İçeriğe atla

Staffordshire definesi

Staffordshire definesi
Definedeki eşya bir arada
HammaddeeAltın-gümüş
OluşturulmaMS 7-9. yüzyıl
Keşfedilme5 Temmuz 2009
Lichfield, İngiltere
Günümüzdeki konumuBirmingham Müzesi, İngiltere

Staffordshire definesi Anglosakson dönemine ait olarak bulunan en büyük altın, gümüş ve metal içeren define buluntusudur. Define, 5 Temmuz 2009 tarihinde İngiltere'nin Staffordshire kontluğu yakınlarındaki Lichfield'e bağlı Hammerwich köyündeki bir tarlada bulunmuştur. 3500 adet parçadan oluşan define genelde savaşla ilgili malzemelerden oluşmakta, içinde kadınların kullanımına ait bir eşya bulunmamaktadır. Bulunan eşya MS 7. ve 8. yüzyıla ait olarak tarihlendirildikleri için Yedi krallık dönemi İngilteresi'ndeki Mercia Krallığı'na ait olduğu düşünülmektedir.

Yapılan incelemeler ve araştırmalar sonucunda definedeki eşyanın bir tehlike anında sahipleri tarafından geri alınmak üzere gömüldüğü ortaya çıkmıştır.[1] İşlemeleri ve işçiliği olağanüstü kaliteli olan eşyayı toplamda 3.285 milyon pound değer biçilmiş ve define Birmingham Müzesi tarafından satın alınmıştır.

Bulunması

Define, Terry Herbert tarafından 5 Temmuz 2009 tarihinde Hammerwich'deki yeni sürülmüş bir tarlada metal dedektörü yardımıyla bulunmuştur. Sonraki beş gün boyunca kazı çalışmaları sürmüştür. Arazinin sahibi Fred Johnson'un izniyle tüm tarlada arama kazı çalışmaları başlatılmıştır.

2009 kazısı

Ana madde: Arkeolojik sit

Kazı çalışmaları English Heritage adlı kamu kuruluşu tarafından Birmingham Üniversitesi Arkeoloji Fakültesine bağlı şirkete ihale edilmiştir. Kazı çalışmalarında 9 x 13 metrelik bir alan kazılmıştır. Kazının önemi açısından definenin tam olarak bulunduğu yer açıklanmamıştır. Toplamda 3500'ün üzerinde eşya bulunmuştur. İçişleri bakanlığı tarafından sağlanan üst teknoloji ürünü aygıtlar tarafından yapılan incelemeler sayesinde arazide başka buluntunun kalmadığı anlaşılmıştır.

Definenin bulunuşu 24 Eylül 2009 tarihinde kamuoyuna duyurulmuş, defineyle ilgili resmi internet sitesi ilk haftada 10 milyon kez izlenmiştir. Kazılar bölgede sürerken ilk buluntular Birmingham Müzesi'nde sergilenmiş, 13 Ekim 2009 tarihine kadar 40 bin kişi müzeyi ziyaret etmiştir. Definenin içinde öne çıkan eşya kataloglama, temizleme ve koruma amacıyla British Museum'a gönderilmiştir. 24 Eylül 2009 itibarıyla toplamda 1381 eşyanın ortaya çıkarıldığı açıklanmış, bunlardan 864 tanesinin ağırlığı 3 gramdan az, 507 tanesinin ağırlığı da 1 gramdan azdır. Geriye 10 adet büyük eşya kalmaktadır. Tüm tarlada yapılan ayrıntılı X ışını taraması sonucu bölgede halen bazı eşyanın bulunabileceği belirlenmiştir. Kazıların sonucunda buluntuların bir mezara ait olmadığı saptanmıştır.

2010 kazısı

2010 yılı Mart ayında arkeologlardan oluşan bir grup esas kazı sonrası değerlendirme için alanda çalışmalar yapmış ve çeşitli yerlerde deneme kazılarında bulunmuşlardır. Kazının çıkarılmamış buluntuların elde edilmesi değil alanı tarihlendirme çalışması olduğu iletilmiştir. Açıklamalara göre arkeologlar definenin saklandığı dönemde alanın coğrafi yapısını tahmin etmeye çalışmışlardır.

İçeriği

Toplamda 3500 üzerinde eşyadan oluşan define toplamda 5 kg altın ve 1.3 kg gümüş içerir. Buna göre 1939 yılında bulunan Sutton Hoo buluntusunda çıkan 1.5 kg ağırlığındaki altın ve gümüş eşyanın büyüklüğü aşılmış olur. Staffordshire buluntusunda ortaya çıkan eşyanın çoğu askeri amaçla üretilmiştir, içlerinde ev gereçleri veya kadınların kullandığı mücevherat bulunmamaktadır. Genelde Anglosakson buluntularının aksine olan bu durum, definedeki eşyanın özenle bir araya toplandığına dair yorumlara neden olmuştur.

