İçeriğe atla

Spatharios

Spatharii ya da Spatharioi (tekil: Latincespatharius; Yunancaσπαθάριος, kelime anlamıyla "spatha-taşıyan") 5.ve 6. yüzyılda İmparatorluğu'nda Konstantinopolis'te sarayda Geç Roma imparatorlarının yakın korumaları. Daha sonra Bizans İmparatorluğu'nda sadece onursal bir unvan haline gelmiştir.

Tarihçe

İoannis'in altın mühür yüzüğü, imparatorluk spatharios, 10. yüzyıl

Aslen terim hem özel hem de imparatorluk yakın korumaları için kullanılmaktaydı.[1] Sacrum cubiculum (imparatorluk "saklı odası") üyeleri arasında hadım cubicularii (Yunanca: koubikoularioi) olmayan askeri görevi yüklenmiş olanlar asıl imparatorluk spatharioi'siydi. II. Theodosius (h. 408-450) hükümdarlığında Krisafius bu göreve geldiği kaydedilmiştir.[1] 532 yılında hadımlar için özel spatharokoubikoularios unvanının varlığı muhtemelen hadım olmayan spatharioi'nin imparatorluk hizmetinde olduğunu gösterir. Birçok general ve vilayet valisi de spatharioi ismi verilen askeri görevliler kullanmıştır tek fark imparator için çalışanlar basilikoi ("Emperyal olanlar") ön eki ile adlandırılırlardı.[2] İmparatorluk spatharioi grubuna liderlik eden subay prōtospatharios ("ilk spatharios") unvanı kullanırdı ve muhtemelen geç 7. yüzyıl ayrı bir rütbe oldu.[3]

Erken 8. yüzyıl, bu unvanlar asıl askeri çağrışımlarını kaybederek onursal unvanlar oldular. Spatharios unvanı başlangıçta oldukça yüksek bir dereceydi. Örneğin İmparator II. Justinianos (h. 685-695) arkadaşı ve geleceğin imparatoru III. Leon'yı (h. 717-741) bu unvanla ödüllendirmişti.[1] Bu değer zaman içerisinde azaldı ve hypatos üstünde ve spatharokandidatos altında bir yere geldi.[4]

Klētorologion'a göre, bu unvanın alameti kılıcın kabzasının altın kaplama olmasıydı.[5] Aynı zamanda, basilikoi spatharioi unvanını onursal taşıyanlardan belirgin bir farkla oikeiakos spatharios terimi hala imparatorun oikos ("hane") yakın korumalığını işaret ediyordu.[1] Yaklaşık 1075 yılından sonra terim metinlerden kaybolmuştur ve 12. yüzyılın başlarında Anna Komnini, Aleksiad'ı yazmış, spatharios unvanı tutmanın tamamen önemsizdi.[1]

Diğer kullanımları

  • Lex Alemannorum (79.7), spatharius, nalbanttır.
  • Orta Çağ Moldova, Spătar kraliyet kılıç ve sopasının koruyucusu, süvarilerin komutanı ve Voyvodadan sonra ikinci komutandı.[6]
  • Ælfric of Eynsham spatharius'u kılıç taşıyan olarak anlatır: "swyrd-bora. Id est, Ensifer."
  • 12. yüzyılday Milites Ordinis Militaris S. Jacobi de la Spatha, Portekiz chivalric nişanı, Spatharii olarak bilinirdi.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e ODB, "Spatharios", pp=1935-1936.
  2. ^ Bury 1911, s. 112.
  3. ^ Bury 1911, s. 27.
  4. ^ Bury 1911, ss. 22, 26.
  5. ^ Bury 1911, s. 22.
  6. ^ "spătar". Dicţionarul explicativ al limbii române (Rumence). Academia Română, Institutul de Lingvistică "Iorgu Iordan", Editura Univers Enciclopedic. 1988.

Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

Logothetis tu dromu ,cursus publicus idaresinin başı ve Bizans İmparatorluğunun en kıdemli maliye bakanlarından (Logothetis) biri.

<span class="mw-page-title-main">Tagma</span>

Tagma tabur ya da alay büyüklüğünde askerî birlik.

