İçeriğe atla

Sposa son disprezzata

Sposa son disprezzata, İtalyan besteci Francesco Gasparini'nin bir aryası. Vivaldi tarafından yazılmış pastiş (diğer eserlerden az veya çok derecede uyarlanmış bölümleri de içeren yapıt, potpuri) bir opera olan Bajazet'te kullanılmıştır.

Bu arya asıl olarak Vivaldi tarafından bestelenmemiştir; beste, daha önce yazılmış, bir Gasparini eseri olan Bajazet'e dayanır. Bir opera bestelerken diğer bestecilerin yazdığı aryaları kullanmak ve bunları yeni bir eser altında derlemek Vivaldi'nin zamanında yaygın bir uygulamaydı. Vivaldi bu operada iyi karakterlere ait aryaları kendisi bestelemiş, hain, kötü karakterlere ait aryaları ise diğer bestecilerden almıştır. "Sposa son disprezzata" kötü bir karakter olan Irene tarafından söylenir.

Büyük ihtimalle çağdaş mezzo-soprano Cecilia Bartoli'nin albümü "If You Love Me" (Se tu m'ami, 18. yüzyıl İtalyan şarkıları) nedeniyle bu eser hatalı bir şekilde Vivaldi'ye atfedilmiştir. Albümdeki parçada Alessandro Parisotti'nin 19. yüzyılda yazdığı piyano versiyonu kullanıldığı için sadece Vivaldi'nin adı geçmektedir.

Bajazet Operası, dördüncü Osmanlı padişahı I. Bayezid'in yazgısını, Timur tarafından tutsak edilmesini konu alır.

Arya metni

Orijinal İtalyanca sözler Türkçe çevirisi

Sposa son disprezzata,
fida son oltraggiata,
cieli che feci mai?
E pur egl'è il mio cor
il mio sposo, il mio amor,
la mia speranza.

L'amo ma egl'è infedel
spero ma egl'è crudel,
morir mi lascierai?
O Dio manca il valor
valor e la costanza.

Eş olan ve horgörülen benim,
Sadık olan ve zulmedilen benim.
Tanrım, ben ne yaptım?
Yine de kalbim onundur,
Kocam, aşkım,
Umudum.

Onu seviyorum ama vefasız,
Bekliyorum ama zalim,
Ölmeme izin verecek mi?
Tanrım, cesaretim yok,
Cesaretim ve metanetim.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Opera</span> Müzikli tiyatro eseri

Opera, genellikle konusunu tarihten, mitolojiden, efsanelerden veya güncel olaylardan alan, sözlerinin tümü veya birçoğu müzikle bestelenmiş, içinde güzel sanatların tümünü barındırabilen, teatral formda bir sahne eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Vivaldi</span>

Antonio Lucio Vivaldi, İtalyan barok dönem klasik müzik bestecisi, virtüöz kemancı ve rahip. "Kızıl Papaz" lakabıyla tanınan Vivaldi, konçerto türünde beş yüzden fazla eser bestelemiştir ve 'konçertonun babası' olarak da anılmaktadır. En bilinen eserleri Op. 8 eser sayılı Dört Mevsim başlıklı keman konçertolarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Verdi</span>

Giuseppe Verdi, 19. yüzyıl İtalyan operası ekolünden gelen en ünlü İtalyan besteci. Tüm dünyada eserleri en çok sahnelenen opera bestecilerinden birisidir.

Libretto, opera, operet, oratoryo, bale, müzikal, mask gibi müziksel sahne eserlerinin metinlerine verilen ad. Hristiyan dinî ayinlerinde sesle şarkı şeklinde söylenen dua, ilahi, kantata vb. için yazılan metinlere de libretto denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">La traviata</span>

La traviata Giuseppe Verdi'nin bestelediği Francesco Maria Piave'nin libretto'sunu yazdığı 3 perdelik opera eseri. Alexandre Dumas'nın 1848 yılında yazdığı Kamelyalı Kadın romanını temel almıştır. İlk defa 6 Mart, 1853 tarihinde Venedik'te, Teatro la Fenice tiyatrosunda oynanmıştır. "La Traviata" başlığı doğru yoldan çıkmış kadın anlamındadır. Opera hazırlanmaktayken libretto yazarı Piave ve besteci Verdi orijinal hikâyenin yazarı Dumas gibi zamanın çağdaş olmasını istediler; fakat eseri sipariş veren yapımcı La Fenice Tiyatrosu eserin geçmişte yer almasında ısrar etti. Fakat 1880'lerden sonraki yapımlarda hep besteci ve librettocunun isteğine uygun olarak 19. yüzyıl zaman olarak uygulanmaktadır.

Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen Mozart'ın Sihirli Flüt operasında Gecelerin Kraliçesi karakteri tarafından söylenen ikinci arya.

<span class="mw-page-title-main">Don Giovanni</span>

Don Giovanni, müziği Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş, İtalyanca librettosu Lorenzo Da Ponte tarafından yazılmış olan iki perdelik bir opera eseridir. Bu eserin prömiyeri 29 Ekim 1787'de Prag'da Ulusal Tiyatro'da oynanmıştır. Mozart bu opera eserini "opera buffa" olarak sınıflandırmıştır. Da Ponte'nin liberettosu çok kere dramma giocoso olarak bilinmekte ve komik opera anlamı vermektedir. Bunu için opera çok kere komik opera veya komik (buffa) opera ile (seria) opera karışımı eşi bulunmayan bir tip opera olarak görülmektedir. Bu eser komedi, melodram ve olağanüstü fantezi elemanlarını kapsayıp birleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Maskeli Balo</span> Giuseppe Verdi tarafından yazılmış bir opera eseri

