İçeriğe atla

Spaceguard

Spaceguard (Uzay bekçisi) geniş olarak Dünya'ya Yakın Cisimleri (DYC) araştırıp incelemeyi amaçlayan birtakım girişimlere verilen addır. Arthur C. Clarke, Rama'yla Randevu (İng. Rendezvous with Rama) adlı romanında bu kavramı kullanmıştır. Bu romanda SPACEGUARD, fecî bir asteroit çarpışından sonra kurulmuş olan bir erken uyarı sisteminin adıdır. Bu isim daha sonra birtakım Dünya'ya yakın cismi keşfedip araştırmaya çalışan gerçek çalışmaya ad oldu.

1992'de yapılmış A.B.D. Kongresi'ne âit bir çalışma bir "Spaceguard araştırma raporu" (İng. "Spaceguard Survey Report") ortaya koyarak NASA'ya büyük Dünya'ya yakın asteroitlerin %90'ını 10 yılda bulma görevini verdi. Bu karâra çoğu zaman "Spaceguard hedefi" (İng. "Spaceguard Goal") adı verilir. Birtakım NASA tarafından parasal destek gören çalışma, "Spaceguard projesi" üzerinde çalışıyor kabul edilir.

Uluslararası Astronomi Birliği'nin Dünya'ya Yakın Cisimler Çalışma Grubu (DYCÇG) (İng. Working Group on Near-Earth Objects (WGNEO)) 1995'te (İng. "Beginning the Spaceguard Survey") adlı bir makâle yayınlayınca bu Spaceguard Kuruluşu (İng. "Spaceguard Foundation") adlı bir organizasyonu doğurdu.

Sonradan Spaceguard dernekleri ve kuruluşları Dünya'nın değişik ülkelerinde kurularak Dünya'ya yakın cisimlerin keşfi ve araştırması düşüncesini destekledi. Genel olarak ayrı ayrı ülkelerde kurulan Spaceguard organizasyonları, uluslararası kuruluşlar veya ABD çalışmalarıyla ancak ismen, ortak çıkarlar ve benzer hedeflerle bağlıdırlar.

Gök cisimleri göğün büyük alanlarını tekrar tekrar arayan teleskoplarla keşfedilirler. Böylece DYC'leri bulmaya yönelik çalışmalar, hangi organizasyonla ilişkisi olduğuna bakılmaksızın "Spaceguard araştırması"nın bir parçası olarak görülürler.

Ne Vitim olayı, ne de Doğu Akdeniz olayı (2002) önceden herhangi bir Spaceguard çalışması tarafından keşfedilmişti. Fakat 6 Ekim 2008'de 2008 TC3 meteoroiti Katalina Gök Araştırması (İng. Catalina Sky Survey (CSS))'in Lemmon dağı'ndaki 1,5 metrelik teleskobuyla bulundu ve Dünya'ya ertesi günü çarpana kadar kapsamlı olarak incelendi.

Ayrıca bakınız

  • Asteroitleri saptırma stratejileri
  • Doğu Akdeniz olayı
  • Dünya'ya Yakın Asteroit İzlemesi
  • Katalina Gök Araştırması
  • Orbit@home monitoring the impact hazard posed by Dünya'ya Yakın Cisimlerce gelen tehlikeleri gözler
  • Pan-STARRS
  • Vitim olayı

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Astronomi</span> kökenleri, evrimleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile gök cisimlerini açıklamaya çalışmak üzere gözleyen bilim dalı

Astronomi, gök bilimi ya da gökbilim gök cisimlerinin kökenlerini, evrimlerini, fiziksel ve kimyasal özelliklerini açıklamaya çalışan doğa bilimi dalıdır. Astronominin sınırlı ve özel bir alanı olan gök mekaniği ile karıştırılmaması gerekir. Astronomi daha açık bir deyişle, yörüngesel cisimleri ve Dünya atmosferinin dışında gerçekleşen, yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar, kutup ışıkları, gökadalar ve kozmik mikrodalga arkaalan ışınımı gibi gözlemlenebilir tüm olay ve olguları inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi</span> Güneş ve Güneş merkezli astronomik cisimler

