İçeriğe atla

SparkyLinux

SparkyLinux
Xfce masaüstü ortamı kullanan SparkyLinux 6.0 "Po Tolo" sürümü
Geliştirici(ler)SparkyLinux ekibi [1]
İşletim sistemi ailesiLinux
Paket yöneticisidpkg
Üretime hazır olduğu tarih5 Mayıs 2012[2]
Son kararlı sürümü(Yuvarlanan sürüm) / 7.2, 7 Aralık 2023
LisansDiğer yazılım lisanları da dahil olmakla beraber genel olarak GPL, az miktarda telif hakkı saklı yazılım paketleri içerebilir
Çekirdek türüMonolitik (Linux)
Dil(ler)Çoklu-dil
Güncelleme yöntemiAPT
Platform desteğiIA-32, x86-64, ARM
Kullanıcı alanıGNU
Kullanıcı arayüzüLXQt, MATE, Xfce ve KDE
Web sitesisparkylinux.org

SparkyLinux, masaüstü odaklı geliştirilmiş, Debian tabanlı bir işletim sistemidir. Önceden yüklenmiş çeşitli masaüstü ortamı seçeneklerinden birini seçmek mümkündür.[3] Tüm uygulamaların en güncel sürümünü temin edebilmek için SparkyLinux her sene 3-4 kez yayımlanır.

Tarih

Proje Ekim 2011'de masaüstü ortamı olarak Enlightenment kullanan, ue17r (Ubuntu Enlightenment17 Remix) adlı bir Ubuntu remixi olarak doğdu. Birkaç aylık testten sonra temel sistem Debian olarak değiştirildi ve adı SparkyLinux olarak değiştirildi.

Özellikleri

SparkyLinux, Debian'ın "kararlı" ve "test" sürümleri temellidir ve "yuvarlanan-sürüm-döngüsü" modelini kullanır. Kullanıcıların sistem yönetimini daha kolay yapabilmesi için çeşitli araç ve basit komutlar içermektedir.

Önceden yüklü masaüstü ortamları LXQt (eskiden LXDE), MATE, Xfce ve KDE olmakla birlikte, kullanıcılar "Sparky APTus" aracılığıyla başka masaüstü ortamlarını da yükleyebilirler.

Sparky ISO kalıbı telif hakkı saklı bazı yazılım paketlerini içerdiğinden, "contrib" ve "non-free" kaynak depolarına ait yazılım paketlerini sistemden kaldırmak için "Sparky APTus" içindeki "Non-Free Remover" adlı araç kullanılabilir.

2023 yılından itibaren ISO kalıbını USB diske yazan bir yardımcı program aracılığıyla değişiklerin kaydedildiği bir taşınabilir olarak kullanma olanağı da sunulmaktadır. Bu özellik başlangıç olarak sadece "MinimalGUI" sürümü için sunulmuştur.[4]

Özel Sürümler

  • GameOver sürümü oyunculara yöneliktir. Çok sayıda özgür ve açık kaynaklı oyun ve bazı gerekli araçlar içerir.
  • Rescue sürümü bozuk işletim sistemlerini kurtarmak için canlı bir sistem ve çok sayıda uygulama sunar.
  • Multimedia sürümü ses, video ve HTML sayfaları oluşturmaya yöneliktir.
  • MinimalGUI sürümü Sparky tabanına ilaveten, menü sistemi için Openbox, görev çubuğu ve sistem tepsisi için Tint2 yanı sıra, çok az sayıda uygulamanın yüklü olduğu, minimal bir masaüstü ortamı sunar. Web tarayıcı, e-posta istemcisi gibi başlıca uygulamalarının seçimi ve yüklenmesi kullanıcıya bırakılmıştır.
  • MinimalCLI sürümü ise masaüstü sitemini kendileri kurmayı tercih eden ileri düzey kullanıcılar içindir.[5]

Ayrıca bakınız

  • Canlı CD'lerin listesi

Kaynakça

  1. ^ "SparkyLinux Team". 8 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  2. ^ "SparkyLinux 1.0 wersja finalna". 7 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  3. ^ "about [Sparky Wiki]". wiki.sparkylinux.org. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2021. 
  4. ^ "Sparky 2023.01 + Persistence". SparkyLinux (İngilizce). 20 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2023. 
  5. ^ "SparkyLinux: Low Resource OS Packing Dynamite! » Reach Unlimited". www.reach-unlimited.com. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Debian</span> Linux çekirdeği kullanan işletim sistemi

