İçeriğe atla

Spirit (keşif aracı)

Spirit
Mars keşif aracı Spirit'in sanatsal tasviri.
Görev türüMars keşif aracı
UygulayıcıNASA
COSPAR kimliği2003-027A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.27827 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Web sitesiSpirit Update
Görev süresiPlanlanan:90 Mars sol (92,5 Dünya günü)
İşlevsel: İnişten son temasa kadar 2269 gün (2208 sol)
Hareketli: İnişten son gömülmeye kadar 1944 gün (1892 sol)
Toplam: İnişten görev sonuna kadar 2695 gün (2623 sol)
Son iletişime kadar: 6 yıl, 9 ay, 12 gün
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracı tipiKeşif aracı
Fırlatma ağırlığıToplam: 1.063 kg
  • Keşif aracı: 185 kg
  • İniş aracı: 348 kg
  • Arka kovan ve paraşüt: 209 kg
  • Isı kalkanı: 78 kg
  • Düz uçuş kademesi: 193 kg
  • Yakıt: 50 kg[1]
Güç140 watt
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi10 Temmuz 2003, 17:58:47 UTC (10 Temmuz 2003, 17:58:47 UTC)[2]
Roket7925-9.5[1][3][4]
Fırlatma yeriCape Canaveral SLC-17A
Görev sonu
Son temas22 Mart 2010
Deklarasyon25 Mayıs 2011[5]
Yörünge parametreleri
Referans sistemiGüneş merkezli (transfer)
Mars keşif aracı
İniş yeri14°34′06″S 175°28′21″E / 14.5684°G 175.472636°D / -14.5684; 175.472636 (Spirit rover)[6]
Sürüş mesafesi7,73 km (4,8 mi)
NASA Mars keşif araçları
 

Spirit, (MER-A (Mars Exploration Rover – A) veya MER-2), 2004'ten 2010 yılına kadar Mars'ta faaliyet göstermiş olan robotik bir keşif aracıydı.[5] Spirit, Mars'ta 2208 sol veya 3,3 Mars yılı (2269 gün; 6 yıl, 77 gün) boyunca faaliyetini sürdürdü. Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından yönetilen NASA'nın Mars Exploration Rover programının iki keşif aracından biriydi. Spirit, ikiz kardeşi Opportunity'nin (MER-B) gezegenin diğer tarafına inmesinden üç hafta önce, 4 Ocak 2004 saat 04:35'te (UTC) Mars'taki Gusev kraterine başarıyla indi. Adı, NASA sponsorluğunda düzenlenen bir öğrenci deneme yazısı yarışmasıyla seçildi. Keşif aracı, 2009 sonlarında pillerinin şarj olmasını engelleyecek bir açıyla bir "kum kapanına" sıkışıp kaldı. Dünya ile son iletişimi ise 22 Mart 2010 tarihinde gerçekleşti.

Keşif aracı, planlanan 90 sol süren görevini (yaklaşık 92,5 Dünya günü) tamamladı. Güneş panellerinden daha fazla enerji elde edilmesini sağlayan temizlik işlemlerinin de yardımıyla, NASA planlamacılarının beklediğinden yirmi kat daha uzun süre etkili bir şekilde çalıştı. Spirit ayrıca, planlanmış olan 600 m (0,4 mi) yerine 7,73 km (4,8 mi) yol kat ederek[7] Mars kayaçlarının ve gezegen yüzey özelliklerinin daha kapsamlı bir jeolojik analizine olanak sağladı. Görevin ilk aşamasından (90 sol süren ana görev) elde edilen ilk bilimsel sonuçlar, Science dergisinin özel bir sayısında yayımlandı.[8]

1 Mayıs 2009'da, planlanan görev süresinin 21 katı olan inişten 5 yıl, 3 ay, 27 Dünya günü sonra Spirit yumuşak kuma saplandı.[9] Bu, görevdeki ilk "gömülme hadisesi" değildi ve sonraki sekiz ay boyunca NASA durumu dikkatlice analiz etti. Dünya merkezli teorik ve pratik simülasyonlar çalıştırdı ve sonunda aracın kendisini kurtarması amacıyla kumu kazacak sürüşler yapması için keşif aracını programladı. Bu çabalar, 26 Ocak 2010'a kadar devam etti. NASA yetkilileri, aracın yumuşak kumda bulunduğu yer nedeniyle muhtemelen kurtarılamayacak şekilde gömüldüğünü duyurdu,[10] fakat gömüldüğü yerden bilimsel araştırmalara devam etti.[11]

