İçeriğe atla

Splinternet

HTTP 403 Bir Rus internet sağlayıcısından erişilen, coğrafi olarak engellenen https://sss.gov web sitesine yasak sunucu yanıtı.

Splinternet (siber-balkanizasyon veya internet balkanizasyonu olarak da anılır), internetin teknoloji, ticaret, politika, milliyetçilik, din ve farklı ulusal çıkarlar gibi çeşitli faktörler nedeniyle parçalanması ve bölünmesi olarak tanımlanır. 2010 yılında haftalık Economist dergisi "Etkin güçler interneti balkanlaştırma tehdidinde bulunuyor" diye yazmıştı ve bu durumun yakında coğrafi ve ticari sınırlara göre parçalanabileceğini savunuyordu.[1] Çin hükûmeti siyasi nedenlerden ötürü " Büyük Güvenlik Duvarını inşa etti ve Rusya kendisini İnternet'in geri kalanından ayırmasına ve yalıtmasına olanak sağlayan Egemen İnternet Yasasını yürürlüğe koyarken[2][3] ABD ve ABD gibi diğer ülkeler de Avustralya, çocuk pornografisini ve silah yapımı talimatlarını engellemek için benzer bir güvenlik duvarı oluşturma planlarını tartıştı.[1]

Cato Enstitüsünden araştırmacı Clyde Wayne Crews, bu terimi ilk kez 2001 yılında "farklı, özel ve özerk evrenler olarak çalıştırılacak paralel genel ağlar" kavramını tanımlamak için kullandı.[4] New America'nın Uluslararası Güvenlik programından Scott Malcomson gibi daha yeni yazarlar, bu terimi internetin dünya çapındaki statüsüne yönelik büyüyen bir tehdidi tanımlamak için aşağılayıcı bir şekilde kullanıyorlar.[5]

Siyasî ve ideolojik kullanım

2007'de Harvard'ın da aralarında bulunduğu bir dizi büyük üniversite tarafından gerçekleştirilen bir anket, İran, Çin ve Suudi Arabistan'ın çok çeşitli konuları filtrelediğini ve ayrıca bu konularla ilgili büyük miktarda içeriği engellediğini ortaya çıkardı. Güney Kore, Kuzey Kore'ye ait haber ajanslarını filtreliyor ve sansürlüyor.[6]

Burma, Çin, İran, Suriye, Tunus ve Vietnam da dahil olmak üzere çok sayıda ülkenin "önemli ölçüde siyasi amaçlı filtreleme" uyguladığını görüldü. Suudi Arabistan, İran, Tunus ve Yemen önemli ölçüde sosyal içerik filtrelemesi yapıyor. Burma, Çin, İran, Pakistan ve Güney Kore ise sınır anlaşmazlıkları, ayrılıkçılar ve aşırılık yanlılarıyla ilgili web sitelerini hedef alan en kapsamlı ulusal güvenlik filtrelemesine sahiptir.[6]

Sonuç olarak, birçok hükûmet kendi vatandaşlarının İnternet erişimini aktif olarak engelliyor ve Morozov'un "Splinternet" dediği şeyin daha fazlasını yaratıyor.

OpenNet Initiavite gibi kuruluşlar, internet sansürü ve gözetlemenin büyüyen bir küresel olgu olduğunu fark ettikleri için oluşturuldu. Konuyla ilgili kitaplarının " BM tarafından sansürlendiği" ve posterin Çin'in " Büyük Güvenlik Duvarı "ndan bahsettiği gerekçesiyle BM güvenlik yetkilileri tarafından kaldırıldığı bildirildi.[7] Mart 2010'da Google, sansürü ve Çinli aktivistlere ait Gmail hesaplarının hacklenmesini protesto etmek amacıyla arama motorlarını ve diğer hizmetlerini Çin'den çekmeyi seçti.[8]

Çin'in yanı sıra diğer ülkeler de İnternet hizmetlerini sansürlüyor: Sınır Tanımayan Gazeteciler, İran'ın basın durumunu "Çok ciddi" olarak sıralıyor ve beş puanlık ölçekte en kötü sıralamada yer alıyor.[9] İran'ın İnternet sansür politikası, OpenNet Initiavite küresel İnternet filtreleme haritasına göre "yaygın" olarak etiketlendi ve sıralamada en kötüsü oldu.[10] Mart 2010'da internet sansürüyle ilgili "gözetim altında" listesine Türkiye ve Rusya'yı da eklediler ve yine "gözetim altında" statüsünde olan Birleşik Arap Emirlikleri, Beyaz Rusya ve Tayland gibi öbür ülkeleri de bir sonraki sansür basamağı olan "internet düşmanları listesi"ne girmemeleri konusunda uyardılar.[11]