Taktikon Uspenskiy ya da Uspenskij orta 9. yüzyıl Bizans İmparatorluğu'nun sivil, askeri ve kilise görevleri ile İmparatorluk sarayında onların protokol sıralarını gösteren Yunanca listesinin geleneksel adıdır. Nikolaos Oikonomides, bu listeyi 842/843 olarak tarihlendirir, 9 ve 10. yüzyıllardan kalma bir dizi bu tür belgelerin ilkidir. Belgeye, 19. yüzyıl sonlarında, Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi kütüphanesinde daha sonraki bir taktikon olan Philotheos’un Kletorologion’unun bir kısmını da içeren 12. ve 13. yüzyıldan kalma bir el yazmasında bu belgeyi keşfeden Rus Bizanstolog Fyodor Uspenskiy'in adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Domestikos ton sholon</span>

Domestikos tōn scholōn Bizans İmparatorluğu'nda kıdemli bir askeri makam, 8. yüzyıl ile en az 14 yüzyıl başlarına kadar kullanılmıştır. Başlangıçta basitçe seçkin tagmata alayları kıdemlisi Scholai komutanıydı, Domestikos hızlıca öne çıktı: 9. yüzyıl ortalarında unvanı taşıyanlar temelde İmparatorun yanında Bizans ordusu baş komutanıydı. Makam 12. yüzyılda Megas Domestikos ile çakıştı ve Paleologos Hanedanı döneminde sadece onursal orta seviye saray unvanlığına indi.

<span class="mw-page-title-main">Mezopotamya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Mezopotamya günümüzde doğu Türkiye'de yer alan Bizans İmparatorluğu theması. Mezopotamya bölgesi ya da daha eski Roma ve erken Bizans Mezopotamya eyaleti ile karıştırılmamalıdır.Thema, Arsanias Nehri ile Çemişgezek arasında yer alır.

Logothetis, Bizans bürokrasisinde bir unvandır. Orta ve geç Bizans İmparatorluğu dönemlerinde modern bakanlık makamına eşdeğer üst düzey idari bir unvan haline gelmiştir. Bizans kültüründen etkilenen Bulgaristan, Sicilya, Sırbistan ve Tuna Prenslikleri gibi diğer devletlere yayılmıştır.

Kuropalatis ya da cura palatii, Bizans İmparatorluğu'nda I. Justinianus döneminden 12. yüzyıl Komninos Hanedanı'na kadar en yüksek saray unvanlarından biri. Kuropalatai görevinin elinde tutan kişinin eşinin kullandığı dişi formu kuropalatissa idi.

Sebastos Antik Yunanlar tarafından Augustus'un Roma imparatorluk unvanı için kullanılan bir onursal ifade. Başlığın dişi formu sebastē (σεβαστή) idi. 11. yüzyılın sonlarından itibaren, Komnenos Hanedanı döneminde, Bizans İmparatorluğu için saray unvanlarının yeni sisteminin temelini oluşturan Sebastokrator, protosebastos, panhypersebastos ve sebastohypertatos gibi kelimeden çeşitli şekilleri türetilmiştir..

<span class="mw-page-title-main">Hetaireia</span>

Hetaireia ya da Hetaeria, Bizans İmparatorluğu döneminde bir muhafız birliği için kullanılan terim. "Bölük" anlamına gelir, antik Makedon muhafız atlı birliği ve Antik Yunanistan aristokratlarının katıldığı Sempozyum yansımasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Basileopator</span>

Basileopatōr, Bizans İmparatorluğu'nun en yüksek sivil unvanlarından biridir. Bu istisnai bir makamdı, İmparatorluk tarihinde sadece iki kere verilmiştir.

Prōtospatharios, Orta Bizans döneminin en yüksek saray unvanlarından biriydi, üst düzey generallere ve vilayet valilerine, hem de yabancı prenslere verildi.

