İçeriğe atla

Status epileptikus

Status Epileptikus
Nöbet geçiren birine ait bir elektroensefalografi sonucu
UzmanlıkNöroloji, Acil Tıp
BelirtilerBilinç kaybı, Kolların ve bacakların durmadan hareket etmesi
Süre>5 dakika
Risk faktörüEpilepsi, Altta yatan beyin ile ilgili sıkıntılar
TanıElektroensefalografi
TedaviBenzodiazepin, Fenitoin

Status epileptikus, 5 dakikadan uzun süren tek bir nöbete veya 5 dakikalık bir süre içinde kişinin normale dönmediği 2 veya daha fazla nöbete verilen isimdir. Özellikle tedavi ertelenirse hayatı tehdit eden tıbbi bir acil durumdur.[1]

Status epileptikus, epilepsi sebebiyle ortaya çıkabildiği gibi beyin fonksyonlarını negatif etkileyen herhangi bir faktör sonucunda da ortaya çıkabilir. Bu faktörlere beyin travması, enfeksyonlar ve inme örnek verilebilir.

Nöbetlerin Patofizyolojisi

Nöbet eksitatör sistem (Glu-asp ve Na-Ca) ile inhibitör sistem (GABA-Glisin ve K-Cl) arasındaki dengenin eksitatör sistem lehine değişmesi sonucu ortaya çıkar. Sürekli aşırı nöronal uyarı ve inhibitör nöronların fonksiyon görememesine bağlı olarak nöbeti sonlandıran temel mekanizmalarda başarısızlık meydana gelir. Nöbetin devam etmesi ile reseptörlerinde azalma gözlenir.

Semptomlar

Status epileptikus konvulsif ve nonkonvulsif olmak üzere iki ayrı kategoride incelenir.[2]

Konvulsif

Kolların ve bacak kaslarının durmadan kasılıp gevşemesi sonucu ortaya çıkan anormal ve aşırı kol ve bacak haretleri konvulsif status epileptikusun ana semptomudur. Ani bilinç kaybı görülebilir.

Nonkonvulsif

Konvulsif status epiletikustaki gibi aşırı kol ve bacak hareketlerini dahil olmaksızın bir kişinin bilinç düzeyinde nispeten uzun süreli bir değişikliğe yol açar. Nonkonvulsif status epileptikus semptomları, konvulsif status epiletikus semptomlarına kıyasla anlaşılması çok daha zordur.[3]

Tedavi

Benzodiazepinler status epileptikusun kısa süreli kontrolünde etkilidir. Lorazepam ve midazolam status epilektikusun tedavisinde tercih edilen benzodiazepinlerdir. Ani müdahalenin ardından hastaya nöbetlerin tekrar etmemesi için fenitoin veya fosfenitoin verilir. Nöbetler için ilk yardım yönergeleri, kural olarak beş dakikadan uzun süren nöbetler için bir ambulans çağırılması gerektiğini belirtir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Al-Mufti, Fawaz; Claassen, Jan (1 Ekim 2014). "Neurocritical Care: Status Epilepticus Review". Critical Care Clinics (İngilizce). 30 (4): 751-764. doi:10.1016/j.ccc.2014.06.006. ISSN 0749-0704. PMID 25257739. 
  2. ^ "Status Epilepticus". Epilepsy Foundation (İngilizce). 26 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2022. 
  3. ^ "Status Epilepticus: Causes, Treatment, and More". Healthline (İngilizce). 18 Aralık 2017. 26 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2022. 
  4. ^ "Epilepsy - Treatment". nhs.uk (İngilizce). 3 Ekim 2018. 14 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Seçici serotonin geri alım inhibitörü</span> Antidepresan ilaç sınıfı

Seçici serotonin geri alım inhibitörleri majör depresif bozukluk, anksiyete bozuklukları ve diğer psikolojik bozuklukların tedavisinde antidepresan olarak kullanılan bir ilaç grubudur. Yan etkilerinin az olması, etkinlikleri ve tolere edilebilirlikleri nedeniyle sıklıkla depresyon ve diğer birçok psikiyatrik bozukluk için birinci basamak ilaçlar olarak kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Panik atak</span> aniden başlayan yoğun korku ve endişe nöbeti

Panik atak; çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı, uyuşma veya kötü bir şeyin olacağı hissiyle karakterize; aniden gelen yoğun korku dönemidir. Semptomların şiddeti dakikalar içinde yükselmektedir. Genellikle bir atak yaklaşık 30 dakika sürer, ancak bu süre saniyeler ila saatler arasında değişebilir. Atak sırasında kontrolünü kaybetme korkusu ve göğüs ağrısı da görülebilir. Panik ataklar kişiye fiziksel olarak herhangi bir zarar vermez.