Silahlar

Definede bulunan silah parçaları olan eşya genellikle silahların üzerinden sökülmüş altın ve gümüş işlemeleri kapsar. Toplamda 66 altın kılıç kabza parçası ve benzeri süsleme bulunmuştur. Bulunan 86 adet kılıç kabza topuzu, tek seferde bulunan en büyük topuz toplamıdır. Farklı şekil ve tipteki topuzların farklı tarihsel dönemlere ait olduğuna dair değerlendirmeler de vardır.

Haçlar

Definedeki savaşla ilgili olmayan tek eşya türü iki veya üç haçı oluşturan parçalardır. En büyük haçın bazı süslemeleri kayıptır, ancak tek parça halindedir. Ancak bu haç muhtemelen küçük bir alana sığması için katlanmıştır. Ayrıca muhtemelen kutsal bir kitaba ait olan altın kitap kenarlık parçası olduğu sanılan bir parça da bulunmuştur.

Altın eşya

En ilgi çekici altın eşyadan birisi de iki tarafından Latince İncil'den alıntıların yazılı bulunduğu altın şerittir.[2] Yazı şekil ve tarzını inceleyen uzmanlar yazının 7-9. yüzyıllar arasında yazıldığı konusunda hemfikirdir. Altın şeritin bir kalkan veya kılıç kemerinin parçası olma ihtimali yüksektir, ancak başka bir dini eşyanın parçası da olabileceği düşünülmektedir.

Amacı

British Museum yetkililerine göre definenin bu şekilde gömülmesinin ardında iki neden olabilir. Definenin tanrılara yapılan bir adak veya sunulan bir hediye olması ihtimali düşük de olsa vardır. Diğer taraftan sonradan alınmak üzere saklanmış bir hazine olması kuvvetle muhtemeldir. Yapılan araştırmalarda işleme işçiliğinin kalitesi dikkat çekici olarak belirlenmiş ve eşyanın Anglosakson üst sınıfa mensup kişilere ait olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Definedeki değerli eşyanın özellikle üzerinde bulundukları savaş aletlerinden söküldüğü tahmin edilmektedir. Definedeki eşya zafer ganimeti veya bir askerin süregiden seferlerdeki toplam ganimeti de olabileceği öne sürülmüştür.[3]

Tarihsel anlamı

Definenin bulunduğu yer tarihi olarak Mercia Krallığı içinde yer alır. Buluntunun ait olduğu tahmin edilen MS 7 ve 8. yüzyıla dair çok az yazılı kaynak ve bilgi vardır. MS 731 yılına kadar olan Bede tarafından kaleme alınan tarihi anlatım yetersizdir. Bu döneme ait kültürel tarihi aydınlatmak için Staffordshire definesi büyük bir olanak sağlamıştır. Definenin bulunduğu bölge yakınlarında Letocetum Roma ileri karakolu olması ve bölgenin Anglosakson ve Viking hakimiyetindeki toprakların geçiş yerinde bulunması önemini artırmaktadır.

Değeri

Eserleri satın alan Birmingham Müzesi

25 Kasım 2009 tarihinde Londra'da merkezi bulunan Hazine Değerlendirme Komitesi[4] tarafından değerlendirilmiş ve 3.285 milyon pound değer biçilmiştir. 1996 yılında yürürlüğe giren yasa uyarınca definenin bedeli hazineyi bulan kişi ve arazi sahibine eşit olarak pay edilecektir. Definenin değeri tespit edildikten sonra Birmingham Müzesi defineyi satın almak için girişimde bulunmuş ve tarihî eserleri müzeye kazandırmak için şehir çapında kampanya başlatılmıştır. 17 Nisan 2010 tarihine kadar belirlenen süre aşılmadan 23 Mart 2010 tarihinde gerekli para toplanmıştır. Toplanan para defineyi bulan Terry Herbert ile arazi sahibi Fred Johnson arasında bölüştürülmüştür.[5] Definenin kalıcı olarak sergilenmesi için altyapı çalışmaları kapsamında bağış kampanyasına devam edilmektedir.[6]

Sergilenmesi

Definedeki tarihî eserler aşağıdaki tarihlerde çeşitli farklı müzelerde sergilenmiştir:

  • 24 Eylül 2009 - 13 Ekim 2009: Birmingham Müzesi, İngiltere
  • 3 Kasım 2009 - 17 Nisan 2010: British Museum, İngiltere
  • 13 Şubat 2010 - 7 Mart 2010: Stoke-on-Trent Müzesi, İngiltere
  • 29 Ekim 2011 - 4 Mart 2012: National Geographic Müzesi, Washington, ABD

Definenin kalıcı olarak Birmingham Müzesi'nde sergilenmesi planlanırken, definenin bulunduğu bölgeye yakın bir yerde ayrı bir serginin açılması da düşünülmektedir.

