İçeriğe atla

Soğangiller

Soğangiller
Proiphys amboinensis
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Liliopsida
(Bir çenekliler)
Takım: Asparagales
Familya: Alliaceae
Batsch, Borkh.
Cinsler

Metne bakınız.

Soğangiller (Alliaceae), otsu ve çok yıllık bir bitkileri kapsayan bir çiçekli bitkiler familyasıdır; bir çenekliler sınıfındaki Asparagales takımının içinde yer alır.

Soğangiller, Asparagales takımının içinde yer alan başka iki familya olan Amaryllidaceae ve yalnızca Agapanthus cinsini içeren Agapanthaceae ile yakın akrabadır. Kapalı Tohumlular Soy oluş Grubu (Angiosperm Phylogeny Group, APG), bu üç familya arasındaki yakınlık nedeniyle, Amaryllidaceae ve Agapanthaceae gruplarını Alliaceae familyasının içine dahil eder.

Cinsler

Soğangiller familyasına dahil olan cinsler şunlardır:

Allium
Ancrumia
Caloscordum
Erinna
Garaventia
Gethyum
Gilliesia

Ipheion
Leucocoryne
Miersia
Milula
Muilla
Nectaroscordum
Nothoscordum

Solaria
Speea
Trichlora
Tristagma
Tulbhagia
Zoelnerallium

Bu familyanın örnek cinsi olan Allium, başta soğan, sarımsak ve pırasa olmak üzere, çeşitli ve önemli yenilebilir bitki türlerini içerir.

Geçmişte bu familya içine dahil edilmiş olmalarına rağmen, günümüzde Themidaceae adlı ayrı bir familya içinde değerlendirilmeleri gerektiğine inanılan cinsler ise şunlardır:

Resim galerisi

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Allium</i> bitki cinsi

Allium, Alliaceae familyasına dahil olan ve soğan, sarımsak, pırasa gibi çok bilinen türleri içeren bir bitki cinsidir. İçermiş olduğu 1250 kadar tür ile dünyanın en büyük bitki cinslerinden biri olan Allium, bazı sınıflandırmalarda Liliaceae familyasına dahil edilmiştir. İçerdiği türler çok yıllık ve yumru gövdeli olup, tipik soğan ya da sarımsak koku ve tadını veren kimyasal bileşikler üretirler. Pek çoğu yenilebilir türdür.

<i>Agapanthus</i>

Agapanthus, Amaryllidaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Agapanthaceae</span>

Agapanthaceae, çiçekli bitkilerden bir familyadır. Familya, adını içerdiği tek cins olan Agapanthus'tan almıştır. Bu cins, değişik adlar altında Amaryllidaceae, Alliaceae ya da Liliaceae familyaları bünyesinde de incelenmiştir. Agapanthus, Alliaceae ve Amaryllidaceae familyalarına mensup cinsler ile ortak özellikler gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Amaryllidaceae</span>

Amaryllidaceae Asparagales takımına bağlı bir bitki familyasıdır. Amaryllidaceae, tek çenekli Asparagales takımında yer alan otsu, çoğunlukla çok yıllık ve soğanlı çiçekli bitkilerden oluşan bir familyadır.

<i>Allium schoenoprasum</i>

Allium schoenoprasum soğangiller (Alliaceae) familyasının Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'ya özgü en küçük türüdür.

<span class="mw-page-title-main">APG III sistemi</span>

APG III sistemi, uzun adıyla "bitkilerde " bu topluluğun APG II sistemi sonrası bulunan yenilikler neticesi 2009'da ortaya çıkardığı, bu sistemin modifiye edilmiş üçüncü ve halen günümüz için geçerli bir versiyonudur. Bu sistem bu sefer modern teknik ve çoğunlukla moleküler filogenetik moleküler biyolojiden yararlanılarak ortaya çıkarılmış bir sınıflandırmadır. APG II siteminden 6,5 ve hepsinin atası APG Sistemi'nden 11 yıl sonra yapılan güncellemelerle sistem bugün geçerli 3. halini almıştır.

<i>Allium flavum</i> Alliaceae familyasından bir soğan türü

Allium flavum, Amaryllidaceae familyasından bir soğan türüdür. Güney ve Orta Avrupa ile Kafkasya'nın güneyde bulunur. Alçak rakımların güneye bakan yamaçlarında kayalar üzerinde yetişir.

