İçeriğe atla

Stato da Màr

Stato da Mar
Stato da Màr (Venedikçe)
Deniz Devletleri
992–1797
Stato da Mar haritadaki konumu
Tarihî dönemOrta Çağ
• II. Pietro Orseolo antlaşması
    II. Basileios ile
992
• Dördüncü Haçlı Seferi
1202–04
1463–79
• Girit Savaşı
1645–69
• Mora Savaşı
1684–99
• Son Osmanlı-Venedik Savaşı
1714–18
• Venedik Cumhuriyeti'nin düşüşü
12 Mayıs 1797
Öncüller		Ardıllar
Bizans İmparatorluğu
Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti
Habsburg Monarşisi
Yunanistan bölümleri
Venedik Cumhuriyeti ve İstirya ve Dalmaçya'da mülklerinin gösteren eski harita (18. yüzyıl)

Stato da Màr ya da Domini da Mar, Venedik Cumhuriyeti'nin İstirya, Dalmaçya, Arnavutluk, Negroponte, Mora ("Mora Krallığı"), Nakşa Dükalığı'nın Ege adaları, Girit ("Kandiye Krallığı") ve Kıbrıs deniz aşırı topraklarına verilen addır.[1] Venedik Cumhuriyeti'nin sahip olduğu üç alt bölümden biriydi, diğer ikisi Dogado, yani Venedik ve kuzey İtalya'da Domini di Terraferma idi.

Tarih

Venedik'in denizaşırı imparatorluğunun kurulması MS 1000 civarında Dalmaçya'nın fethi ile başladı ve 1204'te Dördüncü Haçlı Seferi'nin sonunda Bizans İmparatorluğu'nun bölünmesiyle en büyük nominal boyutuna ulaştı. Bununla birlikte, bu bölgenin çoğu Venedik tarafından asla kontrol edilmedi, Bizansın halefi Rum devletleri (Epir Despotluğu, İznik İmparatorluğu ve Trabzon İmparatorluğu) tarafından yönetildi ve geri kalanının çoğunu ele geçiren İznik İmparatorluğu, 1261'de Konstantinopolis'i yeniden fethetti.

Chioggia Savaşı'nın ardından, Venedik imparatorluğunun başka bir hızlı büyüme dönemi yaşandı: Korfu adası 1386'da Venedik egemenliğine girdi, 1388'de Argos ve Nauplia kaleleri (Argos 1394'e kadar gerçek Venedik kontrolü altına girmemiş olsa da) 1391'de Tinos ve Mikonos Ege adaları, 1392'de Arnavutluk kıyısındaki Adriyatik limanları Dıraç ve Alessio, 1396'da İşkodra ve 1397'de Drivasto izledi.[2] Özellikle 1402 yılı, doğuda Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişini geçici olarak tersine çeviren Ankara Muharebesi ve Kuzey İtalya'da güç boşluğu yaratan Milano Dükü Gian Galeazzo Visconti'nin ölümü ile bir dönüm noktası oldu. Venedik, denizaşırı topraklarını genişletmek ve aynı zamanda Terraferma'yı fethetmeye başlamak için durumu hızla kullandı. Güney Balkanlar'da, 1403'te Osmanlılarla Gelibolu Antlaşması'nın yarattığı elverişli iklim, Yunanistan'da ticaretin büyümesine ve yeni bir kale dizisinin satın alınmasına yol açtı: 1407'de Lepanto, 1408'de Patras, 1410'da Navarino ve 1423'te Selanik.[2]

Torino Antlaşması (1381) ile Macaristan Krallığı'na teslim olmaya zorlanan Dalmaçya'da Venedikliler, Osmanlı iç savaşından ve I. Ladislao di Napoli ile Sigismund arasındaki çatışmadan Macar tahtı üzerinde ve 1409, Ladislaus'un kontrol ettiği şehirlerin -Cres ve Ossero adasıyla birlikte Zara, Arbe, Pag, Laurana ve Novigrad- ve Dalmaçya'nın geri kalanındaki tüm haklarını 100.000 düka ile güvence altına aldı.[3]

Yüzyıllar boyunca "Stato da Màr" Balkanlar'da, özellikle de on yedinci ve on sekizinci yüzyıl haritalarında "Mare di Venezia" (Venedik Denizi) lakabıyla Adriyatik Denizi'nde hayatta kaldı.

Daha sonra, Osmanlı İmparatorluğu'nun artan baskısı altında, cumhuriyet 1797'de Napolyon tarafından ele geçirilene kadar yalnızca İstirya, Dalmaçya ve Venedik İyonya Adaları kalana kadar kalan bölgeler kaybedildi ve yeniden düzenlendi.

