İçeriğe atla

Staphylinidae

Staphylinidae
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Arthropoda
Sınıf:Insecta
Takım:Coleoptera
Üst familya:Staphylinoidea
Familya:Staphylinidae
Latreille, 1802
Tipik savunma hareketi (Ocypus olens)
Tipik savunma hareketi (Ocypus sp.)

Staphylinidae, Staphylinoidea üstfamilyasına bağlı bir hayvan familyasıdır.[1] Yılda yaklaşık 600 kadar yeni türü kaydediliyor. Fosillerine 200 milyon yıl önce Trias Döneminden beri rastlanıyor.

Özellikler

Ufak böceklerdir. En irileri 3 cm gelir. Larva tipi capodeid larvadır. Cepkeni hatırlatan elitralarının (kın kanatlarının) son 3-4 abdomen segmenti açıkta kalacak kadar kısa olması familyanın tipik ayırt edici özelliğidir. Üst kanatlarının kısalması alt kanatlarının korunmasını azaltmamış, aksine abdomenin daha etkin hareket etmesine izin vermiştir. Bu da uyumu ve türleşmeyi güçlendirmiştir.[2]

Taksonomi

Staphylinidae familyasına bağlı taksonlar (2022):

Altfamilyalar:

  1. Aleocharinae - Fleming, 1821
  2. Apateticinae - Fauvel, 1895
  3. Dasycerinae - Reitter, 1887
  4. Empelinae - Newton and Thayer, 1992
  5. Euaesthetinae - C. G. Thomson, 1859
  6. Glypholomatinae - Jeannel, 1962
  7. Habrocerinae - Mulsant and Rey, 1877
  8. Leptotyphlinae - Fauvel, 1874
  9. Megalopsidiinae - Leng, 1920
  10. Micropeplinae - Leach, 1815
  11. Microsilphinae - Crowson, 1950
  12. Neophoninae - Fauvel, 1905
  13. Olisthaerinae - C. G. Thomson, 1858
  14. Omaliinae - MacLeay, 1825
  15. Osoriinae - Erichson, 1839
  16. Oxyporinae - Fleming, 1821
  17. Oxytelinae - Fleming, 1821
  18. Paederinae - Fleming, 1821
  19. Phloeocharinae - Erichson, 1839
  20. Piestinae - Erichson, 1839
  21. Proteininae - Erichson, 1839
  22. Protopselaphinae - Newton and Thayer, 1995
  23. Pselaphinae - Latreille, 1802
  24. Pseudopsinae - Ganglbauer, 1895
  25. Scaphidiinae - Latreille, 1807
  26. Solieriinae - Newton and Thayer, 1992
  27. Staphylininae - Latreille, 1802
  28. Steninae - MacLeay, 1825
  29. Tachyporinae - MacLeay, 1825
  30. Trichophyinae - C. G. Thomson, 1858
  31. Trigonurinae - Reiche, 1865

Cinsler:

  1. Belonuchus - Bordmann, 1837
  2. Cafius - Stephens, 1829
  3. Creophilus -
  4. Cryptobium -
  5. Ctenandropus -
  6. Diochus -
  7. Gabrius -
  8. Hadrotes - Le Conte, 1861
  9. Holocorynus -
  10. Homoeotarsus - Gemminger and Harold, 1868
  11. Lathrobium -
  12. Leptacinus -
  13. Leurocorynus -
  14. Lithocharis -
  15. Medon -
  16. Nesomedon -
  17. Ophiomedon -
  18. Phacophallus -
  19. Philonthus - Stephens, 1829
  20. Philothalpus -
  21. Phlaeopora -
  22. Psephidonus - Gistel
  23. Quedius -
  24. Stenus - Latreille
  25. Stiliderus -
  26. Sunius -
  27. Thinopinus - Le Conte, 1852
  28. Thyreocephalus -
  29. Xanthocorynus -
  30. Xantholinus - Serville, 1825

Dağılım ve habitat

Dünya çapında yaygın olan familya üyeleri, her türlü ekosistemde bulunur. Genellikle gübre ve leşlerde, taş altlarında ve çürümekte olan mantar ve yaprak gibi malzemelerde bulunurlar. Çoğu toprak yüzeyinde yaşarken, Leptotyphlinae alt familyası toprağın derinliklerinde bulunır. Kuş ve memelilerin yuvalarında yaşayanlar buradaki akar vs diğer omurgasızları avlarlar. Karınca ve termit yuvalarında da görülürler. Bunlar mimikri ile karıncalara şaşılacak kadar benzerler.[3]

