İçeriğe atla

Stanley Whittingham

M. Stanley Whittingham
DoğumMichael Stanley Whittingham
22 Aralık 1941 (82 yaşında)
Nottingham, İngiltere
Milliyetİngiliz, Amerikan
Ödüller Nobel Kimya Ödülü (2019)
Kariyeri
DalıKimya
Çalıştığı kurumlarBinghamton Üniversitesi
Doktora
danışmanı		Peter Dickens

Michael Stanley Whittingham (d. 22 Aralık 1941) İngiliz - Amerikalı kimyager. Binghamton Üniversitesi'nde hâlen kimya profesörlüğü ve Malzeme Araştırmaları Enstitüsü ile Malzeme Bilimi ve Mühendisliği programının yöneticiliğini yapmaktadır. Ayrıca Binghamton'daki Kimyasal Enerji Depolama Merkezi'nin de (NECCES) yöneticiliğini yapmaktadır Akira Yoshino ve John B. Goodenough ile birlikte 2019 yılında Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.[1][2]

Whittingham, günümüzde cep telefonlarından elektrikli araçlara kadar her şeyde kullanılan lityum-iyon pillerin gelişimde anahtar isimdir. 1970'lerde interkalasyon elektrotlarını ilk kez keşfetti ve 1970'lerin sonlarında şarj edilebilir piller için interkalasyon reaksiyonu kavramını ayrıntılı olarak tanımladı. Yüksek güç yoğunluğunda, geri dönüşümlü lityum pillerdeki interkalasyon kimyasının kullanımı üzerine patentlere sahiptir. Şarj edilebilir lityum iyon pili icat etti, 1977'de patentlendi ve Exxon'a atandı. Lityum pille ilgili çalışmalarıyla, izinden gidecek isimlerin temeli oldu. Bu nedenle, şarj edilebilir lityum pillerin ''kurucu babası'' olarak kabul görmektedir.[3]

Eğitimi ve kariyeri

Whittingham, 22 Aralık 1941 tarihinde İngiltere'nin Nottingham şehrinde doğdu.[4][5] 1951-1960 yılları arasında Lincolnshire'daki Stamford Okulu'nda eğitim aldı ve Oxford'daki New Kolej'ine kimya eğitimi almak için gitti. Oxford Üniversitesi'nden BA (1964), MA (1967) ve DPhil (1968) derecelerini aldı.[6] Lisansüstü eğitimini tamamladıktan sonra Whittingham, Stanford Üniversitesi'nde postdoktoralık yaptı.[7] Daha sonra Exxon Araştırma ve Mühendislik Şirketi'nde 16 yıl boyunca çalıştı. Daha sonra Binghamton Üniversitesi'nde profesör olmadan önce Schlumberger'da dört yıl çalıştı.

1994-2000 yılları arasında üniversitenin yardımcı dekanlığını yaptı.[4] Ayrıca altı yıl New York Eyalet Üniversitesi Araştırma Vakfı Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı. Hâlen Binghamton Üniversitesi'nde Kimya ve Malzeme Bilimi ve Mühendisliği alanında profesördür.[7] Whittingham 2017 yılında NAATBatt International'ın bilimsel operasyon direktörü seçildi.

Kişisel hayatı

Stanley, Oswego New York Eyalet Üniversitesi'nde İspanyolca Profesörlüğü yapan Dr. Georgina Whittingham ile evlidir. Michael Whittingham ve Jenniffer Whittingham-Bras adlarında 2 çocukları vardır.[8][9][10]