Parakoimōmenos, kelime anlamı [imparatorun odasının] yanında uyuyandır. Bizans saray görevidir. Genellikle hadımlar için ayrılmıştır. Pozisyonun imparatorlara olan yakınlığı, sahiplerinin nüfuzunu ve gücünü garanti altına aldı ve bunların birçoğu, özellikle de 9. ve 10. yüzyıllarda, Bizans İmparatorluğu'nun başbakanları olarak işlev gördüler.

Sakellarios İdari ve mali görevlerle görevlendirilmiş bir yetkilidir. Bu unvan Bizans İmparatorluğu'nda çeşitli işlevlerle kullanılmış ve Doğu Ortodoks Kilisesi'nde kullanımda kalmıştır.

Logothetis tu geniku sıklıkla genikos logothetis ya da kısaca ho genikos, makliyeden sorumlu bakandır, orta dönem Bizans İmparatorluğu'nda genikon logothesion.

<span class="mw-page-title-main">Proedros</span>

Proedros, 10.yüzyıldan 12.yüzyıl ortalarına kadar kullanılan kıdemli Bizans saray ve kilise unvanı. Proedrissa (προέδρισσα) unvanın dişi formudur.

Protovestiarios Bizans yüksek bir saray görevidir, başlangıçta hadımlar için ayrılmıştır. Geç Bizans döneminde, İmparatorluğun en üst düzey mali yetkilisiydi ve bu makam ayrıca Orta Çağ Sırp devletleri tarafından da benimsenmiştir.

Barbarlar Bürosu, Roma İmparatorluğu/Bizans İmparatorluğu'nda bir hükûmet departmanıdır. İlk olarak beşinci yüzyılın Latince: Notitia Dignitatum dokümanında kaydedilmiştir ve Latince: magister officiorum kontrolündeydi.Latince: Notitia, Ya Latince: agentes in rebus mevcut birliklerinden ya da diğer bürolardan gelen dört sekreterin, Doğu İmparatorluğu'nun dört büyük idari bölümünün her biri için atandığını kaydeder. Bunlar, "Barbarlar" ile ilgili herhangi bir konu için protokol ve kayıt tutma konuları ile uğraşırlardı. Barbar devletlerinden ziyaret misyonları için çeviri hizmetlerinde de rol oynamış olabilirler. J. B. Bury, ofisin Konstantinopolis'i ziyaret eden tüm yabancılara nezaret yaptığına ve Logothetis tu dromu denetimi altında olduğuna inanıyordu.

Synkellos, latin harfleri ile syncellus, Doğu Ortodoks Kilisesi'nde kilise makamıdır. Bizans İmparatorluğu'nda, Konstantinopolis ekümenik patriğinin Sinkellos'u devlette büyük öneme sahip bir pozisyondu ve genellikle hüküm süren patriğin halefi olarak kabul edilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Bizans bürokrasi ve aristokrasisi</span> Bizans İmparatorluğu hükûmeti

Bizans İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'ndan miras kalan karmaşık bir aristokrasi ve bürokrasi sistemine sahipti. Hiyerarşinin zirvesinde imparator duruyordu; ancak "Bizans bir cumhuriyetçi mutlak monarşiydi ve ilahi haklara sahip bir monarşi değildi". İmparatorluk verasetiyle ilgili yazılı yasalar yoktu ve Roma Cumhuriyeti hiçbir zaman resmen kaldırılmadı, bu nedenle İmparator, hem Senato (Synkletos) hem de Ordu tarafından resmi olarak seçilmeliydi. Gerçekte, Senato yetkisi zamanla ciddi şekilde kısıtlandı ve Ordu pratikte seçim konusunda tekel konumuna geçti. Ayrıca, yarı cumhuriyetçi bir varlık iken, İmparatorlar genellikle çocuklarının halefini dolaylı yollarla, örneğin onları ortak imparator olarak atamak gibi, sağlamayı başardılar. Yazılı veraset kanunlarının ve usullerinin yokluğu ve İmparatorluğun askerileştirilmiş devleti, çok sayıda darbe ve isyana yol açarak, Malazgirt yenilgisi gibi birçok feci sonuçlara yol açtı.

Mandatōr, Latince "haberci" kelimesinden türetilen, orta dönem Bizans İmparatorluğu'nda madun bir memurdur.