Güneş Sistemi, Güneş'in kütleçekim kuvvetiyle yörüngede tutulan ve çeşitli gök cisimlerinden oluşmuş bir sistemdir. Güneş ve 8 gezegen ile onların doğruluğu onaylanmış 150 uydusu, 5 cüce gezegen ile onların bilinen toplam 8 uydusu ve milyarlarca küçük gök cisminden oluşur. Küçük cisimler kategorisine asteroitler, Kuiper Kuşağı cisimleri, kuyruklu yıldızlar, gök taşları ve gezegenler arası toz girer.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit</span> yörüngeleri çoğunlukla Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan gökcisimleri

Asteroit,, iç Güneş Sistemi'nde yörüngede dönen ve meteoroitlerden daha büyük, fakat cüce gezegenlerden daha küçük olan bir küçük güneş sistemi cismidir. Atmosferi olmayan metalik veya kayalık cisimlerdir. Asteroitlerin boyutları ve şekilleri, cüce gezegenler de dahil olmak üzere önemli ölçüde farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Astrometri</span>

Gök ölçümü, gökölçüm veya astrometri, yıldızların ve diğer gökyüzü cisimlerinin konumlarının ve hareketlerinin yüksek hassasiyetle hesaplanmasını içine alan bir gök bilimi dalıdır. Astrometrik ölçümlerden elde edilen bilgiler kinematik, Güneş Sistemi'nin fiziksel kökeni ve galaksimiz Samanyolu ile ilgili bilgiler sunar.

<span class="mw-page-title-main">Endüstri mühendisliği</span> Mühendislik

Endüstri mühendisliği ya da sanayi mühendisliği, insan, malzeme ve makineden oluşan bütünleşik sistemlerin kuruluş ve devamlılığının yönetimi ile ilgilenen mühendislik dalıdır. Endüstri mühendisleri, diğer mühendislik dallarının birçoğunun derslerini de alıp, üzerine işletme, yönetim, üretim, ekonomi ve endüstri mühendisliğine özel derslerle birlikte diğer mühendislik alanlarının yöneticilik yetkisine sahip mühendislik dalı.

<span class="mw-page-title-main">Hubble Uzay Teleskobu</span> Uzay teleskobu

Hubble Uzay Teleskobu (HUT), ismi Amerikalı astronom Edwin Hubble'ın anısına verilmiş; Nisan 1990'da STS-31 Görevi esnasında Uzay Mekiği Discovery tarafından Dünya etrafındaki yörüngesine taşınmış bir uzay teleskobudur. İlk uzay teleskopu olmamasına rağmen, HUT en büyüklerindendir ve birçok üstün özelliğe sahiptir. Ayrıca hem hayati öneme sahip bir araştırma aracı olması hem de astronomi için etkili bir halkla ilişkiler unsuru olması nedeniyle çok tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit kuşağı</span>

Asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'nde Güneş merkezli ve kabaca Jüpiter ile Mars gezegenlerinin yörüngeleri arasındaki uzayı kaplayan torus şeklinde bir bölgedir. Bu bölgede asteroit veya küçük gezegen olarak adlandırılan çok sayıda katı ve düzensiz şekillerde gök cisimleri bulunur. Tanımlanan nesneler çok farklı boyutlarda olabilir, fakat gezegenlerden çok daha küçüklerdir ve birbirlerinden ortalama olarak bir milyon kilometre uzaklıklarda bulunurlar. Bu asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'ndeki diğer asteroit popülasyonlarından ayırt edilebilmesi için ana asteroit kuşağı veya ana kuşak olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı</span> araştırma yapmak üzere uzaya gönderilen insanlı veya insansız araçların ortak adı

Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yöneylem araştırması</span> disiplinlerarası bir bilim

Yöneylem araştırması, belirli kısıtların olduğu bir durumda, belirli bir amaca yönelik en uygun çözümün bulunması için geliştirilmiş bir yöntem.

