İçeriğe atla

Spinosauridae

Spinosauridler
Yaşadığı dönem aralığı: 139-93 myö
Valanjiniyen-Koniasiyen[1] 
Sol üstten saat yönünde:
Baryonyx,
Irritator,
Spinosaurus ve
Suchomimus'un montelenmiş iskelet rekonstrüksiyonları.
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Dinosauria
Klad:Saurischia
Klad:Theropoda
Üst familya:Megalosauroidea
Familya:Spinosauridae
Stromer, 1915
Alt gruplar
*geçerliliği tartışmalı: Spinosaurus ile sinonim olabilir[2][3][4]
Sinonimler
  • Baryonychidae Charig & Milner, 1986
  • Irritatoridae Martill vd., 1996
  • Sigilmassasauridae Russell, 1996

Spinosauridae ("dikenli kertenkelegiller"), 10 ila 17 cinsten oluşan bir tetanuran teropod familyasıdır.[1][4] Spinosaurid fosilleri Afrika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya'da bulunmuştur. Kalıntılar genelde Erken Kretase ve Geç Kretase'nin başlarına tarihlendirilmiştir.

Açıklama

Spinosauridlerin bir insanla (tanımlayıcı Ernst Stromer) boyut karşılaştırması (soldan sağa): Irritator, Baryonyx, Oxalaia, Spinosaurus, Suchomimus ve Ichthyovenator

Malzeme eksikliği nedeniyle çoğu spinosauridin güvenilir boyut tahminleri yapılamasa da bilinen tüm spinosauridler büyük hayvanlardı.[5] İyi malzemeden bilinen en küçük cins, 6 ila 8 metre (20 ve 26 fit) uzunluğunda ve yaklaşık 1 ton ağırlığında olan Irritator'dur.[6][7] Ichthyovenator, Baryonyx ve Suchomimus 7,5 ila 11 m uzunluğunda ve 1 ila 5,2 ton arasında ağırlığa sahipti.[7][8][9] Oxalaia 12 ila 14 metre arasında bir uzunluğa ve 5 ila 7 ton arasında bir ağırlığa ulaşmış olabilir.[10] Bilinen en büyük cins, 15 m veya daha fazla uzunluğa ulaşabilen ve yaklaşık 6,4 ila 7,2 ton ağırlığında olan Spinosaurus'tur ve bu da onu bilinen en büyük teropod dinozor yapar – bilinen en büyük etçil dinozordur.[11][12] Yakın akrabası Sigilmassasaurus'un, Spinosaurus ile taksonomik ilişkisi belirsiz olsa da benzer veya daha büyük bir uzunluğa ulaşmış olabilir.[13] Spinosauridler arasındaki büyük vücut büyüklüğündeki bu tutarlılık, diğer büyük teropod dinozorlarla yemek için rekabet etmeye gerek kalmadan devasa uzunluklara kadar büyüyebilecekleri için, yarı suda yaşayan yaşam tarzlarını tercih etmelerinin bir yan ürünü olarak evrimleşmiş olabilir.[14]

Sistematik

Daha önce Carnosauria'da sınıflandırılan spinosauridlerin,[15][16] günümüzde birçok yazar tarafından Megalosauroidea'da sınıflandırılması desteklenmektedir.[5][17]

Barker vd. (2021) tarafından oluşturulmuş kladogram (grupların tahmini çeşitlenme tarihleri parantez içerisinde gösterilmiştir):[18]

Megalosauroidea (183.5 myö)

†Megalosauridler

Spinosauridae (147.7 myö)

Vallibonavenatrix

(141.1 myö)
†'Spinosaurinae (134 myö)

Camarillasaurus

(127.4 myö)

Ichthyovenator

(117.8 myö)

Irritator

†Spinosaurini (112.5 myö)

Sigilmassasaurus

Spinosaurus

†Baryonychinae (134 myö)

Baryonyx

†Ceratosuchopsini (130.5 myö)

