İçeriğe atla

Sri Lanka ekonomisi

Sri Lanka'nın finans merkezi Colombo

Sri Lanka'nın serbest piyasa ekonomisi, 2019'da nominal gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) ile 84 milyar dolar ve satın alma gücü paritesi (PPP) ile 296.959 milyar dolar değerindeydi.[1] Ülke, 2003'ten 2012'ye kadar, bölgesel emsallerinin oldukça üzerine çıkarak, yıllık yüzde 6,4'lük bir büyüme yaşamıştı.[2] Bu büyüme, Dünya Bankası'nın hem sürdürülemez hem de adaletsiz olduğu konusunda uyardığı ticarete konu olmayan sektörlerin büyümesinden kaynaklandı. Sri Lanka ekonomisinin büyümesi o zamandan beri yavaşladı. 2019'da 13.620 PPP Doları[3] veya 3.852 (2019) nominal ABD doları[4][5] kişi başına düşen gelire sahip olan Sri Lanka'nın gelir durumu, Dünya Bankası tarafından önceki bir üst orta gelir grubundan alt orta gelirli bir ülke olarak yeniden sınıflandırıldı.[6]

Sri Lanka, Binyıl Kalkınma Hedefi programı aşırı yoksulluğu yarıya indirme hedefine ulaştı ve diğer Güney Asya ülkelerinden daha iyi performans göstererek diğer Kalkınma Hedeflerinin çoğunu karşılama yolunda ilerliyor. Sri Lanka'nın yoksulluk çalışan sayısı endeksi 2016 yılına kadar %4,1 idi. Sri Lanka, Otuz yıllık Sri Lanka İç Savaşı'nın sona ermesinden bu yana, uzun vadeli stratejik ve yapısal kalkınma zorluklarına odaklanmaya başladı. Üst orta gelirli bir ülkeye geçiş için çabalamaktadır. Sri Lanka ayrıca sosyal içerme, yönetişim ve sürdürülebilirlik konularında zorluklarla karşı karşıyadır.[7]

Hizmet sektörü, 2010'daki %54,6'dan 2019'da Sri Lanka'nın ekonomisinin %58,2'sini oluşturdu, sanayi on yıl önceki %26,4'ten %27.4'e ve tarım %7,4'e yükseldi.[8] Rekabetçi bir ihracat tarım sektörü olmasına rağmen teknolojik gelişmeler, korunan yerli sektöre girmek için yavaş olmuştur.[9] Sri Lanka, dünyanın en büyük katı ve endüstriyel lastik üretim merkezidir ve değer zincirinde yukarı doğru hareket eden bir hazır giyim sektörüne sahiptir.[10] Ancak son on yılda artan ticaret koruması da içe dönük politikaların yeniden canlanması konusunda endişelere neden oldu.[11]

Hizmet sektörü, limanlar ve havaalanları ülkenin bir denizcilik ve havacılık merkezi olarak yeni keşfedilen statüsüne yardımcı olmaktadır.[12] Kolombo Limanı, Güney Asya'daki en büyük aktarma merkezidir.[13] Rekabetçi ve küresel rekabete açık, büyüyen bir yazılım ve bilgi teknolojileri sektörü bulunmaktadır.[14] Turizm hızla genişleyen bir alandır. Lonely Planet, Sri Lanka'yı 2019'da ziyaret edilecek en iyi yer ve Travel + Leisure'ı en iyi ada olarak seçti.[15][16] Sri Lanka'nın en çok ihracat yaptığı ülkeler Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Hindistan'dır. Çin, Hindistan ve BAE ana ithalat ortaklarıdır.[17]

COVID-19 pandemisinin başlamasıyla birlikte, Sri Lanka'nın yavaşlayan büyümesi, para basımı ve devlet borcuna ilişkin devam eden endişeler, ülke notunun düşürülmesine neden oldu.[18][19] İthalat kontrolleri ve ithal ikamesi, borçların parasallaştırılmasından kaynaklanan artan parasal istikrarsızlıktan sonra yoğunlaştı.[20][21][22][23] Sri Lanka, COVID-19 salgınıyla mücadelede dünyanın ilk 10 ülkesi arasında yer aldı.[24] 2021'de Sri Lanka hükûmeti, ülkedeki 73 yılın en kötü ekonomik krizini resmen ilan etti.[25] Sri Lanka, vergi indirimlerini desteklemek için iki yıl boyunca para basıldıktan sonra, dış borç geri ödemelerinin çoğunun 12 Nisan'dan itibaren askıya alındığını ve kusursuz bir borç hizmeti kaydının sona erdiğini söyledi.[26]

