İçeriğe atla

Sovyetler Birliği devlet başkanları listesi

Sovyetler Birliği Devlet Başkanı
Председатель Президиума Верховного Совета СССР
Resmî ikametMoskova Kremlini
AtadığıSovyetler Birliği Yüksek Sovyeti
Oluşum1936
Açılışı yapanMihail Kalinin
Kaldırılma25 Aralık 1991
Son sahibiMihail Gorbaçov
Kremlin, SSCB Yüksek Sovyet Meclisi ve hükûmet binalarının bulunduğu yerdi.

SSCB Devlet Başkanı hukuken devletin en üst otoritesidir. 69 yıllık SSCB tarihinde dört farklı adla anılmışlardır.

1938-1989 yılları arası kolektif bir devlet başkanlığı oluşmuş ve Yüksek Sovyet Meclisi Prezidyumu başkanı hem devlet hem de meclis başkanı sayılmıştır. Devlet başkanlığı büyük ölçüde sembolik bir makamdı.

Yüksek Sovyet Prezidyumu'nda bir başkan, bir birinci başkan yardımcı, on beş başkan yardımcısı (her SSC için bir tane), 1 sekreter ve 20 üye bulunmaktadır.

Her ne kadar anayasal olarak en üst pozisyonda olsa da ülkenin fiilen yöneticisi Parti Genel Sekreteriydi. Genel Sekreter tek parti rejimi sayesinde istediği makama seçilebilir ya da kendisine yakın kimseleri seçtirebilirdi.

Devlet başkanları listesi

# İsim
(Doğum–Ölüm)
Resim Görev süresi Meclis
1
Sovyet Kongresi Merkez Yürütme Komitesi Başkanı (1922-1938)
Mihail Kalinin
(1875-1946)
30 Aralık 1922 - 12 Ocak 1938 1.-8. Kongre
Yüksek Sovyet Prezidyum Başkanı (1938-1989)
Mihail Kalinin
(1875-1946)
17 Ocak 1938 - 19 Mart 1946 1. Kongre
2 Nikolay Şvernik
(1888-1970)
19 Mart 1946 - 6 Mart 1953 2.-3. Kongre
3 Kliment Voroşilov
(1881-1969)
A photo taken in 1937 of Kliment Voroshilov15 Mart 1953 - 7 Mayıs 1960 3.-5. Kongre
4 Leonid Brejnev
(1906-1982)
An official portrait of Leonid Brezhnev dating back to 19777 Mayıs 1960 - 15 Temmuz 1964 5.-6. Kongre
5 Anastas Mikoyan
(1895-1978)
15 Temmuz 1964 - 9 Aralık 1965 6. Kongre
6 Nikolay Podgorni
(1903-1983)
Nikolai Podgorny as depicted during his visit to the German Democratic Republic in 19639 Aralık 1965 - 16 Temmuz 1977 6.-9. Kongre
4 Leonid Brejnev
(1906-1982)
An official portrait of Leonid Brezhnev dating back to 197716 Haziran 1977 - 10 Kasım 1982 9.-10. Kongre
Vasili Kuznetsov
(1901-1990)
10 Kasım 1982 - 16 Haziran 1983 10. Kongre
7 Yuri Andropov
(1914-1984)
16 Haziran 1983 - 9 Şubat 1984
Vasili Kuznetsov
(1901-1990)
9 Şubat 1984 - 11 Nisan 1984 11. Kongre
8 Konstantin Çernenko
(1911-1985)
11 Nisan 1984 - 10 Mart 1985
Vasili Kuznetsov
(1901-1990)
10 Mart 1985 - 27 Temmuz 1985
9 Andrey Gromıko
(1909-1989)
Gromyko at the Conference on Security and Cooperation in Europe27 Temmuz 1985 - 1 Ekim 1988
10 Mihail Gorbaçov
(1931-2022)
Mikhail Gorbachev as depicted during his state visit to the United States in 19871 Ekim 1988 - 25 Mayıs 1989 11.-12. Kongre
Yüksek Sovyet Başkanı (1989-1990)
Mihail Gorbaçov
(1931-2022)
Mikhail Gorbachev as depicted during his state visit to the United States in 198725 Mayıs 1989 - 15 Mart 1990 12. Kongre
Devlet Başkanı (1990-1991)
Mihail Gorbaçov
(1931-2022)
Mikhail Gorbachev as depicted during his state visit to the United States in 198715 Mart 1990 - 25 Aralık 1991 12. Kongre

Devlet başkan yardımcıları listesi

# İsim
(Doğum–Ölüm)
Resim Görev süresi
1
Yüksek Sovyet Prezidyum Başkan Yardımcısı (1977-1989)
Vasili Kuznetsov
(1901-1990)
7 Ekim 1977 - 27 Temmuz 1985
2 Pyotr Demiçev
(1917-2010)
18 Haziran 1986 - 1 Ekim 1988
3 Anatoli Lukyanov
(1930-2019)
1 Ekim 1988 - 25 Mayıs 1989
Yüksek Sovyet Başkan Yardımcısı (1989-1990)
Anatoli Lukyanov
(1930-2019)
25 Mayıs 1989 - 15 Mart 1990
4
Başkan Yardımcısı (1990-1991)
Gennadi Yanayev
(1937-2010)
27 Aralık 1990 - 21 Ağustos 1991
Makam boş 21 Ağustos 1991 - 26 Aralık 1991

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alexander Dubček</span> Çekoslovak Komünist Partisinin ilk sekreteri

Alexander Dubček, Slovak asıllı Çekoslovak devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Nikita Kruşçev</span> 1953ten 1964e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Nikita Sergeyeviç Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri. Doğru okunuşu ve Türkçe yazım kurallarına göre soyadının doğru yazılışı Hruşçov olmasına rağmen, Türkçeye İngilizce Khrushchev kelimesinin okunuşu olan Kruşçev kelimesi geçmiş ve yaygınlık kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Çernenko</span> Sovyetler Birliği lideri (1984–1985)

Konstantin Ustinoviç Çernenko, - Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri. Yüksek Sovyet Başkanı. Politbüro üyesi (1978-1985).