Suchomimus

Ceratosuchops

Riparovenator

Galeri

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "Spinosauridae". paleobiodb.org. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021. 
  2. ^ Ibrahim, Nizar; Sereno, Paul C.; Dal Sasso, Cristiano; Maganuco, Simone; Fabri, Matteo; Martill, David M.; Zouhri, Samir; Myhrvold, Nathan; Lurino, Dawid A. (2014). "Semiaquatic adaptations in a giant predatory dinosaur". Science. 345 (6204): 1613-6. Bibcode:2014Sci...345.1613I. doi:10.1126/science.1258750. PMID 25213375. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.  Supplementary Information 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Smyth, Robert S.H.; Ibrahim, Nizar; Martill, David M. (October 2020). "Sigilmassasaurus is Spinosaurus: A reappraisal of African spinosaurines". Cretaceous Research. 114: 104520. Bibcode:2020CrRes.11404520S. doi:10.1016/j.cretres.2020.104520. 
  4. ^ a b Sereno, Paul C.; Beck, Allison L.; Dutheil, Didier B.; Gado, Boubacar; Larsson, Hans C. E.; Lyon, Gabrielle H.; Marcot, Jonathan D.; Rauhut, Oliver W. M.; Sadleir, Rudyard W.; Sidor, Christian A.; Varricchio, David D. (13 Kasım 1998). "A Long-Snouted Predatory Dinosaur from Africa and the Evolution of Spinosaurids". Science (İngilizce). 282 (5392): 1298-1302. doi:10.1126/science.282.5392.1298. ISSN 0036-8075. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  5. ^ a b Hone, David William Elliott; Holtz, Thomas Richard (2017). "A Century of Spinosaurs - A Review and Revision of the Spinosauridae with Comments on Their Ecology". Acta Geologica Sinica - English Edition. 91 (3): 1120-1132. doi:10.1111/1755-6724.13328. ISSN 1755-6724. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  6. ^ Dixon, Dougal (2009). The ultimate guide to dinosaurs. North American ed. Tunbridge Wells, Kent, UK: Ticktock. ISBN 978-1-84696-988-1. OCLC 428131451. 
  7. ^ a b Holtz, Thomas R. Jr. (2011) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2010 Appendix. 20 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ Paul, Gregory S. (2016). The Princeton field guide to dinosaurs. 2nd edition. Princeton, N.J. ISBN 978-1-4008-8314-1. OCLC 954055249. 
  9. ^ Therrien, François; Henderson, Donald M. (12 Mart 2007). "My theropod is bigger than yours … or not: estimating body size from skull length in theropods". Journal of Vertebrate Paleontology. 27 (1): 108-115. doi:10.1671/0272-4634(2007)27[108:MTIBTY]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634. 
  10. ^ Kellner, Alexander WA; Azevedo, Sergio A. K.; Machado, Elaine B.; Carvalho, Luciana B. de; Henriques, Deise D. R. (Mart 2011). "A new dinosaur (Theropoda, Spinosauridae) from the Cretaceous (Cenomanian) Alcântara Formation, Cajual Island, Brazil". Anais da Academia Brasileira de Ciências (İngilizce). 83: 99-108. doi:10.1590/S0001-37652011000100006. ISSN 0001-3765. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  11. ^ Ibrahim, Nizar; Sereno, Paul C.; Dal Sasso, Cristiano; Maganuco, Simone; Fabbri, Matteo; Martill, David M.; Zouhri, Samir; Myhrvold, Nathan; Iurino, Dawid A. (26 Eylül 2014). "Semiaquatic adaptations in a giant predatory dinosaur". Science. 345 (6204): 1613-1616. doi:10.1126/science.1258750. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  12. ^ Sasso, Cristiano Dal; Maganuco, Simone; Buffetaut, Eric; Mendez, Marco A. (30 Aralık 2005). "New information on the skull of the enigmatic theropod Spinosaurus, with remarks on its size and affinities". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (4): 888-896. doi:10.1671/0272-4634(2005)025[0888:NIOTSO]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  13. ^ Arden, Thomas M. S.; Klein, Catherine G.; Zouhri, Samir; Longrich, Nicholas R. (1 Ocak 2019). "Aquatic adaptation in the skull of carnivorous dinosaurs (Theropoda: Spinosauridae) and the evolution of aquatic habits in spinosaurids". Cretaceous Research (İngilizce). 93: 275-284. doi:10.1016/j.cretres.2018.06.013. ISSN 0195-6671. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  14. ^ Aureliano, Tito; Ghilardi, Aline M.; Buck, Pedro V.; Fabbri, Matteo; Samathi, Adun; Delcourt, Rafael; Fernandes, Marcelo A.; Sander, Martin (1 Ekim 2018). "Semi-aquatic adaptations in a spinosaur from the Lower Cretaceous of Brazil". Cretaceous Research (İngilizce). 90: 283-295. doi:10.1016/j.cretres.2018.04.024. ISSN 0195-6671. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  15. ^ von., Huene, Friedrich (1926). The Carnivorous Saurischia : in the Jura and Cretaceous formations : principally in Europe. OCLC 936738087. 
  16. ^ F., Bonaparte, José (1980). Los vertebrados tetrapodos del límite Jurásico - Cretácico. s.n. OCLC 1123509918. 
  17. ^ Rauhut, W; Hübner, H; Lanser, L (2016). "A new megalosaurid theropod dinosaur from the late Middle Jurassic (Callovian) of north-western Germany: implications for theropod evolution and faunal turnover in the Jurassic (project)". MorphoBank datasets. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  18. ^ Barker, Chris T.; Hone, David W. E.; Naish, Darren; Cau, Andrea; Lockwood, Jeremy A. F.; Foster, Brian; Clarkin, Claire E.; Schneider, Philipp; Gostling, Neil J. (29 Eylül 2021). "New spinosaurids from the Wessex Formation (Early Cretaceous, UK) and the European origins of Spinosauridae". Scientific Reports (İngilizce). 11 (1): 19340. doi:10.1038/s41598-021-97870-8. ISSN 2045-2322. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021. 