Keşif aracı, 22 Mart 2010'da (2208 sol) iletişim kesilene kadar sabit bilim platformu görevini sürdürdü.[12][13] JPL, 24 Mayıs 2011'e kadar Spirit ile tekrar iletişim kurma çalışmalarına devam etti. NASA, tepki vermeyen keşif aracıyla iletişim çabalarının sona erdiğini ve görevin tamamlandığını duyurdu.[14][15][16][17] Kısa bir süre sonra NASA merkezinde resmi bir veda töreni düzenlendi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Launch Event Details – When did the Rovers Launch?". 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  2. ^ "Spirit". NASA's Solar System Exploration website. 2 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022. 
  3. ^ "Mars Exploration Rover project, NASA/JPL document NSS ISDC 2001 27/05/2001" (PDF). s. 5. 27 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2009. 
  4. ^ McDowell, Jonathan (15 Temmuz 2003). "Jonathan's Space Report No. 504". Jonathan's Space Report. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  5. ^ a b Nelson, Jon. "Mars Exploration Rover – Spirit". NASA. 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2014. 
  6. ^ Staff. "Mapping the Mars Rovers' Landing Sites". Esri. 4 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014. 
  7. ^ "NASA Spirit Rover Completes Mission on Mars" (Basın açıklaması). Jet Propulsion Laboratory. 25 Mayıs 2011. 11 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011. 
  8. ^ "Special Issue: Spirit at Gusev Crater". Science. 305 (5685): 737-900. 6 Ağustos 2004. 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  9. ^ Henry Fountain (26 Mayıs 2009). "Crater was Shaped by Wind and Water, Mars Rover Data Shows". The New York Times. 18 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  10. ^ Amos, Jonathan (26 Ocak 2010). "Nasa accepts Spirit Mars rover 'stuck for good'". BBC News. ABD uzay ajansı (Nasa) Spirit keşif aracını Mars'taki kum tuzağından kurtarmak için verdiği mücadelede yenilgiyi kabul etti. Araç geçen yıl Mayıs ayında yumuşak toprağa saplanmış ve onu kurtarmak için gösterilen tüm çabalar başarısızlıkla sonuçlanmıştı. 
  11. ^ Brown, Dwayne; Webster, Guy (26 Ocak 2010). "Now a Stationary Research Platform, NASA's Mars Rover Spirit Starts a New Chapter in Red Planet Scientific Studies". NASA (Basın açıklaması). 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2010. Washington - Kızıl Gezegen'de altı yıl süren eşi benzeri görülmemiş keşif çalışmalarının ardından, NASA'nın Mars Keşif Aracı Spirit artık tamamen hareketli bir robot olmayacak. NASA, son birkaç ay boyunca onu bir kum tuzağından kurtarma çabalarının başarısız olması üzerine bir zamanlar dolaşan bilimsel gezgini bir sabit bilim platformu olarak belirledi. 
  12. ^ September 30 – October 5, 2010 Spirit Remains Silent at Troy 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NASA. 5 Ekim 2010.
  13. ^ A.J.S. Rayl Mars Exploration Rovers Update 18 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Planetary Society 30 Kasım 2010
  14. ^ Webster, Guy (25 Mayıs 2011). "NASA's Spirit Rover Completes Mission on Mars". NASA. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2011. 
  15. ^ "NASA's Spirit Rover Completes Mission on Mars". NASA/JPL. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  16. ^ "NASA Concludes Attempts to Contact Mars Rover Spirit". NASA. 11 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2011. 
  17. ^ Chang, Kenneth (24 Mayıs 2011). "NASA to Abandon Mars Spirit Rover". The New York Times. 31 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Spirit (keşif aracı) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

NASA bağlantıları

MSSS ve WUSTL bağlantıları

Diğer bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay sondası</span> uzay keşfi için yapılan makineler

Uzay sondası, Dünya'nın çekim alanından kurtulup, Ay'a, diğer gökcisimlerine, gezegenler arası ya da galaksiler arası uzay boşluğuna gönderilerek veri toplamaya yarayan robotik uzay aracı ve bu aracın yerine getirdiği göreve verilen addır. Halihazırda etkin durumda yaklaşık 20 uzay sondası görev yapmaktadır. Şu an uzayda sondası bulunan ülkeler ve birlikler, Rusya, Ukrayna, ABD, AB, Japonya, Hindistan ve Çin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mars Keşif Programı</span>