Proje, bir probleme çözüm bulma ya da beliren bir fırsatı değerlendirmeye yönelik, bir ekibin, başlangıcı ve bitişi belirli bir süre ve sınırlı bir finansman dahilinde, birtakım kaynaklar kullanarak, müşteri memnuniyetini ve kaliteyi göz önünde bulundururken olası riskleri yönetmek şartıyla, tanımlanmış bir kapsama uygun amaç ve hedefler doğrultusunda özgün bir planı başlatma, yürütme, kontrol etme ve sonuca bağlama sürecidir.

Yakın Doğu Amerikan Yardım Heyeti, ismini 1918'den sonra almış olan Amerikan Ermeni ve Suriye Yardım Heyeti adı altında başlayan ve kısaca Yakın Doğu Yardım/ Muavenet Heyeti olarak bilinen ve I. Dünya Savaşı sırasında kurulan yardım organizasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın cisim</span>

Dünya'ya Yakın Cisimler, yörüngeleri günberi noktasında Dünya'ya 1,3 Astronomik Birim (AB) mesafeden daha yakın olup Dünya'nın çok yakınına gelen gök cisimleridirler. Bunlar birkaç bin Dünya'ya Yakın Asteroit (DYA), Dünya'ya Yakın Kuyruklu yıldız (DYK), bir miktar Güneş etrâfında dolanan uzay aracı ve uzayda Dünya'yla çarpışmadan tâkip edilebilecek büyüklükte meteoritlerden oluşurlar. Makbul olan görüşe göre DYC'lerin geçmişte Dünya'yla çarpışmalarının gezegenimizin jeolojik ve biyolojik târihinde kayda değer rolü olduğu merkezindedir. Dünya'mıza getireceği tehlikelerin farkına varılmasıyla 1980'lerden beri gittikçe artan ilgiyle bu cisimler izlenmişler, gelebilecek tehlikeleri aktif olarak azaltmak için çözümler aranmaya başlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Güneş Sistemi cismi</span>

Küçük Güneş Sistemi Cismi, 2006 yılındaki kararla Uluslararası Astronomi Birliği'nce (UAB) tanımlanan güneş sisteminde bulunup ne gezegen, ne de cüce gezegen olan bir cisimdir:

Güneş'in etrafından dönen diğer cisimlere topluca "Küçük Güneş Sistemi Cismi" olarak telmih edilecek... Bunlar, şu anda Güneş Sistemi'nin çoğu asteroitlerini, çoğu Neptün-ötesi cisimleri (NÖC), kuyruklu yıldızlar ve diğer küçük cisimleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit madenciliği</span> Uzaydaki asteroitlerin üzerinde yapılan kazı çalışması

Asteroit madenciliği ya da uzay madenciliği, asteroitlerden ve dünyaya yakın küçük gezegenlerden hammadde çıkarılması işleminin adıdır. Asteroit madenciliği, asteroitlerden mineral ve gaz, uzayda inşa edilecek yapılarda kullanmak üzere demir, nikel ve titanyum, astronotların bu yapılarda çalışmalarını devam ettirebilmeleri için gerekli su ve oksijen, roket yakıtında kullanmak için hidrojen ve oksijen temin etmek gibi görevler üstlenir. Uzay araştırmalarında bu aktivitelere "yerinde kaynak temini" denir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegen</span>

Uluslararası Astronomi Birliği'ne (IAU) göre küçük gezegen, Güneş'in etrafında doğrudan yörüngede dönen ve ne gezegen ne de kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılmayan bir gök cismidir. IAU, 2006 yılından önce resmen küçük gezegen terimini kullanmaktaydı, fakat o yıl yapılan toplantıda küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlar; cüce gezegenler ve Küçük Güneş Sistemi Cisimleri (SSSB) olarak yeniden sınıflandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda, artan sayısal sırayla numaralandırılmış küçük gezegenlerin bir listesi bulunmaktadır. Kuyruklu yıldızlar hariç, asteroitler, uzak cisimler ve cüce gezegenler dahil olmak üzere küçük gezegenlerin tümü Güneş Sistemi'ndeki küçük gök cisimleri olarak bilinir. Bu gezegenlerin listeleri, her biri 1000 küçük gezegen içeren yüzlerce sayfalık kataloglardan oluşmaktadır. Uluslararası Astronomi Birliği adına, Küçük Gezegen Merkezi, Minor Planet Sirkülerlerinde her yıl binlerce yeni numaralandırılmış küçük gezegen yayınlamaktadır. Haziran 2024 itibarıyla, toplamda 1.367.486 adet gözlemlenen cisimden 669.991 tanesi numaralandırılmış küçük gezegenlerdir. Geriye kalanlar ise henüz numaralandırılmamış küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlardır.