Kaynakça

  1. ^ "Annual Report 2019". cbsl.gov.lk. Central Bank of Sri Lanka. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020. 
  2. ^ "GDP PPP (current international $) - Sri Lanka". worldbank.org. World Bank. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020. 
  3. ^ "GDP perc apita PPP (current international $) - Sri Lanka". worldbank.org. World Bank. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020. 
  4. ^ "World Bank and Sri Lanka -2019". worldbank.org. World Bank. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020. 
  5. ^ "Enhancing competitiveness in Sri Lanka June 2016" (PDF). World Bank. 4 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Mart 2021. 
  6. ^ "Sri Lanka downgraded to World Bank lower middle income country as per capita income falls". EconomyNext. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020. 
  7. ^ "Sri Lanka: A Systematic Country Diagnostic". The World Bank. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016. 
  8. ^ "Sri Lanka annual GDP at current prices and GDP shares". www.census.gov.lk. Department of Census and Statistics. 13 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  9. ^ "Box Story - Adoption of Modern Technologies in Agriculture - Box Story 04, Central Bank Annual Report 2019" (PDF). www.cbsl.gov.lk. Central Bank of Sri Lanka. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  10. ^ "Solid Tyres from Sri Lanka". www.srilankabusiness.com. Sri Lanka Export Development Board. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  11. ^ Athukorale, Prema-chandra. "Sri Lanka's Trade Policy: Reverting to Dirigisme?" (PDF). acde.crawford.anu.edu.au. Crawford School of Public Policy ANU College of Asia and the Pacific. 24 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  12. ^ "The importance of Air Transport to Sri Lanka - IATA". www.iata.org. International Air Transport Association. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  13. ^ "Sri Lanka's Colombo port could expand to full maritime hub with policy changes". EconomyNext. 20 Mayıs 2020. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  14. ^ "ICT/BPM in Sri Lanka - Asian Development Bank" (PDF). www.adb.org. Asian Development Bank. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  15. ^ "Sri Lanka still Lonely Planet's top destination for 2019". EconomyNext. 2 Temmuz 2019. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  16. ^ "Travel and Leisure readers vote Sri Lanka best island in the world". EconomyNext. 12 Temmuz 2019. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  17. ^ "Central Bank of Sri Lanka 2019 - Statistical Appendix" (PDF). cbsl.gov.lk. Central Bank of Sri Lanka. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  18. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; FitchCCC isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  19. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; MoodysCaa1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  20. ^ "Sri Lanka import substitution should be temporary: economist". 8 February 2021. 20 Ekim 2020. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  21. ^ "Sri Lanka import controls extended, license regime in import substitution drive". EconomyNext. 23 Mayıs 2020. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  22. ^ "Money printing to repay debt: Worshipping MMT is likely to magnify economic instability". Dally Mirrro Sri Lanka. 28 Aralık 2021. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  23. ^ "A child's guide to modern monetary theory: Keynesianism in an old bottle". Colombo Telegraph. 21 Aralık 2021. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  24. ^ "Sri Lanka tenth best country in handling the Covid-19 pandemic". EconomyNext.com. 28 Ocak 2021. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  25. ^ "Sri Lanka declares worst economic downturn in 73 years". France 24 (İngilizce). 30 Nisan 2021. 15 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021. 
  26. ^ "Sri Lanka halts foreign debt repayments in 'pre-emptive negotiated default'". EconomyNext. 12 Nisan 2022. 14 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Romanya</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Romanya (Rumence: România

<span class="mw-page-title-main">Monako</span> Batı Avrupada bir prenslik

Monako veya resmî adı Monako Prensliği, 1297 yılında kurulmuş, Avrupa'da Kuzeybatı Akdeniz kıyılarında yer alan bağımsız bir şehir devleti ve prensliktir. Vatikan'dan sonra Avrupa'daki en küçük bağımsız ülke olan mikrodevlet, Fransa tarafından kuzey, batı ve doğu yönlerinde çevrelenmişken, ülkenin güney ve güneydoğu kısımları Akdeniz ile komşudur. Monako ayrıca İtalya sınırından yaklaşık 15 km uzaklıkta yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala</span> Orta Amerikanın Kıstas bölgesinde yer alan bir ülke

Guatemala Cumhuriyeti, kısaca Guatemala, Orta Amerika'da Kıstas bölgesinde bir ülkedir. Kuzeyde Meksika, doğuda Belize ve Honduras, güneyde ise El Salvador'la komşudur. Ayrıca doğuda Karayip Denizi'ne, batıda Büyük Okyanus'a kıyısı vardır. Başkenti Guatemala'dır. 372 Havalimanı bulunmaktadır. (2010)

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka</span> Hint Okyanusunda bir ada ülkesi

Sri Lanka veya resmî adıyla Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Güney Asya'da, Hindistan'ın 31 kilometre güneyinde ve Hint Okyanusu'nda bulunan bir ada ülkesidir. 1972 yılından önce Seylan olarak bilinirdi. Hint Okyanusu'nun İncisi olarak da adlandırılan ülkede yaklaşık 21 milyon kişi yaşamaktadır.