Mars Keşif Programı, NASA tarafından finanse edilen ve yönetilen Mars gezegeninin araştırılması amacıyla başlatılmış uzun vadeli bir girişimdir. 1993 yılında oluşturulan program, Mars'taki yaşam olasılıklarının yanı sıra, gezegenin iklimini ve doğal kaynaklarını keşfetmek için yörünge araçları, iniş araçları ve Mars keşif araçlarından yararlandı. NASA'nın 2013 mali yılı bütçesindeki yüzde 40'lık kesinti nedeniyle programı yeniden formüle etmek için teknoloji, bilim ve insanlı görevlerin amirlerini bir araya getiren Mars Programı Planlama Grubu (MPPG) kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Mars Exploration Rover</span>

Mars Exploration Rover (MER), NASA'nın Mars gezegenini inceleyen Mars keşif araçları, Spirit ve Opportunity'yi içeren robotik bir uzay göreviydi. 2003 yılında Mars yüzeyini ve jeolojisini araştırmak için iki keşif aracının fırlatılmasıyla başladı. Her iki araç da Ocak 2004'te farklı konumlarda Mars'a indi. Her ikisi de beklenen 90 sol'luk çalışma sürelerini çok aştı. MER-A Spirit 22 Mart 2010'a kadar faalken, MER-B Opportunity 10 Haziran 2018'e kadar faaliyetini sürdürebildi.

<span class="mw-page-title-main">Mars Bilim Laboratuvarı</span>

Mars Bilim Laboratuvarı, NASA'nın Curiosity isimli keşif robotunu Mars'a indirmek amacıyla fırlatılan robotik uzay sondası görevi. 26 Kasım 2011'de fırlatılan robot Mars'ta Sharp dağı yakınındaki Gale kraterine 6 Ağustos 2012 tarihinde iniş yapmıştır. Robot Mars'a daha önceki denemelerden farklı bir şekilde iniş yaptı ve Mars'ın yüzeyini incelemeye başladı.

<i>Curiosity</i> (keşif aracı) Marstaki Gale kraterinde keşifte bulunan NASA robot keşif aracı

Curiosity, NASA'nın Mars Bilim Laboratuvarı (MSL) görevinin bir parçası olarak Mars'taki Gale krateri ve Aeolis Mons'u araştıran otomobil büyüklüğündeki bir Mars keşif aracıdır. Curiosity kelimesi Türkçede "Merak" anlamına gelir. Curiosity, 26 Kasım 2011 15:02:00 UTC'de Cape Canaveral'dan (CCAFS) fırlatıldı ve 6 Ağustos 2012 05:17:57 UTC'de Mars'taki Gale kraterinin içindeki Aeolis Palus'a iniş yaptı. Bradbury iniş alanı, 560 milyon km (350 milyon mi) yolculuğun ardından aracın iniş hedefinin merkezine 2,4 km 'den (1,5 mi) daha yakındı.

<span class="mw-page-title-main">Jet İtki Laboratuvarı</span>

Jet İtki Laboratuvarı (JPL), NASA'nın La Cañada Flintridge, Kaliforniya, ABD'de bulunan merkezinde olan ve ABD federal hükûmeti tarafından finanse edilen araştırma ve geliştirme merkezi. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü yakınlarında NASA için yönetilmektedir.

<i>2001 Mars Odyssey</i> Mars yörüngesinde robotik uzay aracı

2001 Mars Odyssey, Mars gezegeninin yörüngesinde dönen bir robotik uzay aracıdır. Görevin tamamı için tahmin edilen maliyeti 297 milyon dolar olan proje, NASA tarafından geliştirildi ve Lockheed Martin'e dışarıdan sözleşmeli olarak ihale edildi. Görevi, spektrometre ve termal kamera kullanarak geçmişte veya günümüzde su ile buz kanıtları saptamak ve bunun yanı sıra gezegenin jeolojisini ve radyasyon ortamını incelemektir. Odyssey'in elde ettiği verilerin, Mars'ta yaşam olup olmadığı sorusunu yanıtlamaya ve gelecekte astronotların maruz kalabileceği radyasyonun risk değerlendirmesinin oluşturulmasına yardımcı olacağı umulmaktadır. Aynı zamanda Curiosity keşif aracı ile, daha önceki Mars Exploration Rover ve Phoenix iniş aracı arasında Dünya ile iletişim için bir röle görevi görmektedir. Adını bilimkurgu yazarı Arthur C. Clarke'a saygı olarak, onun ve Stanley Kubrick'in kaleme aldığı 2001: A Space Odyssey adlı filmden almıştır.

