İçeriğe atla

Standart hat açıklığı

Standart hat açıklığı ya da Stephenson hat açıklığı, rayların iç kenarları arasındaki açıklığın 1.435 mm (4 ft 8+12 inç) olduğu demiryolu hat açıklığı türüdür. Adını ilk buharlı lokomotifin mucidi George Stephenson'dan alır. Standart hat açıklığı, dünyada en yaygın kullanılan hat açıklığı türü olup, dünyanın %60'ı tarafından kullanılmaktadır. Aynı zamanda Rusya, Finlandiya ve Özbekistan dışında tüm ülkelerdeki yüksek hızlı demiryolu hatları da standart hat açıklığı ile inşa edilmiştir.

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

Kaynakça


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tren</span> raylar üzerinde giden ulaşım ve taşıma aracı

Tren, raylar üzerinde bir ya da birkaç lokomotif tarafından çekilen veya itilen vagonlardan oluşan ulaşım aracı. Tren kelimesi Türkçe ve diğer dillere Latince trahereden (çekmek) türeyen eski Fransızca trahinerden gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demiryolu ulaşımı</span> madeni bir yol üzerinde, mekanik bir güçle hareket ettirilen araçların, tesislerin ve yapıların tümüne verilen isim

Bir yerden bir yere madeni bir yol üzerinde, mekanik bir güçle hareket ettirilen araçlar içinde, insan ve eşya taşımasını temin eden tesislerin hepsine birden demiryolu denir.

<span class="mw-page-title-main">Metro</span> kentsel alanda yolcu taşıyan demiryolu sistemi

Metro, genellikle kentsel alanlarda bulunan yüksek kapasiteli toplu taşıma türüdür. Otobüslerden, fünikülerden veya tramvaylardan farklı olarak, genellikle metro sistemleri özel bir geçiş hakkı üzerinde çalışan, yayalar veya diğer araçlar tarafından erişilemeyen ve tünellerde bulunan demiryollarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları</span> Türk devlet kurumu

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), Türkiye'deki demiryolu ulaşımının altyapısını geliştiren, düzenleyen ve kontrol eden resmî kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Isambard Kingdom Brunel</span> İngiliz makine ve inşaat mühendisi (1806-1859)

Isambard Kingdom Brunel, FRS, İngiliz makine ve inşaat mühendisi. Tersaneleri, Büyük Batı Demiryolu'nu, Atlas Okyanusu'nu aşan ilk pervane ile çalışan buharlı gemi de dâhil olmak üzere bir dizi buharlı gemiyi ve sayısız önemli köprü ve tüneli inşa etmiştir. Tasarımları modern mühendislik ve toplu taşıma konusunda devrim yaratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Demiryolu hat açıklığı</span> demiryolu hattındaki raylar arasındaki boşluk

Demiryolu hat açıklığı, bir demiryolu hattını oluşturan yük taşıyan iki tren rayı arasındaki mesafeyi tanımlar. Dünyadaki demiryolu hatlarının %60'ı standart hat açıklığı olarak 1.435 mm mesafeyi kullanır. Farklı mesafelerdeki hat açıklıkları geniş veya dar olarak adlandırılır. İki farklı hat açıklığına sahip hatların buluştuğu yerlerde hat kesintiye uğrar. Bu yüzden bazı geçiş bölgelerinde farklı hat genişlikleri arasında kolayca geçiş yapılabilmesi için çok sayıda hat içeren kısımlar inşa edilmiştir. Hat açıklığı olmayan tek demiryolu türü monoray olarak adlandırılan hat yapısıdır. Bazı hafif yük taşıyan elektrikli demiryolu hatlarında üçüncü veya dördüncü hat bulunabilmektedir. Esas hattın dışında yer alan bu hat elektrik şebekesinin beslenmesi amacıyla kullanılır.

Türkiye'de demiryolu ulaşımı, bu ülkenin kentsel ve şehirlerarası demiryolu ulaşım sistemiyle ilgilidir. Ülkenin ana demiryolu işletmesi tüm uzun mesafe ve sınır ötesi yük ve yolcu demiryolu taşımacılığından sorumlu olan TCDD'dir. Bunun dışında kentlerde metro ve tramvayları işleten yerel şirketler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dar hat açıklığı</span> standart hat açıklığından (1435 mm, 4 ft 8 1⁄2 inç) daha dar olan hat açıklıkları

Dar hat açıklığı, Standart (1.435 mm) hat açıklığından daha dar olan demiryolu hat açıklığı türüdür. Bu tür demiryolu hatlarının standart bir ölçüsü bulunmamakta olup, hatlar genellikle 600 ila 1.067 mm aralığında bir açıklık ölçüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kars Garı</span> Kars Merkez, Karsta bir tren istasyonu

Kars Garı, Kars'ın il merkezinde Cumhuriyet Caddesi üzerinde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

Doğukapı Tren İstasyonu, Kars'ın Akyaka ilçesine bağlı Kalkankale köyünde bulunan bir tren istasyonudur. İstasyon, Kars-Gümrü-Tiflis demiryolu üzerinde yer almaktadır.