Festival ve karnaval türü için Maskeli balo sayfasına bakın

<span class="mw-page-title-main">Cosi fan tutte</span> Cosi Fan Tutte Operasının konusu

Così fan tutte, Wolfgang Amadeus Mozart tarafından hazırlanmış 2 perdelik bir opera buffa eseridir. Eserin librettosu Lorenzo da Ponte yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Gasparini</span>

Francesco Gasparini, İtalyan Barok bestecisi ve öğretmeni.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Vivaldi operaları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu İtalyan Venedikli besteci Antonio Vivaldi tarafından hazırlanmış olduğu bilinen opera eserlerinin tümünün listesidir:

<span class="mw-page-title-main">Georg Friedrich Handel operaları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Georg Friedrich Handel tarafından hazırlanmış olan opera eserlerinin tam bir listesidir. Özel olarak belirtilmemişse, bütün bu operaları opera seria janrından üç perdelik eserlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Legrenzi</span> İtalyan besteci

Giovanni Legrenzi İtalyan besteci ve organist. 17. yüzyılın sonlarında Venedik'in en önemli bestecilerinden biriydi. Birçok opera, enstrümantal ve vokal müzik bestelemiştir. Ancak eserlerinin çoğu bugün kayıptır. En iyi bilinen eserleri enstrümantal sonatlarıdır. Ayrıca Antonio Vivaldi'nin de hocasıdır ve bestecinin ilk eserlerinde Legrenzi etkisi görülür.

<span class="mw-page-title-main">Bajazet (opera)</span>

II Timurlenko veya II Bajazet 1735 yılında Antonio Vivaldi tarafından Verona karnavalı için bestelenmiş opera.

<span class="mw-page-title-main">Önce müzik sonra söz</span>

Önce müzik sonra söz Antonio Salieri tarafından bestelenen 1-perdelik operadır. Bu operanin janrı "divertimento teatrealle"" olarak verilmiştir. Libretto Giovanni Battista Casti tarafından yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tamerlano</span>

Tamerlano (Timur) George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Libretto İtalyanca olarak "Nicola Francesco Haym" tarafından "Agostin Piovene"'in Francesco Gasparini için hazırladığı Tamerlano librettosu; Bizanslı tarihçi Dukas'in Historia'sına dayanan Jacques Pradon'un nesir eseri Tamerlan ou La Mort de Bajazet adlı eserlerinden uyarlanarak hazırlanmıştır. Bu eser Londra'da bulunan "Royal Academy of Music" opera şarkıcıları trupu için hazırlanmış ve prömiyer temsili 31 Ekim 1724'te "King's Theatre" Tiyatrosu, Londra'da sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orlando Furioso (opera)</span>

Orlando Furioso bestesi Antonio Vivaldi tarafından, liberettosu Grazio Braccioli tarafından İtalyanca olarak hazırlanmış üç perdeden oluşan, dramma per musica janrında bir opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">Köy Falcısı</span>

Köy Falcısı bestesi ve librettosu Jean-Jacques Rousseau tarafından Fransizca olarak hazırlanmış bir perdeden oluşan, intermezzo buffo janrında bir kısa opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">İyi Tabiatlı Kız</span> Niccolò Piccinni operası

İyi Tabiatlı Kız, bestesi Niccolò Piccinni tarafından, librettosu Carlo Goldoni tarafından İngiliz yazar Samuel Richardson'un yazdığı "Pamela or Virtue Rewarded" romanından uyarlanarak İtalyanca olarak hazırlanmış, üç perdeden oluşan, dramma giocoso janrında bir opera buffa eseri. Eserin prömiyer temsili 6 Şubat 1760'ta Teatro delle Dame, Roma'da yapılmıştir ve bu temsilde tüm roller erkek şarkıcılar tarafından oynanmıştır.

<i>Opera seria</i>

Opera seria, 1710'lardan 1770'lere kadar Avrupa'da baskın olan İtalyan operasının asil ve "ciddi" tarzını ifade eden bir İtalyan müzikal terimidir. Terimin kendisi o zamanlar nadiren kullanılıyordu ve ancak opera seria demode olduktan ve tarihi bir tür olarak görülmeye başladıktan sonra yaygın bir kullanıma kavuştu. Opera seria'nın popüler rakibi, fikrini doğaçlamaya dayanan commedia dell'arte'den alan Opera Buffa'dır. İtalyan opera seria sadece İtalya'da değil, neredeyse tüm Avrupa'da ve ötesinde bestelendi. Saray operasının yerleşik hale geldiği Avrupa'daki ana merkezler arasında Varşova, Münih, Londra, Viyana, Dresden ve diğer Alman konutlarında, Saint Petersburg, Madrid ve Lizbon gibi şehirler vardır. Opera seria, Fransız operasının ulusal türünün tercih edildiği Fransa'da daha az popülerdi. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti vardı. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti, George Frideric Handel, Antonio Vivaldi, Nicola Porpora, Leonardo Vinci, Johann Adolph Hasse, Leonardo Leo, Francesco Feo ve 18. yüzyılın ikinci yarısında Christoph Willibald Gluck, Niccolò Jommelli, Josef Mysliveček, Tommaso Traetta ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi isimler bulunur. Dönemin açık ara en başarılı librettisti Metastasio olup, diğerleri Apostolo Zeno, Silvio Stampiglia, Antonio Salvi, Paolo Antonio Rolli, Pietro Pariati, Pietro Ottoboni, Stefano Benedetto Pallavicino, Nicola Francesco Haym, Domenico Lalli, Giovanni Claudio Pasquini, Ranieri de' Calzabigi ve Giovanni Ambrogio Migliavacca gibi isimlerdir.