Başarıları

Kaynakça

  1. ^ a b "Nobel Prize in Chemistry Announcement". The Nobel Prize. 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2019. 
  2. ^ Specia (9 Ekim 2019). "Nobel Prize in Chemistry Honors Work on Lithium-Ion Batteries". The New York Times. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2019. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Mart 2020. 
  4. ^ a b c "Stanley Whittingham, Ph.D." Marquis Who's Who Top Educators. 23 Ocak 2019. 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. 
  5. ^ "M. Stanley Whittingham: Facts". Nobel Foundation. 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2019. 
  6. ^ "Dr. M. Stanley Whittingham". Binghamton University. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2019. 
  7. ^ a b Yarosh (9 Ekim 2019). "Binghamton University professor wins Nobel Prize in Chemistry". Binghamton University. 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. 
  8. ^ "2019 Nobel Prize winner: Dr. M. Stanley Whittingham talks award, impact, batteries". Binghamton Press & Sun-Bulletin. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019. []
  9. ^ "Do What Makes You Happy, Says Chemistry Nobel Prize Winner". NTD News. 1 Kasım 2019. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020. 
  10. ^ "Faculty profile, Modern Languages: Georgina Whittingham". State University of New York at Oswego. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020. 
  11. ^ "Research & Scholarship Award Recipients by Region". SUNY Foundation. 2 Mayıs 2007. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "BU chemistry professor named as Nobel Prize hopeful". Pipe Dream. 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. 
  13. ^ "Prof. M. Stanley Whittingham". internationalsocietysolidstateionics.org. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2019. 
  14. ^ "Stan Whittingham selected for 2018 David Turnbull Lectureship Award". MRS Bulletin. 43 (11). Kasım 2018. s. 871. 
  15. ^ "Dr. M. Stanley Whittingham". NAE Website. 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lityum iyon pil</span> şarj edilebilir pil türü

Bir lityum-iyon veya Li-iyon pil, enerji depolamak için lityum iyonlarının tersine çevrilebilir indirgemesini kullanan şarj edilebilir pil türüdür. Geleneksel lityum iyon pilinin anodu genelde karbon'dan yapılan grafit'tir. Katot genellikle metal oksit'tir. Elektrolit genelde bir organik çözücü içindeki lityum tuz'udur.

<span class="mw-page-title-main">Irwin Rose</span> Amerikalı biyolog (1926 – 2015)

Irwin A. Rose, Amerikalı biyolog. 2004 yılında "Ubikuitin-aracılı protein yıkımının keşfi" nedeniyle, Aaron Ciechanover ve Avram Hershko ile birlikte, Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dan Şehtman</span>

Dan Shechtman 24 Ocak 1941 Tel Aviv'de doğmuştur. İsrail Teknoloji Enstitüsü - Technion'da Malzeme Bilimi Philip Tobias profesörüdür ve Iowa State Üniversitesi Malzeme Bilimi Profesörüdür. 8 Nisan 1982 tarihinde, Washington DC Ulusal Teknoloji Enstitüsü'nde tatilde iken, Shechtman quasiperiodik kristalleri keşfetti. quasikristallerin keşfi için 2011'de Kimya Nobel ödülü verildi. Shechtman 4. Kimya Nobel'ini alan bir İsrail'lidir.

<span class="mw-page-title-main">James Sumner</span> Amerikalı kimyager (1887 – 1955)

James Batcheller Sumner, Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Charles Pedersen</span> Amerikalı kimyager (1904 – 1989)

Charles John Pedersen, Amerikan organik kimyacı. Taç eterlerin sentezleme yöntemleri tanımlaması ile tanınır. 1987 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü Donald J. Cram ve Jean-Marie Lehn ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kenichi Fukui</span> Japon kimyager (1918 – 1998)

Kenichi Fukui, Japon kimyagerdi. Kenichi Fukui, 1981 yılında Roald Hoffmann ile birlikte "kimyasal tepkimelerin davranışını ilgilendiren kuramları nedeniyle" Nobel Kimya Ödülü kazandı. Fukui, özellikle kimyasal tepkimelerdeki öncü moleküler orbital teorisi üzerinde çalışmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Lityum polimer pil</span> Polimer elektrolit kullanılan Lityum-iyon pil

