İçeriğe atla

Spartakusbund

Spartaküs Birliği
Spartakusbund
Kuruluş tarihi1915
Kapanış tarihi1918
ÖnceliAlmanya Sosyal Demokrat Partisi
ArdılıAlmanya Komünist Partisi
Gazete(ler)Die Rote Fahne
İdeolojiKomünizm
Marksizm
Devrimci sosyalizm
Siyasi pozisyonAşırı sol
Resmî renklerKızıl
Almanya
Karl Liebknecht
Rosa Luxemburg
Franz Mehring
Clara Zetkin (10 Pfennig'lik posta pulu, Doğu Almanya)
Leo Jogiches

Spartakistler, Spartaküs Birliği[1] (Almanca: Spartakusbund), I. Dünya Savaşı sırasında Almanya'da Marksistler tarafından kurulan siyasi örgüt. Bu hizip daha sonra Almanya Komünist Partisi adını aldı.

4 Ağustos 1914'te Almanya Sosyal Demokrat Partisi hükûmetin savaş bonusunu onaylayınca partinin sol kanadında yer alan ve savaş karşıtı olan Karl Liebknecht, Rosa Luxemburg, Franz Möling ve Clara Zetkin önderliğindeki üyeler muhalif hareket oluşturdu. Temmuz 1915'te bu üyeler parti yönetimine protesto mektubu yolladılar.

Ancak parti içi muhalefet hareketi Emek Birliği ile Gruppe Internationale olarak iki ayrı hizbe bölündü. Bunlardan "Gruppe Internationale" üyeleri 1916'da Leibknecht'in evinde toplanarak Luxemburg'un tasarladığı yönergeyi kabul etti ve kendi broşürünü neşretmeyi kararlaştırdı. Bu gayriresmî broşürde "Spartaküs" takma adı kullanıldığı için "Spartakusbriefen" (Spartaküs bröşürü) denildi ve grup da artık "Spartakusgruppe" olarak anılmaya başlandı.

Başlıca üyeleri tutuklu oldukları için Spartaküs broşürünün yazı ve dağıtım işlerini Leo Jogiches (Tyşka) üstlendi. Jogiches polisin takibine rağmen grup ile irtibatı kesmeden broşürün trajını artırdı.

Rusya'daki Ekim Devrimi'nden sonra Spartaküs üyeleri dağıttıkları broşür ile kitleleri devrime çağırdıysa etkili olamadı. 7 Ekim 1918'de gizli toplantı düzenlendi ve işçiler ve askerlere hitaben sosyalizmin vurgulanması kararlaştırıldı. Ancak 4 Kasım'da Kiel'de denizcilerin ayaklanmasıyla Spartaküs'ten bağımsız olarak Alman Devrimi başladı. Alman Devrimi'nden sonra önde gelen Spartaküs üyeleri tahliye edildi. Luxemburg ve arkadaşları Die Rote Fahne gazetesini çıkarmaya başladı.

Spartakistler 10 Kasım'da kurulan Almanya Sosyal Demokrat Partisi ile Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi'nin (Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschlands) koalisyonuna muhalefet etti ve zamanla Berlin'deki Bağımsız Sosyalist Demokrat Parti içindeki aşırı sol "Revolutionäre Obleute" ile yakınlaştı. 6 Aralık'ta Weimar Cumhuriyeti'ne bağlı askerler Spartaküslerin gösterisine ateş ederek 16 kişiyi katletti. 29 Aralık 1918 ile 1 Ocak 1919 tarihleri arasında Berlin'de Spartaküslerin parti kongresi toplandı ve siyasi hizip Almanya Komünist Partisi (Kommunistische Partei Deutschlands) adını aldı.

