Soya mumu - Turkipedia

Soya mumu, soya yağından türetilen bir mum çeşididir. Yumuşak ve özel olarak kalıp ve döküm mumları yapmak için geliştirilmiş, koku ve boya maddelerini içerisine alabilen, düşük derecelerde eriyen, yağlı ve vegan, oda sıcaklığında katı kalan, krem veya fildişi renklerinde bir mum hammaddesidir.^[1]

Soya fasulyelerinin hasatından sonra temizlik yapılan fasulyeler kırılır, kabuklarından ayrılır ve pul haline getirilir. Pul haline getirilen hammadde içerisindeki yağ işlenerek doymamış yağ asitleri doymuş yağ asitlerine çevrilir.^[2]

Tarihi

Mum yapım ustası Michael Richards, 1991 yılında Soya wax'ı keşfetti. Michael, ucuz bir balmumu alternatifi ararken farklı sebze türleri ile deney yapıyordu. Soya fasulyesinin yağından mum üretmenin oldukça ucuz bir yol olduğunu keşfetti. Bu buluş, parafinden daha temiz yanan ve birçok alternatiften daha ucuz olan doğal bir yapıydı.^[3]

Üretim süreci

Metodoloji:

Ham Madde Kaynağı: Ham soya fasulyesi bir çiftlikten ya da satış alanlarından tedarik edilir.
Özüt İçin Soya Fasulyesi Hazırlığı: Yabancı maddelerin (taş, yaprak vb.) çıkarılması için fasulyeler temizlenir. Ardından, yıkanarak ve kabukları çıkarılan fasulyeler, 70 °C'de 48 saat kurutulur. Tohumlar havanda ezilerek tohumların bağlayıcı gücünü zayıflatıldır ve yüzey alanı arttırılır.
Hexan Kullanılarak Soya Fasulyesi Yağının Özütlenmesi: Yağ, Soxhlet özütlenme yöntemi kullanılarak tohumlardan elde edilir. 20g örnek tartılır ve bir filtre kağıdına sarılır. Bir kondenser, özütleyici üzerine yerleştirilir ve uygun bir şekilde bir musluk suyu eklenir.
Çıkarılan Soya Fasulyesi Yağının Stearik Asit ile Katılaştırılması: Ham yağ özütü, katı bir mum oluşturmak için stearik asitle tepkimeye sokulur ve ek katkı malzemeleri eklenir.^[4]

Avantajları

%100 Doğal ve yenilenebilirdir.^[5]
Çevre dostu yapısı ile zararlı gaz salınımı yapmaz.
Alternatif ürünlerden daha uzun yanma süresi vardır.^[6]
Parafin balmumu gibi petrol türevi alternatiflerine göre çevrecidir.
Kullanıldığı takdirde alternatif ürünlerine göre daha otantik bir görünüm sunar.
Temizlemek oldukça kolaydır.
Erime derecesi düşüktür.^[7]

Dezavantajları

Diğer mum hammaddelerine göre daha yüksek maliyetlidir. Bu, nihai ürünlerin fiyatını etkileyebilir ve tüketiciler için daha pahalı hale getirir.
Yumuşak yapısı kullanım ve şekil alma konusunda zorluk yaratır.^[8]
İçerisine eklenen esans vb. koku verici ürünlerin tutunma süresi kısadır.

Kaynakça

^ "Soya Wax Hakkında Merak Ettiğiniz Her Şey". Alze Kimya. 11 Şubat 2024. Erişim tarihi: 18 Mart 2024.
^ "What exactly is soy wax?". candlescience. 17 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2024.
^ "Discovering Soy Wax". 1502candleco. 9 Temmuz 2018. 17 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2024.
^ "Baklagil - Soya Yağı Ekstraktından Mum Üretimi". Production of Candle from Oil Extract of a Legume - Soybean. M.E. Ojewumi, O.O. Olanipekun, O.R. Obanla, E.O. Ojewumi, R.S. Bassey. Aralık 2019. Erişim tarihi: 18 Mart 2024.
^ "Is Soy Wax Really Eco-Friendly?". Waxkind Home. 7 Kasım 2023. Erişim tarihi: 18 Mart 2024.
^ "WHAT IS THE BURN TIME OF A SOY WAX CANDLE?". Tammi Becker. 12 Ocak 2022. 17 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2024.
^ "CANDLE CARE 101 - WHY SOY WAX FOR CANDLE MAKING". selfmadecandle. 3 Haziran 2020. 17 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2024.
^ "How to Make Shaped Candles with Soy Wax". littlehomesteaders. 17 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2024.

