İçeriğe atla

Stavka

Stavka (Rusça: Ставка), Rus İmparatorluğu'nun (I. Dünya Savaşı) ve Sovyetler Birliği'nin (II. Dünya Savaşı) genel karargâhı.[1]

II. Dünya Savaşında 23 Haziran 1941'de Sovyet Halk Komiserliği konseyi ve parti merkez komitesinin emriyle, yüksek Sovyet askeri kurulu olarak teşkilatlandı. Bu kurulda, halk savunma komiseri General Georgy Zhukov, Joseph Stalin, Vyacheslav Molotov, Mareşal Kliment Voroşilov, Mareşal Semyon Budyonny ve halk komiseri(Narkom) ve Amiral Nikolay Gerasimoviç Kuznetsov vardı.

Stavka, Sovyet silahlı kuvvetlerinin bütün faaliyetlerini kontrol ediyordu fakat bu kontrolü devlet savunma komitesinin talimatları çerçevesinde yürüyordu. Stavka ile cephede savaşan komutanlar arasındaki iş birliği ve irtibat, komutanların Stavka'ya çağrılarak, bilgi verilmesi suretiyle gerçekleşiyordu. Aynı zamanda bu irtibat zaman zaman kurul temsilcilerinin de bizzat cephelere giderek denetim ve iş birliği yapmalarıyla da sağlanıyordu.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu</span> 1918de Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri, 1922de SSCBnin resmî ordusu

İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu, genellikle Kızıl Ordu olarak kısaltılır.

<span class="mw-page-title-main">Kursk Muharebesi</span> Alman-Sovyet muharebesi

Kursk Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Alman kuvvetlerinin Kursk çıkıntısına karşı 1943 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında giriştikleri genel taarruzdur. II. Dünya Savaşı sırasında yapılmış en büyük tank çarpışmalarından biri ve bir günde en fazla kayıp verilmiş hava çatışmaları bu muharebede gerçekleşmiştir. Almanların Doğu Cephesi'nde gerçekleştirdiği son stratejik taarruzdur. Sonucundaki Sovyet zaferi, Doğu Cephesi'nde inisiyatifi Sovyetlere vermiştir ve savaşın sonuna kadar da öyle kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Jukov</span> Sovyet mareşal

Georgi Jukov, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun başlıca komutanlarından biri, Sovyet Mareşal (1943), Savunma Bakanı (1955-1957). Stalingrad Muharebesi'nin kaderini değiştiren en önemli komutan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Satürn Harekâtı</span>

Küçük Satürn Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Stavka'nın gerçekleştirdiği bir karşı taarruzdur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Filipp Golikov</span> Sovyetler Birliği Mareşeli

Filipp İvanoviç Golikov, , II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu generali, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri</span> SSCB Silahlı Kuvvetleri

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri, 1918-1946 yılları arasında Kızıl Ordu ve 1946-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri olarak adlandırılan, önce Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin ve daha sonra Sovyetler Birliği'nin silahlı kuvvetleriydi.

Hava Savunma Kuvvetleri veya PVO stranı, Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'nin hava savunma branşıydı. Daha sonra 1991'den 1998'e kadar Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri'ne dahil oldu.

II. Kiev Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen üç stratejik harekâtı ve bir Wehmacht karşı taarruz harekâtını ifade etmektedir. Tüm bu harekâtlar, Wehmacht'ın Kursk'a yönelik başarısız Hisar Harekâtı ardından, 3 Ekim - 22 Aralık 1943 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Savaşın, Kızıl Ordu tarafından başlatılan yaz taarruzu, Dinyeper gerisine çekilmiş olan Mareşal Manstein'in Güney Ordular Grubu'na yöneldi. Bu hatta Manstein, kayıplarını gidermek ve güç kazanmak niyetindeydi fakat gelişmeler buna fırsat vermedi. STAVKA, Merkez Cephesi'ne ve Voronej Cephesi'ne, Almanların kendilerini toparlamalarından önce Dinyeper geçişlerini zorlamaları yönünde emir verdi. Bu girişim, Ekim ayında başarısız olunca, harekâta katılan güçler, 2. Ukrayna Cephesi'nin bazı birlikleriyle de takviye edilerek 1. Ukrayna Cephesi emrine verildi. General Vatutin komutasındaki 1. Ukrayna Cephesi, Kiev'in kuzey ve güneyinde sağlam dayanaklar oluşturdu. Alman tarafında ise General Hermann Hoth komutasındaki deneyimli 4. Panzer Ordusu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rumyantsev Harekâtı</span>

Rumyantsev Harekâtı, Belgorod - Harkiv Stratejik Taarruz Harekâtı’nın kapalı adıdır. Harekât, Kızıl Ordu tarafından 3 Ağustos 1943 ve 23 Ağustos 1943 tarihleri arasında Wehrmacht'ın 4. Panzer Ordusu ve Kempf Ordu Müfrezesi’ne karşı yapıldı. Harekât, Voronej ve Step Cepheleri tarafından Kursk çıkıntısının güneyinde, Belgorod ve Harkov civarında ve derinliğinde icra edilmiştir.