2010 rakamlarına göre Türkiye'de 22 alt familyada toplanan 250 cinse ait 1600 tür ve alt tür bulunur. Bu rakamın % 32'sine denk gelen 511 tür ve alt tür endemik olup yalnızca Türkiye'de bulunurlar. Staphylinidae uzmanı olan Dr. Sinan Anlaş'ın belirttiğine göre Türkiye'deki araştırmalar Batı Palearktik bölgenin diğer kısımlarındaki çalışmalara nazaran daha az ve yetersizdir. Araştırmaların fazlalığına bağlı olarak bu sayıda artış bekleniyor.[4]

Ekoloji

Besin kaynağı

Çoğu serbest yırtıcılardır. Diğer omurgasızları avlarlar. Belirli bir besine özelleşme göstermediklerinden tür sayısı böylesine fazladır. Omalinae alt familyasının üyeleri çiçeklerle beslenir. Gyrophaena gibi bazıları da mantarla beslenir.

Etkenler

Çok iyi uçucudurlar. Akşamları sürü halinde uçarken insanların gözüne girerler. Gözü yaşartacak kadar can yakıcı olan bu durum, böceğin saldırıya uğradığını sanarak tahriş edici sıvıyı salmasından kaynaklanır. Ciddi bir durum yaratmayan bu tatsızlık dışında insanlara belirgin bir zararları yoktur.

Galeri

  • Oxytelinae (Anotylus nitidulus)
    Oxytelinae
    (Anotylus nitidulus)
  • Oxytelinae (Anotylus rugosus)
    Oxytelinae
    (Anotylus rugosus)
  • Scydmaeninae (Cephennium thoracicum)
    Scydmaeninae
    (Cephennium thoracicum)
  • Scydmaeninae (Euconnus hirticollis)
    Scydmaeninae
    (Euconnus hirticollis)
  • Scydmaeninae (Euconnus rutilipennis)
    Scydmaeninae
    (Euconnus rutilipennis)
  • Scydmaeninae (Eutheia plicata)
    Scydmaeninae
    (Eutheia plicata)
  • Scydmaeninae (Nevraphes angulatus)
    Scydmaeninae
    (Nevraphes angulatus)
  • Scydmaeninae (Scydmaenus tersatus)
    Scydmaeninae
    (Scydmaenus tersatus)
  • Scydmaeninae (Stenichnus scutellaris)
    Scydmaeninae
    (Stenichnus scutellaris)
  • Staphylininae (Ocypus olens)
    Staphylininae
    (Ocypus olens)
  • Staphylininae (Philonthus cruentatus)
    Staphylininae
    (Philonthus cruentatus)
  • Staphylininae (Philonthus punctus)
    Staphylininae
    (Philonthus punctus)
  • Staphylininae (Staphylinus caesareus)
    Staphylininae
    (Staphylinus caesareus)
  • Aleocharinae (Gyrophaena pseudocriddlei)
    Aleocharinae
    (Gyrophaena pseudocriddlei)
  • Aleocharinae (Oxypoda stanleyi)
    Aleocharinae
    (Oxypoda stanleyi)
  • Aleocharinae (Schistoglossa carexiana)
    Aleocharinae
    (Schistoglossa carexiana)
  • Tachyporinae (Tachinus signatus)
    Tachyporinae
    (Tachinus signatus)
  • Tachyporinae (Tachinus subterraneus)
    Tachyporinae
    (Tachinus subterraneus)
  • Tachyporinae (Tachyporus hypnorum)
    Tachyporinae
    (Tachyporus hypnorum)
  • Tachyporinae (Tachyporus obtusus)
    Tachyporinae
    (Tachyporus obtusus)