Debian, 1993 yılında başlatılmış, Dünya'nın çeşitli bölgelerindeki gönüllüler tarafından hazırlanan; GNU/Hurd, GNU/Linux gibi farklı çekirdek seçeneklerine dayalı tamamen özgür bir Linux dağıtımıdır. En yaygın GNU/Linux dağıtımlarından biri konumundaki Debian, aynı zamanda Elive, Knoppix, Linux Mint, Mepis, Pardus, Parsix, Ubuntu, Peppermint OS ve Xandros gibi birçok GNU/Linux dağıtımına da kaynak teşkil etmekte ve Google başta olmak üzere iyi tanınan birçok Web sitesinde de tercih edilmektedir. Debian, farklı işletim sistemi çekirdekleriyle birlikte AMD64, ARM, DEC Alpha, i386, IA-64, PowerPC, SPARC, MIPS, HPPA, S390 gibi çok sayıda donanım platformunda da çalışabilmektedir. Desteklediği donanım ve çekirdek zenginliğinin yanı sıra Debian'ı diğer dağıtımlara nispetle özgün kılan en önemli husus, dağıtım kapsamındaki yazılımların bütünüyle özgür lisans şartlarına sahip olması, yazılım özgürlüğünü denetlemek ve sürekli kılmaya yönelik bir Debian Sosyal Sözleşmesi'nin bulunmasıdır.

Linux dağıtımı ; Linux çekirdeği, GNU araçları ve bir masaüstü ortamının bir araya gelmesiyle, bu birlikteliği sürdürülebilir şekilde yönetecek bir yapılandırma araçları seti, yazılım güncelleme araçları vb. ile oluşturularak tam teşekküllü bir işletim sistemi haline gelen uygulamalar bütününü ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Ubuntu (işletim sistemi)</span> Linux tabanlı bir işletim sistemi

Ubuntu, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Bilgisayarlar, sunucular ve akıllı telefonlara yönelik olarak geliştirilmektedir. Ubuntu projesi Linux ve özgür yazılımın, bilgisayar kullanıcılarının günlük yaşamının bir parçası haline gelmesi amacıyla başlatılmış olup ilk kararlı masaüstü sürümü Ekim 2004'te yayınlanmıştır. Ubuntu’nun masaüstü sürümü günümüzde 40 milyonu aşkın kullanıcı sayısıyla dünyanın en yaygın kullanılan masaüstü Linux dağıtımı konumundadır.

Pardus, Türkiye'de TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen bir GNU/Linux dağıtımı olan işletim sistemi. Planlamasına 2003 yılında başlanmış olup, ilk kararlı sürümü 27 Aralık 2005'te yayınlanmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarına yönelik olarak geliştirilmekte olup bireysel kullanıcılar tarafından da kullanılabilmektedir. Masaüstü, bulut, ARM, sunucu, konteyner ve akıllı tahta sürümleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Linux Mint</span> Linux tabanlı bir işletim sistemi

Linux Mint, Ubuntu ve Debian temel alınarak geliştirilen, masaüstü kullanıcılarına yönelik bir Linux dağıtımıdır. Linux Mint, "güçlü ve kullanımı kolay, hem de modern, şık bir işletim sistemi" olmayı hedeflemektedir.

gOS Ubuntu temelli işletim sistemi

gOS, Debian dağıtımını temel alan Ubuntu dağıtımının, GNOME masaüstü ortamı yerine Enlightenment masaüstü ortamını kullanan bir sürümüdür. gOS aynı zamanda GNU/Linux dağıtımıdır. Ubuntu projesinin bir parçası sayılabilir ve aynı temeli kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Enlightenment</span>

Enlightenment, basit, hızlı, sade ve kullanışlı bir masaüstü ortamı yaratmak için başlatılan bir projedir. EFL adı verilen pek çok parçadan oluşmuş bir grup kütüphane üzerine inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nexenta OS</span>

Nexenta OS OpenSolaris projesi ile Oracle firmasının Solaris'in kaynak kodlarını açmasından sonra ortaya çıkan OpenSolaris dağıtımıdır. Nexenta OS, Solaris (SunOS) çekirdeğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">LXDE</span> Masaüstü ortamı

LXDE, Unix benzeri işletim sistemleri için geliştirilen özgür ve açık kaynak kodlu bir masaüstü ortamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sabayon Linux</span> Gentoo tabanlı bir linux dağıtımı

Sabayon Linux veya Sabayon, Gentoo tabanlı bir linux dağıtımıdır. Gentoo'dan farklı olarak, Sabayon önceden derlenmiş olarak kurulur. x86 ve x86 64 işlemci mimarilerini desteklemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Qt (çalışma alanı)</span>

Qt, birden çok platformu destekleyen bir grafiksel kullanıcı arayüzü geliştirme araç takımıdır. Genellikle GUI programları geliştirmek için kullanılsa da gelişmiş kütüphanesi GUI bileşenlerinin dışında birçok araç içermektedir. Qt, en çok KDE masaüstü ortamında, Opera ağ tarayıcısında ve Skype anlık mesajlaşma programlarında kullanılmasıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">MATE</span> Masaüstü ortamı

MATE, GNU/Linux gibi UNIX benzeri işletim sistemleri için GTK+3 araç takımını kullanan özgür bir masaüstü ortamıdır. GNOME 2'den çatallanmıştır ve ismini Latin Amerika'da kafein oranı yüksek olan mate çayının hazırlanmasında kullanılan yerba mate çobanpüskülü bitkisinden alır. İsim değişikliği, GNOME ile çakışmaları önlemek için gerekli olduğundan yapılmıştır.