Toprakları

  • Venedik İstiryası, İstirya dahil, modern Hırvatistan
  • Venedik Dalmaçyası, Dalmaçya ve hinterlandında küçük mülkleri dahil, modern Hırvatistan
  • Venedik Arnavutluku, Kotor Körfezi ve hinterlandında küçük mülkleri dahil, modern Karadağ
  • Venedik İyonya Adaları, Kandiye Krallığı ve çeşitli diğer mülkler, modern Yunanistan
  • Venedik Kıbrısı, eski Kıbrıs Krallığı

Kaynakça

Özel
  1. ^ "Map of venetian forts & presence in the Stato da Mar of southern Balkans". 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  2. ^ a b Gullino 1996, § La politica delle annessioni.
  3. ^ Gullino 1996, § La conquista della Dalmazia (1409-1420).
Genel
  • Gullino, Giuseppe (1996). "Le frontiere navali". Alberto Tenenti; Ugo Tucci (Ed.). Storia di Venezia. Dalle origini alla caduta della Serenissima (İtalyanca). IV: Il Rinascimento. Politica e cultura. Roma: Enciclopedia Italiana. ss. 13-111. OCLC 644711024. 

Konuyla ilgili yayınlar

Wikimedia Commons'ta Stato da Màr ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  • Arbel, Benjamin (1996). "Colonie d'oltremare". Alberto Tenenti; Ugo Tucci (Ed.). Storia di Venezia. Dalle origini alla caduta della Serenissima (İtalyanca). V: Il Rinascimento. Società ed economia. Roma: Enciclopedia Italiana. ss. 947-985. OCLC 644711009. 
  • Crowley, Roger (2011). City of Fortune - How Venice Won and lost a Naval Empire (İngilizce). Londra: Faber and Faber. ISBN 978-0-571-24594-9. 
  • Da Mosto, Andrea (1937). L'Archivio di Stato di Venezia (İtalyanca). Roma: Biblioteca d'Arte editrice. 
  • Mutinelli, Fabio (1851). Lessico Veneto (İtalyanca). Venedik: tipografia Giambattista Andreola. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Venedik</span> Venedik iline bağlı komün (Veneto, İtalya)

Venedik, kuzeydoğu İtalya'da birbirinden kanallarla ayrılmış ve köprülerle bağlanan 118 adanın üzerine kuruludur. Şehir, kıyı şeridi boyunca uzanan Venedik Lagünü'nde, Po ve Piave nehirlerinin deltaları arasına kuruludur. Venedik doğal güzelliği, mimarisi ve sanat eserleri ile ün yapmıştır. Bu şehir bütünüyle, deniz kulağı da dahil, Dünya Mirası listesi listesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Preveze Deniz Muharebesi</span> Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal İttifak arasında meydana gelen deniz savaşı

Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Venedik Cumhuriyeti</span> 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadasında bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyeti

Venedik Cumhuriyeti, 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadası'nda bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyetiydi. Genellikle "En sükunetli" anlamına gelen Serenissima sözcüğüyle anılırdı. MS 697'den MS 1797'ye kadar hüküm sürdü. Müreffeh Venedik şehrinin lagün toplulukları üzerinde yoğunlaşan cumhuriyet, Orta Çağ'da bir ticaret gücü haline geldi ve Rönesans'ta bu konumunu güçlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Giacomo Giralomo Casanova</span> Venedikli maceracı ve yazar

Giacomo Girolamo Casanova, Venedikli ünlü bir maceracı ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Split</span> Hırvatistanda İspelet-Dalmaçya iline bağlı şehir

Split, Dalmaçya'nın en büyük ve en önemli şehridir. Ayrıca Split-Dalmaçya bölgesinin de idarî merkezidir. Balkan Yarımadası ve Adriyatik Denizi'nin doğu sahilinde küçük bir yarımada üzerine kurulmuştur. Split Hırvatistan'ın 2. büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Otranto Seferi</span> Osmanlı seferi

Otranto Seferi, 1480 yılında Osmanlıların, İtalya yarımadasına çıkmasıyla başlayıp Fatih Sultan Mehmet'in ölmesiyle 1481 yılında bitirilen sefer.

<span class="mw-page-title-main">Denizci cumhuriyetler</span>

Denizci cumhuriyetler İtalya'da Orta Çağ'da ortaya çıkan ve gelişen şehir devletlerini tanımlar. Bunlardan en bilinenleri Pisa, Ceneviz ve Venedik'tir. Bu devletler birbirleriyle hem askeri hem de ekonomik anlamda rekabet halinde olmuşlardır. 10 ila 13. yüzyıllar arasında Akdeniz bölgesinde egemenlikleri altındaki ticaret yollarını korumak ve genişletmek için güçlü donanmalar kurmuşlardır. Bu açıdan Haçlı Seferleri'ne lojistik olarak büyük destek vermişlerdir. Cumhuriyetler güçlü imparatorluklar arasında hayatta kalabilmek için çok çeşitli ittifaklarda bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Vallisneri</span>

Antonio Vallisneri, İtalyan tıp doktoru, doktor ve doğabilimci'dir.

