Estonya ya da resmî adıyla Estonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da bulunan bir Baltık devletidir. Kuzeyinde Finlandiya Körfezi ve Finlandiya, güneyinde Letonya, batısında Baltık Denizi ve İsveç, doğusunda Peipus Gölü ve Rusya bulunmaktadır. Başkenti ve en büyük şehri Tallinn'dir. Estonya toprakları anakara ve Baltık Denizi'ndeki 2.222 adadan oluşur. Nemli karasal iklim görülür. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu bir Fin halkı olan Estonlar oluşturmaktadır. Ülkenin resmî dili, Finceden sonra dünyanın en çok konuşulan ikinci Baltık-Fin dili olan Estoncadır. Yapılan araştırmalara göre Estonya, Avrupa'nın; komşusu Finlandiya'dan sonra en temiz ikinci ülkesi, yaşam kalitesi en yüksek dokuzuncu ülkesi, en güvenli beşinci ülkesidir.
Tartu, Estonya'nın en büyük ikinci kentidir. 38,8 kilometre karelik yüzölçümü olan kentin nüfusu 2020 sayımına göre 92.972'dir. Tartu ile ilgili ilk yazılı belgeler 1030'a kadar dayanmaktadır.
Estonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kısaca: Estonya SSC, II. Dünya Savaşı sırasında, 21 Haziran 1940'ta Sovyetler Birliği'ne katılan bir cumhuriyettir. Kısa bir süre sonra bağımsızlığını ilan eden ülke 6 Ağustos 1940'ta tekrar Sovyetler'e katılmıştır. 1941'de Almanya tarafından işgal edilen ülke 1944'te Sovyet askerleri tarafından tekrar alınmıştır. Estonya'nın bağımsızlığı döneminde Narva'nın bir parçası olan Jaanilinn, 1945'in Ocak ayında Rusya SFSC'nin Leningrad iline bağlanmış ve İvangorod isimini almış ve 1954'te kent statüsü kazanmıştır.
Moskova Antlaşması, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ve devamı niteliğindeki antlaşmalarla belirlenmiş olan sınırlar günümüzde Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında hâlen geçerlidir.
Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.
Estonya Bağımsızlık Savaşı, Rus kontrolünde bulunan Estonya'nın, 28 Kasım 1917'de bağımsızlığını ilan ederek Sovyetlere karşı ayaklanıp başlattığı savaş. Bu ayaklanmanın üzerine Sovyetler ülkeye ordu gönderdi. Sovyetlerin Estonya'yı ilhak etmemesi için Almanlar Estonya'yı desteklediler. Alman savunması altındaki Estonya, 24 Şubat 1918'de resmi olarak bağımsız oldu ve Brest-Litovsk Antlaşmasına göre Almanya, Sovyetlerin Baltık devletlerinden vazgeçmesini sağladı.
Litvanya Bağımsızlık Savaşları veya diğer adıyla Özgürlük Mücadeleleri Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanya'nın bağımsızlığı için yaptığı üç savaşı tanımlar. Bu savaşlar Bolşevik kuvvetlerine, Bermontiyalılara ve Polonya'ya karşı verilmiştir. Savaşlar, bağımsız Litvanya'nın uluslararası tanınmasını ve sivil kurumların oluşumunu geciktirmiştir.
Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.
Jaan Tõnisson, Estonyalı devlet adamı, avukat ve gazeteci. Hem çarlık döneminde, hem de Sovyet yönetimi sırasında Rusya'nın ülkesi üzerindeki egemenliğine karşı çıkmıştır.
Estonya tarihi, bugünkü Estonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.
Sovyet savaş suçları, 1919 ve 1991 arasında Kızıl Ordu ve NKVD tarafından işlenen savaş suçlarını ifade eder. Bazı durumlarda, bu suçlar, Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle işlendi. Diğer durumlarda ise, savaş esirlerine ve sivillere karşı partizan savaşı veya diğer ülkelerin SSCB ile silahlı çatışmaları sırasında Sovyet birlikleri tarafından herhangi bir emir alınmadan işlendi.
Estonya-Türkiye ilişkileri maddesi, Estonya ile Türkiye arasındaki ilişkileri kapsamaktadır.