İlgili Araştırma Makaleleri

Yer fıstığı, baklagiller (Fabaceae) familyasından Arachis cinsinin bir türüdür. Tohumlarında %45-60 oranında yağ, %20-30 oranında protein, %18 oranında karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler içeren, özellikle yağ sanayi ve çerez yapımı başta olmak üzere, sapı kuru ot ve kabuğu da çeşitli şekillerde değerlendirilen değerli bir bitkidir.

Lipit, tüm canlıların yapısında bulunan temel organik bileşiklerden biridir. Lipitler, doymuş ve doymamış yağlar olarak ayrılır. Doymamış yağlar, oda sıcaklığında sıvı hâlde bulunan lipitler; doymuş yağlar ise oda sıcaklığında katı hâlde bulunan lipitlerdir. Biyolojik önemi olan lipitler için yağ asitleri, nötr lipitler (trigliserit), fosfolipitler ve steroitler örnek gösterilebilir. Lipitler, insan ve hayvanların temel besinleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Parafin</span>

Parafin mumu, petrolden elde edilen renksiz, kokusuz bir mum çeşididir. Parafin mumu ilk defa 1829 yılında Carl Reichenbach tarafından odun katranından; daha sonra bütümlü tabakalardan; 1867'den sonra da petrolden elde edildi. 1947'de de sentetik parafin mumu yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Soya</span> bir baklagil türü

Soya, baklagiller (Fabaceae) familyasından 1 - 1,5 m boyunda, kısmen sarılıcı, dallanmış, tek yıllık Doğu Asya kökenli bir bitkidir. Bitki, yenilebilir fasulyesi için yetiştirilir.

Stearik asit, CH₃(CH₂)₁₆COOH formülüyle gösterilen doymuş bir yağ asididir. Çoğu hayvan ve bitkiden elde edilen katı-sıvı yağlarda, ekseriya gliserid stearin şeklinde bulunur.

Kanola, kolzanın ıslahı sonucu elde edilmiş, canlılara zararlı olarak erüsik asit ve glukosinolat içeren bir bitki türü. Yağı, bitkisinin aksine, zararlı olmadığından insanlar ve çiftlik hayvanları için gıda maddesi olarak kullanılmaktadır. Kanola yağının, tıpkı soya fasulyesi yağında olduğu gibi, gıda dışı kullanım alanları da vardır. Spot piyasalardaki fiyatının durumuna göre mum, ruj, sanayi yağları, gazete mürekkebi, biyoyakıt gibi ürünlerin üretiminde yenilenemez petrol bazlı yağların yerini alabilmektedir.

Kimya ve biyokimyada, yağ asidi, genelde uzun, alifatik kuyruklu bir karboksilik asittir. Uzun karboksilik yağ asitlerinden 4 karbonlu ve daha uzun zincirlileri yağ asidi olarak sayılır; doğal yağları (trigliseritleri) oluşturan yağ asitlerinden söz ederken ise bunların en az 8 karbonlu olduğu varsayılabilir. Çoğu doğal yağ asitlerinin çift sayılı karbon atomu vardır, çünkü bunların biyolojik sentezlerinde iki karbon atomlu asetat kullanılır.

Şampuan, kimya endüstrisinin bir ürünü olmakla beraber doğal kozmetik firmaları tarafından da üretilmektedir. Çoğunlukla kremsi ya da akıcı bir yapıya sahip olup, genellikle yapılarında koku verici olarak çeşitli parfümler bulundurmaktadırlar. Temizleme ve saç yağlarını almasının yanı sıra saça kolay taranabilme ve parlaklık sağlamaktadır. Bunların yanı sıra yapılarına katılan pH düzenleyicilerin sayesinde yağlı saçların daha iyi bir şekilde temizlenmesini ya da saçta kepek oluşumunu azaltmaktadırlar.

Yağ, oda sıcaklığında yüksek viskoziteye sahip, yüksek miktarda karbon ve hidrojen içeren, suyla karışmayan ancak diğer yağlarla kolayca karışabilen maddelerdir. Yağlar yiyecek, yakıt, boya, makine sanayii dâhil birçok değişik amaçla kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Palmiye</span> bitki ailesi

Palmiye, palmiyegiller familyasını oluşturan tropik iklimlerde yetişen türlerin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Mum</span> ilkel bir ısı ve ışık kaynağı

Mum (Farsça:موم), parafin, donyağı ya da bunlara benzer, yavaş yanan bir maddenin, genellikle pamuktan yapılan bir fitilin üzerine döküldükten sonra katılaştırılması yöntemiyle hazırlanan, genellikle silindir biçimindeki ışık kaynağıdır.