Kaynakça

  1. ^ a b "A virtual counter-revolution" 4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Economist, 2010-09-02
  2. ^ Schulze, Elizabeth (1 Kasım 2019). "Russia just brought in a law to try to disconnect its internet from the rest of the world". CNBC (İngilizce). 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2021. 
  3. ^ "Russia: Growing Internet Isolation, Control, Censorship". Human Rights Watch (İngilizce). 18 Haziran 2020. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2021. 
  4. ^ Libertarian, or Just Bizarro?, Aparna Kumar, WIRED
  5. ^ "Welcome to the Splinternet 22 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Malcomson, Scott. Techonomy, 2015-12-22
  6. ^ a b "Survey of Government Internet Filtering Practices Indicates Increasing Internet Censorship". Berkman Center, Harvard University. 18 Mayıs 2007. 19 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023. 
  7. ^ "FAQ: What Happened at the Internet Governance Forum?". OpenNet Initiative. 15 Kasım 2008. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023. 
  8. ^ "Don't Be Evil". The New Republic. 21 Nisan 2010. 27 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023. 
  9. ^ "Reporters Without Borders - Iran". 6 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "ONI Internet Filtering Map". 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023. 
  11. ^ "Bianet: Internet Censorship: Turkey "Under Surveillance" Of RSF" 27 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Cyberlaw.org, 2010-03-15

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güvenlik duvarı</span>

Güvenlik duvarı veya ateş duvarı,, güvenlik duvarı yazılımı, bir kural kümesi temelinde ağa gelen giden paket trafiğini kontrol eden donanım tabanlı ağ güvenliği sistemidir. Birçok farklı filtreleme özelliği ile bilgisayar ve ağın gelen ve giden paketler olmak üzere İnternet trafiğini kontrol altında tutar. IP filtreleme, port filtreleme, Web filtreleme, içerik filtreleme bunlardan birkaçıdır.

Altın Kalkan Projesi, Çin Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yürütülen bir sansür ve gözetim projesidir. Proje, Çin Güvenlik Seddi adıyla da anılır. Başlangıç yılı 1998'dir ancak 2003 yılına kadar etkinleştirilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet sansürü</span> İnternette nelere erişilebileceğinin, nelerin yayınlanabileceğinin veya nelerin görüntülenebileceğinin kontrol edilmesi veya engellenmesi

İnternet sansürü, internetteki bilgilere erişmeye veya bilgi koymaya yönelik denetime verilen addır. İnternet sansür, sansürün en yeni türlerinden biridir. Devlet, hükûmet organları, İnternet sağlayıcı ve interneti kontrol etme imkânı olan şirket ve kurumların kullanıcıların İnternetteki faaliyetine kontrol veya yasaklar koyması demektir. İnternet sansürün giderilmesi şu anda İnternetin en büyük sorunlarından biridir. İnternetle ilgili olan birçok şirket internet sansürünün giderilmesi ve İnternet sansürden kaçınma yolları aramakla meşguldürler.

<span class="mw-page-title-main">Bambu perdesi</span>

Bambu perdesi Soğuk Savaş döneminde, Doğu Asya'nın komünist ülkeleri ile kapitalist ve komünist olmayan ülkeleri ayıran politik sınırları ifade etmekte kullanılan örtmece kelimedir. Bu ifade, Kuzey ve Güney Kore'yi ikiye ayıran Kore'nin askerden arındırılmış bölgesi veya Güneydoğu Asya'yı Komünizmden ayıran esnek sınırlar için pek fazla kullanılmamaktadır.

Her türlü kitap, dergi, gazete, yazılı ve görsel medya ve internet erişimi Suudi Arabistan'da sansüre tabidir.

İran'da sansür tanımlamasıyla; İran devletince belirlenmiş belirli konuların ve bazı bilgilerin, yayım ve dağıtımının kısıtlanarak veya tamamen yasaklanarak, bu bilgilere ulaşılmasının, geleneksel medya, internet ve sosyal medya üzerinden ulaşılmasının engellenmesi anlatılır. Sansür, pornografiden, belirli dinî konulara kadar değişik alanlarda uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore'de sansür</span>

Kuzey Kore'de sansür Dünya ülkeleri arasında, iletişim üzerinde en aşırı sıkı kontrol altına almış hükûmeti ile yapılan sansürdür. Ülke, rutin olarak Sınır Tanımayan Gazeteciler tarafından her yıl yayınlanan Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi sıralamasında alt sırada yer almaktadır. 2007 yılından itibaren 2016 yılına kadar Kuzey Kore, yaklaşık 180 ülke içerisinde, Eritre'nin arkasında, sondan ikinci sırada ve 2002 yılından 2006 yılına kadar dünyanın en kötüsü olarak listede yer almıştır.