II. Dünya Savaşı'nda Finlandiya, üç büyük savaşa girdi. Bunlardan ilk ikisi Sovyetler Birliği'ne karşı yapıldı. Son savaşını ise müttefik olduğu Almanya'ya karşı yaptı.
Heimosodat aralarında Fin akrabalığı olan halkarın bağımsız ve büyük bir Finlandiya kurmak için yaptıkları savaşları anlatan bir terimdir. Genellikle Rusya'da ya da Rusya sınırlarındaki diğer baltık Fin halklarının yaşadığı bölgelerdeki çatışmaları ifade eder. 1918-1922 yılları arasında bu harplere katılan yaklaşık 9000 Finlandiya gönüllüsü ya ilgili Fin halklarının yaşadığı alanları kontrol etmeye ya da bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olmak için muharebelere katılmıştır. Gönüllü askerlerin çoğu Büyük Finlandiya fikrinden esinlenmiştir. Çatışmaların bir kısmı Finlandiya'dan gelen saldırılardır ve bazıları da gönüllülerin ya bağımsızlık mücadelesinde halka yardım etmeyi ya da bölgeyi Finlandiya'ya katmayı amaçlayan yerel ayaklanmalardı.
Estonya, Olimpiyat Oyunları'na ilk kez 1920'de katıldı. Estonya Olimpiyat Komitesi ise ilk olarak 1923'te kuruldu. 1940'ta Sovyetler Birliği'nin ülkeyi işgalinin ardından, Eston sporcular 1952-1988 dönemini Sovyetler adına yarışarak geçirdi. SSCB'de düzenlenen 1980 Moskova Olimpiyatları'ndaki yelken müsabakalarına, Estonya'nın başkenti Tallinn ev sahipliği yapmıştı. 1991'de birliğin dağılarak bağımsız Estonya'nın kurulmasıyla ülke 1992'de geri dönüş yaptı ve o tarihten beri yapılan bütün organizasyonlarda yer aldı.
Tartu Antlaşması, 2 Şubat 1920 tarihinde Estonya ile Sovyet Rusya arasında yapılan ve Estonya Bağımsızlık Savaşı'nı sona erdiren antlaşmadır. Antlaşma ile birlikte Sovyet Rusya, Estonya'nın bağımsızlığını tanımış ve üzerindeki tüm haklarından vazgeçmiştir. Anlaşmanın onaylanmaları 30 Mart 1920'de Moskova'da değiştirildi. Bu anlaşma, 12 Temmuz 1922 tarihli Milletler Cemiyeti Antlaşması Dizisi'nde tescillendi.
Riga Antlaşması veya Letonya-Sovyet Barış Antlaşması, 11 Ağustos 1920 günü Letonya Cumhuriyeti ve Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasında imzalanan adını Letonya'nın başkenti Riga'dan alan antlaşma. İmzalanmasının ardından Letonya Bağımsızlık Savaşı resmen sona ermiştir.
Sovyetler Birliği'nde Letonlar, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Leton kişi veya grupları betimler.
Tartu Antlaşması şu anlamlara gelebilir:
- Tartu Antlaşması (Finlandiya-Rusya): Finlandiya ve Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasında 14 Ekim 1920'de 4 aylık görüşmeler sonucu imzalanan antlaşma. Antlaşma ile birlikte Fin İç Savaşı'ndan sonra taraflar arasındaki sınır çizildi.
- Tartu Antlaşması (Estonya-Rusya): 2 Şubat 1920 tarihinde Estonya ile Sovyet Rusya arasında yapılan ve Estonya Bağımsızlık Savaşı'nı sona erdiren antlaşma.
Petseri İli, Estonya'da 1920 yılında kurulmuş bir il. 1944 yılından beri ilin çoğu, önce Rusya SFSC'nin, 1991 yılından beri ise Rusya Federasyonu tarafından Pskov Oblastı'nın Peçorski Rayonu'nun bir parçası olarak yönetilmiştir. Estonya ise günümüzde Võru İli Setomaa belediyesini oluşturan toprakları muhafaza etmektedir.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Estonya'daki sınır değişiklikleri.
Sankt-Peterburg'daki Estonya Ortodoks Kilisesi.