Parfüm, genellikle sıvı halde olan, insan vücuduna, hayvanlara, yiyeceklere, nesnelere ve yaşam alanlarına hoş bir koku vermek için kullanılan hoş kokulu uçucu yağlar veya aroma bileşikleri (kokular), sabitleyiciler ve çözücülerin karışımıdır. Parfümler, hoş bir koku yayan maddeler olarak tanımlanabilir. Aromatik kimyasalların ve esansiyel yağların yapay karışımlarından oluşurlar. 1939 Nobel Kimya Ödülü sahibi Lavoslav Ružička, 1945'te "bilimsel kimyanın ilk günlerinden günümüze kadar parfümlerin, yöntemler, sistematik sınıflandırma ve teori açısından organik kimyanın gelişimine önemli katkılarda bulunduğunu" belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ruj</span>

Ruj, dudağa renk vermesi için kullanılan ve içinde pigmentler, yağlar, balmumu ve yumuşatıcı maddeler içeren bir kozmetik ürünüdür. Çeşitli renklerde, ışıltılı, simli olabilir. Makyaj ürünlerinin en çok tercih edilen ürünüdür. Dudak kalemi, dudak parlatıcısı ve dudak renklendiricisi ile beraber kullanılır. Ruj kelimesi Fransızcada "kırmızı" anlamına gelen "rouge" kelimesinden gelmektedir. Rujun içinde ozokerit, lanolin ve ceserin mumları, balmumu, kastor yağı, beyaz mineral yağı, lanolin yağı, hidrolenmiş bitkisel yağlar, oleil alkol ve bromo asitler bulunmaktadır. Dünyada her üç kadından biri ruj kullanmaktadır ve hayatı boyunca bir kadın ortalama altı gram ruj yutmaktadır.

Uçucu yağ ya da organik hidrosol, çiçek veya bitki özsuları, distile özsuları veya bitki suları olup damıtma işleminin su içeren bir yan ürünüdür.

Piyaz, Türk mutfağının başlıca yan yemeklerinden biridir. Ana malzemesi kuru fasulyedir. Kuru fasulye haşlandıktan sonra soğan, sumak ve maydanoz gibi malzemeler yemeğe eklenip karıştırılır. Limon, sirke, yağ ilave edilerek tabağın hazırlanması tamamlanır. Domates, zeytin, haşlanmış yumurta gibi dekoratif malzemeler de isteğe göre eklenebilir.

Hodan, hodangiller (Boraginaceae) familyasından bir yıllık bitki türü. Anavatanı Suriye'dir. Güney Amerika, Kuzey Afrika ve Anadolu'da yayılış yapmasına karşın Akdeniz rejyonundada doğallaşmıştır.

Michel Eugène Chevreul, Fransız kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Oyun hamuru</span> Yumuşak modelleme malzemesi

Oyun hamuru kil modelleme türüdür. Kalsiyum tuzları, petrol jölesi ve yağ asidilerden yapılmış macun benzeri bir modelleme malzemesidir. İsim Giochi Preziosi'nin kayıtlı ticari markasıdır. Oyun hamuru, çocuk oyuncakı için yaygın olarak, aynı zamanda daha resmi veya kalıcı yapılar için modelleme aracı olarak kullanılmaktadır. Kuruma özelliğinden dolayı, stop-motion animasyonu için popüler bir seçimdir.

Dudak kremi veya dudak balsamı, çatlamış veya kuru dudakları, açısal cheilitis, stomatitis veya soğuk yaraları nemlendirmek ve rahatlatmak için dudaklara topikal olarak uygulanan mum benzeri bir maddedir. Dudak kremi genellikle balmumu veya karnauba mumu, kafur, setil alkol, lanolin, parafin ve petrolatum içerir. Bazı çeşitler boya, tat, koku, fenol, salisilik asit ve güneşten koruyucular içerir.

Koku çıkarma, damıtma, eleme gibi yöntemler kullanılarak hammaddelerden aromatik bileşiklerin ayırma işlemidir. Özütlerin sonuçları, özü çıkarılan üründeki mum miktarına bağlı olarak ya uçucu yağlar, konsantre ve kokulu uçucu yağlar ,yarı katı kütleler ya da bitkisel yağ'lardır. Bir dereceye kadar tüm bu teknikler hammaddelerin aromasından farklı aromalı öz üretme eğilimindedir. Özüt çıkarma işleminde ısı, kimyasal çözücüler veya oksijene maruz kalma, bazı aromatik bileşiklerin koku karakterini değiştirerek veya onları kokusuz hale getirerek yapay hale getirebilir ve özü alınan her aromatik bileşenin oranı farklı olabilir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.