Konuyla ilgili yayınlar

  • [2] Serdar Tezcan & Sinan Anlaş (2009), Notes on rove beetles (Coleoptera: Staphylinidae) collected by light traps from integrated cherry orchards in Izmir province of Turkey, Türk. entomol. derg., 2009, 33 (1): 3-11
  • [3] 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sinan Anlaş & Armin Rose (2009), Some additional notes about staphylininae (Coleoptera:Staphylinidae) fauna of Turkey, Mun. Ent. Zool. Vol. 4, No. 2, June 2009
  • [4] Memiş Kesdek, Erol Yıldırım, Sinan Anlaş, and Serdar Tezcan (2009), Contribution to the Knowledge of Staphylinidae fauna of Turkey (Coleoptera), Mun. Ent. Zool. Vol. 4, No. 2, June 2009
  • [5] 1 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sinan Anlaş & Ethem Çevik (2008), Faunistic studies on Paederinae (Coleoptera:Staphylinidae) in Manisa province, Turkey, Mun. Ent. Zool. Vol. 3, No. 2, June 2008

Kaynakça

  1. ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  2. ^ Prof. Dr. Ali Demirsoy (1992), Yaşamın Temel Kuralları (Entomoloji)
  3. ^ [1] 11 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkiye Staphylinidae uzmanı Dr. Sinan Anlaş ve çalışmaları
  4. ^ Dr. Sinan Anlaş (2009), Distributional checklist of the Staphylinidae (Coleoptera) of Turkey, with new and additional records, Linzer biol. Beitr. 41/1, 215-342, 30.8.2009

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Charles Darwin</span> İngiliz biyolog ve doğabilimci (1809-1882)

Charles Robert Darwin evrimsel biyolojiye yaptığı katkılarla tanınan İngiliz doğa bilimci, jeolog ve biyologdur. Tüm yaşam türlerinin ortak bir atadan türediği yönündeki önermesi günümüzde genel kabul görmekte ve bilimde temel bir kavram olarak kabul edilmektedir. Alfred Russel Wallace ile ortak bir yayında, evrimin bu dallanma modelinin, var olma mücadelesinin seçici üremede yer alan yapay seçilime benzer bir etkiye sahip olduğu doğal seçilim adını verdiği bir süreçten kaynaklandığına dair bilimsel teorisini ortaya koymuştur. Darwin insanlık tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak tanımlanmış ve Westminster Abbey'e gömülerek onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rus-Çerkes Savaşı</span> Ruslar ve Kafkaslar, özellikle Çerkesler arasında yaşanan ve soykırımla sonlanan savaş

Rus-Çerkes Savaşı, 17 Temmuz 1763'te (E.U.) Rusya'nın Çerkesya'da hak iddia etmesi ve Çerkeslerin bunu reddetmesi ile başlayan, 21 Mayıs 1864'te (E.U.) son Çerkes ordusunun mağlup edilmesiyle sona eren askerî mücadele. Savaş 101 yıl sürmesi sebebiyle hem Rusya hem de Çerkesya tarihindeki en uzun savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Takson yazarı zoologlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Zoolog, zooloji denilen hayvan bilimi uzmanı olan bilginlerdir. Taksonomiyle ilgilenen ve takson yazarı olan zoologların adları Uluslararası Zoolojik Adlandırma Koduna (ICZN) göre keşfettikleri/tanımladıkları/adlandırdıkları takson ile birlikte kullanılır ve genellikle yayım yılı ve tam soyadı ya da bir kısaltmayla gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Takson yazarı botanikçiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Botanikçi, botanik denilen bitki bilimi uzmanı olan bilginlerdir. Taksonomiyle ilgilenen ve takson yazarı olan botanikçilerin adları Uluslararası Botanik Adlandırma Koduna (ICN) göre keşfettikleri/tanımladıkları/adlandırdıkları takson ile birlikte kullanılır ve genellikle yayım yılı ve tam soyadı ya da bir kısaltmayla gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da kadın</span> İslam toplumlarında kadının yeri

Müslüman kadınların deneyimleri farklı toplumlarda ve aynı toplum içinde büyük farklılıklar gösterir. Ortak yönleri ise, hayatlarını değişen derecelerde etkileyen, aralarındaki geniş kültürel, sosyal ve ekonomik farklılıklar arasında köprü kurmaya hizmet edebilecek ortak bir kimlik veren İslam dinine bağlılıklarıdır.

Ressamlarin ilk adlarına göre alfabetik listesi için bakınız:Ressamlar Listesi.

Bu maddede kayda değer seri katillerin bir listesi yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.