<span class="mw-page-title-main">Lucca Cumhuriyeti</span> İtalyada bir tarihsel şehir devleti

Lucca Cumhuriyeti, Lucca şehrinde Orta Çağ ve Erken modern dönem'de 1160'tan 1805'e kadar hüküm süren bir devletti.

<span class="mw-page-title-main">Marino Grimani</span>

Marino Grimani. 26 Nisan 1595 – 25 Aralık 1605 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 89'uncu dükadır. Doçe Pasquale Cicogna'nun 2 Nisan 1595'te ölümünden sonra Venedik Cumhuriyeti "Doçe Seçmenler Konseyi" yapılan 70 oylamadan sonra Venedik Doçesi seçildi ve 26 Nisan 1595'te tahta çıktı. 10 yıl 7 ay 29 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 25 Aralık 1605'te 73 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Ruzzini</span>

Carlo Ruzzini. Devlet adamı ve diplomat. 4 Haziran 1732 – 5 Ocak 1735 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 113'üncü dük. Doçe Sebastiano Mocinego'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 4 Haziran 1732'da tahta çıktı. 2 yıl 7 ay 3 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 5 Ocak 1735'te 81 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Alvise Pisani</span>

Alvise Pisani. 17 Ocak 1735 – 17 Haziran 1741 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 114'üncü düktür. Doçe Carlo Ruzzini'nin ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 17 Ocak 1735'te tahta çıktı. 6 yıl 5 ay süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 17 Haziran 1741'de 77 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Pietro Grimani</span>

.

<span class="mw-page-title-main">Sebastiano Mocenigo</span>

.

<span class="mw-page-title-main">III. Pietro Candiano</span>

III. Pietro Candiano, 942 – 959 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 21. Venedik Dükudür. Doçe Pietro Badoer Participazio'nun 942'de ölmesi üzerine düklük tahtına çıktı. Takriben 17 yıl süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"lik saltanatından sonra oğlunun isyanı ile tahttan feragat etti ve yaklaşık 959'da Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Krallığı (1805-1814)</span>

İtalya Krallığı Kuzey İtalya'da, Fransız imparatoru I. Napolyon'un himayesinde bulunan Fransa ile kişisel birliktelikte olan devletti.

<span class="mw-page-title-main">Kotor'un Tahkimatı</span>

Kotor surları, surlar, kuleler, hisarlar, kapılar, burçlar, tahkimatlar, sarnıçlar, bir kale ve yardımcı binalar ve yapıları içeren Orta Çağ Kotor kentini koruyan entegre bir tarihi sur sistemidir. Askeri yapıları ağırlıklı olarak Venedik'in, bunun yanı sıra İlirya, Bizantion ve Avusturya'nın da mimari sistemlerini içermektedir. Eski şehir ve doğal çevresi ile birlikte, surlar 1979'da Kotor'un Doğal ve Kültürel-Tarihi Bölgesi Dünya Mirası olarak listelenmiştir ve Karadağ'daki bu tür kültürel öneme sahip tek bölgeyi temsil etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kandiye Krallığı</span> Venedik Giriti (1212-1669)

Kandiye Krallığı ya da Kandiye Dükalığı, 1205-1212'deki Venedik fethinden, 1645-1669'deki Girit'in Osmanlılar tarafından fethine kadarki döneminde, Venedik Cumhuriyeti'nin denizaşırı kolonisi olarak Girit adasının resmi adıdır. Ada, o zamanlardan modern çağın başlarına kadar başkenti Kandiye veya Chandax ile aynı isimle anılırdı. Modern Yunan tarih yazımında dönem, Venetokrasi olarak bilinir.

Ceneviz-Venedik savaşları, 1256 ile 1381 yılları arasında Akdeniz'de hakimiyet sağlamak için zaman zaman diğer güçlerle ittifak kuran Ceneviz Cumhuriyeti ile Venedik Cumhuriyeti arasında bir dizi mücadeledir. 4 açık savaş dönemi vardı. İki cumhuriyet arasındaki çatışmalar büyük ölçüde denizde gerçekleşti. Barış dönemlerinde bile, iki ticaret topluluğu arasında korsanlık olayları ve diğer küçük şiddet olayları olağandı.

<span class="mw-page-title-main">1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı</span>

Girit Savaşı veya Girit'in Fethi Osmanlı-Venedik savaşlarının beşincisine verilen addır. Savaş Venedik Cumhuriyeti ve müttefikleri ile Osmanlı İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Girit adasının fethi 1645 yılında başlayıp 1669 yılına dek sürmüştür. Savaş kapsamında Girit haricinde Ege'de ve Dalmaçya'da da çatışmalar yaşanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.