İçeriğe atla

Stanislav Grof

Stanislav "Stan" Grof, transpersonel psikolojinin geliştirilmesinde büyük katkıları olan 1960'lardan beri Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Çek doğumlu psikiyatrist.

Sanislav Grof

Eğitimi ve Kariyeri

Grof, tıp eğitimini 1957'de Prag'daki Charles Üniversitesi'nde tamamlamış ve 1965'te Çekoslovak Bilimler Akademisi'nde doktorasını tamamlamış ve Freudcu psikanalist olarak eğitim almıştır. Grof'un psikedelik maddelerin klinik kullanımlarına ilişkin ilk araştırması, kendisinin başında bulunduğu araştırma programıyla Prag'daki Psikiyatrik Araştırma Enstitüsü'nde yürüttü.

1967'de New Haven, CT'deki Foundations Fund for Research in Psychiatry'den burs aldı ve Joel Elkes tarafından Johns Hopkins Üniversitesine Tıp Fakültesi'nin bir parçası olan Henry Phipps Kliniğinde Klinik ve Araştırma Görevlisi olarak davet edildi. Tıp Baltimore, Amerika Birleşik Devletleri'nde. 1969'da Spring Grove Devlet Hastanesi Araştırma Birimi'nde (daha sonra Walter Pahnke ile birlikte çalıştığı Maryland Psikiyatrik Araştırma Merkezi'nin bir parçası) Spring Grove Deneyi için Psikiyatrik Araştırma Şefi oldu. 1969'da Grof aynı zamanda Yardımcı Doçent oldu. 1973'te California Big Sur'da Johns Hopkins Üniversitesi Psikiyatri Bölümü'ne ait olan Esalen Enstitüsü'ne davet edildi ve 1987'ye kadar misafir öğretim üyesi olarak görev yaptı.

5 Ekim 2007'de Prag'da Dagmar ve Václav Havel Vakfı tarafından verilen VISION 97 ödülünü alan Grof, 2010 yılında Prenatal ve Perinatal Psikoloji ve Sağlık Derneği'nden (APPPAH) Thomas R. Verny Ödülünü aldı. Diğer taraftan Grof, Çek Cumhuriyeti'ndeki Český klub skeptiků Sisyfos adlı grup tarafından, psikolojiyi, modern bilimin materyalist felsefi temellerinin sınırlarının çok ötesine taşıdığı için eleştirildi ve bu grup tarafından anti-ödül olan Erratic Boulder Ödülü'ne iki kez layık görülen tek kişidir.

Kaliforniya İntegral Çalışmalar Enstitüsü'nde Felsefe, Kozmoloji ve Bilinç Bölümü'nün seçkin yardımcı öğretim üyesi oldu ve 2018'e kadar bu pozisyonda kaldı.[1]

Transpersonel Psikoloji

Transpersonel Psikoloji ilk olarak her ne kadar doğrudan bu ifadeyle olmasa da transhümanistik psikoloji şeklinde Abraham Maslow tarafından tanımlanmıştır. Kendisi 1967'de San Francisco'da First Unitarian Church'da yaptığı konuşmada bu ifadeyi kullanmıştır.

Maslow'dan sonra Transpersonel Psikoloji olarak Journal of Transpersonal Psychology dergisinin 1969 yılında yayımlanan ilk sayısında (Vol. 1, No. 1, Spring 1969) psychotherapist Anthony Sutich tarafından kullanıldı.[2]

Stanislav Grof ise, derin kendini keşfetme ve insan ruhuna dair büyüme ve içgörü elde etme amacıyla olağandışı bilinç durumlarının kullanımına ilişkin araştırmaları bünyesinde bulunduran transpersonal psikolojinin ve ilgili araştırmaların başlıca geliştiricilerinden biri olmuştur.

Grof, 1977'de Uluslararası Transpersonal Derneği'nin (ITA) kurucu başkanlığını yapmış ve onlarca yıl boyunca başkanlığı yürütmüştür.

1993 yılında Grof, transpersonel psikoloji alanına yaptığı büyük katkılardan ve bu alanın geliştirilmesinden dolayı Transpersonal Psikoloji Derneği (ATP) tarafından Onur Ödülü'ne layık görüldü.

Psikedelikler ve Holotropik Nefes

Grof'un ilk çalışmaları LSD ve psikedelik terapi alanı üzerineydi. Grof, LSD araştırmalarını gözlemlerine ve Otto Rank'ın doğum travması teorisine dayandırmıştır. Zamanla bulguları eşliğinde geliştirdiği teorisi, Grof'un "insan ruhunun genişletilmiş haritacılığı" dediği şeye dönüştü. 1970'lerin başında LSD'nin yaşadışı ilan edilmesinin ardından Grof, eşi Christina Grof ile birlikte derin ve hızlı nefes alma, çağrıştırıcı müzik, odaklanmış vücut çalışması ve mandala çiziminin bir kombinasyonunu geliştirerek bu terapötik yönü psikedelikler olmaksızın sürdürdü ve "Holotropik Nefes Çalışması" olarak adlandırılan nefes çalışması tekniğini geliştirmiştir.

