İçeriğe atla

Stahanovizm

Aleksey Stahanov (sağda)

Stahanovizm (Rusçaстахановец) veya Stahanov hareketi, adını Sovyet madencisi Aleksey Stahanov'dan alan, "önceden saptanan üretim ölçüsünü aşma" anlamında kullanılan ifade.[1]

1935 yılında tüm Sovyetler Birliği'nde bir kampanya olarak başlatılan Stahanovizm, kolektivizasyon politikaları ile birlikte ülke çapında duyurulmuş ve bu kampanyalar kapsamında çeşitli yarışmalar düzenlenmiştir.[2][3]

Stahanovizm'e adını veren madenci Aleksey Stahanov, 16 Aralık 1935 yılında Time dergisine kapak olmuştur.

Galeri

Ayrıca bakınız

  • Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ekonomisi
  • Zhit stalo luchche

Kaynakça

  1. ^ Hançerlioğlu, Orhan (1972). Ekonomi Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  2. ^ Siegelbaum, Lewis; Sokolov, Andrei (2000). Stalinism as a Way of Life., (İngilizce) New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 0-300-08480-3.
  3. ^ Overy, Richard (2004). The Dictators: Hitler's Germany, Stalin's Russia, (İngilizce) New York: W.W. Norton. ISBN 0-393-02030-4.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Lev Troçki</span> Marksist devrimci, teorisyen

Lev Davidoviç Bronştayn ya da yaygın bilinen adıyla Lev Troçki, Bolşevik siyasetçi, devrimci ve Marksist teorisyen.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Devlet Marşı</span>

Rusya Federasyonu Devlet Marşı, Rusya'nın resmî devlet marşı. Bestesinde, Aleksandr Aleksandrov'a ait Jit stalo luçşe ve Bolşevik Parti Marşı'ndan uyarlanan Sovyetler Birliği Marşı'nın müziği, güftede ise Sovyet marşının söz yazarı Sergey Mihalkov'un yeniden yazdığı sözler kullanılmıştır. Sovyetler Birliği Marşı, 1944 yılından itibaren "Enternasyonal" marşının yerine resmî marş olarak kullanılmaya başlandı. Marş, 1956-1977 yılları arasında destalinizasyon politikaları nedeniyle sözsüz, sadece enstrümantal çalındı. 1977 yılında eski Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'e atıf yapan sözler çıkartıldı, yine Mihalkov tarafından yazılan komünizmin ve II. Dünya Savaşı'nın zaferlerine vurgu yapan sözlerle değiştirilerek kullanılmaya başlandı.

<i>Wehrmacht</i> Nazi Almanyasının Silahlı Kuvvetleri

Wehrmacht, 1935 ile 1945 yılları arasında Nazi Almanyası'nın silahlı kuvvetleridir. "Waffenträger der Nation" olan Heer, Kriegsmarine ve Luftwaffe'den oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Devlet Marşı</span> Ulusal marş

Sovyetler Birliği Marşı, 15 Mart 1944'te Enternasyonal marşı yerine kabul edilmiştir. Sözler Sergey Mihalkov ve El-Registan (Эль-Региста́н) takma adıyla bilinen Gabriel Arkadiyeviç Ureklyan tarafından yazılmış, müzik Aleksandr Aleksandrov (1883-1946) tarafından bestelenmiştir. Sovyet askerlerinin, Enternasyonal'in uluslararası hareketi öven sözleri yerine Sovyetler Birliği'ne adanmış başka bir marş isteği üzerine ortaya çıktığı sanılır. Marşın aslı Bolşevik Partisi Marşı'na dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Kosıgin</span>

Aleksey Nikolayeviç Kosigin -(21 Şubat 1904, Sankt-Peterburg, Rusya Çarlığı - 18 Aralık 1980, Moskova, SSCB) - Rus siyasetçi. Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (1943-1946). Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Başkanı (1964-1980). Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi. Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi (1939-80). Politbüro üyesi (1960-1980). Yüksek Sovyet meclisi üyesi(1946-1980). Soğuk Savaş sırasında uluslararası devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği başbakanları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Sovyetler Birliği Başbakanı, Sovyetler Birliği'ndeki hükûmet başkanının resmi olmayan adıdır. Bu makamın resmi adı, farklı yıllarda farklı şekilde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği liderleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Stahanov</span> Sovyetler Birliği Komünist Parti üyesi

Aleksey Grigoryeviç Stahanov, Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi (1936) ve Sosyalist Emek Kahramanı (1970) unvanına sahip Sovyetler Birliği madencisi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde sürgünler</span>

Sovyetler Birliği'nde sürgünler, Sovyetler Birliği'nde anti-sovyet veya anti-komünist hareketler içinde olup "işçi sınıfı düşmanları" kategorisine alınan kişilerin veya toplulukların, çeşitli iş kollarında emek gücü olarak kullanılmak üzere ihtiyaç olan yerlere zorla göç ettirilmesi ve devlet yönetimi tarafından planlanan sürgünleri.