Psiphon, güvenli iletişim ve gizleme teknolojilerinin bir kombinasyonunu kullanan bir İnternet sansürü önleme aracıdır. Psiphon'ın kod temeli, devletlerin internet sansürünü empoze etmek için kullandığı içerik-filtreleme sistemlerini İnternet kullanıcılarının güvenli bir şekilde atlatmasına yardımcı olan sistem ve teknolojiler tasarlayan Psiphon İnc tarafından geliştirilip sürdürülmektedir. Psiphon, özellikle "internet düşmanı" olarak kabul edilen ülkelerdeki kullanıcıları desteklemek için tasarlanmıştır.

Sansür bandı, sansür çubuğu ya da sansür şeridi, "hassas" bilgi veya görüntülerin siyah, gri veya hatta beyaz dikdörtgen kutular tarafından kapatıldığı metin, fotoğraf ve video sansürünün temel bir şeklidir. Bu çubuklar, görüntülerin çeşitli bölümlerini sansürlemek için kullanılmaktadır. Pikselleştirme ve bulanıklaştırma gibi daha az rahatsız edici etkiler uygulayan dijital düzenleme yazılımının oluşturulmasından bu yana, sansür çubukları genellikle hiciv için kullanılmaktadır.

Tayland'da sansür, hükûmet kontrolü altındaki haberlerin sıkı kontrolünü içerir. Buna gazeteci ve aktivistlere yönelik çeşitli taciz ve manipülasyonlar da dahildir. Tayland'da ifade özgürlüğü 1997 yılında garantilenmiş 2007 yılında da devam etmiştir. Sansür mekanizmaları arasında kral hakkındaki eleştirileri susturma, yayın medyası üzerinde doğrudan hükûmet/asker kontrolü ve ekonomik ve siyasi baskı kullanımı yer almaktadır. Kralı eleştirmenin anayasal olarak yasaklanmasına karşın bu suç genel olarak yabancılara ya da direkt olarak hükûmete muhalif olan kişilere yöneltilmektedir. Ayrıca mahkemeler tarafından verilen kararlar eleştirilemez.

<span class="mw-page-title-main">Çin Güvenlik Seddi</span>

Çin Güvenlik Seddi, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından yurt içinde İnternet'i düzenlemek için uygulanan yasama eylemlerinin ve teknolojilerin birleşimidir. Seddin Çin'deki internet sansüründeki rolü, bazı yabancı web sitelerine erişimi engellemek ve sınır ötesi internet trafiğini yavaşlatmaktır. Çin Güvenlik Seddi, TCP paketlerini anahtar kelimeler veya hassas kelimeler için kontrol ederek çalışır. Anahtar kelimeler veya hassas kelimeler TCP paketlerinde görünürse, erişim engellenir. Bir bağlantı kapatılırsa, aynı makineden yapılacak daha fazla bağlantı Güvenlik Seddi tarafından engellenecektir. Seddin etkisi şunları içerir: yabancı bilgi kaynaklarına erişimin sınırlandırılması, yabancı internet araçlarının engellenmesi ve mobil uygulamalar ve yabancı şirketlerin yerel düzenlemelere uyum sağlamasını zorunlu kılması.

Danimarka'da sansür 1849'dan beri Anayasa tarafından yasaklanmıştır:

§ 77: Herhangi bir kişi, bir mahkemede sorumlu tutulmasına bağlı olarak fikirlerini yazılı ve sözlü olarak yayınlama özgürlüğüne sahiptir. Sansür ve diğer önleyici tedbirler bir daha asla uygulanmayacaktır.

Kazakistan'da internet hızla büyümektedir. 2001 ve 2005 yılları arasında İnternet kullanıcılarının sayısı 200.000'den 1 milyona çıktı. Kazakistan 2007'ye kadar internet kullanım oranlarını yüzde 8.5 olarak bildirdi, 2008'de yüzde 12.4'e, 2010'da ise yüzde 34.3'e yükseldi. Kazakistanlı yetkililer, 2013 yılına kadar yaklaşık 10 milyon kullanıcıyla İnternet kullanım oranlarının yüzde 62.2 olduğunu bildirdi. Birinci kademe İSS'lerden internet trafiği satın alan uluslararası internet bağlantılarına sahip beş birinci kademe İSS ve yaklaşık 100 ikinci kademe İSS vardır. 2019 itibarıyla, Kazakistan nüfusunun %75'inden fazlasının internet erişimi var, bu Orta Asya'daki diğer tüm ülkelerden çok daha ileride bir rakam.