Lityum polimer pil veya daha doğrusu lityum-iyon polimer pil, sıvı elektrolit yerine jel polimer elektrolit kullanan, lityum-iyon teknolojisine sahip şarj edilebilir bir pildir. Bu piller, diğer lityum pil türlerinden daha yüksek özgül enerji sağlar ve mobil cihazlar, radyo kontrollü uçaklar ve bazı elektrikli araçlar gibi ağırlığın kritik bir özellik olduğu uygulamalarda kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Akira Yoshino</span>

Akira Yoshino, Nobel Kimya Ödüllü Japon kimyagerdir. Asahi Kasei şirketinin bir çalışanı ve Nagoya'daki Meijo Üniversitesi'nde profesördür. Dünyada ilk defa olarak cep telefonları ve dizüstü bilgisayarlarda kullanılacak olan güvenli, üretilebilir lityum iyon pili icat etti. Yoshino, 2019 yılında M. Stanley Whittingham ve John B.Goodenough ile Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">John Goodenough</span>

John Bannister Goodenough, Amerikan malzeme bilimci, bir katı-hal fizikçisi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi. Austin'deki Texas Üniversitesi'nde makina mühendisliği ve malzeme bilimi alanlarında profesör. Goodenough, lityum iyon pillerin geliştirilmesi ve tanımlanmasıyla, malzemelerdeki manyetik aşırı değişim işaretlerini tanımlayan Goodenough–Kanamori kurallarıyla ve bilgisayar RAM'lerinde yeni ufuklar açan geliştirmeleriyle geniş ölçüde tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">George Smith (kimyager)</span> Amerikalı biyolog, Nobel Kimya Ödülü sahibi

George Pearson Smith Nobel Ödülü sahibi Amerikalı biyolog ve kimyager. Şu anda, ABD'de Columbia, Missouri eyaletinde yer alan Missouri Üniversitesi'nde profesörlük yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Krzysztof Matyjaszewski</span> Polonyalı-Amerikan kimyager

Krzysztof "Kris" Matyjaszewski Polonya doğumlu, ABD vatandaşı kimyager. Carnegie Mellon Üniversitesi'nde Doğa Bilimleri Profesörü.

De Gennes Ödülü malzeme kimyası alanındaki olağanüstü ve istisnai çalışmalar için Kraliyet Kimya Derneği tarafından 2008 yılında oluşturuldu ve iki yılda bir verilmeye başlandı. De Gennes Ödülü, Pierre-Gilles de Gennes'in çalışmalarını onurlanlandırmak adına onun adını taşımaktadır.

John B. Goodenough Ödülü, malzeme kimyası alanına katkıları ödüllendirmek amacıyla Kraliyet Kimya Derneği tarafından iki yılda bir düzenlenen bir kimya ödülüdür. Malzeme Kimyası Bölümü Ödül Komitesi tarafından seçilen ödül sahibi, bir parasal ödül, bir madalya ve bir sertifika alır, ayrıca bir Birleşik Krallık konferans turu gerçekleştirir.

<span class="mw-page-title-main">Gregg L. Semenza</span>

Gregg Leonard Semenza, Johns Hopkins Tıp Fakültesi'nde bir Çocuk Doktoru ve Genetik Tıp Profesörüdür. Hücre Mühendisliği Enstitüsü'nde vasküler program direktörü olarak görev yapmaktadır. Albert Lasker Temel Tıbbi Araştırma Ödülü'nü 2016'da aldı. Kanser hücrelerinin oksijen açısından fakir ortamlara uyum sağlamasına izin veren HIF-1'i keşfiyle tanınıyor. William Kaelin Jr. ve Peter J. Ratcliffe ile "hücrelerin oksijen varlığını nasıl algıladığı ve buna uyum sağladığına dair keşifler" için 2019 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">David MacMillan</span> Britanyalı kimyager

David William Cross MacMillan İskoç organik kimyager ve bilim insanı. Asimetrik organokataliz alanını kavramsallaştırmasına dair çalışmaları ile tanınmaktadır. MacMillan, Alman kimyager Benjamin List ile birlikte 2021 Nobel Kimya Ödülünü kazandı. Nobel Komitesi yaptığı açıklamada "asimetrik organokataliz" olarak bilinen, molekülleri oluşturmak için geliştirdikleri yeni yönteme dair çalışmaları nedeniyle ödüle layık görüldüklerini açıkladı.

