İçeriğe atla

Stadttempel

Koordinatlar: 48°12′42″K 16°22′29″D / 48.21167°K 16.37472°D / 48.21167; 16.37472
Seitenstettengasse'deki tapınağı barındıran Yahudi cemaatinin ana binası

Stadttempel (Türkçe: Şehir Tapınağı), Seitenstettengasse Tapınağı olarak da adlandırılan, Avusturya'da bulunan Viyana şehrinin ana sinagogudur. Seitenstettengasse 4 adresinde, Innere Stadt 1. bölgesinde yer almaktadır.

Tarihçe

Sinagog 1824 ile 1826 yılları arasında inşa edilmiştir. Yapı, İmparator II. Joseph tarafından çıkartılmış ve yalnızca Roma Katolik ibadet yerlerinin ön yüzlerinin doğrudan caddelere bakmasına izin veren bir ferman nedeniyle diğer apartman bloklarına yapışık bir şekilde, sıradan bir bina olarak inşa edilmiştir.

Sinagogun ateşe verilmesi halinde bağlı olduğu binaların da tahrip olacak olması nedeniyle bu ferman, Kasım 1938'de, Kristallnacht zamanında sinagogun tamamen yıkılmasına engel olmuştur. Stadttempel, II. Dünya Savaşı'ndaViyana'da yıkılmadan kurtulmuş olan tek sinagogdur. Diğer 93 sinagog ve Yahudi ibadethanesi Naziler tarafından yok edilmiştir.[1][2][3]

Ağustos 1950'de, İsrail’de yeniden gömülmesinden önce Theodor Herzl ve ailesinin tabutları bu sinagogda sergilenmiştir.[4][5]

1981 Viyana sinagogu saldırısında, sinagogda düzenlenen bir Bar Mitsva töreni sırasında Filistinli Arap teröristler sinagoga makineli tüfekler ve el bombalarıyla saldırmış ve iki kişinin ölümüne neden olmuşlardır.[6]

Bugün sinagog, yaklaşık 7.000 üyeden oluşan Viyana Musevi Cemaati için ana ibadethane olma konumundadır ve tarihi bir anıt ilan edilmiştir.[4][7]

Tanınmış üyeler

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Viyana Musevi Cemaati: Her Şeye Karşı Var, Sonia Misak, Kudüs Mektupları, Sayı 356 8 Nisan 5757/15 Nisan 1997 [1] 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Staff. The Stadttempel Synagogue, Vienna[], Beth Hatefutsoth. Accessed July 4, 2009.
  3. ^ Bagley, Chris. "Avusturyalı Yahudiler henüz sayıları kazanamadı" 14 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., San Francisco Chronicle, 9 Kasım 2008. 4 Temmuz 2009'a girildi.
  4. ^ a b The Stadttempel Synagogue, Vienna[]
  5. ^ Theodor Herzl, Yahudi ve Adam: Bir portre, Oscar Benjamin Frankl, Fırtına, 1949, s. 136.
  6. ^ Associated Press ile . "Tüm Dünyada; Filistinliler Avusturya Cinayetleri'nde Canlanıyor" 23 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times, 22 Ocak 1982,
  7. ^ Rachel Wischnitzer, Avrupa Sinagogu Mimarisi, Amerika Yahudi Yayınları Derneği, 1964, s. 178.
  8. ^ Klaus Kempter, Die Jellineks 1820-1955, 1998

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sinagog</span> Musevi ibadethanesi

Sinagog veya havra, Yahudilik inancına inanan Yahudi ve Samirilerin ibadet etmek için gittikleri ibadethane.

<span class="mw-page-title-main">Theodor Herzl</span> Yahudi gazeteci ve politik aktivist

Theodor Herzl veya sünnetinden sonra aldığı ismi ve soyismi ile Binyamin Ze'ev, Modern Siyonizm'in kurucu babası olan Avusturya-Macaristan vatandaşı Yahudi gazeteci, oyun yazarı, yazar ve politik aktivistti. Dünya Siyonist Örgütü'nü kurmuş ve bir Yahudi devleti kurma amacıyla Yahudilerin, Filistin'e göç etmeleri gerektiği fikrini savunmuştur. İsrail'in kuruluşundan 44 yıl önce yaşamını yitirmiş olmasına rağmen İsrail Devleti'nin kurucu babası olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zülfaris Sinagogu</span>