Pisi Linux; PiSi paket yönetim sistemini içeren Pardus 2011 sürümünü taban alan, özgür yazılım topluluğu tarafından geliştirilen, bilgisayar kullanıcılarına kurulum, yapılandırma ve kullanım konusunda büyük kolaylık sağlayan ve onların başlıca masaüstü gereksinimlerini karşılamayı amaçlayan, son kullanıcı odaklı bir GNU/Linux dağıtımıdır. Anka takımı tarafından geliştirilme süreci devam eden Pisi Linux, 10 Temmuz 2015'te 1.2 sürümü yayımlandı. İçerisinde 6000'den fazla güncellenmiş paketi bulunan 1.2 sürümü sonrası ise büyük değişimler getirecek olan 2.1 sürümü ile tüm paketler yeni sürümlerine geçirildi ve birçok hata giderildi, bu sayede Pisi Linux'un hızı ve stabilitesi artırılmış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Manjaro Linux</span> Arch tabanlı GNU/Linux dağıtımı

Manjaro, Arch Linux'un sağlam altyapısını temel alarak geliştirilen, kullanıcı dostu bir GNU/Linux dağıtımıdır. Arch Linux genellikle daha deneyimli kullanıcılara hitap ederken, Manjaro bu zorluğu ortadan kaldırarak kullanım kolaylığı odaklı bir deneyim sunar. Bu sayede, Linux dünyasına yeni adım atanlar veya daha az teknik bilgiye sahip yeni Linux kullanıcılarının yanı sıra deneyimli kullanıcılar için de uygundur.

Turnkey Linux Sanal Makina Kütüphanesi Debian tabanlı sanal makineler üzerinde amaca yönelik uygulamalar sunan bir projedir. Turnkey uygulamaları normalde sanal makinelerde çalışacak şekilde hazırlanmıştır, ancak gerçek (fiziksel) bilgisayarlara da kurulabilirler.

<span class="mw-page-title-main">MonoDevelop</span>

MonoDevelop Linux, OS X ve Windows işletim sistemleri için geliştirilmiş bir açık kaynak tümleşik geliştirme ortamıdır. .NET framework ile Windows uygulamaları geliştirenlerin, alternatif olarak Mono kullanarak geliştirme yapmalarına olanak tanımaktadır. Linux ve Mac OS X için .NET teknolojilerini kullanma olanağı sunar.

<span class="mw-page-title-main">MX Linux</span>

MX Linux, kararlı Debian'a dayanan ve MX topluluğu tarafından oluşturulan veya paketlenen ek yazılımlarla birlikte temel olarak antiX bileşenlerini kullanan orta ağırlıkta bir GNU/Linux işletim sistemidir. Bu dağıtımların her birinden en iyi araçları ve yetenekleri kullanmak için antiX ve eski MEPIS toplulukları arasında ortak bir girişim olarak ortaya çıkmıştır. Topluluğun belirttiği hedef, "zarif ve verimli masaüstlerini yüksek kararlılık ve sağlam performansla birleştirmek için tasarlanmış bir işletim sistemi ailesi" oluşturmaktır. MX Linux, bağımsız bir KDE Plasma sürümü ve benzersiz bir Fluxbox uygulaması eklediği Xfce masaüstü ortamını ön tanımlı varyant olarak kullanır. Diğer masaüstü ortamları da sisteme eklenebilir veya "spin-off" ISO yansıları kurularak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Devuan</span>

Devuan, systemd yerine sysvinit, runit veya OpenRC kullanan Debian Linux dağıtımının bir çatalıdır. Devuan, systemd gibi projeler tarafından "kilitlenmeyi" önlemeyi amaçlar ve Linux'u diğer Unix sistemlerinden ayırmaktan kaçınmak için diğer init sistemleriyle uyumluluğu korumayı hedefler.

<span class="mw-page-title-main">Pop! OS</span>

Pop OS, bilgisayar üreticisi System76 firması tarafından geliştirilen, Ubuntu tabanlı özgür ve açık kaynaklı bir Linux dağıtımıdır. Grafik kullanıcı arayüzü olarak yine System76 tarafından geliştirilen COSMIC masaüstü ortamını kullanmaktadır. Pop! _OS'un hedef kitlesi; bilgisayarı keşfetme ve yaratma aracı olarak kullanan STEM ve yaratıcı profesyoneller olarak belirlenmiştir.