<i>Mars Pathfinder</i>

Mars Pathfinder 1997 yılında Mars yüzeyine üzerinde bir ana istasyonu ve keşif robotunu başarıyla indirmiş bir Amerikan uzay aracıdır. İniş takımları ile birlikte Carl Sagan Hatıra İstasyonu olarak anılan tekerlekli ve hafif (10.6 kg/23 lb) keşif aracının adı ise Sojourner'dir.

<i>Mars Reconnaissance Orbiter</i>

Mars Reconnaissance Orbiter (MRO), Mars'ın jeolojisini ve iklimini incelemek, gelecekteki iniş alanlarının keşfini sağlamak ve yüzey görevlerinden Dünya'ya veri aktarmak için tasarlanmış bir yörünge uzay aracıdır. 12 Ağustos 2005'te fırlatılan araç, 10 Mart 2006'da Mars'a ulaştı. Kasım 2006'da, beş aylık atmosfer direnciyle yavaşladıktan sonra bilimsel çalışmaların yapılacağı yörüngeye yerleşti ve esas bilimsel aşama başladı. 2010 yılında esas görevin sonuna kadar MRO'nun geliştirilmesi ve işletilmesinin maliyeti 716,6 milyon ABD dolarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Mars keşif aracı</span>

Mars keşif aracı, Mars yüzeyinde seyahat etmek üzere tasarlanmış uzaktan kumandalı bir motorlu araçtır. Gezginlerin sabit iniş araçlarına göre çeşitli avantajları vardır: daha fazla alanı incelerler, ilginç özelliklere yönlendirilebilirler, kış aylarını atlatmak için kendilerini güneşli konumlara yerleştirebilirler ve çok uzaktan robotik araç kontrolünün nasıl gerçekleştirileceği bilgisini geliştirebilirler. Mars Reconnaissance Orbiter gibi yörüngesel uzay araçlarından farklı bir amaca hizmet ederler. Daha yeni bir gelişme ise Mars helikopteridir.

<span class="mw-page-title-main">Mars'ın araştırılması</span>

Mars gezegeni, 20. yüzyılın sonlarından itibaren Dünya'dan gönderilen sondalar aracılığıyla uzaktan araştırılmaktadır. Bu araştırmalar, öncelikli olarak jeolojisini ve yaşanabilirlik potansiyelini anlama üzerine odaklanarak, Mars sistemi hakkında büyük bir bilgi artışı sağladı. Gezegenler arası yolculukların mühendisliği karmaşık bir iştir ve Mars'ın araştırılması, özellikle ilk girişimlerde yüksek bir başarısızlık oranıyla karşılaşmıştır. Mars'a gönderilen tüm uzay araçlarının yaklaşık yüzde altmışı görevlerini tamamlayamadan başarısız olmuş, bazıları ise gözlemlerine bile başlayamadan arızalanmıştır. Bununla birlikte teknik ömürlerinin çok ötesinde çalışan ikiz Mars araştırma araçları, Spirit ve Opportunity gibi beklenmedik başarılara da imza atılmıştır.

<i>Perseverance</i> (keşif aracı) Keşif aracı

Perseverance, NASA'nın Mars 2020 görevinin bir parçası olarak Mars'taki Jezero kraterini keşfetmek amacıyla tasarlanmış bir Mars keşif aracıdır. Yaklaşık bir otomobil büyüklüğündedir. Jet İtki Laboratuvarı tarafından üretilmiştir ve 30 Temmuz 2020 11:50 UTC'de fırlatılmıştır. Keşif aracının Mars'a başarıyla indiğine dair onay 18 Şubat 2021 20:55 UTC'de alındı. Perseverance, 5 Ekim 2024 itibarıyla, inişinden bu yana 1290 sol boyunca Mars'ta aktif durumdadır. Keşif aracının varışının ardından NASA, iniş bölgesini Octavia E. Butler İniş Alanı olarak adlandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Mars 2020</span>

Mars 2020, NASA Mars Keşif Programı'nın bir parçasını oluşturan ve keşif aracı Perseverance, küçük robotik müşterek eksenli helikopter Ingenuity ve ilgili teslimat araçlarını içeren bir Mars keşif aracı görevidir. 30 Temmuz 2020'de 11:50:01 UTC'de bir Atlas V fırlatma aracıyla Dünya'dan fırlatıldı ve Mars krateri Jezero'ya iniş onayı 18 Şubat 2021'de saat 20:55 UTC'de alındı. NASA 5 Mart 2021'de, keşif aracının iniş yerini Octavia E. Butler iniş alanı olarak adlandırdı. Perseverance ve Ingenuity 15 Ekim 2024 itibarıyla, 1299 Mars güneş günü boyunca Mars'ta bulunuyor.