Dünya ülkelerinin gayri safi yurt içi hasılalarına (GSYİH) göre sıralanmış üç listesi vardır. Bu listedeki GSYİH dolar tahminleri satın alma gücü paritesi (SAGP) hesaplamalarından elde edilmiştir. SAGP bazını kullanmak, nispi yaşam maliyeti ve ülkeler arası enflasyonu hesaba kattığı için, gelirlerdeki gerçek farklıların potansiyel olarak bozulmasına yol açan sadece kur bazlı hesaplamaya göre daha yararlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kişi başına satın alma gücü paritelerine göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde dünya ülkelerinin, kişi başına gayri safi yurt içi hasılalarına (GSYİH) göre sıralanmış bir listesidir. Bu listedeki GSYİH dolar tahminleri satın alma gücü paritesi (SAGP) hesaplamalarından elde edilmiştir. Bu hesaplamalar Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ya da CIA gibi çeşitli kurumlar tarafından yapılır. Farklı kuruşların aynı ülke için yaptıkları hesaplamalar farklılık gösterdiği için bu değerler kesin gerçekler yerine, tahmini rakamlar olarak algılanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Devleti</span> Batı Asyada yer alan bir ülke

Filistin, resmî adıyla Filistin Devleti, Orta Doğu'da ve Batı Asya'da, Akdeniz kıyısındaki tarihî Kenan Bölgesi'nde bulunan ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nde belirtilen bölgelerde de facto olarak hüküm süren bir Arap devletidir. Devletin başkenti her ne kadar Doğu Kudüs olarak belirlense de Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için başkenti Ramallah'ta yani Batı Şeria'da bulunmaktadır. Filistin toprakları 1948'den 1967'ye kadar Mısır ve Ürdün tarafından ele geçirilmişken 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra ise İsrail tarafından ele geçirilmiştir. Şubat 2020 itibarıyla 5.051.493 nüfusla dünyada en çok nüfusa sahip 121. devlet olmuştur.

Sovyetler Birliği'nin dağılması Gürcistan ekonomisi üzerinde olumsuz bir etki yaratmış ve oldukça istikrarsız bir yapı ortaya çıkmıştır. Hammadde, enerji ve diğer endüstri ürünlerinin pazarlandığı diğer Cumhuriyetlerle arasındaki bağların ortadan kalkması Gürcistan ekonomisini olumsuz etkilemiş, bireysel gelirlerde, tarımsal ve sanayi üretiminde, turizm gelirlerinde önemli düşüşler yaşanmış, enflasyon ve işsizlik önemli ölçüde artmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nominal GSYİH değerlerine göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), belirli bir yılda bir ülkedeki tüm nihai mal ve hizmetlerin piyasa değeridir. Ülkeler, piyasa veya devlet resmi döviz kurlarında hesaplanan mali ve istatistiksel kurumlardan alınan nominal GSYİH tahminlerine göre sıralanır. Nominal GSYİH, farklı ülkelerdeki yaşam maliyetlerindeki farklılıkları hesaba katmaz ve sonuçlar, ülkenin para biriminin döviz kurlarındaki dalgalanmalara bağlı olarak bir yıldan diğerine büyük ölçüde değişebilir. Bu tür dalgalanmalar, nüfusunun yaşam standardında genellikle çok az veya hiç fark yaratmasalar da, bir ülkenin sıralamasını bir yıldan diğerine değiştirebilir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Arnavutluk ekonomisi, serbest piyasa ilkelerine dayalı olarak merkezi bir ekonomiden piyasaya dayalı bir ekonomiye geçiş sürecinden geçmiştir. Arnavutluk, üst-orta gelirli bir ülkedir ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (KEİ) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan ekonomisi</span> Bulgaristan Ekonomisinin Temel Yapısı

Bulgaristan ekonomisi, büyük bir özel sektör ile daha küçük bir kamu sektörüne sahip serbest piyasa ekonomisidir. Bulgaristan son yıllarda hızlı bir ekonomik büyüme yaşanmış olup endüstrileşmiş üst orta gelirli bir ekonomi olarak kabul edilmektedir.