Step Cephesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'ya bağlı bir askeri teşkildir. 20 Ekim 1943 tarihinden itibaren 2. Ukrayna Cephesi olarak adlandırıldı. Buradaki cephe kavramı, alışılmış cephe kavramından farklı bir anlam taşır. Sovyet askeri terminolojisinde cephe, her ne kadar coğrafi yönden belirlenmiş bir bölge kavramını da içeriyorsa da operatif bir organizasyonu ifade eder.

Kaunas Harekâtı, İkinci Dünya Savaşında Sovyet Belarus Strateji Taarruz Harekâtı'nın üçüncü evresinde Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen bir taarruz harekâtıdır ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">1. Yaş-Kişinev Taarruzu</span>

1. Yaş-Kişinev Taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde 8 Nisan - 6 Haziran 1944 tarihleri arasında Yaş - Kişinev (Moldova) bölgesinde gerçekleşen çatışmalardır. Taarruz esas itibarıyla Kızıl Ordu'nun 2. ve 3. Ukrayna Cephelerinin birlikte hareket ederek Romanya'yı istilası girişimidir. Bu haliyle, Stalin'in Sovyet askerî gücünü kullanma ve Balkanlar'daki politik etkiler yaratma yönünden genel planlarıyla uyumludur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Cephesi (Sovyetler Birliği)</span>

Kuzey Cephesi , II. Dünya Savaşı sırasında kurulan Kızıl Ordu cephelerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Uman Muharebesi</span>

Uman Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde 15 Temmuz - 8 Ağustos 1941 tarihleri arasında gerçekleşen bir muharebedir. Muharebe, Barbarossa Harekâtı'nın başlarında, Mareşal von Rundstedt komutasındaki Alman Güney Ordular Grubu'nun, iki Sovyet ordusunu Uman güneyinde kuşatması ve imha edilmesiyle sonuçlanmıştır. Kuşatılan Sovyet orduları General İ. Muzirçenko komutasındaki 6. Ordu ve General P. Ponedelin'in 12. Ordu'sudur.

<span class="mw-page-title-main">Kirill Meretskov</span>

Kirill Meretskov, Kızıl Ordu ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'nin generali, Sovyetler Birliği Mareşali ve Sovyet devlet adamı.

19. Ordu, Sovyetler Birliği'nin Kızıl Ordu'na bağlı bir kara ordusudur. II. Dünya Savaşı'nın hemen öncesinde 1941 yılı Haziran ayında teşkil edilmiş, 1945 ya da 1947 yılında lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Harkov Muharebesi</span>

İkinci Harkov Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda Mihver kuvvetlerin Sovyet İzyum köprübaşına yönelik karşı taarruzlarına Alman Silahlı Kuvvetler Üst Komutanığı (OKW) Başkanı Wilhelm Keitel'in verdiği addır. Alman karşı taarruzu, 12 - 28 Mayıs 1942 tarihlerindeki Sovyet kuvvetlerinin İzyum köprübaşından başlatılan taarruzuna karşı yapılmıştır. Alman taarruzunun operatif hedefi, Sovyet taarruzlarının yürütüldüğü Donets Nehri üzerindeki Sovyet İzyum köprübaşını ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Kızıl Ordu'nun 1941 -1942 kış karşı taarruzları Alman Merkez Ordular Grubu'nu Moskova önlerinden geri sürmüştü. Ancak bu karşı taarruzlar sırasında Stavka ihtiyat kuvvetlerinin tümünü kullanmıştı. Devamında sürpriz bir karşı taarruzla başarısızlığa uğrayan Kızıl Ordu Harkov Taarruzu da, Stavka'nın stratejik inisiyatifi pekiştirmek için giriştiği bir atılımdı.

<span class="mw-page-title-main">1941-1945 Büyük Yurtsever Savaşında Cesur Emek Madalyası</span> Madalya

1941-1945 Büyük Yurtsever Savaşında Cesur Emek Madalyası, SSCB vatandaşlarına II. Dünya Savaşı yıllarında verilen sivil bir emek ödülüdür. Sovyetler Birliği'nin 6 Haziran 1945'te SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı kararı ile Sovyetler Birliği vatandaşlarının cesur ve fedakâr emeğini Nazi Almanyası üzerinde Sovyetler Birliğinin zaferi olarak kabul etmesi kararı ile kuruldu. Tüzüğü daha sonra 18 Temmuz 1980'de SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı kararı ile değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Savunma Komitesi</span>

Devlet Savunma Komitesi, II. Dünya Savaşı kapsamındaki Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında, Sovyetler Birliği'ndeki olağanüstü hal koşullarında devlet iktidarını yürüten organı.