<span class="mw-page-title-main">Epilepsi</span> beyin içinde bulunan sinir hücrelerinin olağan dışı bir elektro-kimyasal boşalma yapması sonucu ortaya çıkan sinirsel bozukluk

Epilepsi ya da sara, beyin içinde bulunan sinir hücrelerinin olağan dışı bir elektro-kimyasal boşalma yapması sonucu ortaya çıkan sinirsel bozukluktur. Beynin normal faaliyetlerini sürdürmesini sağlayan elektriğin, aşırı ve kontrolsüz yayılımı sonucu oluşur. Sıklıkla geçici bilinç kaybına neden olur. Epilepsi nöbetleri farklı şekillerde ortaya çıkar. Bazı nöbetlerden önce korku hissi gibi olağan dışı algılamalar ortaya çıkarken, bazı nöbetlerde kişinin ağzı köpürebilir veya kişi yere düşebilir. Bu da kemik kırılması dâhil bazı fiziksel yaralanmalara sebep olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Gabapentin</span>

Gabapentin [1-(aminometil), siklohekzanasetik asit; patent adı: Neurontin®], epilepsi tedavisinde GABA molekülünün taklidi olarak kullanılan bileşiktir.

<span class="mw-page-title-main">Alprazolam</span> Benzodiazepin türevi sakinleştirici ilaç

Alprazolam, kaygı-endişe giderici (anksiyolitik) olarak ve panik bozukluklarında kullanılan benzodiazepin türevidir. Myasthenia gravis, akut dar açılı glokomda kontrendikedir. Gebe ve emziren annelerde kullanılmamalıdır. Xanax® ismi Pfizer firmasının ticari markasıdır. Türkiye Cumhuriyeti'nde bağımlılık riski ve kötüye kullanımı engellemek için yeşil reçete ile satılması zorunludur.

<span class="mw-page-title-main">Kalp yetmezliği</span> kalbin karıncıktaki kanı damarlara yeteri kadar gönderememesi sonucu oluşan rahatsızlık

Kalp yetmezliği, kalbin sağ, sol veya her iki karıncığının içindeki kanı, her vuruşunda damarlara yeterli miktarda gönderememesi sonucu oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Hipoglisemi</span>

Hipoglisemi, kan şekerinin olması gerektiğinden daha düşük olması durumudur.

<span class="mw-page-title-main">Anksiyolitik</span> anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar

Anksiyolitik anksiyeteyi azaltan ilaçlara verilen isimdir. Anksiyolitik ilaçlar, anksiyete bozukluklarına bağlı psikolojik ve fiziksel semptomların tedavisinde kullanılmaktadır.

Absans nöbetleri, çeşitli genelleştirilmiş nöbet türlerinden biridir. Bu nöbetler bazen petit mal nöbetleri olarak da adlandırılır. Absans nöbetleri kısa bir bilinç kaybı ve geri dönüşü ile karakterizedir. Genellikle, bir uyuşukluk dönemi izlememektedir. Bir absans nöbeti, kısa bir süre “boşluğa” ya da boşluğa bakmaya neden olmaktadır. Diğer nöbet türleri gibi, bireyin beynindeki kısa süreli anormal elektriksel aktiviteden kaynaklanır. Bu nöbetler, üç yüzyılı aşkın bir süre önce tanımlanmış olsa da sınıflandırma, patofizyoloji, genetik, tedavi, prognoz ve bunlarla ilişkili araştırmalar yapılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Benzodiazepin</span> benzen ve diazepin halkalarının çekirdek kimyasal yapısına sahip psikoaktif ilaç sınıfı

Benzodiazepin, temel kimyasal yapısı bir benzen halkası ve bir diazepin halkasının füzyonu olan psikoaktif ilaçlardır. Depresan etkiye sahip olan benzodiazepinler, insomnia, nöbet ve anksiyete bozukluklarının tedavisinde kullanılır. İlk benzodiazepin olan klordiazepoksidin (Librium®), Leo Sternbach tarafından 1955 yılında tesadüfen keşfedilmiş, 1960 yılında da Hoffmann–La Roche ilaç firması tarafından satışa sunulmuştur. 1977'de benzodiazepinler dünya çapında en çok reçete edilen ilaç oldu.

Antikonvülzan ya da antiepileptik ilaç, epilepsi nöbetleri, bipolar bozukluk, nöropatik ağrı gibi durumların önlenmesinde ve tedavisinde kullanılan ilaç grubu.Nöbete sebep olan nöronların senkronize aktivitesini önleyerek nöbetlerin oluşmasını, tekrarlanmasını engeller.