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Halk Komiserleri Konseyi</span>

Halk Komiserleri Konseyi veya Rusça isminden kısaltmayla Sovnarkom, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği'nde en yüksek hükûmet organı. İlk Sovnarkom başkanı Lenin'dir. Lenin'in ölümünden sonra Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri olarak iktidara gelmesiyle birlikte ülke yönetiminde en etkili makam genel sekreterlik olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anastas Mikoyan</span>

Anastas İvanoviç Mikoyan,, Bolşevik önder ve Ermeni Sovyet politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri</span> Fiilen Sovyetler Birliğinin lideri

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, 1924'ten 1991'de birliğin dağılmasına kadar, makam sahibi Sovyetler Birliği'nin tanınmış lideriydi. Genel Sekreter Komünist Parti'yi doğrudan tek başına kontrol ediyordu. Bununla birlikte, parti siyasi güç üzerinde tekele sahip olduğundan, Genel Sekreter Sovyetler Birliği hükûmetini yürütme kontrolüne sahipti. Makamın devletin hem dış hem de iç politikalarını yönlendirme kabiliyeti nedeniyle Sovyetler Birliği'nin fiili olarak en yüksek makamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği liderleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

Vladimir Orlov

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore ebedi lideri</span>

Kuzey Kore Ebedi Lideri, Kuzey Kore'nin ölen liderlerine ölüm sonrası unvanlar verilmesi uygulamasına atıfta bulunmaktadır. "Juche Kore'nin Ebedi Liderleri" ifadesi, 30 Haziran 2016'da değiştirildiği gibi Anayasa'ya giriş satırında ve ardından yapılacak revizyonlarda belirtildi.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Suslov</span> Sovyet siyasetçi

Mihail Andreyeviç Suslov Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi (1947-1982). 1965'te Brejnev döneminde Sovyetler Birliği Komünist Partisi ikinci sekreteri oldu. Stalin döneminden ölümüne kadar partinin en önemli ideoloğu olarak görev yaptı. Stalin ve Hruşçov dönemlerinde etkili olmakla birlikte özellikle Brejnev döneminde siyasi otoritesi arttı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği devlet başkanı</span> Sovyetler Birliğinin Devlet Başkanı

Sovyetler Birliği Devlet Başkanı, resmi olarak SSCB Devlet Başkanı veya Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Başkanı, Sovyetler Birliği'nin 15 Mart 1990-25 Aralık 1991 tarihleri arasındaki devlet başkanıydı. Mihail Gorbaçov resmi olarak makamda bulunan tek kişi olmuştur. Devlet Başkanlığı makamı ABD ve Fransa'daki başkanlıkların karışımına dayalı bir yönetim makamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Yüksek Sovyeti</span>

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin Yüksek Sovyet'i, sonra Rusya'nın Yüksek Sovyet'i 1938–1990 yılları arası Rusya SFSC yüksek hükûmet kurumu; 1990–1993 yılları arası sabit parlamentodur, Rusya'nın Halkın Milletvekilleri Kongresi tarafından seçiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Çin devlet başkanı</span> Çinin devlet başkanı

Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Çin'in en yüksek siyasi makamıdır. 1982 Çin Anayasası'nın 62. maddesinin düzenlediği esaslara göre, Çin Ulusal Halk Kongresi tarafından Çin Ulusal Halk Kongresi Prezidyumunun önerdiği aday seçilir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği hükûmeti</span>

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği hükûmeti, Sovyetler Birliği yönetiminde yürütme organının ana gövdesidir. Hükûmet başkanı, birinci dünya ülkelerinde "Sovyetler Birliği Başbakanı" olarak bilinen bürokrattı. 1977 Anayasası uyarınca Bakanlar Konseyi Başkanı aynı zamanda hükûmet başkanı idi. Bakanlar Konseyi Başkanı'nın görevleri birinci dünya ülkelerindeki başbakanla eşdeğerdi. Buna karşın siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem de facto olarak üst düzey liderler bulunmaktaydı ve genellikle ülkeyi Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreterliği makamı vasıtasıyla yönetirlerdi. Zira Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Vladimir Lenin'in teorize ettiği öncü parti ilkesine uygun olarak devletin yönetim organıydı.

Sovyet Anayasası 6. maddesi, Sovyetler Birliği'nin 1977 Anayasası uyarınca Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin, Sovyetler Birliği ve Sovyet halkı üzerindeki egemenliğini tarif eden madde. Vladimir Lenin'in teorize ettiği öncü parti ilkesine uygun olarak Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) devletin yönetim organıydı. Bu hüküm antikomünistler başta olmaz üzere Sovyet iktidarına muhalefet eden tüm kesimlere karşı her türlü önlemi almak için kullanıldı. Bu hüküm daha önce 1936 Sovyet Anayasası'nın 126. maddesinde yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Podgorni</span>

Nikolay Podgorni,, Ukrayna asıllı Bolşevik lider, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) üyesidir.

Bu makale, resmi adı Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC) olan Kuzey Kore’nin politik liderlerini listeler.