Ankara – Kars demiryolu, Türkiye'nin başkenti Ankara'yı sınır şehri Kars'a bağlayan TCDD'ye ait konvensiyonel demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kars-Gümrü-Tiflis demiryolu</span> Türkiye, Ermenistan ve Gürcistanda bir demiryolu hattı

Kars – Gümrü – Tiflis demiryolu, Türkiye'nin Kars şehrinden başlayarak önce Ermenistan'ın Gümrü şehrine, oradan da Gürcistan'ın Tiflis şehrine giden demiryolu hattıdır.

Yunanistan Devlet Demiryolları ya da Sidirodromi Ellinikou Kratous (SEK) (Yunanca: Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους (ΣEK)), 1920 yılında kurulan ve 1970 yılına kadar Yunanistan sınırlarındaki demiryolu hatlarının birçoğunu işleten kamu tüzel kişiliği olan bir kamu kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">İran İslam Cumhuriyeti Demiryolları</span>

İran İslam Cumhuriyeti Demiryolları (Farsça: راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران, romanize: Rahahan-i Cumhuri-ye İslami-ye İran, İran'ın demiryolu hizmetlerini işleten Kamu İktisadi Teşebbüsü kurumdur. Şirket, 1914 yılında kurulmuş olup Karayolları ve Kentsel Kalkınma Bakanlığı'nın gözetimi altındadır ve ülkenin ana demiryolu hatlarını işletmektedir. Şirketin merkezi Tahran'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Metre hat açıklığı</span> bir metre genişliğindeki demiryolu hat açıklığı

Metre hat açıklığı, rayların iç kenarları arasındaki açıklığın 1.000 mm veya 1 metre olduğu dar demiryolu hat açıklığı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Rus hat açıklığı</span> geniş demiryolu hat açıklığı ölçüsü

Rus hat açıklığı, rayların iç kenarları arasındaki açıklığın 1.520 mm ya da 1.524 mm (5 ft) olduğu geniş demiryolu hat açıklığı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Cape hat açıklığı</span> 1067 mm (3 ft 6 inç) açıklıklı demiryolları

Cape hat açıklığı 3 Ft 6 inç kullanan ilk şehirlerarası yolcu demiryolu Norveç'te Carl Abraham Pihl tarafından inşa edilmiştir. Ondokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren, İngiliz İmparatorluğu'nda hat açıklığı yaygınlaştı. Cape Government Railways için standart ölçü olarak kabul edildiği için "Cape Gauge" olarak da biliniyordu. Yeni Zelanda'da demiryolu taşımacılığı, Japonya'da demiryolu taşımacılığı ve Tayvan 'da standart olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">İber hat açıklığı</span> İspanya ve Portekizde kullanılan demiryolu hat açıklığı

İber hat açıklığı, rayların iç kenarları arasındaki açıklığın 1.668 mm olduğu geniş demiryolu hat açıklığı türüdür. En yaygın olarak İspanya ve Portekiz'de kullanılmaktadır. Bu açıklık, kendisinden 8 mm daha geniş olan Hint hat açıklığı'ndan sonra, dünyanın herhangi bir yerinde standart olarak olarak kullanılan en geniş ikinci hat açıklığı türüdür.

Çift hat açıklığı, iki farklı kalınlıktaki tekerlekleri olan raylı taşıtlar için tasarlanmış demiryolu hat açıklığıdır. Çift hat açıklığına sahip rayların, sinyaller ve yan hatlarla yapılandırılması ve bakımı, iki ayrı tek hat açıklığına sahip raylardan daha pahalıdır. Bu nedenle, çift hat açıklığına sahip rayların yalnızca alan eksikliği gerektirdiğinde veya raylar manevra sahalarında veya yolcu istasyonlarında buluştuğunda olağan bir durumdur. Çift hat açıklığına sahip hatlar açık ara en yaygın konfigürasyondur, ancak bazı durumlarda üç hat açıklığına sahip hatlar da oluşturulmuştur.

Değişken demiryolu hat açıklığı, vagonun farklı hat açıklığına sahip iki demiryolu arasında seyahat etmesini sağlar. Vagonlar, değişken hat açıklığı aksları (VGA) içermektedir. Hat açıklığı, trenin göstergesine yerleştirilen ve tekerlekleri istenen hat açıklığı bariye hareket ettiren hat açıklığının değiştiriciden geçirilmesiyle değiştirilir.