<span class="mw-page-title-main">324 Bamberga</span> Asteroit

Bamberga, asteroit kuşağında bulunan ve 25 Şubat 1892 tarihinde Johann Palisa tarafından Viyana'da keşfedilen bir asteroittir. Asteroit kuşağındaki en büyük 20 asteroitten biridir. Bir Dünya yakını cismi olan 433 Eros'tan farklı olarak, dürbünlü gözlemle kolaylıkla gözlemlenebilecek en uzak asteroittir. Bamberga'nın mutlak parlaklığı (7,12), asteroit kuşağında bulunan Vesta, Pallas, Ceres, Iris, Hebe, Juno, Melpomene, Eunomia ve Flora cisimlerinin ardından onuncu sıradadır. Yüksek eksantrikliği (0,341) nedeniyle ki Pluto'ya oranla %36 daha yüksektir, doğrudan karşı konumdan ölçüm yapılabilmesi halinde diğer asteroitlerden daha büyük boyutlarda olabileceği değerlendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">152830 Dinkinesh</span> Asteroit

152830 Dinkinesh (geçici adlandırma 1999 VD57) 900 metre (3.000 fit)çapında küçük boyutlu ve taşlı bir ana kuşak asteroididir. Lincoln Near-Earth Asteroid Research (LINEAR) araştırması tarafından 4 Kasım 1999 tarihinde Socorro, New Mexico'da keşfedilmiştir. Bu asteroit, 1 Kasım 2023'te asteroide 450 km (280 mi) yaklaşacak olan NASA'nın Ocak 2023'teki Lucy görevi için bir yakın geçiş hedefi olarak belirlenmiştir. Dinkinesh, hem Lucy'nin ilk ve en küçük yakın geçiş hedefi hem de şimdiye kadar bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en küçük ana kuşak asteroidi olması beklenmektedir. Lucy fırlatıldıktan sonra Nice Gözlemevi'nin görev ortaklarından Raphael Marschall tarafından hedef olarak belirlenmiştir. Asteroit 52,67±0,04 sa saatlik bir dönme süresi ile yavaşça dönmekte ve parlaklığı 0,39±0,02 kadirlik bir ışık eğrisi genliği ile değişmektedir, bu da uzunlamasına bir şekle sahip olduğunu göstermektedir.

Dünya'ya yakın asteroit takibi araştırması (NEAT), İng. Near-Earth Asteroid Tracking, Dünya'ya yakın cisimlerin tespiti için gökyüzü taraması yapılabilmesi amacıyla NASA ve Jet İtki Laboratuvarı tarafından yürütülen bir programdır. NEAT Kaliforniya'da bulunan Palomar Gözlemevi ile birlikte Hawaii'de bulunan GEODSS araştırmasında Aralık 1995'ten Nisan 2007'ye kadar yürütülmüştür. Bu araştırma kapsamında 40 binden fazla küçük gezegen keşfedilmiş olup, NEAT Catalina Sky Survey, LONEOS ve Mount Lemmon Survey ile birlikte bu alandaki en başarılı çalışmalardan biridir.

Palomar–Leiden araştırması (PLS) ABD'de bulunan Palomar Gözlemevi ve Hollanda'da bulunan Leiden Gözlemevi işbirliğiyle soluk küçük gezegenlerin keşfedilmesi amacıyla yürütülmüş bir astronomik araştırmadır. Araştırma sonucunda birçok Jüpiter truvalısı dahil binlerce küçük gezegen keşfi yapılmıştır.