Konuyla ilgili yayınlar

{{Taksonçubuğu|from}=}

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Spinosaurus</i> teropod dinozor cinsi

Spinosaurus, günümüzden 99 ila 93.5 milyon yıl önce Kuzey Afrika'da yaşamış bir teropod dinozor cinsi. Alman paleontolog Ernst Stromer tarafından tanımlanan bu cins ilk olarak 1910'larda Mısır'da keşfedilen kalıntılardan bilinir. Bu kalıntılar 2. Dünya Savaşı esnasında yok edildi; ancak kafatasına ait ekstra parçalar son yıllarda gün yüzüne çıktı. Tanımlanan fosillerin bir veya iki türe ait olduğu konusu açık değildir. Fas'ta toparlanan S. marocannus potansiyel bir tür olmasına rağmen cinsin en iyi bilinen türü Mısır'daki S. aegyptiacus'tur. Bilinen en büyük etçil dinozordu.

<i>Compsognathus</i> küçük teropod dinozor

Compsognathus, Jura dönemi'nde Avrupa'da yaşamış, coelurosaurian teropod dinozor cinsidir. İsminin anlamı Yunancada "zarif çene" dir.

<i>Baryonyx</i> teropod dinozor cinsi

Baryonyx, Erken Kretase'de İngiltere ve İspanya çevresinde yaşamış, Spinosauridae familyasına bağlı teropod dinozor cinsidir. Ön ayağının birinci parmağındaki büyük bir pençeyle özdeşleşmiş bir dinozordur.

<i>Bagaraatan</i>

Bagaraatan, Geç Kretase döneminde yaşamış bir teropod dinozor cinsi. Bu dinozora ait fosiller Moğolistan'da Nemegt Formasyonu'nda bulunmuştur. Bagaraatan yaklaşık 3-4 metre uzunluğunda bir dinozordu.

<i>Suchomimus</i> Kretase döneminde yaşamış teropod dinozor cinsi

Suchomimus, Erken Kretase döneminde bugünkü Nijer dolaylarında yaşamış, Spinosauridae familyasından dev bir teropod dinozor cinsidir.

<i>Majungasaurus</i> boynuzlu teropod

Majungasaurus, 70 Milyon yıl öncesinden 66 milyon yıl öncesine kadar yaşamış bir seratozoriyen teropod dinozor cinsidir. Fosilleri Madagaskar'da bulunmuştur. Madagaskar'daki kalıntıları –ayrıca Madakskar'da bulunan ilk teropod kalıntıları– 1890'larda bir Fransız askerî personeli tarafından keşfedildi ve daha sonra Charles Depéret (1896) tarafından tanımlandı. Uzunluk tahminleri 6-7 metre arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Tetanurae</span> ana teropod kladı

Tetanurae, günümüz kuşlarına Ceratosaurus'tan daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren, geniş bir dinozor grubudur. Tetanurae, Triyas'ın sonlarında muhtemelen kardeş grubu Ceratosauria'dan ayrıldı. Tetanuranlar fosil kayıtlarında ilk olarak Erken Jura devri'nde, yaklaşık 190 myö, ortaya çıktı ve Orta Jura döneminde küresel olarak dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Coelurosauria</span> dinozor kladı

Coelurosauria, Carnosauria'dan kuşlarla daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren bir kladdır.

