October 1956" (PDF). The George Washington University. 3 Nisan 2003 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  15. ^ L. W. Gluchowski (Bahar 1995). "Poland, 1956" (PDF). Wilson Bulletin (5). 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  16. ^ Wlodzimierz Rozenbaum (1997). "The Anti-Zionist Campaign in Poland, June - December 1967". Intermarium. 1 (3). 20 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  17. ^ "Polish Communists Get Younger Men". The Sun. Varşova. Reuters. 14 Aralık 1971. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013. 
  18. ^ "Ministrowie finansów - Ministerstwo Finansów - Portal Gov.pl". 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "Jędrychowski Stefan | Blisko Polski". 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonya</span> Orta Avrupada bir ülke

Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Polonyalılar</span> Polonya halkından veya bu halkın soyundan olan kimse

Polonyalılar veya Lehler, ortak bir tarihi, kültürü paylaşan, Lehçe dilini konuşan ve Polonya'da doğmuş veya sonradan vatandaşı olup, kültüre adapte olmuş kişilerin bulunduğu topluluk. Polonyalıların Polonya'daki nüfusu, 37.394.000 olarak tahmin edilmektedir. Bunların yalnızca 36.522.000 kadarı Lehçe konuşandır. Avrupa, Amerika ve Avustralasya'da geniş bir Polonyalı diasporası bulunmaktadır. Günümüzde Polonyalıların en yoğun olduğu Polonya kentleri Varşova ve Silezya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Wojciech Witold Jaruzelski</span> Lehistanın ilk cumhurbaşkanı

Wojciech Witold Jaruzelski, 1981-1989 arasında devlet başkanı, 1989-1990'da cumhurbaşkanı olan Polonyalı komünist asker, devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Solidarność</span>

Solidarność veya Dayanışma 31 Ağustos 1980 tarihinde Polonya Halk Cumhuriyetindeki Gdańsk Tersanesi işçileri arasında kurulan sendika. İlk lideri Lech Wałęsa’dır.

<span class="mw-page-title-main">Edward Osóbka-Morawski</span> Polonyalı siyasetçi (1909-1997)

Edward Bolesław Osóbka-Morawski, II. Dünya Savaşı'ndan önce Polonya Sosyalist Partisi (PPS) 'de Polonyalı bir aktivist ve politikacıydı. Polonya'yı Sovyetlerin devralmasının ardından Komünist egemen geçici hükûmet başkanı olan Polonya Ulusal Kurtuluş Komitesi Lublin'de Stalin'in onayı ile kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet-Polonya Savaşı</span> Polonya ve SSCB arasında 20. yüzyılda yaşanmış savaş

Sovyet-Polonya Savaşı İkinci Polonya Cumhuriyeti, Ukrayna Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği arasında, Batı Ukrayna ve Belarus'un bazı bölümlerinin kontrolünü elde etmek için yapılmış bir savaştır. Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti aynı komünist liderlik altında birleşmiş olsa da, teoride bağımsızlardı. Pratikte, 1918 yılına kadar Sovyetler Birliği'ne bağlı kaldılar. Birlik, 1922 yılında yasallaştırıldı.

Nisan 1920'deki Varşova Antlaşması, Józef Piłsudski tarafından temsil edilen İkinci Polonya Cumhuriyeti ile Symon Petliura tarafından temsil edilen Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Bolşevik Rusya'ya karşı askeri-ekonomik bir ittifaktı. Anlaşma 21 Nisan 1920'de, 24 Nisan'da askeri bir ilave yapılarak imzalandı.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Polonya ilişkileri</span> Polonya Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki diplomatik ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-Polonya ilişkileri ya da alternatif adıyla Leh-Amerikan ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Polonya arasındaki diplomatik, sosyal, ekonomik ve kültürel ikili ilişkilere verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Polonya ilişkileri</span>

Çin-Polonya ilişkileri, Çin ile Polonya arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve Polonya Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır. ÇHC'nin Varşova'da bir büyükelçiliği ve Gdańsk'ta bir başkonsolosluğu, Polonya'nın ise Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay, Çengdu, Guangzhou ve Hong Kong şehirlerinde başkonsoloslukları var.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Rusya ilişkileri</span>

Polonya-Rusya ilişkileri, Polonya Krallığı ve Kiev Knezliği ve daha sonra Moskova Knezliği'nin sınır bölgelerinin kontrolü için mücadele edildiği Orta Çağ döneminin sonlarına kadar uzanan uzun ve genellikle çalkantılı bir tarihe sahiptir. Yüzyıllar boyunca, Polonya'nın bir zamanlar Moskova'yı işgal ettiği ve daha sonra Rusya'nın 19. ve 20. yüzyılda Polonya'nın çoğunu kontrol ettiği ve ilişkilere zarar veren birkaç Polonya-Rus Savaşı yaşandı. Polonya-Rus ilişkileri, 1989-1993 komünizmin çöküşünün ardından yeni bir aşamaya girdi. O zamandan beri, Polonya-Rus ilişkilerinde zaman zaman hem iyileşme hem de bozulma görüldü. 2013 BBC Dünya Servisi anketine göre, Polonyalıların %19'u Rusya'nın etkisini olumlu, %49'u ise olumsuz düşünüyor.