Zülfaris Sinagogu, İstanbul'da Beyoğlu ilçesinin Galata semtinde bulunan bir sinagog. 1671 tarihinde mevcut olduğu bilinmektedir. Ancak bugünkü bina eski temeller üzerinde, muhtemelen 19. yüzyıl başında, tekrar inşa edilmişti. Çeşitli zamanlarda yapılan restorasyon çalışmalarıyla, günümüze kadar güzelliğini koruyan Zülfaris Sinagogu, Kamhi Ailesinin maddi katkıları ve tarihçi, yazar ve küratör olan Naim Güleryüz'ün öneri ve tasarımıyla 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, olarak 25 Kasım 2001'de açılarak hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Büyük Sinagogu</span> Edirne, Türkiyede bir sinagog

Edirne Büyük Sinagogu, Edirne'de bulunan ve Türkiye'nin en büyük ve Avrupa'nın üçüncü büyük sinagogu olan ibadethane. Geçmişi 1492 yılında Avrupa’daki baskılardan kaçarak Osmanlı İmparatorluğu’na sığınan Seferad cemaatine kadar uzanan ve 1905 yılında çıkan büyük yangında yanan sinagog padişah II.Abdülhamit'in fermanı ile yeniden inşa edilerek 1907 'de Hamursuz Bayramı arifesinde tekrar hizmete girdi. Fransız mimar France Depré, binayı Viyana'daki Leopoldstädter Tempel adlı sinagogdan esinlenerek projelendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Sinagog (Berlin)</span>

Neue Sinagogu 1856-1866 yılları arasında inşa edilmiş, Berlin Yahudi cemaatinin ana sinagogudur. Magribi stiliyle El Hamra Sarayına benzeyen bu yapı 19. yüzyılın ikinci yarısının önemli mimari eserlerindendir.

Çekya'nın başkentindeki Prag Yahudi cemaati Avrupa'nın en eski ve en bilinen cemaatlerinden biridir.

Tacikistan'daki Yahudilerin tarihi uzun ve çeşitli bir geçmişe sahiptir. Tacikistan Yahudilerinin çoğu köken olarak Buhara Yahudisidir.

<span class="mw-page-title-main">Karaim Sinagogu</span>

Karaim Sinagogu, Hasköy, Beyoğlunda bulunan ve Karay Yahudilerine hizmet sunan bir sinagogdur. Karay Yahudileri, Türkiye Musevi Cemaati tarafından temsil edilmediğinden bu sinagog Hahambaşılığı'na bağlı değildir.

<span class="mw-page-title-main">Mayor Sinagogu (Bursa)</span>

Mayor Sinagogu Bursa'da Arap Şükrü Sokağı'nda bulunan bir sinagogdur. Elhamra Kararnamesi ile Mayorka'dan kovulup Osmanlı'ya yerleşen Yahudiler tarafından kurulmuştur. Bina 1400'lerde veya 1500'lerin sonunda inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gaziantep Sinagogu</span>

Gaziantep Sinagogu,, Gaziantep'te terkedilmiş bir sinagogdur. 1970'lerde Gaziantep'in son Yahudileri şehri terkedince sinagog bakımsızlıkla karşı karşıya kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Terziler Sinagogu</span>

Terziler Sinagogu ya da Tofre Begadim Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogtur. Galata semtinde, Özel Avusturya Sen Jorj Hastanesi'nin arkasında, Felek Sokağı üzerinde bulunmaktadır. Aşkenaz cemaati için kurulan sinagog, cemaatinin büyük ölçüde azalması nedeniyle 1960'larda kapatılmıştır. Bir süre kullanım dışı kalan sinagog, 1998 yılında bir sanat galerisi hâline getirilerek yeniden kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Duşanbe Sinagogu</span>

Buhara Sinagogu olarak da bilinen Duşanbe Sinagogu, Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'deki iki Yahudi mahallesinden birinde 19. yüzyılda inşa edilmiştir. Yahudi cemaati sitesinde bu sinagog dışında diğer dinî binalar ve bir de okul bulunmaktaydı. Şubat 2006'da Tacikistan Hükûmeti şehir yapılanması ve başkanlık sarayı inşası sebebiyle yıkıma başladı. Sinagogun yıkımı uluslararası protestolar sebebiyle ve bir seri mahkeme kararlarıyla Haziran 2008'e kadar durduruldu fakat bu tarihte sinagog yerle bir edildi.