<span class="mw-page-title-main">ClearOS</span>

ClearOS, ClearFoundation tarafından geliştirilmiş ağ geçidi, dosya, yazdırma, posta ve mesajlaşma hizmetlerine sahip bir Linux dağıtımıdır.

UltraSurf, UltraReach Internet Corporation tarafından hazırlanmış ücretsiz bir İnternet sansürünü atlatma ürünüdür. Yazılım, bir HTTP vekil sunucusu kullanarak İnternet sansürünü ve güvenlik duvarlarını atlar. Bununla birlikte gizlilik için şifreleme protokolleri kullanır.

Freegate, Dynamic Internet Technology (DIT) tarafından geliştirilen ve Çin, Güney Kore, Kuzey Kore, Suriye, Vietnam, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Almanya, Yeni Zelanda, Avustralya ve Birleşik Krallık'taki internet kullanıcılarına hükûmet tarafından engellenen web sitelerine erişmesine olanak sağlayan bir yazılım uygulamasıdır. Program, Dynaweb adı verilen bir dizi proxy sunucusundan yararlanır. Bu, kullanıcıların DIT'nin Peer-to-peer (P2P) benzeri proxy ağ sistemini kullanarak web sitelerini engelleyen İnternet güvenlik duvarlarını atlamasına olanak tanır. FreeGate'in anti-sansür yeteneği, 6.33 ve üzeri sürümlerde yeni, benzersiz şifreleme ve sıkıştırma algoritması ile daha da geliştirilmiştir. DIT, Freegate'in 2004'te 200.000 kullanıcısı olduğunu tahmin ediyor DIT'in geliştiricisi ve CEO'su Bill Xia'dır.

<span class="mw-page-title-main">Lantern (yazılım)</span>

Lantern, Çin, İran ve Rusya gibi en aşırı sansür ortamlarının bazılarında çalışan ücretsiz bir internet sansürünü aşma aracıdır. Ağ trafiğini gizleyen ve/veya trafiği sansürcülerin engellemeye isteksiz olduğu protokollerle karıştıran çok çeşitli protokoller ve teknikler kullanır. Ayrıca etki alanı önünü kullanır. Tor gibi bir anonimlik aracı değildir.

GreatFire (GreatFire.org), Çin'in Güvenlik Seddi tarafından sansürlenen web sitelerinin durumunu gözetleyen bir web sitesidir ve Çinli İnternet kullanıcılarının Çin'deki web sitelerinin sansürünü ve web sitelerinin engellemesini atlatmasına yardımcı olur. Associated Press tarafından yapılan bir inceleme sonucunda, web sitesinin Radio Free Asia kapsamındaki Open Technology Fund aracılığıyla Amerika Birleşik Devletleri hükümetinden fon aldığı bulundu.

Ulusal intranet, bir ulus devlet tarafından, küresel İnternet'e ulusal bir ikame olarak kullanılan, sakinlerinin iletişimini kontrol etmek, izlemek ve aynı zamanda dış medyaya erişimlerini kısıtlamak amacıyla sağlanan IP tabanlı bir duvarlı bahçe ağıdır. Ulusal intranete, İslam ülkeleri için helal internet teriminin kullanılması gibi başka isimler de verilmiştir.

OpenNet Girişimi (ONI), amacı ulusların internet filtreleme ve gözetim uygulamalarını izlemek ve raporlamak olan ortak bir projeydi. Projede, hükûmet tarafından yürütülen internet filtreleme programlarının kapsamını ve niteliğini belirlemek için bir takım teknik araçların yanı sıra uluslararası bir araştırmacı ağı da kullanılmıştı. Katılımcı akademik kurumlar arasında Toronto Üniversitesi Munk Uluslararası Çalışmalar Merkezi'ndeki Vatandaş Laboratuvarı; Harvard Hukuk Fakültesi'ndeki Berkman İnternet ve Toplum Merkezi; Oxford Üniversitesi'ndeki Oxford İnternet Enstitüsü (OII) ve Cambridge Üniversitesi'nde Cambridge Güvenlik Programı'ndaki Gelişmiş Ağ Araştırma Grubu'ndan görevi devralan SecDev Grubu bulunuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.