<span class="mw-page-title-main">Ingenuity</span> Mars 2020 Görevindeki NASA Helikopteri

Ingenuity,, Mars 2020 görevinin bir parçası olarak 2021'den 2024'e kadar Mars'ta faaliyet göstermiş otonom bir NASA helikopteriydi. Helikopter, 18 Şubat 2021'de iniş yapan Perseverance keşif aracının alt kısmında gezegene ulaştı. Ingenuity ilk uçuşunu 19 Nisan 2021'de gerçekleştirdi ve bu, herhangi bir hava aracının ilk tahrik motorlu, kontrollü dünya dışı uçuşu oldu. Başlangıçta beş uçuş yapması planlanan rotorlu araç beklentileri büyük ölçüde aşarak, rotor hasarı nedeniyle 2024'ün Ocak ayında görevin sona ermesine kadar yaklaşık 3 yıllık bir süre içinde toplam 72 uçuş gerçekleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Trace Gas Orbiter</span>

ExoMars Trace Gas Orbiter, Avrupa liderliğindeki ExoMars programının bir parçası olarak 2016 yılında Mars'a atmosferik araştırma için bir yörünge aracı ve Schiaparelli test iniş aracı gönderen Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ile Rus Roskosmos ajansı arasındaki ortak bir projedir.

<i>Opportunity</i> (keşif aracı) NASA Mars keşif aracı

Opportunity, 2004'ten 2018 yılına kadar Mars'ta faaliyet göstermiş olan robotik bir keşif aracıdır. Opportunity Mars'ta 5111 sol boyunca faaliyetini sürdürmüştü. NASA'nın Mars Exploration Rover programının bir parçası olarak 7 Temmuz 2003 tarihinde fırlatılan araç, ikizi Spirit'in (MER-A) gezegenin diğer tarafına inişinden üç hafta sonra 25 Ocak 2004'te, Meridiani Planum'a iniş yaptı. Spirit, planlanan 90 sol faaliyet süresiyle 2009 yılında mahsur kalana ve 2010'da iletişimini kesene kadar işlev görürken, Opportunity inişten sonra 5111 sol boyunca çalışır durumda kalabildi. Güneş enerjisi kullanarak pillerinin sürekli şarj edilmesiyle gücünü ve kilit sistemlerini korudu, güç tasarrufu için toz fırtınaları gibi olaylar sırasında kış uykusuna yattı. Bu dikkatli operasyon, ilk taslak planı 14 yıl, 47 gün aşarak, Opportunity için tasarlanan ömrün 57 katı boyunca çalışmasını sağladı. Keşif aracı, NASA ile en son temasa geçtiği 10 Haziran 2018 tarihine kadar 45,16 kilometre mesafe kat etmişti.

<i>Zhurong</i> (keşif aracı) Mars keşif aracı

Zhurong, Çin'in başka bir gezegene indirdiği ilk Mars keşif aracıdır. Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) tarafından yürütülen Tianwen-1 Mars görevinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mars sol</span>

Sol, Mars gezegenindeki bir güneş günü, yani bir Mars günüdür. Tıpkı Dünya'da bir günün Güneş'in aynı noktaya dönüşü ile ölçülmesi gibi, Mars'ta da Güneş'in aynı meridyeni iki kez geçişi arasında geçen süredir. Mars'ta zamanı ölçmek için kullanılan birimlerden biridir.

<i>Sojourner</i> (keşif aracı) NASAnın eski Mars keşif aracı

Sojourner, 4 Temmuz 1997'de Oxia Palus dörtgeninin Chryse Planitia bölgesinde bulunan Ares Vallis kanalına inen robotik bir Mars keşif aracıydı ve 92 sol boyunca işlevsel kalmıştı. Dünya dışında başka bir gezegende dolaşan ilk tekerlekli araç olma ünvanına sahip olan Sojourner, Mars Pathfinder görevinin bir parçasını oluşturdu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.