Galeri

  • Üzerinde İncil'den Latince alıntılar bulunan altın eşya
    Üzerinde İncil'den Latince alıntılar bulunan altın eşya
  • Bükülmüş olan altından haç
    Bükülmüş olan altından haç
  • Buluntular bir arada
    Buluntular bir arada
  • Miğfer parçası
    Miğfer parçası
  • Kılıç kabzası parçası
    Kılıç kabzası parçası
  • Kılıç süslemesi
    Kılıç süslemesi

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Staffordshire definesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ 24 Eylül 2009 tarihli 12 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Telegraph haberi (İngilizce) 3 Eylül 2012 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Latince yazı şu şekildedir: SURGE DNE DISEPENTUR INIMICI TUI ET FUGENT QUI ODERUNT TE A FACIE TUA ("Surge Domine et dissipentur inimici tui et fugiant qui oderunt te a facie tua") Türkçeye çevirisi şu şekilde yapılabilir: "Yüksel Tanrım; düşmanlarınız dağılsın ve senden nefret edenler önünden uzaklaşsın"
  3. ^ Eski Anglosakson destanı Beowulf'da zaferden sonra düşman kılıçlarının kabzasındaki topuzları toplayan savaşçılardan bahsedilir
  4. ^ İngilizce: Treasure Valuation Committee
  5. ^ İkili arasında daha sonra anlaşmazlık çıkmıştır 22 Mart 2011 tarihli Dailymail haberi 24 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 4 Eylül 2012 tarihinde erişilmiştir
  6. ^ Birmingham Müzesi internet sitesi 7 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 4 Eylül 2012 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bursa Arkeoloji Müzesi</span> Bitinya ve Misya bölgelerinde bulunmuş MÖ 3000’den Bizans devri sonlarına kadar olan devirlere ait eserlerin sergilendiği Bursa müzesi

Bursa Arkeoloji Müzesi, Bitinya ve Misya bölgelerinde bulunmuş MÖ 3000'den Bizans devri sonlarına kadar olan devirlere ait eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Elmalı Hazinesi</span>

Elmalı Hazinesi, Antalya'nın Elmalı ilçesinde bulunmuş yüzyılın definesi olarak adlandırılan hazine.

<span class="mw-page-title-main">Anglosaksonlar</span> eski bir Cermen halkı

Anglosaksonlar, Anglus, Sakson ve Jüt karışımı bir Cermen halkı. 5. yüzyıldan itibaren Romalıların Britannia olarak isimlendirdiği adayı istila etmiş ve 865'teki Viking istilasına kadar adanın tamamını yönetmişlerdir; Viking istilasından Norman istilasına kadar geçen sürede ise bazen adanın bir kısmını, bazen tamamını yönetmiş ve bazen de adanın kontrolünü tamamen Vikinglere kaptırmışlardır. Vikinglerin gelişiyle İngiltere'deki Anglosakson kontrolü önemli ölçüde zayıflamış ve Normanların gelişiyle birlikte tamamen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alacahöyük</span> ören yeri

Alacahöyük, Çorum'un Alaca ilçesinin 15 km kuzeybatısındaki Alacahüyük köyündeki bir höyüktür. Bu höyükte dört ayrı kültür evresinden kalma 15 yerleşim ya da yapı katı saptanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çorum Müzesi</span>

Çorum Müzesi, Çorum il merkezinde bulunan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Müzede Alacahöyük, Boğazköy, Hattuşaş, Pazarlı ve Kuşsaray gibi arkeolojik kazı merkezlerinden çıkarılan buluntular sergilenmektedir. Çorum Müzesi ilk olarak 13 Ekim 1968 tarihinde, günümüzde kullanılmayan ilk binasında hizmete girmiştir. 1968 yılından itibaren 33 yıl hizmet veren müze binası, arkeolojik kazılardan elde edilen eserlerin yoğunluğu nedeniyle ihtiyaca cevap veremez duruma gelmiştir. Bunun üzerine yapımı 1908 yılında başlayıp 1914 yılında tamamlanan ve yapıldığı günden itibaren hastane, Ziraat Mektebi, Makine Meslek Yüksek Okulu olarak hizmet veren bina, Çorum Müzesi'nin yeni binası olarak kullanılmak üzere 1986 yılında tahsis edilmiştir. 1988 yılında yangın geçiren bina, 1989 yılında müze olarak kullanılmak üzere restore edilmeye başlanmıştır. Restorasyon çalışmalarının tamamlanması ile Çorum Müzesi; 11.03.2003 tarihinde, bu tarihî binada ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Muğla Müzesi</span>