Luxemburg Die Rote Fahne'nin başmakalesinde halkı liberal gazetelerin yazıhanelerini işgal etmeye çağırınca silahlı işçiler ve devrimci askerler isyan etti. Weimar Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı Friedrich Ebert Freikorps'u yolladı ve 9 Ocak ile 15 Ocak tarihleri arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Bu saldırılarla Spartaküs isyanı bastırıldı ve yüzlerce Spartaküs öldürüldü. 15 Ocak'ta Luxemburg, Liebknecht ve Wilhelm Pieck Freikorps tarafından yakalandı. Liebknecht silahla vurularak öldürüldükten sonra meçhuller morguna bırakıldı. Luxemburg ise daha vahşi bir biçimde dipçik ile dövülerek öldürüldükten sonra cesedi ırmağa atıldı. Pieck ise kaçmayı başardı ve II. Dünya Savaşı'ndan sonra Doğu Almanya'da (DDR) sosyalizmin kurulmasına öncülük etti. Pieck DDR'nin ilk ve son cumhurbaşkanı oldu.

Not

  1. ^ "Boyutpedia". 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Almanya Sosyal Demokrat Partisi</span> Almanyada bir siyasi parti

Almanya Sosyal Demokrat Partisi, Almanya'nın en eski siyasal partisi.

<span class="mw-page-title-main">Rosa Luxemburg</span> Polonyalı-Alman Marksist devrimci (1871–1919)

Rosa Luxemburg, Polonyalı Marksist, filozof, ekonomist, savaş karşıtı aktivist ve devrimci sosyalistti. 28 yaşında Alman vatandaşı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Komintern</span> uluslararası kuruluş

Komintern 1919 Martında, savaş komünizmi döneminin (1918-1921) ortasında Vladimir Lenin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından kurulan, "silahlı kuvvetler de dahil tüm mümkün araçlarla uluslararası burjuvaziyi yıkmak ve devletin tamamen yok oluşu için bir geçiş aşaması demek olan Uluslararası Sovyet Cumhuriyetini yaratmak için" mücadele etme amacı güden uluslararası bir komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Pieck</span> Alman politikacı

Friedrich Wilhelm Reinhold Pieck, Alman siyaset adamı, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Clara Zetkin</span> Alman politikacı (1857–1933)

Clara Zetkin, devrimci sosyalist ve Marksist-Leninist Alman politikacı ve kadın hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Franz Mehring</span>

Franz Mehring Wilhelm dönemi Almanyası'nın önde gelen Marksist politikacısı, tarihçisi ve edebiyat eleştirmeniydi. Eserleriyle, tarihsel maddeciliği sosyal demokrat edebiyat ve tarih eleştirisinin yöntemi haline getirdi. Karl Liebknecht ile Rosa Luxemburg’un yakın çalışma arkadaşı olan Mehring’in siyasi çalışmalarına, neredeyse tümüyle, II. Enternasyonal’de ve Alman Sosyal Demokrat Partisi’nde ortaya çıkan oportünizme karşı mücadelede Marksizmin savunusu damgasını vurdu.

<span class="mw-page-title-main">Karl Liebknecht</span>

Karl Liebknecht, Alman sosyalist ve Spartakusbund ve Almanya Komünist Partisi ortak kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Freikorps</span> Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birlikler

Freikorps, Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birliklere verilen isimdir. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Weimar Cumhuriyeti’nde özellikle komünistlere karşı devlet eliyle örgütlenen düzensiz silahlı birliklere Freikorps denilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">1918-1919 Alman Devrimi</span> devrim

1918–1919 Alman Devrimi ya da Kasım Devrimi, I. Dünya Savaşı'nın sonunda Friedrich Ebert önderliğinde anayasal monarşiden parlamenter demokrasiye geçiş sürecidir. Savaşın Almanya’nın aleyhine gelişmesinden dolayı Alman halkının üzerinde oluşan gerilim, ülkede yeni bir rejimin kurulması gerektiği düşüncesini ön plana çıkarmıştı. Devrimin amacı monarşi rejiminin yerine demokratik bir cumhuriyet kurmaktı. Bu hedef, İmparator II. Wilhelm’in tahttan çekilmesiyle sonuçlanan, 1 hafta, 4 gün süren ilk aşamada gerçekleşti. Almanya’daki radikal solcular komünist bir rejim kurmak istediği için bu devrim, komünist devrimciler ile anti-komünistler arasındaki bir iç savaşa dönüştü; bu durum, devrimin ikinci aşamasını yarattı. İkinci aşama tam olarak 9 ay, 1 hafta sürdü ve yönetim biçimi parlamenter demokrasiye dayanan Weimar Cumhuriyeti'nin zaferiyle sonuçlandı.