<span class="mw-page-title-main">Pregabalin</span> Kimyasal bileşik

Lyrica markası altında pazarlanan Pregabalin, epilepsi, nöropatik ağrı, fibromiyalji, huzursuz bacak sendromu, opioid yoksunluğu ve yaygın anksiyete bozukluğunun tedavisi için kullanılan bir ilaçtır. Analjesik ve anksiyolitik etkiye sahiptir. Epilepside parsiyel nöbetler için ek bir tedavi olarak kullanılmaktadır. Ameliyattan önce kullanıldığında ağrıyı azaltır, ancak daha fazla sedasyon ve görme bozukluğuna neden olabilir. Ağız yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Depresan</span> nörotransmisyon seviyelerini düşüren ilaç veya endojen bileşik

Bir depresan veya merkezi depresan, beynin çeşitli bölgelerinde uyarılmayı veya stimülasyonu düşürmek veya azaltmak için nörotransmisyon seviyelerini düşüren bir ilaçlardır. Depresanlar ayrıca alındıklarında uyarılma seviyesini düşürdükleri için bazen "downers" olarak da adlandırılırlar. Uyarıcılar veya "sayaçlar" zihinsel ve/veya fiziksel işlevini arttırır, bu nedenle depresanların karşı ilaç sınıfı antidepresanlar değil, uyarıcılardır.

<span class="mw-page-title-main">Göğüs ağrısı</span> semptom

Göğüs ağrısı, göğüste, tipik olarak göğsün ön tarafında ağrı veya rahatsızlıktır. Keskin, künt, baskı, ağırlık veya sıkma olarak tanımlanabilir. İlişkili semptomlar, mide bulantısı, terleme veya nefes darlığı ile birlikte omuz, kol, üst karın veya çenede ağrı olabilir. Kalple ilgili ve kalple ilgili olmayan ağrı olarak ikiye ayrılabilir. Kalbe yetersiz kan akışı nedeniyle oluşan ağrı, anjina pektoris olarak da adlandırılır. Diyabet hastaları veya yaşlılar daha az belirgin semptomlara sahip olabilir.

Epilepside beklenmedik ani ölüm : Epilepsi hastalığının ölümcül bir komplikasyonudur. Herhangi bir travma, boğulma, zehirlenme ve yapısal bozukluk olmaksızın gerçekleşmekle birlikte önemli bir halk sağlığı sorunu olarak ortaya çıkmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Klonazepam</span> kimyasal bileşik

Klonazepam, nöbetleri, panik bozukluğu, kaygıyı ve akatizi olarak bilinen hareket bozukluğunu önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Benzodiazepin sınıfından bir sakinleştiricidir. Ağızdan alınır. Etkiler bir saat içinde başlar ve altı ile on iki saat arasında sürer.

<span class="mw-page-title-main">Midazolam</span> uyku ilacı

Midazolam, anestezi, prosedürel sedasyon, uyku sorunları ve şiddetli ajitasyon için kullanılan bir benzodiazepin ilacıdır. Uyku hali yaparak, kaygıyı azaltarak ve yeni hatıralar yaratma yeteneğinin kaybolmasına neden olarak çalışır. Bu ilacın kişinin bilincini kaybetmesine neden olmadığını, sadece sakinleştirilmesine neden olduğuna dikkat etmek önemlidir. Ayrıca nöbetlerin tedavisinde de faydalıdır. Midazolam ağızdan, damardan, kas içine enjeksiyonla, burun içine püskürtülerek veya yanaktan verilebilir. Damardan verildiğinde, tipik olarak beş dakika içinde etki etmeye başlar; bir kasa enjekte edildiğinde, etki etmeye başlaması on beş dakika sürebilir. Etkileri bir ile altı saat arasında sürer.

<span class="mw-page-title-main">Lorazepam</span> benzodiazepin ilaç

Ativan markası altında satılan Lorazepam, bir benzodiazepin ilacıdır. Anksiyete bozuklukları, uyku sorunları, şiddetli ajitasyon, status epileptikus dahil aktif nöbetler, alkol yoksunluğu ve kemoterapinin neden olduğu bulantı ve kusmayı tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca ameliyat sırasında anterograd amneziyi önlemek ve mekanik ventilasyona maruz kalanları yatıştırmak için kullanılır. Kokain kullanımına bağlı akut koroner sendrom için diğer tedavilerle birlikte de kullanılır. Ağız yoluyla veya bir kas veya damar içine enjeksiyon olarak verilebilir. Enjeksiyonla verildiğinde etki başlangıcı bir ile otuz dakika arasındadır ve etki bir güne kadar sürer.

Göz kuruluğu, gözyaşının gözleri yağlamak için yetersiz olması durumudur. Göz kuruluğunun en yaygın nedeni yetersiz gözyaşımı üretime olsa da bazen gözyaşlarının buharlaşması da göz kuruluğuna neden olabilir. Gözyaşı, göz sağlığı için oldukça önemlidir, bu yüzden uzun süreli göz kuruluğu uzun vadede ciddi göz rahatsızlıklarına neden olabilir.

Otoimmün ensefalit (AIE) bir tür ensefalittir ve bulaşıcı olmayan ensefalitin en yaygın nedenlerinden biridir. Tümörler, enfeksiyonlar tarafından tetiklenebilir veya kriptojenik olabilir. Nörolojik belirtiler akut veya subakut olabilir ve genellikle altı hafta içinde gelişir. Klinik belirtiler davranışsal ve psikiyatrik semptomları, otonomik bozuklukları, hareket bozukluklarını ve nöbetleri içerir.