Muğla Müzesi 1994 yılında açılmıştır. Yapı olarak eski bir cezaevi binası seçilmiş ve restorasyonundan sonra müze binası olarak hizmete sokulmuştur. Müzeye antik kalıntılarla, heykellerle dolu avludan etrafında toplanmış 3 ana bölümden ve 1 adet sanat galerisinden oluşmaktadır. Türkiye'deki ilk Doğa Tarihi Müzesi burada bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">L'Anse aux Meadows</span>

L'Anse aux Meadows, Kanada’nın Newfoundland ve Labrador eyaletinde bulunan Newfoundland adasının kuzeyindeki arkeolojik kazı yeri. 1960 yılında bulunan yer, Vikinglerin Grönland dışında Kuzey Amerika’da bulunan tek yerleşim yeridir. Burası, Kolomb Öncesi Okyanus Ötesi Temas teorisinin bilimsel kamuoyunda kabul edilen tek örneğidir. 1003 yıllarında Leif Ericson tarafından Vinland’da kurulmaya çalışılan koloniyle bağı olduğu düşünülmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarla birlikte kuruluş tarihinin 1021 yılı olduğu düşünülmektedir. L’Anse aux Meadows 1978 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası sit alanı ilan edilmiştir.

Bakla Tepe Höyüğü, İzmir il merkezinin 30 km. güneyinde, Menderes (Cumaovası) ilçesinde, Tahtalı Barajı nedeniyle terk edilen Bulgurca Çiftlik Köyü'nün hemen yakınında yer alan bir Höyüktür. Yıllardır bakla yetiştirilen bir alan olduğundan Köy'de Bakla Tepe olarak bilinmekteydi. Tarihöncesi bir yerleşimin höyükten köy altına kadar uzandığı, sapılan sondalardan anlaşılmaktadır.

Hacıtuğrul Höyüğü, Ankara - Polatlı karayolunun 60. km.'sinde, Hacıtuğrul Köyü ile Yenidoğan tren istasyonu arasında yer alan bir höyüktür. Gordion'un 22 km. kuzeydoğusuna düşmektedir. Eski yayınlarda Yenidoğan Höyüğü ya da Külhöyük olarak geçmektedir. Höyük, 650 x 600 boyutlarında olup 24 metre yüksekliktedir. Bu boyutlarıyla 3,3 hektarlık bir alana yayılmış, Türkiye'nin en büyük höyüklerinden biridir. Boyutları Gordion'un kabaca iki katı kadardır.

Kaman Kalehöyük, Kırşehir İl merkezinin kuzeybatısında, Kaman İlçesi'nin 3 km. doğu-kuzeydoğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe yaklaşık 280 metre çapında olup 16 metre yüksekliktedir.

Eskiyapar Höyük, Çorum İl merkezinin güneyinde, Alaca İlçesi'nin 6 km. batısında, eski Eskiyapar Köyü altında, Hüseyinabad Ovası'nda yer alan bir höyüktür. Tarım, yapılaşma gibi nedenlerle köyün yol açtığı tahribatı önlemek ve kazı çalışmalarına olanak vermek için 1983-84 yıllarında köy taşınarak höyük açılmıştır. Tepe, 350 metreye varan çapı ile bölgenin büyük höyüklerinden biri olup 13 metre yüksekliktedir. Konum olarak Alacahöyük, Boğazköy ve Şapinuva (Ortaköy) gibi önemli Hitit merkezlerinin neredeyse geometrik ortasındadır.