Almanya Komünist İşçi Partisi, 1920 yılında kurulan, parlamento karşıtı ve konsey komünizmi taraftarı siyasi parti. AKİP, 1920 yılının nisan ayında Heidelberg'te, Almanya Komünist Partisi'nden ayrılan kadrolarca kurulmuştur. Parti gazetesinin ismi Komünist İşçi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Alman Komünist Partisi</span>

Alman Komünist Partisi, Almanya'da faaliyet gösteren Marksist-Leninist bir siyasi parti.

Kızıl bayrak şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Almanya Liberal Demokrat Partisi</span>

Almanya Liberal Demokrat Partisi, Doğu Almanya'da liberal bir siyasi partiydi. Parti, Temmuz 1945 tarihinde kurulmuş olup diğer partiler ile birlikte Almanya Sosyalist Birlik Partisi'nin önderliğindeki Ulusal Cephe'nin bir parçasıydı. Almanya'nın yeniden birleşmesinden sonra Hür Demokrat Parti ile birleşti.

Avusturya Marksist-Leninist Partisi, 1967 yılında Avusturya'da Marksist-Leninist grup aktivistlerce kurulan komünist parti. 1963 yılında, gelecekte partinin merkezî yayın organı olacak olan Rote Fahne etrafında toplanan grup partinin öncülü sayılır. Partinin sonraki genel sekreteri Franz Strobl tarafından bu gazetenin kuruluşunda öncü rolü oynadı.

Alman Sosyalist Partisi, 1918 yılında Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulan aşırı sağcı ve Alman milliyetçisi bir siyasi parti. Alman siyasetinde Völkisch Hareketine bağlı siyasi partilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi</span>

Almanya Bağımısız Sosyal Demokrat Partisi, Alman İmparatorluğu ve Weimar Cumhuriyeti döneminde etkin olan bir siyasi partiydi. Parti, 1917'de Almanya Sosyal Demokrat Partisi'nin (SPD) sol kanadı tarafından kuruldu. 1922'ye kadar büyük bir ayrılıkçı hareket oldu. 1919'da Spartakusbund'un ardılı olarak Almanya Komünist Partisi'nin kurulması ve 1922'de SPD'nin sağ ve sol kanatlarının birleşmesinin ardından güç yitimine uğramış ve 1931'deki kapatılmasına kadar küçük bir ayrılıkçı parti olarak faaliyetini sürdürmüştür.

Almanya Komünist İşçi Birliği, Almanya'da 1970'li yıllarda aktif olan ve "K-Gruppe" olarak adlandırılan Maoist eğilimli komünist siyasi gruplardan biriydi. KABD, 5/6 Ağustos 1972'de Komünist İşçi Birliği/Marksist-Leninist (Kommunistischen Arbeiterbundes/Marxisten-Leninisten) ve KPD/ML'den ayrılan KPD/ML-Devrimci Yol (KPD/ML-Revolutionärer Weg) adlı grupların birleşmesiyle kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Sophie Liebknecht</span> Alman siyasetçi

Sophie Liebknecht, Rusya doğumlu Alman sosyalist ve feminist. Julia Liebknecht ile ilk evliliğinden üç çocuğu olan Karl Liebknecht'in ikinci eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Ulusal Demokratik Partisi (Doğu Almanya)</span>

Almanya Ulusal Demokratik Partisi, Doğu Almanya'da bir siyasi partiydi. Parti, 25 Mayıs 1948 tarihinde kurulmuş olup Almanya Sosyalist Birlik Partisi'nin bir uydu partisiydi ve Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin, Wehrmacht'ın ve orta sınıfların eski üyelerini temsil etmekteydi.