Sırbistan ekonomisi, üçüncül sektör toplam gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) üçte ikisini oluşturan ve serbest piyasa prensipleri üzerinde hizmet veren üst orta gelirli bir ekonomidir. 2020 yılında GSYİH'nın nominal olarak kişi başına 8.200 $ olmak üzere toplam 56.886 milyar $'a ulaşacağı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayland ekonomisi</span>

Tayland ekonomisi, 2019 yılında ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yaklaşık %60'ını oluşturan ihracata bağlıdır. Tayland, Dünya Bankası'na göre 2018 yılı itibarı ile 16.316 trilyon baht GSYİH ile Asya'nın 8. en büyük ekonomisi olan yeni sanayileşmiş bir ülkedir. 2018 yılı itibarıyla, Tayland'ın %1,06 ortalama enflasyonu ve ülkenin GSYİH'sının %7,5'i kadar bir cari fazlası bulunmaktadır. Para birimi Tayland bahtı, 2017'de en sık kullanılan 10. para birimi olarak yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Şili ekonomisi</span>

Şili ekonomisi, Dünya Bankası tarafından tanımlanan bir piyasa ekonomisi ve yüksek gelirli ekonomidir. Şili, rekabet gücü, kişi başına düşen gelir, küreselleşme, ekonomik özgürlük ve düşük yolsuzluk algısı açısından bölgenin lideri olarak Güney Amerika'nın en müreffeh ülkelerinden biri olarak kabul edilir. Şili, Gini endeksi ile ölçüldüğü üzere yüksek ekonomik eşitsizliğe sahip olmasına rağmen, bölgesel ortalamaya yakındır.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam ekonomisi</span>

Vietnam ekonomisi, 2020'de nominal gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYİH) göre dünyanın 37. ve satın alma gücü paritesine (SAGP) göre dünyanın 23. en büyük ekonomisi olan sosyalist odaklı bir piyasa ekonomisidir. Vietnam, Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ve Dünya Ticaret Örgütü üyesidir.

Aşağıdakiler, Sri Lanka'nın uluslararası sıralamalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yoksulluk içinde yaşayan nüfusun yüzdesine göre ülkelerin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Yoksulluk içinde yaşayan nüfusun yüzdesine göre ülkelerin listesi, yoksulluk içinde yaşayan nüfusun yüzdesine göre ülkelerin gösterildiği, Dünya Bankası ve diğer kaynaklar tarafından hazırlanan listelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Amarakeerthi Athukorala</span>

Amarakeerthi Athukorala, Sri Lankalı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Tunus ekonomisi</span> Kuzey Afrikadaki bir ülkenin ekonomisi

Tunus ekonomisi, onlarca yıl ağır devlet yönetimi ve ülke ekonomisine katılımın ardından liberalleşme sürecindedir. İhtiyatlı ekonomik ve mali planlama, on yıldan fazla bir süredir ılımlı ancak sürdürülebilir bir büyüme ile sonuçlanmıştır. Tunus'un ekonomik büyümesi tarihsel olarak petrol, fosfat, tarım, otomobil parçaları imalatına ve turizme bağlıdır.

"Borç tuzağı diplomasisi", alacaklı bir ülke ya da kurumun borç alan bir ülkeye kısmen ya da yalnızca borç verenin siyasi gücünü artırmak için borç verdiği uluslararası finansal ilişkileri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Ancak bu terim yerine "Stratejik tuzak diplomasisi" teriminin kullanılmasının daha doğru olabileceği Asanga Abeyagoonasekera gibi bazı uzmanlarca savunulmaktadır. Alacaklı ülkenin, borçlu ülkeye ödeyemeyeceği şekilde aşırı kredi vermesinin veya bu yönde borçlanmasına izin vermesinin amacı borçlu ülke geri ödeme yükümlülüklerini yerine getiremez hale geldiğinde ekonomik veya siyasi imtiyazlar elde etmek onu bir nevi her yönden kendine bağlamaktır. Kredilerin koşulları genellikle kamuoyuna açıklanmamaktadır. Ödünç alınan para genellikle alacaklı ülkeden temin edilen yüklenicilerin ve malzemelerin masraflarını karşılar. Bir İhtira olan bu terim ilk kez 2017 yılında Hint akademisyen Brahma Chellaney tarafından, Çin hükümetinin jeopolitik amaçlar doğrultusunda küçük ülkelere borç verdiğini ve borç yükünü artırdığını iddia etmek için ortaya atılmıştır. Ancak bu politikanın benzerleri daha öncesinde İngiltere ve Fransa gibi ülkelerce de farklı diplomasi teknikleri ile çeşitli ülkelere uygulanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.