Lityum demir fosfat (LiFePO4 veya LFP pil (lityum ferrofosfat) pil; Katot olarak lityum demir fosfat (LiFePO4) ve anot olarak metalik arkalıklı bir grafit karbon kullanan bir lityum iyon pildir. Düşük maliyet, yüksek güvenlik, düşük toksisite, uzun döngü ömürleri ve diğer faktörler nedeniyle, LFP pilleri araç kullanımında, şebeke ölçeğinde yedek güç sistemlerinde yer bulmaktadır. LFP piller kobalt içermez. Eylül 2022 itibarıyla EV'ler için LFP tipi pilin pazar payı %31'e ulaştı ve bunun %68'i yalnızca Tesla ve Çinli EV üreticisi BYD üretiminden geldi. Çinli üreticiler şu anda LFP pil tipi üretiminde neredeyse tekele sahiptir. 2022'de patent sürelerinin dolmaya başlaması ve daha ucuz pillere olan talebin artmasıyla LFP tipi üretimin 2028'de lityum nikel manganez kobalt oksit (NMC) tipi pilleri geçecek şekilde artması bekleniyor.

Alüminyum-iyon piller, alüminyum iyonlarının yük taşıyıcı olarak görev yaptığışarj edilebilir bir pil sınıfıdır. Alüminyum, iyon başına üç elektron değiştirebilir. Bu, bir Al3+ eklenmesinin üç Li+ iyonuna eşdeğer olduğu anlamına gelir. Bu nedenle, Al3+ (0,54 Å ) ve Li+ (0,76 Å) iyon yarıçapları benzer olduğundan, önemli ölçüde daha yüksek sayıda elektron ve Al3+ iyonları katotlar tarafından çok az hasarla kabul edilebilir. Al, Li'nin 50 katı (23,5 megavat-saat m-3) enerji yoğunluğuna sahiptir ve bu kömürden bile yüksektir.

Potasyum-iyon pil, şarj aktarımı için potasyum iyonları kullanan bir pil türüdür ve lityum-iyon pillere analogdur. 2004 yılında İranlı/Amerikalı kimyager Ali Eftekhari tarafından icat edildi.

Lityum-sülfür pil bir tür şarj edilebilir pildir. Yüksek özgül enerjisi ile dikkat çekmektedir. Lityumun düşük atom ağırlığı ve kükürdün orta derecede atom ağırlığı, Li-S pillerin nispeten hafif olduğu anlamına gelir. Ağustos 2008'de Zephyr 6 tarafından en uzun ve en yüksek irtifa insansız güneş enerjisiyle çalışan uçak uçuşunda kullanıldılar.

Jeff Dahn Dalhousie Üniversitesi Fizik ve Atmosfer Bilimleri ve Kimya Bölümü'nde profesördür. Dünya çapında dizüstü bilgisayarlarda, cep telefonlarında, arabalarda ve diğer birçok mobil cihazda kullanılan lityum iyon pilin öncü geliştiricilerinden biri olarak tanınmaktadır. Her ne kadar lityum iyon pillerin geliştirilmesine çok sayıda katkıda bulunmuş olsa da, en önemli keşfi Li+ iyonlarının etilen karbonat içeren solventlerden grafite eklenmesidir. Bu katkı ticari Li-iyon pilinin icadındaki yapbozun son parçasıdır. Ancak Dahn bu konuda yalnızca John Goodenough, M. Stanley Whittingham ve Akira Yoshino'nun ödül aldığı 2019 Nobel Kimya Ödülü'ne seçilmemiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.