Ruhsal Buhran (Ruhsal Kriz)

Stanislav Grof ruhsal kriz de denilen Ruhsal Buhran (Spiritual Emergency) terimini eşi Christina Grof ile birlikte literatüre sokan ilk psikiyatristler arasında yer almaktadır. Grof çifti bu tabiri 1984 yılında yayınlanan "Spiritual Emergency: Understanding and Treatment of Transpersonal Crisis" başlıklı makalede kullanıldı.[3]

Grof çifti fiziksel belirtileri de olan zihinsel, duygusal değişiklikleri bireyin kişisel yaşam öyküsünün dışındaki bir kaynaktan geldiği izlenimi verdiğinden benötesi (transpersonal) deneyimler olarak nitelendirmişlerdir.[4]

Göz At

Kaynakça

  1. ^ "Vikipedi İngilizce Stanislav Grof maddesi". 5 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  2. ^ Raul Valverde, Transpersonal Psychology: Altered States of Consciousness, Biofeedback,and Neurotechnology, Kanada: Concordia University, 2021,s.42
  3. ^ Bonnie Lee Hood, Spiritual Emergencies: Understanding Transpersonal Crises (Doktora Tezi), University of Massachusetts, 1986, s.2
  4. ^ Stanislav Grof ve Christina Grof, "Manevi Kriz: Gelişimsel Krizleri Anlamak", S.Grof-C.Grof, Manevi Kriz: Kişisel Dönüşüm Buhranlarına Bir Bakış içinde çev. Ahu Ayan, Kaknüs Yayınları, 2011, s.40

*İngilizce Vikipedi Stansislav Grof maddesi

  • Bonnie Lee Hood, Spiritual Emergencies: Understanding Transpersonal Crises (Doktora Tezi), University of Massachusetts, 1986.
  • Stanislav Grof ve Christina Grof, Manevi Kriz: Kişisel Dönüşüm Buhranlarına Bir Bakış, çev. Ahu Ayan, Kaknüs Yayınları, 2011.
  • Raul Valverde, Transpersonal Psychology:Altered States of Consciousness,Biofeedback,and Neurotechnology, Kanada: Concordia University, 2021

Türkçeye Çevrilen Eserleri

  • Stanislav Grof, Christina Grof, Manevi Kriz: Kişisel Dönüşüm Buhranlarına Bir Bakış, çev. Ahu Ayan, Kaknüs Yayınları, 2012
  • Stanislav Grof, Kozmik Oyun İnsan Şuurunun Sınırlarına Yolculuk, çev.Levent Kartal, Omega Yayınları, 2020
  • Stanislav Grof, Geleceğin Psikolojisi, Ray Yayıncılık, 2014
  • Stanislav Grof, Bilincin Oyunları -2, Ray Yayıncılık, 2013
  • Stanislav Grof,Sonsuz Yolculuk: Bilincin ve Ölümün Ötesine Geçiş,Ray Yayıncılık, 2014

Dipnotlar

İlgili Araştırma Makaleleri

Psikoloji veya Ruh bilimi, içgüdüsel davranışları ve zihni inceleyen bilimdir. Bilinçli ve bilinçsiz olayların yanı sıra daha çok duygu ve düşüncenin incelemesini içeren Psikoloji, çok kapsamlı bir bilimsel alandır. Bu alanda uzman olan ve aynı zamanda bilgi araştırması yapanlara psikolog denir. Psikologlar, beyinin ortaya çıkan özelliklerini ve ortaya çıkan özelliklerle bağlantılı tüm fenomenleri anlamaya çalışırlar ve bu şekilde daha geniş nöro-bilimsel araştırmacı grubuna katılırlar. Psikoloji bilimi, bir sosyal bilim olmasına rağmen aynı zamanda doğa bilimleri olarak da kategorize edilebilir. Özellikle beyin biyolojisi bilgisini oldukça kullanır ve geliştirir.

<span class="mw-page-title-main">William James</span> Amerikalı filozof ve psikolog (1842–1910)

William James, psikolojide işlevselcilik hareketinin öngörücüsü, pragmatizmin öncüsü Amerikalı filozof ve psikologdur.