Kilise Tepe Höyüğü, Mersin İl merkezinin batısında, Mut İlçesi'nin kabaca 20–21 km. güneydoğusunda, Silifke'nin 36 km. kuzeybatısında Kışlaköy Köyü'nün 1 km. kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Göksu Nehri üzerinde yapımı planlanan Kayraktepe Barajı su toplama sahası içinde kalacak olan höyük Maltepe Höyüğü olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çukuriçi Höyüğü</span>

Çukuriçi Höyüğü, İzmir ilinin güneyinde, Selçuk ilçesinin 1 km güneyinde, Efes antik kentinin hemen güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Kentin Magnesia kapısından 500 metre mesafede, antik Smyrna olarak adlandırılan günümüzde Çukuriçi Mevkii olarak bilen yerdedir. Höyük'ün yanından Derbent Deresi akmaktadır. Selçuk – Aydın karayolunun Efes ayrımından sonra, karayolunun 100 metre batısındadır. Höyüğün adının Apasas olduğu ileri sürülmekle birlikte kazı ekibince bölgenin adı verilmiştir. Yerleşmenin MÖ 3. binyılda deniz kenarında olduğu hem jeomorfologlarca yapılan araştırmalarda, hem de kazılardaki çok sayıdaki deniz kabuğu buluntusuna dayanılarak ileri sürülmektedir. Tepe, günümüzde bile son derece verimli bir ovada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yedi krallık</span>

Yedi krallık veya heptarşi Büyük Britanya'da geç klasik antik dönem ve erken Orta Çağ'da hüküm sürmüş Anglosakson krallıkları dönemini anlatır. Güney, doğu ve merkezdeki krallıklar Northumbria, Mercia, Doğu Anglia, Essex, Kent, Sussex ve Wessex krallıklarıdır. Bu Anglosakson krallıklar daha sonra İngiltere Krallığı olarak birleşmiştir.

Tekeköy Düz Yerleşmesi, Samsun il merkezinin yaklaşık 16 km. güneydoğusunda, Tekeköy yakınlarında yer alan bir düz yerleşmedir. Yerleşmeyle ilgili yayınlarda yeri tam olarak belirtilmekmektedir. Tekeköy günümüzde Samsun'un bir mahallesidir. Fındıkcak ve Çınarlık derelerinin suladığı vadide bulunan kaya sığınaklarından birinin önündeki terasta ya da yamaçlardan birinde olduğu anlaşılmaktadır. "A" kaya sığınağının yaklaşık 300 m uzağında; sığınakdan güneye doğru gittikçe daralan iki dar vadinin birleştiği ve genişlemeye başladığı yerde olduğu belirtilmektedir. Yerleşmenin kazı yapıldığı yıllarda 100 x 50 metre boyutlarında olduğu bilinmektedir.

Ahlatlıbel Düz Yerleşmesi, Ankara il merkezinin yaklaşık olarak 14 km. güneybatısında, ODTÜ arazisi içinde, eski Yalıncak Köyü'nün güney – güneybatısında, Haymana yolu üzerinde yer alan bir düz yerleşmedir. Bölgede geniş bir alanın yakın geçmişte toprakla doldurulmuş olması nedeniyle, 1933 yılında kazısı yapılmış olan yerleşmenin tam olarak yeri yakın zamana kadar saptanamamıştı. Ancak Gülçin İlgezdi Bertram ve Jan - K. Bertram'ın çalışmalarıyla yerleşmenin yeri 2010 yılında saptanmıştır. Kale olarak tanımlanan mimari kalıntılar ve konumu dikkate alınarak bir bey şatosu olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Meydancık Kalesi</span>

Meydancık Kalesi, Mersin'in Gülnar ilçesinde yer alan kale yerleşimi kalıntıları. Kalenin orijinal adı Hititçe olan Kiršu'dur. Osmanlı döneminde ise Beydili Kale olarak adlandırılmakta idi.

<span class="mw-page-title-main">Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi</span> arkeoloji ve mozaik müzesi

Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi, mevcut eserlerin 1948 yılında toplanmaya başlanması ile birlikte ilk olarak 1969 yılında açılmıştır. Şanlıurfa Müzesi, Türkiye’nin en büyük kapalı alan ve sergi salonuna, Türkiye’nin en büyük canlandırma sayısına ve gezi güzergahı olarak 4.5 km ile Türkiye’nin en uzun gezi güzergahına sahiptir.

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Müzesi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi'nin rektörlük binasında yer alan arkeoloji müzesidir.

Isparta'da ilk müzecilik çalışmaları 1933 yılında Halkevi'nin açılmasıyla başlamıştır. Çevreden toplanan arkeolojik eserler ve İslami mezar taşları müze salonu olarak düzenlenen halkevi binasının bir odasında sergilenmiştir. Halkevi'nin kapatılması ile birlikte eserler çeşitli depolara kaldırılmıştır. 1973 yılında Halil Hamit Paşa Kütüphanesi'nin bir odası müze deposu olarak kullanılmış ve ilk müze memurluğu kurulmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.