<span class="mw-page-title-main">Türkischer Tempel</span> Viyanada bir yapı,Avusturya

Türkischer Tempel, Viyana'da bir sinagogdu. Özellikle Türkiye'den göç etmiş Sefarad Yahudileri için kurulmuş olan sinagog ve kubbesi Yahudi mimar stiliyle Hugo von Wiedenfeld tarafından 1885-1887 arasında inşa edilmiştir. Bina 1938'de Kristal Gece olaylarıyla harabeye çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Dohány Sokağı Sinagogu</span> Budapeştede sinagog

Dohány Sokağı Sinagogu ya da diğer adlarıyla Büyük Sinagog veya Tabakgasse Sinagogu, Budapeşte'nin 7. idari bölgesi olan Erzsébetváros'ta yer almaktadır. Avrupa'nın en büyük ve dünyanın beşinci büyük sinagogudur. 3000 sandalyeli tapınak Neolog Yahudiliği'nin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Merkez Sinagog</span>

Merkez Sinagog, Manhattan New York'ta 652 Lexington Avenue ile 55th Street sokaklarının kesiştiği yerde bulunur. Moor stiliyle 1872'de inşa edilen ve Budapeşte'deki Dohany Sinagogu'nun bir kopyası olan sinagog Moor İspanyası'ndaki Yahudi varlığının onuruna dikilmiştir. Şehirde kesintisiz olarak en uzun süreyle kullanılan sinagogdur.

<span class="mw-page-title-main">Eski Sinagog (Kraków)</span> Krakówda müze

Ortodoks sinagog olan Eski Sinagog Polonya'nın Kraków şehrindeki Kazimierz ilçesinde bulunur. Bu bina Polonya'da ayakta kalan en eski sinagog olup Avrupa'daki Yahudi mimarisi açısından en değerli yapılardan biridir. 1939'da Almanlar Polonya'yı istila edene kadar şehirdeki en önemli sinagog olma özelliğini taşıyan bina ayrıca Krakow Yahudi cemaatinin sosyal ve örgütsel merkeziydi. 1794'te General Tadeusz Kościuszko, Polonya'nın bağımsızlığını kazanması için verdiği mücadelede Yahudilerin desteğini almak için bu sinagogda konuşma yapmıştır:

"Yahudiler, insanlığın kazancı için ellerinden geleni ardlarına koymayacaklarını tüm dünyaya ispatlamıştır" – General Tadeusz Kosciuszko

<span class="mw-page-title-main">Birinci Rumen-Amerikan cemiyeti</span>

Birinci Rumen-Amerikan cemiyeti veya Şaarey Şomayim cemiyeti, 89-93 Rivington Street, Manhattan, New York'taki tarihi bir binada 100 yılı aşkın süreyle yer almış Ortodoks Yahudi cemiyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Oni Sinagogu</span>

Oni Sinagogu Gürcistan'ın Oni şehrindeki VI. Vakhtang Caddesi 53 numarada yer alan bir sinagogdur. Sinagog, Gürcistan'ın Raça bölgesinde yer almaktadır. Oni sinagogu, Gürcistan cumhuriyetindeki hala faal olan en eski sinagogdur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Sinagog (Varşova)</span>

Varşova Büyük Sinagogu 19. yüzyıl Polonya'sında inşa edilen en büyük binalardan biriydi ve açılışıyla dünyanın en büyük sinagogu oldu. Varşova'daki Tłomackie caddesinde yer alıyordu.

2020 Viyana saldırıları, 2 Kasım 2020'de Avusturya'nın Viyana şehrinde gerçekleşmiş İslamcı silahlı saldırılardı. Saldırı, Stadttempel adı verilen şehrin ana sinagogunun bulunduğu sokağın etrafında, 6 farklı noktada piyade tüfekleri ile halka ateş açılması ile gerçekleşti. Saldırı sonucunda 4 sivil ve saldırganlardan biri olmak üzere en az beş kişi öldürüldü ve 17 kişi daha yaralandı.