<span class="mw-page-title-main">LSD</span> Halüsinojen, kristal yapılı bir molekül

Liserjik asit dietilamid, kısaca LSD ya da LSD-25 veya halk arasında bilinen ismi ile asit, yarısentetik psikoaktif bir halüsinojendir. İlk olarak 1938 yılında Albert Hofmann tarafından çavdar mahmuzunda bulunan ergotaminden sentezlenmiştir. Günümüzde ve tarih boyunca genellikle keyif verici olarak veya ruhani amaçlar için kullanılmıştır. 1960'ların karşı kültüründeki yeri sebebiyle çok yaygın olarak bilinir.

Psikiyatri ya da ruh hekimliği, ruhsal durumların teşhisi, korunması ve tedavisine adanmış tıbbi uzmanlık alanıdır. Bunlar ruh hali, davranış, bilişsellik ve algılarla ilgili çeşitli konuları içerir.

Meditasyon ya da dalınç, Latince meditatio kelimesinden türetilmiş, sözcük anlamıyla birçok Batı dilinde "derin düşünme" anlamına gelmekte olan bir terim olup, sözlüklerde, "kişinin iç huzuru, sükûnet, değişik şuur halleri elde etmesine ve öz varlığına ulaşmasına olanak veren, zihnini denetleme teknikleri ve deneyimlerine verilen ad" olarak tanımlanır. Meditasyon tekniklerine, ait oldukları, Budizm (Hindistan), Taoizm (Çin), Bön (Tibet), Zen (Japonya) ve İslamiyet'te (tefekkür) gibi inanç sistemlerine göre ve izledikleri yöntemlere göre değişik adlar verilmiştir. Ayrıca günümüzde mevcut farklı inanç sistemleri, mezhepler ve ekoller meditasyonu farklı olarak yorumlamakta ve farklı şekillerde uygulamaktadırlar. Bu bakımdan standart ya da tek biçimli bir meditasyondan söz etmek olanaksızdır.

<span class="mw-page-title-main">Parapsikoloji</span> Paranormal ve psişik olayların incelenmesi

Parapsikoloji; duyular-dışı algılama, psikokinezi, ölümden sonra yaşam gibi konulara ilişkin paranormal olayların; deneysel yöntem yoluyla, çok disiplinli etüdü. Parapsikologlar tarafından, telepati, durugörü gibi paranormal yetenekleri, psikokinezi fenomenini ve diğer çeşitli psişik fenomenleri konu alan bir araştırma alanı olarak görülür. Ortodoks psikoloji bilimi tarafından, kapsam dışı ya da açıklanamaz kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Psikanaliz</span> Freudun çalışmaları üzerine kurulmuş bir psikolojik kuramlar ve yöntemler ailesi

Psikanaliz, kısmen bilinçdışı zihinle ilgilenen ve birlikte zihinsel bozukluklar için bir tedavi yöntemi oluşturan bir dizi teori ve terapötik tekniktir. Bu disiplin 1890'ların başında, çalışmaları kısmen Josef Breuer ve diğerlerinin klinik çalışmalarından kaynaklanan Sigmund Freud tarafından kurulmuştur. Freud, 1939'daki ölümüne kadar psikanaliz teorisini ve pratiğini geliştirmiş ve rafine etmiştir. Bir ansiklopedi maddesinde, psikanalizin temel taşlarını "bilinçdışı zihinsel süreçler olduğu varsayımı, bastırma ve direnç teorisinin kabulü, cinselliğin ve Oedipus kompleksinin öneminin takdir edilmesi" olarak tanımlamıştır. Freud'un meslektaşları Alfred Adler ve Carl Gustav Jung, psikanalizin bireysel psikoloji (Adler) ve analitik psikoloji (Jung) olarak adlandırdıkları dallarını geliştirdiler, ancak Freud'un kendisi bunlara yönelik bir dizi eleştiri yazdı ve bunların psikanaliz biçimleri olduğunu kesinlikle reddetti. Psikanaliz daha sonra Erich Fromm, Karen Horney ve Harry Stack Sullivan gibi neo-Freudyen düşünürler tarafından farklı yönlerde geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Transpersonel psikoloji</span>

Transpersonel psikoloji, insan zihninin aşkın veya ruhsal yönleri üzerinde araştırmalar yapan psikoloji okulu.

<span class="mw-page-title-main">John B. Watson</span> Amerikalı psikolog (1878 – 1958)

John Broadus Watson, psikolojide davranışçılık ekolüne yaptığı katkılarla tanınan Amerikalı psikologdur.

<span class="mw-page-title-main">Karen Horney</span> Alman kökenli Amerikalı psikanalist (1885-1952)

Karen Horney, Alman kökenli Amerikalı psikanalist. Neo-Freudyen bir ekol olan “ego psikolojisinin” temsilcisi olmuştur. Freud'dan farklı olarak kişiliğin ve nevrozun oluşumunda biyolojinin ve dürtüsel güçlerin etkilerinden çok kültürel etmenler üzerinde durur.