<span class="mw-page-title-main">Gabriel El-Registan</span> Ermeni şair (1899-1945)

Gabriel El-Registan, doğum adıyla Gabriel Arkadyevich Ureklyan veya bilinen adıyla El-Registan (Эль-Регистан), Sovyet Ermeni şair, Sovyetler Birliği Marşı'nın söz yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Podgorni</span>

Nikolay Podgorni,, Ukrayna asıllı Bolşevik lider, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Glassboro Zirvesi Konferansı</span>

Glassboro Zirvesi Konferansı veya bilinen adıyla Glassboro Zirvesi, 23-25 Haziran 1967 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin Glassboro şehrinde Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkilerini tartışmak amacıyla düzenlenen zirvedir. Toplantıda Sovyetler Birliğini Halk Komiserleri Konseyi Başkanı Aleksey Kosigin, Amerika Birleşik Devletleri'ni ise devlet başkanı Lyndon B. Johnson temsil etmekteydi. Toplantının hemen öncesinde gerçekleşen 1967 Arap-İsrail Savaşı sırasında iki ülke arasındaki diplomatik temasın ve işbirliğinin artması kararlaştırmıştı. Zirvede Vietnam Savaşı sırasında görüş alışverişi de yapılmıştır. Johnson ve Kosigin, önemli herhangi bir konuda anlaşmaya varılamamasına rağmen, zirvenin dostane ortamda geçtiğini açıklamışlardır. Bu kapsamda "Glassboro Ruhu" olarak adlandırılan ABD-Sovyet ilişkileri gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sturmovşçina</span>

Sturmovşçina, planlanan bir üretim hedefini gerçekleştirmek için belirlenen dönemin sonuna kadar kolektif şekilde hızlıca ve emek fazlası ile fazla mesai yaparak Sovyet üretim biçimine verilen isim.

Zhit stalo luchche, Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin'in 17 Kasım 1935 tarihinde Stahanov hareketinden işçilerle birlikte düzenlediği toplantıda söylediği sözler üzerine söz sonucu yazılan şarkıdır. Bolşevik Parti Marşı, Sovyetler Birliği Marşı ve Rusya Federasyonu Devlet Marşı bu eserden köken alır.

Leonid Brejnev'in etkisi, 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri görevi yapan ve iki kere Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olan Leonid Brejnev'in Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu'ndaki etkileridir. 1964-1982 yılları arasında yüksek politik mevkilerde görev yapan Brejnev uluslararası ilişkilerdeki rolü ve savunma politikalarındaki yöntemleri ile Sovyetler Birliği'ni bir süper güç olarak dünya siyasetinde güçlü bir aktör hâline getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Dokuzuncu Beş Yıllık Plan (Sovyetler Birliği)</span>

Dokuzuncu Beş Yıllık Planı Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin, 1971-1975 yılları arasında ülke ekonomisini güçlendirmek için planladığı ekonomik plan. Plan, 1971'de Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin 24. Kongresinde Bakanlar Kurulu Başkanı Aleksey Kosigin tarafından sunuldu.

<span class="mw-page-title-main">Brejnev Dönemi</span>

Brejnev Dönemi veya 1964-1982 Sovyetler Birliği tarihi, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin Leonid Brejnev liderliğini kapsayan dönem. Bu dönem yüksek ekonomik büyüme ve yükselen refahla başladı, ancak zaman içinde sosyal, politik ve ekonomik alanlarda önemli sorunlar yaşandı, bu nedenle bu dönem genellikle Durgunluk Dönemi olarak tanımlandı.

Leonid Brejnev'e yönelik suikast girişimi, 22 Ocak 1969'da Leonid Brejnev'e yönelik, Sovyet Ordusundan kaçak konumda olan Viktor İlyin tarafından düzenlenen suikast girişimidir. İlyin, Brejnev Moskova'da bir otomobilin içerisinde iken motorsikletten ona ateş etti. Her ne kadar Brejnev zarar görmese de, ancak bir sürücü öldü ve Sovyet uzay programında görev alan bazı popüler kozmonotlar, hafifçe yaralandı. Saldırgan derhal yakalandı ve tutuklandı.