<span class="mw-page-title-main">İnülin</span>

İnülinler, birçok bitki çeşidi tarafından üretilen doğal bir bir grup polisakkaritlerdir, endüstriyel amaçlı genelliklehindiba' dan elde edilirler. İnülinler, fruktan olarak bilinen bir diyet lifi sınıfına aittir. İnülin, bazı bitkiler tarafından enerji depolamak için kullanılır ve tipik olarak köklerde veya rizomlarında bulunur. İnülini sentezleyen ve depolayan bitkilerin çoğu, nişasta gibi diğer karbonhidrat formlarını depolamaz. 2018’de ABD’de, Gıda ve İlaç İdaresi, inülini, üretilen gıda ürünlerinin besin değerini artırmak için kullanılan bir diyet lifi bileşeni olarak onayladı.

<span class="mw-page-title-main">Asparagales</span> bitki takımı

Asparagales, Angiosperm Phylogeny Group (APG) ve Angiosperm Phylogeny Web gibi modern sınıflandırma sistemlerine göre bir bitki takımıdır. Takım, adını Asparagaceae familyasından alır ve Angiosperms ile Monocots kladlarına bağlıdır. Takım, yakın bir tarihte sınıflandırma sistemlerine dahil edilmiştir. İlk olarak 1977'de Herbert Huber tarafından ortaya atılmış ve daha sonra 1985'te Dahlgren sistemine, ardından 1998, 2003 ve 2009'da APG'ye alınmıştır. Bu düzenlemeden önce bu takıma bağlı familyalar Liliales takımına bağlıydı. Günümüzde Liliales takımı Lilales, Asparagales ve Dioscoreales olmak üzere üç takıma bölünmüştür. APG'ye göre, Asparagales takımına bağlı 14 familya, 1.122 cins ve yaklaşık 36.000 tür bulunmakta olup, bu bakımdan en kalabalık monokot takımıdır.

<i>Allium peroninianum</i> bitki türü

Allium peroninianum, Amaryllidaceae familyasına bağlı, Kayışdağı soğanı olarak bilinen, Türkiye endemiği bir soğan türüdür.

<i>Allium vineale</i> bitki türü

Allium vineale (Sirmo), Amaryllidaceae familyasına bağlı bir soğan türüdür. Doğal olarak Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu'da görülür. Ayrıca Avustralya ve Kuzey Amerika'da da işgalci tür olarak görülmektedir.

<i>Allium paniculatum</i> bitki türü

Allium paniculatum, Amaryllidaceae familyasına bağlı, sürüsalkım olarak bilinen, bir soğan türüdür. Portekiz ile Kazakistan arasında kalan coğrafyada doğal olarak yayılış gösterir.

<i>Allium rotundum</i> bitki türü

Allium rotundum, Amaryllidaceae familyasına bağlı, deli pırasa olarak bilinen, bir soğan türüdür. Doğal olarak İspanya, Fas ile İran ve Rusya'da yayılış gösterir.

Allium fuscum, Amaryllidaceae familyasına bağlı, tembel soğan olarak bilinen, bir soğan türüdür.

<i>Allium guttatum</i> bitki türü

Allium guttatum, Amaryllidaceae familyasına bağlı bir soğan türüdür.

<i>Allium cyrilli</i> bitki türü

Allium cyrilli, Amaryllidaceae familyasına bağlı bir soğan türüdür. Doğal olarak Türkiye, Yunanistan ve İtalya'da görülür.

<i>Allium commutatum</i> bitki türü

Allium commutatum (İtdirseği), Amaryllidaceae familyasına bağlı bir soğan türüdür. Doğal olarak Türkiye ile Cezayir arasındaki bölgede yayılış gösterir.

Allium ponticum, Amaryllidaceae (nergisgiller) familyasından çok yıllık bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Soğan (botanik)</span> etli yaprakları veya yaprak tabanlarıyla bitkinin uykusunda gıda depolama organı olarak işlev gören kısa bir gövde

Botanik'te soğan yapısal olarak etli yaprakları veya yaprak tabanlarıyla bitkinin uykusunda gıda depolama organı olarak işlev gören kısa bir gövdedir.