Pozitif psikoloji, 1990'lı yılların sonlarında başlayan bir akımdır ve günümüze geldikçe önem kazanan bir araştırma alanı haline gelmiştir. Pozitif psikoloji hakkındaki araştırmalar ve kuram geliştirme çabaları sayıları gittikçe artan bir psikolog grubunun dikkatini çekmektedir ve hümanistik psikoloji hareketinin en uzun soluklu mirasını temsil edebilir. Ancak bazı psikologlar, hakkını teslim etseler de, pozitif psikolojiyi hümanistik psikolojinin ‘’ yeniden paketlenmesi’’ olarak görüyorlar. Pozitif psikoloji, “bireylerin, grupların ve kurumların uygun bir şekilde işlev görmesine yardımcı olan ve onların gelişmelerine katkı sağlayan durumlar ve koşulların bir çalışması” olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ruh sağlığı</span> Psikolojik iyi olma veya bir mental sorunun olmaması durumu.

Ruh sağlığı, psikolojik iyi hal veya zihinsel bir bozukluğun olmadığı düzeyi açıklar. Tatmin edici düzeyde duygusal ve davranışsal işlevlerini sürdürebilen bir kişinin durumudur. Pozitif psikoloji ve Bütünsellik bakış açılarından, ruhsal sağlık, bir bireyin yaşamdan tat alabilmesi ve yaşam aktiviteleri ile psikolojik dayanıklılık kazanabilmeye yönelik çabaları arasında denge kurmasını içerebilir.

Ego ölümü, "öznel öz kimliğin tamamen kaybıdır". Terim, birbiriyle ilişkili anlamlarla birlikte çeşitli iç içe bağlamlarda kullanılır. Analitik psikolojide, psişenin temel bir dönüşümünü ifade eden psişik ölüm ile eşanlamlı terim olarak kullanılır. Ölüm ve yeniden doğuş mitolojisinde, ego ölümü, Joseph Campbell tarafından Monomit mitolojisi üzerine yaptığı araştırmada tanımlandığı gibi, kendine teslim olma ve geçiş aşamasıdır. Bu dünya mitolojisinde tekrarlanan bir temadır ve aynı zamanda çağdaş batı düşüncesinin bazı kollarında bir metafor olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Mary Whiton Calkins</span> Amerikalı filozof ve psikolog (1863 – 1930)

Mary ; 30 Mart 1863 - 26 Şubat 1930 ), bilgilendirilmiş teori hakkında çalışan ve hafıza, rüyalar ve özbenlik üzerine araştırmalar yapmış Amerikalı bir filozof ve psikologdur. 1903 yılında, Calkins, meslektaşları tarafından seçilerek en değerli elli psikolog listesinde on ikinci olmuştur. Cinsiyeti nedeniyle Harvard Üniversitesi tarafından doktorası reddedilmiştir.

Dini deneyim, dini bir çerçeve içinde yorumlanan öznel bir deneyimdir. Kavram, Batı toplumunun büyüyen rasyonalizmine karşı bir savunma olarak 19. yüzyılda ortaya çıktı. William James kavramı popüler hale getirdi.

<span class="mw-page-title-main">MDA</span>

3,4-Metilendioksiamfetamin, esas olarak eğlence amaçlı bir uyuşturucu olarak karşılaşılan amfetamin ailesinin bir empatojen-entaktojen, psikostimülan ve psikedelik ilacıdır. Farmakolojisinde MDA, bir serotonin-norepinefrin-dopamin salgılatıcı ajandır (SNDRA). Çoğu ülkede, kontrollü bir maddedir; bulundurulması ve satışı yasa dışıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ruhsal kriz</span>

Ruhsal kriz, ruhsal deneyimler sonucunda bedensel ve zihinsel düzlemde bireyde güçlük doğuran durumları ifade eden psikospiritüel dönüşüm süreci.

<span class="mw-page-title-main">Christina Grof</span>

"Spiritual Emergence Network"un kurucusu ve Holotropik Nefes Çalışmalarının kurucularından olan Amerikalı kadın yazar, psikoterapist.

<span class="mw-page-title-main">Esalen Enstitüsü</span>

Yaygın olarak Esalen olarak adlandırılan Esalen Enstitüsü, Big Sur, California'da bulunan, hümanist alternatif eğitime odaklanan, bilinç ve bilinçaltı alanları ile ilgili araştırmalar yürüten kâr amacı gütmeyen bir topluluk ve araştırma merkezidir.

Kendini gerçekleştirme (Self-Realization), Batı felsefesi, psikolojisi ve ruhsal öğretilerinde olduğu kadar Doğu ruhsal öğretileri için de kullanılan bir terim. Genel olarak bireyin kişilik ve karakterindeki imkanları ortaya koymasını ifade eder. Türkçede Abraham Maslow'un Self-actualization terimiyle aynı şekilde çevrilmektedir.