<i>Eodromaeus</i> bazal dinozor cinsi

Eodromaeus, Arjantin'in Geç Triyas döneminde yaşamış, bazal teropod olduğu önerilmiş soyu tükenmiş bir dinozor cinsidir. Bilinen en eski dinozorların çoğu gibi, Kuzeybatı Arjantin'deki Ischigualasto-Villa Unión Havzası'nın Karniyen dönemindeki Ischigualasto Oluşumu'ndan geliyor. Keşfi üzerine, bir bazal sauropodomorf olarak yeniden yorumlanan çağdaş Eoraptor'un yerini alan en eski gerçek teropodlardan biri olduğu iddia edilmiştir.

<i>Ceratosuchops</i> Kretase döneminde yaşamış teropod dinozor cinsi

Ceratosuchops, İngiltere'nin Erken Kretase dönemine (Barremiyen) tarihlenen Wessex Formasyonu'ndan bilinen, Spinosaurid teropod dinozor cinsi. Tip ve tek türü olan Ceratosuchops inferodios, ilk kez 2021 yılında, ilşkili premaksiller cisimler, posterior premaksiller parça ve neredeyse tamamlanmış ama parçalanmış bir beyin kılıfı ile tanımlandı.

<i>Riparovenator</i> Kretase döneminde yaşamış teropod dinozor cinsi

Riparovenator, Britanya'nın Erken Kretase (Barremiyen) döneminden bir bazal spinosaurid cinsidir. 2021'de R. milnerae türü, Chris Barker, Darren Naish, David Hone ve diğerleri dahil olmak üzere bir paleontolog ekibi tarafından adlandırıldı ve tanımlandı. Tür ismi Angela Milner'ı onurlandırıyor.

<i>Ichthyovenator</i> Kretase teropodu

Ichthyovenator, Spinosauridae familyasından, Erken Kretase döneminde (Apsiyen) Laos'ta yaşamış teropod dinozor cinsi.

<i>Irritator</i> bazal spinosaurid

Irritator, Spinosauridae familyasından, Erken Kretase devri'nde (Albiyen) Brezilya'da yaşamış teropod dinozor cinsi.

<i>Camarillasaurus</i> bazal spinosaurid

Camarillasaurus, Spinosauridae familyasından, Erken Kretase devri'nde İspanya'da (Teruel) yaşamış teropod dinozor cinsi.

<i>Cristatusaurus</i> Kretase teropodu

Cristatusaurus, Spinosauridae familyasından, Erken Kretase devri'nde Nijer'de yaşamış teropod dinozor cinsi.

<i>Oxalaia</i> Kretase tetanuran teropodu

Oxalaia, Spinosauridae familyasından, Geç Kretase devri'nde (Senomaniyen) Brezilya'da yaşamış teropod dinozor cinsi.

<i>Vallibonavenatrix</i> Kretase teropodu

Vallibonavenatrix, Spinosauridae familyasından, Erken Kretase devri'nde İspanya'da yaşamış teropod dinozor cinsi.

<i>Kansaignathus</i> teropod dinozor cinsi

Kansaignathus, Kretase döneminde Tacikistan'da yaşamış bir dromaeosaurid teropod dinozor cinsi.

<i>Iberospinus</i> teropod dinozor cinsi

Iberospinus Portekiz'in Erken Kretase (Barremiyen) yaşlı Papo Seco Formasyonu'ndan soyu tükenmiş bir spinosaurid dinozor cinsidir. Bu cins, bir bireye ait çeşitli kemik örneklerinden bilinen tek bir tür olan I. natarioi'yi içerir. Iberospinus, İber Yarımadası'ndan bilinen dört spinosaurid taksondan birini temsil eder, diğerleri Baryonyx, Vallibonavenatrix ve Camarillasaurus'tur.

<i>Chilantaisaurus</i>

Chilantaisaurus, Çin'in Geç Kretase yaşlı Ulansuhai Formasyonundan büyük bir teropod dinozor, olasılıkla bir neovenatorid veya ilkel bir coelurosaur cinsidir. C. tashuikouensis, tip tür, 1964 yılında Hu tarafından tanımlanmıştır.