<span class="mw-page-title-main">Mieczysław Jagielski</span> Polonyalı ekonomist ve siyasetçi (1924-1997)

Mieczysław Zygmunt Jagielski, Polonyalı politikacı ve ekonomist. Polonya Halk Cumhuriyeti döneminde, İkinci Dünya Savaşı öncesi Polonya'nın eski doğu bölgelerinin önde gelen son politikacısıydı.

Stefan Michał Olszowski, Polonya Birleşik İşçi Partisi üyesi olan Polonyalı bir politikacıdır. İki dönem Polonya Halk Cumhuriyeti dışişleri bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Jerzy Putrament</span> Polonyalı yazar ve siyasetçi (1910-1986)

Jerzy Putrament Polonyalı bir yazar, şair, editör, yayıncı ve politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Adam Rapacki</span> Polonyalı siyasetçi (1909-1970)

Adam Rapacki, 1947'den 1968'e kadar önde gelen bir Polonyalı Komünist politikacı ve diplomattı. Siyasete sosyalist harekette başladı, ancak 1948'de yeni Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin (PZPR) Merkez Komitesine katıldı ve Politbüro'nun bir üyesi oldu. Politbüronun Kremlin ile çok yakın bağları vardı. En çok 1957'de Avrupa'da nükleerden arındırılmış bölgelerin oluşturulması önerisiyle tanındı; ancak öneri asla benimsenmedi. Batı Alman yayılmacılığına karşı uyarıda bulunurken Doğu Almanya ile iyi ilişkiler sürdürdü. Polonya kökenli Amerikalı tarihçi Piotr Wandycz, Rapacaki'nin iyi eğitimli, kozmopolit, pragmatik, liberal ve hırslı bir kişilik olduğunu ve onun Batı Avrupa'da solla işbirliği yapma inancıyla ve vatanseverlik duygusuyla dolu olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Marian Spychalski</span> Polonyalı mimar ve siyasetçi (1906-1980)

Marian " Marek " Spychalski savaş öncesi Polonya'da Polonyalı bir mimar ve daha sonra ordu komutanı ve komünist bir politikacıydı. Dünya Savaşı sırasında Polonya'da faaliyet gösteren Polonya yeraltı güçlerine katıldı ve Halk Muhafızları'nın, ardından Halk Ordusu'nun liderlerinden biriydi. PRL döneminde Devlet Konseyi Başkanlığı, Varşova belediye başkanlığı ve Savunma Bakanlığı gibi birkaç önemli siyasi görevde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Zyta Gilowska</span>

Zyta Janina Gilowska [ˈzɨta gʲiˈlɔfska] Polonyalı bir ekonomist, akademisyen ve politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hilary Minc</span> Polonyalı siyasetçi (1905-1974)

Hilary Minc, Stalinist Polonya'da önde gelen bir Polonyalı ekonomist ve komünist politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Piotr Jaroszewicz</span> Polonya başbakanı (1909-1992; hd. 1970-1980)

Gen. Piotr Jaroszewicz, II. Dünya Savaşı sonrası Polonyalı bir siyasi figürdü. 1970-1980 yılları arasında Polonya Başbakanı olarak görev yaptı. Görevden uzaklaştırıldıktan sonra 1992'de öldürülene kadar Varşova'nın bir banliyösünde sessizce yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Józef Czyrek</span> Polonyalı siyasetçi

Józef Czyrek, Polonyalı bir politikacıydı. 1980'den 1982'ye Polonya Halk Cumhuriyeti'nin dışişleri bakanı olarak görev yapmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Polonya tarihi (1945–89)</span>

Polonya'nın 1945'ten 1989'a kadar olan tarihi, II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Polonya'ya dayatılan komünist yönetim dönemini kapsar. Bu yıllar, genel sanayileşme, kentleşme ve yaşam standardında pek çok iyileştirmeyi barındırırken, erken dönem Stalinist baskılar, toplumsal huzursuzluk, siyasi çekişmeler ve şiddetli ekonomik zorluklarla gölgelendi.